وُهومَن اَمشاسِپَند

✅ بهشت.

واژه ی اوستایی بهشت و هیشتواهو می باشد که هستی پر از شادمانی و نشاط می باشد.
و آن بر خلاف پندار مردم مکان و محلی نیست بلکه مربوط به حالت روحی و ذهنی انسان است که پس از انجام کارهای نیک و پسندیده به او روی می دهد.
نتیجه ی هر اندیشه و هر گفتار و هر کردار نیک شادمانی دل و دماغ است.
بهشت اوستا حالت خوشی ای ست که هنگام زندگی در این جهان و هم در جهان دیگر پس از مرگ برای انسان موجود است.
بنابراین همین دنیا برای اشخاص نیک بهشت است.
بهشت هم بنا بر باوری طبقاتی دارد. اولی مربوط است به ستارگان. دومی مربوط است به ماه. و سومی مربوط است به خورشید که راهبر به سرای سرود آسمانی یعنی گروسمان می شود.
جایی که آهنگ دل پذیر سرودها به بارگاه اهورایی می رسد.
والاترین مرحله ی بهشت انغره روچا است که دنیایی است پر از فروغ بی پایان سرمدی و بالاترین سپهر مینوی متجلی در کاینات، جایی که برکات و مواهب یزدانی از مخزن گنج دادار بر آفرینش و جهان و مردم نیک می بارد.

📚 بُن مایه :

دانستنی های آیینی زرتشتی.

🖋 نوشته ی : دستور خورشید دابو.

برگرداننده : رشید شهمردان.

چاپ : تهران ۱۳۵۸ خورشیدی
سازمان چاپ خواجه.

✍رونوشت : بردیا بزرگ مهر.

۳۷
@khashatra

ادامه دارد....

✅ خره - فر.

خره ، فریاهاله، نوری ست نادیدنی از انسان و همه ی آفریدگان که از مرکز وجودشان
به بیرون می تابد و در تمثال های پیامبران و اولیا آن را به دور سرشان نشان می دهند. فردی که زندگانی را با ناراستی و دروغ و ناپرهیزگاری به سر می برد صاحب خره ی کثیف تاریک و ناپاکی است که نفوذ مغناطیسی زشت و ناپاک خود را به اطراف پراکنده می سازد.
پرستش گاه پس از آن که تقدیس می شود خره و فر روح نو از خود را تا مسافتی به اطراف می فرستد. موبد موظف است هنگام برگزاری مراسم دینی فر امواج اوستا را به آب و شیر و میوه و غیره انتقال دهد.
اوستا به آن گونه چیزهای متبرک اشایه اوزداته می گوید که مراد والا انباشته از فر می باشد و نیز اشاره است به انتقال امواج مغناطیسی بر مریض هنگام خواندن
اردی بهشت یشت بر او و فر ایران بسیار نامور و والا می باشد.
در اوستا به فر ایران و به فر کیانی درود
فرستاده می شود. فر بخش بیرونی کهرپ (کالبد مثالی) است که چون هاله ای بدن را فرا گرفته است.
۳۶
@khashatra

✅ روزها و هفته ها در تقویم زرتشتی.

تقویم زرتشتی دوازده ماه دارد و هر ماه سی روز است که در این صورت سال ۳۶۰ روز می شود.
پنج روز در آخر سال به نام پنجه وه بر آن می افزایند.
و آن چنان که در بخش موکتاد گفته شد موقعی است که به روانشادی در گذشتگان به بندگی اهورامزدا می پردازند.
در روزگاران باستان در هر ۱۲۰ سال یک ماه بر سال می افزودند و آن را ماه وهیزک یا کبیسه می گفتند.
(لیکن در این دوره هر چهار سال یک روز بر سال می افزایند و آن را اوردادگاه می نامند مترجم) هر روز ماه نام یکی از امشاسپندان یا ایزدان می باشد.
هفته ای که نام سیارات بر آن است در دین زرتشتی نیست. لیکن نخستیین، هشتمین، پانزدهمین و بیست و سومین روز ماه را که نام خدا بر آن اطلاق است روز هفته می شمارند و به بندگی اهورامزدا می پردازند. پنج روز آخر سال نام پنج گات ها را دارد که اهنود، اشتود، سپنتمد و هوخشتر و هیشتوایش باشد و ماه آن گاتابیو است.
(تقویم تورفان در شش ورقه به دست آمده است که قدمت یکی از آن ها به ۱۰۴۴
پیش از میلاد می رسد و تقویم شماره ی ۱۴۸ آن به قدمت ۷۱۰ پیش از زایش و در تقویم شمارهTiiD66 سال یزدگردی به ترتیب ۳۸۸ و ۱۵ ذکر شده است.
نام هفته در آن تقویم به جای شنبه، یک شنبه .... شامپت، یک شامپت، دو شامپت ... آمده.
بعدها شامپت به صورت شنبه تغییر شکل داده است.
بنابراین نام های هفته هم ایرانی و آریایی است.مترجم)

۳۵
@khashatra

#تیر_ایزد

روز «تیر ایزد» سیزدهمین روز هرماه و چهارمین ماه هر سال، در گاه شمار زرتشتی «تیر» نام گرفته است.
تیر یا تیشتر، ایزد باران بوده و به یاری او کشتزارها سیراب از باران می‌شوند، هم چنین نگهبان ستوران است.
در اوستا «تیریشت» در نیایش ایزد باران است.
ستاره ی عطارد تیر نامیده می‌شود و نیز تیری که در کمان نهند و بجهانند.
ایرانیان باستان هنگام خشک سالی در این روز آیین ویژه‌ای برگزار می‌کردند و برای خواهش باران و پیروزی تیر ایزد بر دیو خشک سالی(اپوش) به در و دشت می‌رفتند و تیریشت می‌خواندند.

بخشی از یشت های اوستا درباره‌ی این ایزد است.
تیر نام ستاره‌ای‌ است كه امروزه آن ‌را «‌شعرای یمانی» یا به لاتین «سیریوس» (Silius) می‌نامیم.


سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش :

ای نگار تیر بالا روز تیر،
خیز و جام باده ده بر لحن زیر.

عاشقی در پرده‌ی عشاق گوی،
راه‌های طبع خواه دل‌پذیر.


اندرزنامه ی آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم) :

کودک به تیراندازی و نبرد و سواری آموختن فرست.


اندرزنامه ی آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار :

بفرمای بر کودکان روز (تیر)،
نبرد و سواری و پرتاب.

گل بنفشه نماد تیر ایزد است.

@khashatra

✅ سپس عروس و داماد ساکت روبروی یک دیگر می نشینند و کف دست یک دیگر را می گیرند و پرده ای بین آن ها آویزان می شود که نماد نخستین مرحله ی آفرینش می باشد و آن اتحاد مقدس روح و ماده است.
داماد نماد روح و عروس نماد ماده را پیدا می کند.
دو موبد مشغول خواندن دعا می شوند و هفت دور ریسمان خام سپید به دور آن ها می پیچند.
این رسمی است بین پارسیان هند و به پیروی از هندوان بنابر پیمان مهاراجه سنجان با پارسیان هنگام مهاجرت آنان به هند.
لیکن در این دوره بسیاری از آنان رسم پیچیدن ریسمان را ترک گفته اند. (مترجم ) آن گاه پرده برداشته می شود.
عروس و داماد پهلوی هم می نشینند و موبد به خواندن اشیرواد می پردازد و در پایان دعای تندرستی را به نام آنان با پاشیدن برنج و برگ گل بر سر آنان می سراید.
هر چند ازدواج مراسم مقدسی است لیکن بسیاری نیز در این دوره به جهت دور بودن از اجتماع تنها به ازدواج کشوری و ثبت آن در محضر دادگاه اکتفا می کنند.

📚 بُن مایه :

دانستنی های آیینی زرتشتی.

🖋 نوشته ی : دستور خورشید دابو.

برگرداننده : رشید شهمردان.

چاپ : تهران ۱۳۵۸ خورشیدی
سازمان چاپ خواجه.

✍رونوشت : بردیا بزرگ مهر.

۳۴
@khashatra

ادامه دارد....

✅ اشیرواد، پیمان زناشویی.

هدف کلی از ازدواج در زرتشتی گری انکار نفس و فداکاری به اختیار خود شخص است.
ازدواج به جهت ازدیاد نیرو و وسایل در انجام کارهای نیک و پسندیده به وسیله ی زندگی خانوادگی است نه برای عیش و نشاط یا استفاده ی مادی و شخصی.
زوحین دربرابر دو گواه به پایان رسانیدن زندگی زناشویی را با هم پیمان می دهند و سوگند می خورند.
لیکن در این اواخر دادگاه خانوادگی در موارد لزوم به جدایی از هم رای صادر می کند.
مراسم ازدواج به زبان پازند و اوستا برگزار می شود و آن را اشیرواد می گویند که
به معنی دعای خیر است.
زوجین پس از غسل و ادای نماز وارد مجلس می گردند.
والدین و بستگان در دم در برنج و گل بر سر آن ها می پاشند و درد و رنج آن ها را بر می دارند. این نوعی از آداب هندوان است.
۳۳
@khashatra

✅ پیمان دین.

کرده ی ۱۲ یسنا متضمن پیمان دین است که جوان زرتشتی هنگام سدره پوشی باید
در انجمن بهدینان اقرار نماید و آن در بردارنده ی باوری ها و مسولیت هاست.
برخی از آن در بخش نوزادی شرح داده شد.
۱ - پیمان رسمی در حفظ منازل بهدنیان از دزدان، سیل، خشک سالی هتا اگر خطر جانی برای خودش وجود داشته باشد.
۲ - اعلام دو آزادی بزرگ، یکی انتقال از منطقه ای به منطقه ی دیگر.
دوم آزادی آموزش باوری های خویش به دیگران.
۳ - مخالفت با پیشوایان مرتجعین و جنبش های فساد.
۴ - اعتقاد به ارتباط مستقیم که اشوزرتشت با اهورامزدا و الهام شدن داد مینوی با و.
۵ - هم کاری با طرح مینوی که امشاسپندان مسول اجرای آن هستند و احترام گرامی داشت روان و فروهر سوشیانس ها که زندگی ایده آل و نیکو داشته اند.
۳۲
@khashatra

#چهار_روز_نبر


در کیش زرتشت چهار روز در هر ماه است.
به عبارت دیگر، زرتشتیان ۴۸ روز در سال نبر یا (پرهیز از خوردن گوشت و کشتار حیوانات سودمند) را می‌گیرند اما نه پشت سرهم.
زرتشتیان برای زیاده روی نکردن در خوردن گوشت جانوران، روزهای #دوم و #دوازدهم و #چهاردهم و #بیست_و_یکم هر ماه زرتشتی از خوردن گوشت پرهیز می کنند.

این چهار روز متعلق به چهار امشاسپندِ و ایزدان  #وهمن #ماه #گوش و #رام می‌باشد.
در نزد زرتشتیان برای هر سی روز ماه اسم خاصی وجود دارد.
یکی از این روزها «وهومن» است که بعدها به نام بهمن تغییر ریخت داده و به چم‌ منش نیک است.
روز «ماه»، روز «گئوش» یا گوش و روز «رام» نیز به همراه روز «وهومن» روزهایی هستند که گوشت خوردن درآن نکوهیده شده و به آن نبر(Nabor) می گویند.

"نبُر" فعلی دستوری ست و جزو سنت زرتشتیان می‌باشد.
به چمار نبریدن و منظور از آن نکشتنِ حیوانات و سر آن ها را نبریدن بوده است.
در قدیم، برخی از زرتشتیان در کلِ ماه بهمن نیز لب به گوشت نمی زدند.
نیک است بدانید که نمادِ بهمن، سپیدی و پاکی است از همین رو موبدان زرتشتی سپید می پوشند چرا که؛
منش نیک به چم سپیدی ست.
هم چنین برای اطلاعاتِ عمومی می‌ گویم که وهومن نزدِ مزدیسنان بزرگی زیادی دارد.
چرا که با وهومن است که یک مزدیسن هوخت/Hovakht و هورشت/Hovarasht را می فهمد و رعایت می کند.
به چم این که با اندیشه ی نیک به کردار نیک و گفتار نیک نیز می رسد و منطقی می شود.
زرتشتیان باید در سه بخش #مینویِ #شنوایی، #اندیشه و #احساس همیشه روزه داشته باشند.
به آن چم که با این سه حس،
از نیکی و "امر نیک" دور نشوند.
و “اندیشه و احساس و شنوایی” باید همیشه سرشار از نیکی باشد.

@khashatra

#ماه_ایزد

ماه به اوستایی «ماوَنگَ» مانند خورشید ستودنی است.
در اساتیر، ماه سازنده‌ی نژاد ستوران شناخته شده است.
در ماه‌یشت این ایزد آموزگار گیاه و رستنی خوانده می‌شود.
این روز یکی از چهار روز پرهیز از خوردن گوشت است.
زرتشتیان این روز را «نَبُر» می‌نامند و از کشتن حیوانات و خوردن گوشت خوداری می‌کنند.
در این روز اوستای «ماه‌ نیایش» از سوی زرتشتیان خوانده می‌شود.

دوازدهمین روز از ماه سی‎روزه‌ی زرتشتی «ماه» و سی روز از سال ماه نامیده می‌شود.
ماه نام سیاره‌ای ست كه در فرهنگستان ادب پارسی به همان ماونگهه نوشته و خوانده مى‌شود.
ماونگهه در اوستا آمده و یشت هفتم به ماه است.
در ماه نیایش از ماه‌یشت گفته شده است.

در اوستا سازنده‌یِ تخمه و نژاد جانوران و آدمی ست و پرورش دهنده ی گیاه و رستنی ست.
نَبُر به چمار (: معنای) كشتار نكردن جانوران در این روزها و پرهیز از خوردن گوشت است.
پرهیز از خوردن گوشت در خوراک خود برای چهار روز در ماه، در درازای روز (روزه) كار ناپسند می‌شمارند. اما در هر ماه و تنها در چهار روز به نام‌های بهمن، دومین روزِ ماه،
«ماه»، دوازدهمین روزِ ماه،
گوش، چهاردهمین روز به ماه،
و رام، بیست‌ و یكم روز به ماه زرتشتی و مزدیسنا هست.

 در اوستا نگهداری از چارپایان آمده و سفارش شده است، جانورانی که از  كشتار آن‌ها پرهیز شده، سگ و گربه و بره و بز و اسب…
و هرگاه پیر شدند، از آن ها به درستی نگهداری كنند.

در مزدیسنا از كشتن جانوران ویرانگر و موذی سفارش شده …


سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش :

ماه ‌روز ای به روی خوب چو ماه،
باده لعل مشک‌بوی بخواه.

گشت روشن چو ماه بزم كه گشت،
نام این روز ماه و روی تو ماه.


اندرزنامه‌ی آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم):

می خور و با دوستان گفت و گو کن.


اندرزنامه‌ی آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار :

بخور باده با دوستان، روز (ماه)،
ز ماه خدای، آمد کارخواه.

گل نرگس نماد ماه ایزد است.

@khashatra

✅ و ندیداد.

وندیداد در اوستا ویدئوهدات است به معنی قانون ضد دیو و یکی از کتاب های اوستایی است که از خطر سالم مانده است.
قسمتی از آن مربوط به آداب و رسوم پیش از اشو زرتشت و فصل هایی هم مربوط به اصول و تعالیم پیامبر می باشد که از کتاب داته زره توشتره در آن جا نقل شده است.
و متضمن ۲۲ کرده یا فصل در مضامین گوناگون است.
۱ - قانون بهداشت.
۲ - قانون جزائی در مورد شکستن پیمان، حمله و آسیب به دیگران و غیره.
۳ - شرایط معلومات و صفات موبد.
۴ - کشاورزی و دامداری.
۵ - جغرافی مربوط به دوره ی توفان.
۶ - شرح نیرن گها و غیره.
هدف مهم متن رعایت آیین اشاست که راستی نظم هم آهنگی پاکی و انضباط باشد تا بدان وسیله کاینات آباد و انسان تابع داده بوده، برابر نفوذ بدی استقامت ورزد و مبارزه کند.

📚 بُن مایه :

دانستنی های آیینی زرتشتی.

🖋 نوشته ی : دستور خورشید دابو.

برگرداننده : رشید شهمردان.

چاپ : تهران ۱۳۵۸ خورشیدی
سازمان چاپ خواجه.

✍رونوشت : بردیا بزرگ مهر.

۳۱
@khashatra

ادامه دارد....

✅ امشاسپندان و ایزدان در الهیات زرتشتی.

زرتشتی گری در باوری، یکتا پرستی کامل است. لیکن به منظور اداره ی امور کاینات
نوعی تقسیم کار بین گروه امشاسپندان و ایزدان ایجاد شده است گروهی که تابع و تحت اراده ی والای خداوندگار یکتا می باشند.
در اوستا اگر واژه های ایزد و ایزدان (یزته و یزه تنام) مورد ستایش قرار گرفته، تمثیلی از افراد خدمت گزار اجتماع و ضمنا درسی است برای تقسیم کار بین سران و
گردانندگان آن.
امشاسپندان پاکان جاودانی که از مراحل هفتگانه ی سیر کمال گذشته و نمایان گر فروزه های اهورایی می باشند که با فراموزی از آن کمال انسانی میسر می گردد.

باژ، سیاو، میزد.

باژ بخشی است که به روان شادی شخص در گذشته جدا گذاشته می شود و به بینوایان و ارزانیان بخشیده می شود و آن عبارتست از میوه (میزد) یا غذا یا پارچه (سیاو) یا ظروف.
سپس نوعی مراسم ایثار و نیاز برگزار می شود و چیزهای نامبرده را با درون هنگام برگزاری مراسم در مجلس می گذارند سپس به ارزانیان بخشیده می شود. روز سالگرد درگذشت روان بخصوصی از جهان را نیز باژ گویند.
۳۰
@khashatra

✅ انگره منيو - اهریمن - شیطان.

شیطان واژه ی سامی و به معنی بزرگ ترین فریبنده و دغل باز و برابر است با واژه ی اوستایی "دئوه نام دئوه" . توضیح وجود ثنویت یا قطبین در آفرینش که اشوزرتشت ارائه و بیان فرموده است چندان آسان نیست.
هیچ دینی درباره ی پدیده ها یا آفرینش بدون اشاره ثنویت موجود در آن که قطب مثبت و منفی است نمی تواند توضیحات درستی بدهد، مانند زندگی و مرگ، روشنی و تاریکی، شب و روز، جسم و روح جان و بی جان، به گفته ب گوته بدی روح منفی ابدی است استقامت در برابر زور به گفته صاحب مثنوی خود بد مطلق نباشد در جهان بد به نسبت آمد این را هم بدان، طرحی که زندگی، بی ماده امکان ندارد و حقیقتی که ماده نیز نوعی انرژی و نیرو می باشد.
در مزدیسنی انگره مینو اندیشه ی زشت، ویران گر مکار رقیب خدا نیست، بلکه
یکی از دو نیروی متضاد است که در گات ها سپنتا مینو و انگره مینو دو نیروی مخالف همزاد که هر دو بر ضد یکدیگرند سخن رفته است، زیرا که اهورامزدا چنین مقرر فرموده است.
انگره مینو به پارسی اهریمن شده است و مراد از آن اندیشه ی زشت و بد می باشد. به گفته ی بندهشن انگره مینو برای مدت محدودی در برابر راستی استقامت می ورزد و با تزویر خویش در تحریک مردمان فعالیت دارد تا آن که از حجاب گم راهی و بدی و زشتی که نصیبش شده است آزاد گردد.
ماده در طبیعت زود گذر و نابود شدنی است. فناپذیری آن هشداری است به بشر که بر آن اعتماد نکنند.
شیطان در پایان کار و سرانجام مضمحل می گردد. انگره مینو بر خلاف خدا قد بر نیفراخته است و ثنویت در زرتشتی گری نیست، اهورامزدا خدای دو جهان رقیب ندارد.
اهریمن وجود خارجی ندارد. اندیشه ی زشتی است که از دل تراوش می کند، چنان که سپنتامینو اندیشه ی نیکی است که از دل و دماغ انسان بیرون می تابد.
۲۹
@khashatra

#خور_ایزد

خور یا هْوَر به چم (: معنی) خورشید، نام یازدهمین روز از هر ماه در گاه شمار زرتشتی است.
آفتاب‌خوان خور، خوان خور در گات ها به چـم خورشید آمده و در اوستا هْوٓر آمده، در پارسی خُور و هور یا خورشید مى‌گویند.
هَورَخْشَئِتَو در پهلوى خْوَرَشتٓ در گات ها بدون شئت آمده است.

خراسان  نیز از واژه‌های كهن و سرزمین‌ های خاوری بوده و به خورآسان مى‌خواندند به چم بر آینده و بالا رونده همان خورشید را گویند.

«ویس و رامین نوشته‌ی فخرالدین گرگانی»

بر آمدن گاه خورشید هركس سر آید،
خراسان آن بود كز وی خور آید.

خراسان پهلوی باشد خور آید،
عراق و پارس را زو خور بر آید.

خراسان هست معنی خور آبان،
كجا زو خور بر آید سوی ایران.


«سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش»

روز خور است ای به دو رخ هم چو خور،
تافت خور از چرخ فلک باده خور.

باده خور و نیز مرا باده ده،
افسوس احوال زمانه مخور.

اندرزنامه ی آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم) :

کودک به دبیرستان کن تا دبیر فرزانه بود.

اندرزنامه ی آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار :

به (خور) روز، کودک به استاد ده،
که گردد دبیری خردمند و به.

گل مرو سپید نماد خور ایزد است.

@khashatra

✅ گناه - پیت - پشیمانی.

دین زرتشتی هر گونه کار و گفتار و اندیشه ای را که بر خلاف آیین و داد باشد از نادانی می داند و اوستا آن را نوئیت بوذه می خواند که مراد بی دانشی است اما واکنش آن گونه رفتار موجب خرابی وضع و حالت شخص می شود.
عدم رعایت آداب اجتماعی با قانون کشور یا فرمان دین از جمله گناهان است.
شخصی در ارتکاب هر یک از گناهان صرف نظر از وارد کردن صدمات به دیگران به بنیه ی جسمانی، اخلاقی و روحانی خویش صدمه وارد می سازد.
چنان که دیده می شود جنایت کار با سر پیچی از قانون وضع شده، دشمن خویش است و تار و پود جسمانی و اخلاقی خویش را پاره می سازد.
امید رهایی از گناه (گناه گذرشنی) با انجام منظم از دو کار امکان پذیر است.
۱ - بازرسی (پشیمانی) واقعی روزانه مانند یک بازرس حدی از همه ی کارها و گفتارهای روز. آن گاه شخص موارد خلافی را که مرتکب شده کشف می نماید.
۲ - اتخاذ تصمیم قطعی به برگشت به راه راست (پتت) فهرستی از موارد نقض داد و آیین هنگامی که شخص از راه راستی و پرهیزگاری منحرف می گردد در نوشته های دینی موجود است و راهنمای افراد زرتشتی است.
فهرست گناهان مذکور برای توبه ی زبانی و امیدواری به بخشش آن گناهان نیست بلکه منظور دانستن این گناهان و تحکیم مبانی اخلاق و اراده شخص است.

📚 بُن مایه :

دانستنی های آیینی زرتشتی.

🖋 نوشته ی : دستور خورشید دابو.

برگرداننده : رشید شهمردان.

چاپ : تهران ۱۳۵۸ خورشیدی
سازمان چاپ خواجه.

✍رونوشت : بردیا بزرگ مهر.

۲۸
@khashatra

ادامه دارد....

✅ پنج گاه.

شبانه روز به پنج بخش تقسیم شده است و هر بخشی را نام گاه است. بدین قرار
هاون گاه، رپتون گاه، ازیرن گاه، ایوسروترم گاه، اشهن گاه.
چنان که دیده می شود تقسیم نامبرده به منظور برگزاری تشریفات دینی و مراسم پرستش گاهی است.
متون گات هایی به سه بخش شبانه روزی اشاره می کند.
سه بخش گاه ها که ایوسروترم، اشهن و هاون باشد تقریبا هر یک شش ساعت طول می کشد، دو بخش نیم روز و پسین که رپتون و ازیرن باشد هر یک سه ساعت. گاهان مفهوم ضمنی دیگر نیز دارد و آن پنج مرحله پیش رفت تدریجی روان طی رشد روحانی است تا مرحله ی نهایی کمال.
شخص با سپیده دم دانش بیدار می گردد.... تا شایستگی آرامش شب را به دست آورد که آزادی در سرانجام باشد.
قلمرو ویژه ای به منظور رفع مشاجرات و مباحثات به هر گاهی داده شده است. نخستین گاه در صلاحیت کدخدای خانه است.
دومین گاه در صلاحیت ده بان،
و سومین گاه در صلاحیت شهربان و چهارمین گاه در صلاحیت دربار شاهنشاهی،
و پنجمین کا د در صلاحیت بزرگ ترین مرجع است و آن زرتشتروتمه می باشد.
۲۷
@khashatra

✅ بیست و یک نسک در سه بخش تنظیم شد. بخش اول که هفت نسک باشد شامل سرودها بود.
هفت نسک بخش دوم شامل داده های آیینی.
و هفت نسک بخش سوم مراسم و تشریفات دینی را تشکیل می داد.
همه ی این ها به زبان اوستایی بود. اینک یک سوم آن در دست ماست و خرده اوستا برگزیده هایی است از آن.
بقیه ی اوستا در کشمکش ها و بی تفاوتی های مردم از میان رفته است، زیرا مردم زبان اوستا و ارج آن را نمی دانستند.
زبان پهلوی زبان مرزهای ایران خاوری و باختری بود.
پس از انقراض هخامنشیان (زبان) رسمی هخامنشیان فرس باستان است که با اوستا پیوند دارد.
چون الفبای پهلوی ناقص بود و برای یادداشت های فوری ترتیب داده شده بود،
الفبای دین دبیره را که می توان گفت کامل ترین الفباست در زمان ساسانیان رواج یافت و کتاب های دینی و غیر دینی با آن الفبا نوشته می شد.
کتاب هایی که به زبان پهلوی نوشته شده است چون شرح اوستا می باشد زند می خوانند که به معنی گزارش است.
بعدها جنبشی تشکیل شد و واژه های آرامی به واژه های آریایی تبدیل گشت و آن را پازند نام نهادند که در اوستا او پازئین تی می باشد.
بسیاری از دعاها به این زبان نوشته شده است.
دستور آدرباد مهراسپنتمان گروهی از موبدان را به ترجمه ی اوستا برگماشت و شرح هایی به پهلوی بر آن نوشتند که اینک در دست است.
۲۶
@khashatra