کانال| صبغت الله عاکف

دربارهٔ قانون جذب، این دو پادکست را حتما بشنوید.

نزد عده‌ای از طلاب علم، اگر از فردی پرسیده شود: چه علومی را می‌دانی و خوانده‌ای؟

اگر‌ در پاسخ، علومی‌ را که خوانده و در آن‌ توانایی و مهارت تدریس دارد، نام بگیرد، انسان پخته و فهمیده‌ای نیست؛ جاهلی مغرور و نادان است که خودستایی می‌کند.

و اگر در پاسخ گفت: من چیزی نخوانده‌ام، نادان و بی‌سوادی بیش نیستم؛ این نشانهٔ تواضع‌ و علم و پختگی است!

الله متعال می‌فرماید: وَأَمَّا بِنِعۡمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثۡ/ و از نعمت پروردگارت (که به تو داده) سخن بگوى.

هر انسان چیزفهمی، برای آن‌چه می‌داند نیازمند مخاطب و شنونده است، وگرنه حق داشته‌هایش ادا نکرده است. مقصد بزرگ بازگویی‌ نعمت‌های‌ الهی، ایجاد اطمینان در دل‌های مخاطبان است، تا به حرفت توجه کنند و چیزی را که در دست داری، به اختیار شان بگذاری.

اینجا الله متعال به پیامبر صلی الله علیه و سلم، دستور‌ می‌دهد که از‌ نعمت نبوت که من به تو بخشیده‌ام، برای مردم سخن بگوی؛ تا مردم به رسالت تو گوش بسپارند.

جایی خوانده بودم که شخصی همواره خودش را تحقیر می‌کرد و گاهی به خود دشنام می‌داد و می‌گفت: من خیلی بیچاره و ذلیل و بدبخت و کودن و غیره هستم!

شیخی برایش گفته بود: چرا خودت را تحقیر می‌کنی، این را تواضع نمی‌گویند، خداوند متعال برایت کرامت و عزت و‌ نعمت داده است!

در پاسخ گفت بود: راست می‌گویید جناب شیخ، من خیلی احمق و نادان و جاهل و خر بودم که این را نفهمیدم و‌ رعایت نکردم؛ تشکر که‌ منِ نجس و پلید را متوجه ساختید.

شیخ گفته بود: انگار تو دوست نداری هرگز از این بیماری‌‌ات شفایاب شوی!

غرور و تکبر و تواضع و فروتنی و مانند آن، از کردارهای قلب است. و تنها خداوند متعال از قلب‌ها باخبر است. خودستایی اگر به نیت تکبر و غرور و تحقیر دیگران نباشد؛ رذیلت نیست. گاهی فضیلت است و حتا ضرورت است. نیت‌ها را نیز الله متعال می‌داند، پس به الله رهایش کنید و ما مسئول قضاوت دربارهٔ نیت کسی نیستیم.

صبغت الله عاکف

@Sebghatullah_Akef

موارد کاربرد حرف «ی» در زبان فارسی 👆

از سلسله‌درس‌های دستورزبان فارسی در دورهٔ «بوستان پارسی».

شنیدن آن، حتا برای دوستانی‌ از آغاز هرگز‌ دستور نخوانده‌اند، بی‌فایده نخواهد بود.

عمق علم، تدبر در بندبند عبارت‌های علما و پیوند آن‌ها به یک‌دیگر است، تا رسیدن به فراسوی عبارت‌ها.

کسی که از تدبر در قیدها و الفاظ و تعبیرها خسته می‌شود؛ هرگز از صورت دانش فراتر نمی‌رود و به مغز آن دست‌ نمی‌یابد.

صبغت الله عاکف

@Sebghatullah_Akef

این شعر سعدی، از محبوب‌ترین اشعار وی نزد بند است و از جایگاه خاصی در دلم برخوردار است.
هربار آن را می‌خوانم یا می‌شنوم؛ ساحت تازه‌ای از معنی و معرفت را لمس می‌کنم.

خفته خبر ندارد سر بر کنار جانان
کاین شب دراز باشد بر چشم پاسبانان

بر عقل من بخندی گر در غمش بگریم
کاین کارهای مشکل افتد به کاردانان

دلداده را ملامت گفتن چه سود دارد
می‌باید این نصیحت کردن به دلستانان

دامن ز پای برگیر ای خوبروی خوشرو
تا دامنت نگیرد دستِ خدای‌خوانان

من ترک مهر اینان در خود نمی‌شناسم
بگذار تا بیاید بر من جفای آنان

روشن‌روان عاشق از تیره‌شب ننالد
داند که روز گردد روزی شبِ شبانان

باور مکن که من دست از دامنت بدارم
شمشیر نگسلاند پیوند مهربانان

چشم از تو برنگیرم ور می‌کشد رقیبم
مشتاق گل بسازد با خوی باغبانان

من اختیار خود را تسلیم عشق کردم
همچون زمام اشتر بر دست ساربانان

شکّرفروش مصری حال مگس چه داند
این دست شوق بر سر، وان آستین‌فشانان

شاید که آستینت بر سر زنند سعدی
تا چون مگس نگردی گِرد شکردهانان

@Sebghatullah_Akef

بین شاعران بزرگ و مدعیان امروزین شعر

بار معنایی برخی از اشعار بزرگان، اگر دل را به آتش نکشد، بی‌گمان روح را صیقل می‌دهد و انسان را پخته‌تر می‌سازد.

مراد من از شاعران بزرگ، چهره‌هایی چون سعدی، حافظ، مولانا، فردوسی، خیام و دیگر مشعل‌داران اندیشه و سخن است.

این بزرگان، نه تنها کلامی موزون و منظوم می‌سرودند، که جان خود را در ترازوی اندیشه می‌گذاشتند. چراغ فکرتشان می‌سوخت و عرق تفکر از پیشانی جانشان می‌چکید تا معنایی ژرف را در جام شعر بریزند و با دمیدن روح خویش، آن را زنده کنند.

این همان تفاوت بزرگی است که میان قله‌های بلند ادب پارسی و مدعیان نوپای امروزین شعر و شاعری رخ می‌نماید؛ آن بزرگان، با جان خویش می‌سرودند و اینان، بیش‌تر تنها با زبان.

بسیار اتفاق افتاده است که در اشعار مدعیان امروزین، نظم‌ و وزن بوده است؛ اما پیوند و بکارگیری بجای واژه‌ها و تعبیرها و معنی ‌و مادّه نه!

به قول رند شیراز:

مدعی خواست که آید به تماشاگه راز
دستِ غیب آمد و بر سینهٔ نامحرم زد

صبغت الله عاکف

@Sebghatullah_Akef

بیایید پادکست راه‌اندازی کنیم!

هیچ ملتی در جهان بدون کتاب‌ها به پیشرفت نرسیده است؛ آنچه پیش از نوشتن بود، با آنچه پس از آن آمد، بسیار متفاوت است. ملت‌ها با پژوهش‌های جدی و کتاب‌ها، تفکری ماندگار و میراثی فکری می‌آفرینند. ویژگی کتاب‌های جدی این است که خلاصه کردن آن‌ها دشوار است؛ نمی‌توان آن‌ها را به چند مطلب کوتاه محدود کرد و ارزش خود را از ابتدا تا انتهای صفحات حفظ می‌کنند.

این است ارزش کتاب‌های مادر و گنجینه‌های دانش، که هیچ مطلب کوتاهی نمی‌تواند ارزش کتاب‌هایی را که منظومه‌ای فکری و تفاوتی معرفتی ایجاد کرده‌اند، خلاصه کند. این سخن به معنای کم‌اهمیت دانستن مقالات یا کوچک شمردن نقش آن‌ها نیست، اما هر یک جایگاه خاص خود را دارند که قابل رقابت با کتاب‌ها و پژوهش‌ها نیست.

در دهه‌های هفتاد و هشتاد، معنای «شخصیت فرهنگی» تا حدودی به رمان‌نویس و شاعر محدود شد، که می‌توان آن را نوعی انحطاط معرفتی و فرهنگی توصیف کرد. شعر و رمان جایگاه خاص خود را دارند، اما تعمیم یافتند؛ تا جایی که میان بسیاری از نویسندگان مترادف با «فرهنگ» شد و شاعران و رمان‌نویسان خود را فریب دادند که گمان کردند عقل جامعه و امانت‌دار افکار آن هستند.

سپس به دوران ویدئوهای کوتاه و بلند رسیدیم که فضای فرهنگی را با مصاحبه‌های پیاپی پر کردند، بدون اینکه دانشی واقعی ارائه کنند، یا معرفت را ساده‌سازی کنند؛ بلکه بیشتر شبیه انتقال فضای کافه و میخانه به اینترنت بود! بله، می‌توانید به گفت‌وگویی با پژوهشگری متخصص گوش دهید که عمر خود را در کتاب‌ها و پژوهش‌ها گذرانده تا تجربیاتش را با ما در میان بگذارد، آن‌هم بعد از این‌که با کتاب‌ها و افکارش شناخته شده است.

اما اینکه کسی بدون پشتوانه، از این پادکست به آن پادکست بپرد و نشست‌های طولانی برگزار کند، سپس از پروژهٔ فکری و فرهنگی‌اش سخن بگوید، در حالی که زمانی را که در لبخند زدن و خلاصه کردن اخبار در این نشست‌ها می‌گذراند، می‌توانست به ساخت دانش و تولید محتوای عمیق اختصاص دهد، ولی این چیزی جز بازاریابی و هیاهو نیست. این افراط، شکلی از انحطاط معرفتی و فرهنگی است، نه نشر آن.

خلاصه اینکه: پژوهشگر، «یوتیوبر» نیست، و ما بیش از هر چیزی، به پژوهشگر نیاز داریم، نه مجری‌ها و رقابت‌کنندگان برای تعداد بازدید در یوتیوب.

یوسف سمرین
ترجمه: صبغت الله عاکف

@Sebghatullah_Akef

عرب‌ها می‌گویند: «فلانی کندتر از فِند است».
(فِند) خادمی یا غلامی بود نزد عائشه بنت سعد بن ابی وقاص (رضی الله عنهما) که هیچ‌گاه کاری را که به او محول می‌شد، به موقع انجام نمی‌داد. از شگفت‌انگیزترین حکایاتی که دربارهٔ او نقل شده، این است که روزی بانوی او، عائشه، او را فرستاد تا آتشی بیاورد که بتواند با آن اجاق را روشن کند. فِند بیرون رفت و در این میان، کاروانی را دید که به سوی مصر می‌رفت. او همراه این کاروان به مصر رفت و یک سال تمام در آنجا ماند. سپس به حجاز بازگشت و به یاد درخواست بانویش افتاد. با عجله ظرفی از زغال‌های مشتعل برداشت و به سوی خانهٔ عائشه دوید. اما در راه پایش به سنگی گیر کرد و زمین خورد، زغال‌ها بر روی زمین پراکنده و پخش شدند. او با صدایی غمگین گفت: «عجله کار را خراب کرد»!

برگردان‌: صبغت الله عاکف

@Sebghatullah_Akef