دیگرشهر

ابومالک الشمعی: بنکسی سوریه

فیروزه زمانی - ابومالک الشمعی که لقب «بنکسی سوریه» گرفته است، از دیوارخرابه‌های دارایا، شهری که در جنگ داخلی سوریه ویران شد، به مثابه بوم استفاده کرد تا داستان تاب‌آوری، تلفات و هزینۀ انسانی جنگ را بازگو کند.

https://t.me/iv?url=https://www.radiozamaneh.com/843589/&rhash=0ceb6994783a68

www.radiozamaneh.com/843589

@RadioZamaneh | رادیو زمانه

شهرکُشی، راهبرد و شیوه ناپسند جنگ های قرن 21
حسین ایمانی جاجرمی منتشره در روزنامه اقتصاد مورخ 18 آذر 1403 مجمع شهری جهان مهمترین رویداد بین المللی شهری در هر دو سال است که در آن سیاست مداران، برنامه ریزان، اندیشمندان و کنش گران عادی شهر گردهم آمده و درباره مسائل، تهدیدها و آینده شهرها به گفتگو و رایزنی می پردازند. در دوازدهمین مجمع که در شهر قاهره پایتخت کشور مصر با موضوع خانه و توجه ویژه به شهرهای برابر و پایدار از 4 تا 8 نوامبر 2024 با 25 هزار شرکت کننده از 182 کشور برگزار شد یکی از مهمترین مباحث در کنار تهدیدات تغییرات اقلیمی، مساله تشدید ستیزه های نظامی و اثرات مخرب آن بر شهرها، خانه ها و آوارگی مردم عادی بود.
کافی است کمی به پیرامون خود دقت کنیم: در فلسطین، در اوکراین، محله های بی شماری بدل به تلی از خاک و خاکستر شده اند و زندگی میلیون ها انسان نابود شده یا صدمات جدی خورده است. این ها پرده های ناخوشایند دیگری از نمایش تراژیک تخریب شهرها را تکمیل می کنند که در آن مخروبه های شهری سوریه، عراق و یوگسلاوی سابق را می توان دید. بشر با این تصاویر ناآشنا نیست. هجوم و حمله به سکونتگاه های انسانی سابقه ای دراز در تاریخ دارد، می توان فجایعی چون آتش زدن تخت جمشید در گذشته های دور، و بمباران لندن، هیروشیما و ناکازاکی را در جنگ جهانی دوم نام برد. چرا راه دور برویم؟ در ابتدای جنگ عراق علیه ایران، شهرهایی چون هویزه، سوسنگرد و خرمشهر به آتش بعثی ها سوخت و خاکستر شد. اکنون اما نگرانی از بابت نابودی شهرها بسیار بیش از گذشته شده، فناوری های نظامی پیشرفت های زیادی کرده اند و قدرت تخریب شان بسیار فزون گشته، بمب های هدایت شوند، موشک های نقطه زن و پهپادهای دقیق می توانند در زمانی کوتاه بناهای آباد را از گزند خود خراب کند و تخریب های گسترده ناشی از جنگ را سبب شوند. بعضی وقایع قابل باور نیستند، شمار بمب هایی که فقط بر سر شهر غزه در یک سال گذشته ریخته شده بیشتر از تمامی بمب هایی است که متفقین در جنگ جهانی دوم به آلمان انداختند.
این اوضاع تلخ بار دیگر سبب توجه به مفهومی به نام «شهرکُشی» شده است. در زبان عربی به آن قتل المدینه می گویند و اشاره به تخریب عامدانه شهرها، زیرساخت های حیاتی، معماری، میراث فرهنگی و تاریخی و هویت آن ها دارد. در کنار این ها باید نابودی محله ها، خانه ها و مغازه های مردم عادی و در یک کلام زندگی شهری را افزود. این مفهوم با جنگ بوسنی در فاصله سال های 1992 تا 1995 عمومیت یافت، واژه ای که به نابودی گسترده و عامدانه محیط شهری اشاره می کرد. البته پیش از آن محققان و مولفانی که در باره توسعه شهری در آمریکا کار می کردند از مفهوم شهرکُشی برای نقد آن دسته از سیاست ها و برنامه های شهری بهره می بردند که پیامدشان تخریب بناهای مسکونی، تجاری و زندگی پویای محله ای بود. این عمل از نظر آن محققان به عنوان یک شکل خاص از خشونت قابل طبقه بندی بود.
تخریب شهرها به سبب جنگ در ربع قرن اخیر شدت یافته است. از سال 2002 تقریبا 432 هزار شهروند عادی جان شان را از دست داده اند و 38 میلیون نفر آواره گشته اند. این ارقام را موسسه واتسن برای امور بین المللی و عمومی در دانشگاه براون، گزارش داده است. در طی دهه های گذشته مناطق متراکم شهرها هم بخشی از میدان جنگ و نبرد شده اند و نیروهای نظامی تخریب شهرها را به عنوان بخشی از راهبرد خود دنبال می کنند. هدف جمعیت زدایی و نابودی منابع انسانی دشمن است تا اقتصادش به زانو درآید. آواره سازی مردم و بهره گیری از شهرکُشی به عنوان ابزار مهندسی جمعیت عامل فشار دیگری است بر دشمن که حتی می تواند با گسترش دامنه پیامدهای جنگ موجب بی ثباتی در مناطق دور از میدان نبرد شود. این نتیجه تلخی است که محققی در دانشگاه گلاسکو در مقاله ای که اخیرا منتشر کرده با نام «هدف مردم عادی هستند: تخریب شهری در قرن 21» می گیرد. (یادداشت کامل در لینک زیر قابل دسترس است) https://donya-e-eqtesad.com/fa/tiny/news-4131045