به یاد شهید سهراب اعرابی

‍ دوسال شد (عید قربان)

✍🏻فخرالسادات محتشمی‌پور

✅رسیده‌ایم زیر پل یادگار، عید قربان است و من یاد آن سال‌های کودتایی افتاده‌ام که به هر مناسبتی از جمله اعیاد ملی و مذهبی خودمان را به اوین می‌رساندیم. عید قربان اولین سال‌، دو گوسفند، همین‌جا به نیت سلامت زندانیان سیاسی ذبح و گوشتش میان نیازمندان توزیع شد. آن روزها برایمان مهم نبود دوربین‌های اوین کل منطقه را زیرنظر داشت. عزیزانمان پشت آن دیوارهای بلند تحت فشار بودند و ما این سوی دیوارها، بانحاء ممکن، نقش‌آفرینی می‌کردیم.

✅از ماشین همسایه جان پیاده می‌شوم وسایلی که همراه آورده‌ام در دست می‌گیرم و با صلابت و گردن افراشته سربالایی منتهی به دادسرای شهید مقدس را طی می‌کنم. مقابل درب ورودی از جمعیت خبری نیست. سرباز وظیفه کارم را می‌پرسد، توضیح میدهم تلفنی جویای وضعیت می‌شود بعد می‌گوید وسایلتان را تحویل دهید و داخل بروید.

✅حالا آمده‌ام داخل و راهنمایی‌ام می‌کنند به یک اتاق. من کنجکاوانه فضای آشنا را بررسی می‌کنم. دو مرد جوان در حال عبور مرا برانداز می‌کنند. فضا آشناست. چندبار برای پیگیری شکایتم، از مأمورینی که روز عاشورای ۸۹  مرا همراه خانواده نوری زاد بطور غیرقانونی از مقابل اوین بازداشت کرده به ساختمان وزرا برده بودند، اینجا آمده بودم.

✅چندبار هم اسفند ۸۹ برای بازپرسی، زمانی‌که در بازداشت اطلاعات سپاه بودم، که شرح آن را در «خاطرات سلول انفرادی» نوشته‌ام.

✅حالا به بهانه دادن داروی همسرجان، آمده‌ام ببینم حرف حساب بازجوها چیست. وارد اتاقی که گفته بودند می‌شوم و روی یکی از صندلی‌ها می‌نشینم. بعد از چند دقیقه همان دو مردی که مرا در راهرو برانداز کرده در گوش هم پچ‌پچ کرده بودند به همراه یک خانم چادری وارد می‌شوند و می‌پرسند خاتم محتشمی؟یا خانم آقای تاج‌زاده(یادم نیست) تایید می‌کنم و می‌گویم اجازه ندادند پماد و چیزهای دیگر را داخل بیاورم. می‌پرسند چه چیز دیگری آورده‌اید؟ میگویم دوسه کتاب‌، ملحفه، مقداری خوراکی و مقداری پول. می‌گویند همکارمان با شما می‌آید و کتاب و ملحفه و پول را تحویل می‌گیرد اما ورود خوراکی به زندان اکیدا ممنوع است!

✅من از فرصت استفاده می‌کنم و به بازجوها می‌گویم واقعا متأسفم درست بعد از این که آقای تاج‌زاده در کلاب‌هاوس به صورتی کاملا مدنی نوع نگاه خود نسبت به براندازی و مرزبندی خود را با آن اعلام کرده بازداشت می‌شود. این بواقع سوت پایان اصلاحات است و هرکس در این زمینه به شما مشورت داده دشمن شما بوده چون این اقدام قطعا به نفع شما و ایران نیست!

✅مقام بالاتر می‌گوید ایشان چند روزی برای پاسخ به سوالات و ابهاماتی که در پرونده‌شان هست اینجا هستند و بعد به خانه برمی گردند.

ادامه دارد...

@MostafaTajzadeh

‍ دوسال شد (روز عرفه)

✍🏻فخرالسادات محتشمی‌پور

✅آن شب به طور زنده و مستقیم خطاب به مردم از نحوه بازداشت همسرجان گفتم و خطاب به آمرین و‌ عاملین بازداشت او گفتم که لقمه بزرگتر از دهانشان برداشته‌اند. و گفتم کوچکترین صدمه‌ای به او بخورد و سلامتش به مخاطره بیفتد با من طرفند.

✅فردایش بازجو با یک شماره موبایل تماس گرفت و گفت آقای تاج‌زاده پماد دستشان را می‌خواهند. فردا آن را بیاورید. بیماری پوستی همسرجان یادگار زندان هفت ساله اوست که پماد تجویزی یک خانم دکتر نازنین آن را کنترل می‌کند. می‌گویم کجا بیاورم؟ میگوید بیایید دادسرای شهید مقدس. با تعجب میپرسم فردا که عید قربان است و تعطیل؟! می‌گوید بیایید ما هستیم. یادم نبود بازجویی‌ها تعطیل و‌غیرتعطیل نمی‌شناسد.

✅حالا کمی خیالم راحت شده که هشدارها و انذارها کار خودش را کرده و اطلاعات سپاه می‌خواهد پیام بدهد که حواسمان به سلامت گروگان هست!

✅روز عرفه است و شب عید قربان. نمی‌دانم مأموران امنیتی نظام مقدس چه اصراری دارند مناسبت‌های مذهبی را برای مأموریت‌هایشان انتخاب کنند.

✅بازداشت قبلی همسرجان شب ولادت حضرت زهرا (س) و چند روز بعدش ولادت حضرت علی (ع) بود که همراه با دیگر خانواده‌های زندانیان سیاسی مقابل اوین جمع شدیم و صدای یازینب من در آن گردهمایی دادخواهانه تاریخی شد. لایو دیشب هم تاریخی شد. شنیدم بین بازجوها و مافوق‌هایشان برسر بازداشت همسرجان اختلاف بوده. عقلایشان آن را به صلاح نمی‌دانستند ولی «جوانان مؤمن انقلابی» آن‌ها را ریشخند کرده و گفته بودند ما می‌توانیم او را ساکت کنیم، کاری که از شما برنمی‌آید!

✅دعای عرفه را دوست دارم. بعضی دعاها از عمق جان با آدمی ارتباط برقرار می‌کند. آن‌سال‌های کودتایی دوبار در ایام عرفه و عید قربان با خانواده‌های زندانیان سیاسی به مشهد رفتیم. یک بار دعای عرفه را در قطار هم‌خوانی کردیم و بار دوم در حرم مطهر امام رضا(ع) و بار اول دلنشین بود چون نه صدای مزاحم وجود داشت و نه حواشی بیربط!

✅دل غمین دعا می‌خوانم و با خدا راز و نیاز می‌کنم و اشک می‌ریزم. همسایه مهربان که از دیشب چندبار سراغم را گرفته این‌بار آمده و با اصرار می‌خواهد کاری برای همسر زندانی سیاسی بکند. می‌گویم باشد برویم بیرون کمی خشکبار بگیرم شاید بتوانم فردا همراه چند کتاب به یار دربند برسانم.

✅در مسیر دوباره تلفن زنگ میزند. بازجو می‌خواهد مطمئن شود که من فردا می‌روم و می‌گوید پرونده پزشکی آقای تاج‌زاده را هم بیاورید!

✅فردا عید قربان است و نظام عیدی ما را پیش‌تر داده و لطف کرده و مجال زیارت بازجوها را هم فراهم کرده در اولین روزهای هشتمین سال زندان عزیزدلمان!
@MostafaTajzadeh

در نقد توهم و وابستگی


مجتبی نجفی

وقتی حمید نوری به اتهام مشارکت در اعدامهای شصت و هفت محاکمه و محکوم شد، انتظار گروگانگیری می‌رفت. یوهان فلودروس کارمند اتحادیه اروپا و یکی از اتباع دیگر سوئد از قربانیان بودند. این نخستین بار نیست. پرونده ها در این مورد فراوانند. پیش از این، اسداللهی دیپلمات به اتهام تلاش برای ببمگذاری محکوم شده بود اما در نهایت از سوی دولت بلژیک مبادله شد. حمید نوری هم بعد از محکومیت به حبس ابد با یوهان فلودروس و یک شهروند دیگر سوئدی تبادل شد.

مسأله اینجا سرزنش دولتهای غربی نیست، اینها از قاعده تامین حداکثری منافع خود پیروی می‌کنند. هر کس گمان کند دولتها به حقوق و اخلاق ارجحیت می‌دهند، یکسره از عالم سیاست و زندگی پرت است. تا بوده همین بوده. اما در کوران جنبش زن، زندگی، آزادی به رغم این همه تجربه، از ایران تا افغانستان، بخشی از اپوزیسیون سفره گدایی در این سفارت و آن سفارت در این کاخ و آن کاخ پهن کرده بود. آنقدر آنها را عاجز و درمانده می یافتم که قابل ترحم بودند اما مسأله این بود این دریوزگی ها به نام آن همه جانباختگی و فداکاری، با انگیزه های بعضا شخصی یا گروهی انجام می‌شدند. دولتها منطق خاص خود را دارند. من انتظاری از آنها ندارم چون ماهیتشان را می‌شناسم و شدت تاکید بر یک مولفه باید متناسب با کانتکست خود باشد. کسب حمایت از جوامع مدنی کشورهای خارجی، کنشی معقول و مدنی است اما برجسته کردن دولتهای خارجی و درخواست های عجیب از آنها ( از حمله نظامی تا تشدید تحریم تا بستن سفارتها) در خوشبینانه ترین حالت از سر سادگی است به خصوص اینکه در کانتکستی که ایران و عربستان در سازمان ملل ریاست مجامعی مانند حقوق بشر و زنان را بر عهده می‌گیرند تاکید بیش از اندازه بر اینکه«جهان مدرن صدای ما را بشنوید»اگر بحث شغل و رانت نباشد،نشانی از زیست در عالم هپروت است. جنبش زیبای ما را بسیاری اینجا ملعبه کمپین های انتخاباتی و شغلی خود کرده بودند.
افرادی که اندک اطلاعاتی از سیاست خارجی کشورهای غربی داشتند به راهی درک می کردند بخش بزرگی از اپوزیسیون در حالت خوشبینانه پرت است و در حالت بدبینانه،شیاد.

حقوق بشر به مثابه آرمان موج آفرین است اما همینکه سوژه آیین و جایزه شود آرمان به شیی تبدیل و ابزار بازی دولتها و بازیگران حرفه ای این گفتمان می‌شود. برای همین، مخالفت با نظام جمهوری اسلامی یک اعتقاد برآمده از یک آرمان انسانی و ملی است و نمی‌تواند یک شغل باشد. گره کور ماجرا اینجاست و تاکید من هم بر ضرورت مرزبندی با اپوزیسیون وابسته، متکی به دولتهای خارجی به این دلیل است که این اپوزیسیون وابسته، کمک کار جمهوری اسلامی و خود مانعی بر راه دموکراسی‌خواهی در ایران است.

علاج کار این است آگاهی افکار عمومی بالا برود. تا زمانی که شهروندان مخالف، مشتری این اپوزیسیون نشوند، آنها هم بازاری نخواهند داشت. هر گفتمانی از مخالفت که دیدید بر نقش دولتهای غربی اغراق می‌کند، تلویحا یا صریحا اقدام نظامی را توصیه می‌کند، انتظار از  خارج از ایران را غیر واقعی می‌کند بر نامش قلم قرمز بکشید چرا که هراس اصلی جمهوری اسلامی از عاملیت سوژه های داخل است، از شهروندان شجاعی که نظم مستقر ناعادلانه را به چالش کشیده اند و طبیعتا ایرانیان خارج از کشور هم پتانسیلهای زیادی برای همراهی با شهروندان داخل دارند اما توجه کنیم چگونه اپوزیسیون فاسد وابسته تلاش کرد جنبش زن، زندگی، آزادی را با سهم خواهی،توهم، گدایی در برابر دولتهای خارجی، طرح انتظارات غیر واقعی از دولت‌هایی که خودشان با بحرانهای عمده داخلی  روبرو هستند، منحرف کند. از تجربه ها درس بیاموزیم و بر معیار مدنی جنبش های اعتراضی شهروندی که استقلال از نهاد قدرت و تکیه بر جوامع مدنی است، تاکید کنیم تا راه بر سواستفاده ها بسته شود. اگر جنبش های مدنی در ایران آنقدر قدرتمند شوند که توازن سیاسی را به هم بزنند، این دولتهای غربی هستند که برای پیوستن و همراهی صف خواهند کشید، نیازی به دریوزگی نیست!!!

#حمید_نوری
https://t.me/modjtabanajafifrance/2307

‍ 🔹دو سال شد

✍️فخرالسادات محتشمی‌پور

✅برف‌پا‌ک‌کن حریف قطرات درشت باران نیست که با شدت تمام گویی بر شیشه اتومبیل شلاق می‌زند.
رعد و برق از خانه شروع شد. شاید نباید شبانه راهی می‌شدم اما حالا در میانه راه هستم و آب‌گرفتگی‌های جاده دماوند باعث شده که با سبقت گرفتن ماشینها و آب گل‌آلودی که پاشیده می‌شود، جلوی چشمم را نبینم.

✅باید زودتر به پمپ بنزین برسم و بعد هم به خانه کوچک استیجاری‌مان در روستا که تازگی‌ها بازجوها آدرسش را از برخی دوستان طلب کرده‌اند. یعنی باور کنیم که از محل زندگی همسر تاج‌زاده بی‌خبرند؟!

✅چرا درست در آستانه شب عرفه و دوساله شدن بازداشت غیرقانونی و وحشیانه همسرجان عزیزم توسط اطلاعات سپاه باز هم به دماوند کشیده شدم؟!

✅صدای آرام‌بخش او‌در گوش جانم می‌نشیند: با احتیاط برو‌عزیزم، عجله نکن!
ولی من عجله دارم خانه را تند تند مرتب می‌کنم. باغچه‌ها را آب می‌دهم. درخت‌ها باید تا بازگشت ما از سفر سیراب بمانند. در ذهنم وسایلی که باید همراه ببریم‌ را مرور می‌کنم. عارفه قرار است با دختر دایی‌اش صبح حرکت کنند ولی ما تصمیم داریم شبانه برویم. فاطمه هم که دیگر در راه است و چقدر خوشحال است که به‌زودی همه در خانه باصفایش جمع می‌شویم.

✅نمازم را می‌خوانم و به سمت تهران حرکت می‌کنم. ترافیک جمعه شب را پیش بینی نمی‌کردم. فاطمه زنگ می‌زند و می‌گوید چرا اینطور ناگهانی غیبت زد حالا چه وقت دماوند رفتن بود؟ می‌گوید شبانه نیایید. می‌گوید صبح اگر بابا خوابش گرفت خودت رانندگی کن.

✅سالهاست تلفن ناشناس نداشته‌ام. حالا کیست وسط این ترافیک در شامگاه روزی تعطیل و چه می‌خواهد؟! جواب می‌دهم.

✅صدایی می‌گوید از دادستانی هستم. همسرتان چند روزی مهمان ماست. می‌گویم شما کی هستید گوشی را بدهید به خودش. می‌گوید سوالاتی از ایشان داریم. بعد چند روز می آیند.

✅خوب حالا من چه باید بکنم؟
من، فخرالسادات محتشمی‌پور همسر زندانی سیاسی، سید مصطفی تاج‌زاده. انگار همه آن ۷ سال مثل فیلمی با دور تند از جلو چشمانم رد می‌شود.
و دخترها. دخترها را چه کنم. و مادرش آه مادرش و ... نفس عمیقی می‌کشم در دل میگویم خوب است پدرش نیست که شاهد این تکرار تلخ بیهوده باشد و پدر و مادر خودم.

✅نمی‌فهمم چطور خود را به خانه می‌رسانم. نگهبان های طفلکی شرمنده به استقبال می‌آیند. می‌گویند ببخشید از ما کاری برنیامد. در را باز می‌کنم و وارد می‌شوم به خانه‌ای خالی که تا همین چند ساعت پیش یک خانواده گرم و صمیمی بی‌اطلاع از کمین مأموران امنیتی داشتند در آن برنامه‌ سفرشان را هماهنگ می‌کردند!

✅سخت خشمگین هستم. گوشی را برمی‌دارم وارد اینستاگرام می‌شوم و در یک برنامه زنده با مردم سخن می‌گویم...

@MostafaTajzadeh

🔴 ندانستم که این دریا چه موج خون‌فشان دارد

✍️ سروش دباغ

▫️طی ۱۵ سال گذشته بارها در خلوت به این عکس نگاه کرده‌ام؛ عکسی که از آن بوی مدنیت و مدارا و شورمندی به مشام می‌رسد... برای نسل من، خردادماه، سخت خاطره‌انگیز است؛ بیست و شش سال پیش، حادثۀ دوم خرداد در آن رخ داد؛ حادثه‌ای که نویدبخش نوع دیگری از حکمرانی و مناسبات و روابط سیاسی بود.

▫️می‌پنداشتم و می‌پنداشتیم که این خوابِ تعبیر ناشده، در سال ۸۸، با به محاق رفتن روایتی از سیاست‌ورزیِ مشحون از دروغ و ریا و حقه‌بازی و پوپولیسم به محاق می‌رود و رؤیای ما محقق می‌شود. ولی نشد که نشد که نشد؛ که «ندانستم که این دریا چه موج خون‌فشان دارد».

▫️خردادماه، بیست و دوم و بیست و پنجم سال ۱۳۸۸ هم دارد؛ بیست و دومی که میلیون‌ها نفر به مهندس موسوی و شیخ کروبی رای دادند؛ و بیست و پنجمی که بزرگترین راهپیمایی مدنیِ پس از انقلاب در آن رقم خورد با حضور میلیونی معترضان و منتقدِان با رویه‌ای معقول و مطالبه‌ای مشخص و معیّن: " رای من کو؟". حضور موسوی و کروبیِ نازنین محصورِ در بند در این راهپیمایی به یاد ماندنی، تاریخی بود و مایه دلگرمیِ کثیری از شهروندان پیرامونی.

▫️افسوس که این زخم کاریِ عمیق و بغض فروخورده و پاشانی و پریشانی خلایق انبوه، به پانزده سالگی خود رسیده و همچنان دهها پرسش موجه برجای مانده؛ سوالاتی که پاسخی از جنس باتوم و گلوله و دستگیری و شکنجه و بازجویی و پرونده‌سازی دریافت کردند.

▫️نیک می‌دانم که در وضع و حال کنونی آنقدر معضلات معیشتی گُرده شهروندان را خم کرده و عزا بر سر مردم ریخته شده که پیگیریِ مطالبات سیاسی و فرهنگی در زمرۀ دلمشغولی‌های اولیه عموم شهروندان نیست و به‌حساب نمی‌آید. در عین حال، فرا یاد آوردن آن خاطرات تلخ و شیرین که به مثابۀ برگی زرین و درخشان در تاریخ دموکراسی‌خواهی این دیار ثبت شده، برای شهروندان و اهالی فرهنگ و قلمی که آن دوران را با گوشت و پوست خود زیسته‌اند، ضروری می‌نماید و خالی از لطف نیست: «ما به خرداد پر از حادثه عادت داریم».

*اینستاگرام نویسنده
@kaleme