♦️پاسخی به افشین بدری /۱
✍ دکتر محسن محمودی
۱۶ اسفند ۱۴۰۳
آقای بدری در پاسخهای اخیر خود تلاش کرده تا از طریق قیاسهای نادرست، مغالطات منطقی و تحریف برخی مفاهیم، حمله روسیه به اوکراین را توجیه کند. در این پاسخ، به برخی از ادعاهای ایشان می پردازم و استدلالهای نادرست را مورد نقد قرار می‌دهم.
۱) عملکرد سازمان ملل و حقوق بین‌الملل
آقای بدری استدلال کرده که سازمان ملل، بازوی قدرتهای امپریالیستی است و عملکرد آن، جانبدارانه و غیرمستقل بوده است. این نکته تا حدی درست است، اما نتیجه‌ای که ایشان از آن می‌گیرند، نادرست است. حتی اگر سازمان ملل در مواردی جانبدارانه عمل کرده باشد، این موضوع اصول حقوق بین‌الملل را از اعتبار ساقط نمی‌کند. به عبارت دیگر، اگر سازمان ملل در برخی بحران‌ها موضع گیری ضعیفی داشته، این مجوزی برای نقض قوانین بین‌المللی توسط کشورهای دیگر (از جمله روسیه) نیست.
۲) مقایسه کریمه با تجزیه‌طلبی در ایران
آقای بدری مدعی است که کریمه از ابتدا جزئی از اوکراین نبوده و در سال ۱۹۵۴ توسط شوروی به این کشور الحاق شده است، درحالی‌که مناطقی مانند کردستان، خوزستان و آذربایجان، همواره بخشی از ایران بوده‌اند. اما این استدلال از چند جهت مشکل دارد:
نخست، اصل تمامیت ارضی کشورها در حقوق بین‌الملل یک قاعده‌ی تثبیت‌شده است. حتی اگر کریمه در گذشته‌ای دور تحت کنترل روسیه بوده، این موضوع تجاوز نظامی ۲۰۱۴ را توجیه نمی کند. اگر چنین منطقی را بپذیریم، کشورهای زیادی می توانند بر اساس ادعاهای تاریخی، دست به اشغال گری بزنند.
دوم، معیار دوگانه در برخورد با تجزیه‌طلبی: اگر جدایی کریمه را مشروع بدانیم، باید این حق را به سایر گروه‌های تجزیه طلب نیز بدهیم. اما آیا اگر فردا یک گروه جدایی طلب در ایران اعلام استقلال کند، آقای بدری همین منطق را خواهد پذیرفت؟ این‌که کریمه روزی بخشی از روسیه بوده، مجوزی برای مداخله نظامی روسیه نیست.
۳) توجیه جنگ پیشگیرانه؛ مقایسه‌ی نادرست با جنگ ویتنام
یکی از نکات کلیدی در استدلالهای آقای بدری، پذیرش اصل جنگ پیشگیرانه است. ایشان استدلال می کند که ناتو برای روسیه یک تهدید بود، بنابراین روسیه مجبور شد به اوکراین حمله کند. اما این استدلال چند مشکل اساسی دارد:
نخست، ناتو یک ائتلاف دفاعی است، نه تهاجمی: برخلاف ادعای روسیه، ناتو هیچگاه اقدامی نظامی علیه روسیه انجام نداده است. پیوستن اوکراین به ناتو، تهدید مستقیم محسوب نمی شود و به خودی خود، مجوزی برای حمله پیشگیرانه نیست.
دوم، مغالطه‌ی قیاس با جنگ ویتنام: آمریکا به بهانه جلوگیری از گسترش کمونیسم، وارد ویتنام شد. اما این جنگ، مداخله‌ای فرامرزی در هزاران کیلومتر دورتر از مرزهای آمریکا بود، درحالی‌که اوکراین یک کشور مستقل است که خواهان پیوستن به یک پیمان دفاعی بوده است. این دو وضعیت، کاملاً متفاوت هستند.
سوم، توجیه پذیر بودن جنگ پیشگیرانه، مقدمه‌ای برای هرج و مرج بین‌المللی است: اگر استدلال آقای بدری را بپذیریم، هر کشوری می‌تواند به بهانه احتمال تهدید در آینده، دست به حمله بزند. این منطق، همان چیزی است که آمریکا در عراق و ویتنام استفاده کرد و خود آقای بدری آن را محکوم می‌کند.
۴) «آمریکا بدتر است»؛ مغالطه توجیه تجاوز روسیه
آقای بدری بارها به جنایات آمریکا اشاره کرده و استدلال کرده که آمریکا بسیار بدتر از روسیه است. اما این استدلال، مغالطه‌ی تو هم است. حتی اگر بپذیریم که آمریکا در طول تاریخ جنایات زیادی مرتکب شده، این موضوع به هیچ وجه تجاوز روسیه را توجیه نمی کند. این‌که یک کشور (آمریکا) قوانین بین‌المللی را زیر پا گذاشته، دلیلی نمی شود که کشور دیگری (روسیه) نیز بتواند همین کار را انجام دهد.
۵) استناد به سخنان ترامپ و ارزش تحلیلی آن
آقای بدری از سخنان ترامپ بعنوان شاهدی برای بی کفایتی زلنسکی استفاده می کند. اما این استدلال چندین ضعف دارد:
نخست، ترامپ بارها اظهارات خلاف واقع مطرح کرده است: بر اساس گزارش واشنگتن پست، ترامپ در دوران ریاست جمهوری خود بیش از ۳۰ هزار ادعای نادرست یا گمراه‌کننده مطرح کرده است. بنابراین، سخنان او بعنوان یک شاهد معتبر قابل استناد نیست.
دوم، انگیزه‌های شخصی ترامپ در سیاست اوکراین: ترامپ از ابتدای جنگ اوکراین، به دنبال تخریب سیاستهای دموکراتها و شخص بایدن بوده است. بنابراین، مواضع او در این مورد، بیش از آنکه تحلیلی باشد، سیاسی است.
۶) تصمیم اوکراین برای پیوستن به ناتو و پیامدهای آن
آقای بدری می گوید که پیوستن اوکراین به ناتو تصمیمی ملی نبوده و صرفاً تصمیم برای پیوستن به اتحادیه اروپا چنین بوده است. اما این ادعا نادرست است. دولت اوکراین سالهاست که تمایل خود را برای پیوستن به ناتو اعلام کرده و نظرسنجی های داخلی این کشور نیز نشان داده که پس از حمله روسیه در ۲۰۱۴، اکثریت مردم اوکراین از این ایده حمایت کرده اند.
@NewHasanMohaddesi
✍ دکتر محسن محمودی
۱۶ اسفند ۱۴۰۳
آقای بدری در پاسخهای اخیر خود تلاش کرده تا از طریق قیاسهای نادرست، مغالطات منطقی و تحریف برخی مفاهیم، حمله روسیه به اوکراین را توجیه کند. در این پاسخ، به برخی از ادعاهای ایشان می پردازم و استدلالهای نادرست را مورد نقد قرار می‌دهم.
۱) عملکرد سازمان ملل و حقوق بین‌الملل
آقای بدری استدلال کرده که سازمان ملل، بازوی قدرتهای امپریالیستی است و عملکرد آن، جانبدارانه و غیرمستقل بوده است. این نکته تا حدی درست است، اما نتیجه‌ای که ایشان از آن می‌گیرند، نادرست است. حتی اگر سازمان ملل در مواردی جانبدارانه عمل کرده باشد، این موضوع اصول حقوق بین‌الملل را از اعتبار ساقط نمی‌کند. به عبارت دیگر، اگر سازمان ملل در برخی بحران‌ها موضع گیری ضعیفی داشته، این مجوزی برای نقض قوانین بین‌المللی توسط کشورهای دیگر (از جمله روسیه) نیست.
۲) مقایسه کریمه با تجزیه‌طلبی در ایران
آقای بدری مدعی است که کریمه از ابتدا جزئی از اوکراین نبوده و در سال ۱۹۵۴ توسط شوروی به این کشور الحاق شده است، درحالی‌که مناطقی مانند کردستان، خوزستان و آذربایجان، همواره بخشی از ایران بوده‌اند. اما این استدلال از چند جهت مشکل دارد:
نخست، اصل تمامیت ارضی کشورها در حقوق بین‌الملل یک قاعده‌ی تثبیت‌شده است. حتی اگر کریمه در گذشته‌ای دور تحت کنترل روسیه بوده، این موضوع تجاوز نظامی ۲۰۱۴ را توجیه نمی کند. اگر چنین منطقی را بپذیریم، کشورهای زیادی می توانند بر اساس ادعاهای تاریخی، دست به اشغال گری بزنند.
دوم، معیار دوگانه در برخورد با تجزیه‌طلبی: اگر جدایی کریمه را مشروع بدانیم، باید این حق را به سایر گروه‌های تجزیه طلب نیز بدهیم. اما آیا اگر فردا یک گروه جدایی طلب در ایران اعلام استقلال کند، آقای بدری همین منطق را خواهد پذیرفت؟ این‌که کریمه روزی بخشی از روسیه بوده، مجوزی برای مداخله نظامی روسیه نیست.
۳) توجیه جنگ پیشگیرانه؛ مقایسه‌ی نادرست با جنگ ویتنام
یکی از نکات کلیدی در استدلالهای آقای بدری، پذیرش اصل جنگ پیشگیرانه است. ایشان استدلال می کند که ناتو برای روسیه یک تهدید بود، بنابراین روسیه مجبور شد به اوکراین حمله کند. اما این استدلال چند مشکل اساسی دارد:
نخست، ناتو یک ائتلاف دفاعی است، نه تهاجمی: برخلاف ادعای روسیه، ناتو هیچگاه اقدامی نظامی علیه روسیه انجام نداده است. پیوستن اوکراین به ناتو، تهدید مستقیم محسوب نمی شود و به خودی خود، مجوزی برای حمله پیشگیرانه نیست.
دوم، مغالطه‌ی قیاس با جنگ ویتنام: آمریکا به بهانه جلوگیری از گسترش کمونیسم، وارد ویتنام شد. اما این جنگ، مداخله‌ای فرامرزی در هزاران کیلومتر دورتر از مرزهای آمریکا بود، درحالی‌که اوکراین یک کشور مستقل است که خواهان پیوستن به یک پیمان دفاعی بوده است. این دو وضعیت، کاملاً متفاوت هستند.
سوم، توجیه پذیر بودن جنگ پیشگیرانه، مقدمه‌ای برای هرج و مرج بین‌المللی است: اگر استدلال آقای بدری را بپذیریم، هر کشوری می‌تواند به بهانه احتمال تهدید در آینده، دست به حمله بزند. این منطق، همان چیزی است که آمریکا در عراق و ویتنام استفاده کرد و خود آقای بدری آن را محکوم می‌کند.
۴) «آمریکا بدتر است»؛ مغالطه توجیه تجاوز روسیه
آقای بدری بارها به جنایات آمریکا اشاره کرده و استدلال کرده که آمریکا بسیار بدتر از روسیه است. اما این استدلال، مغالطه‌ی تو هم است. حتی اگر بپذیریم که آمریکا در طول تاریخ جنایات زیادی مرتکب شده، این موضوع به هیچ وجه تجاوز روسیه را توجیه نمی کند. این‌که یک کشور (آمریکا) قوانین بین‌المللی را زیر پا گذاشته، دلیلی نمی شود که کشور دیگری (روسیه) نیز بتواند همین کار را انجام دهد.
۵) استناد به سخنان ترامپ و ارزش تحلیلی آن
آقای بدری از سخنان ترامپ بعنوان شاهدی برای بی کفایتی زلنسکی استفاده می کند. اما این استدلال چندین ضعف دارد:
نخست، ترامپ بارها اظهارات خلاف واقع مطرح کرده است: بر اساس گزارش واشنگتن پست، ترامپ در دوران ریاست جمهوری خود بیش از ۳۰ هزار ادعای نادرست یا گمراه‌کننده مطرح کرده است. بنابراین، سخنان او بعنوان یک شاهد معتبر قابل استناد نیست.
دوم، انگیزه‌های شخصی ترامپ در سیاست اوکراین: ترامپ از ابتدای جنگ اوکراین، به دنبال تخریب سیاستهای دموکراتها و شخص بایدن بوده است. بنابراین، مواضع او در این مورد، بیش از آنکه تحلیلی باشد، سیاسی است.
۶) تصمیم اوکراین برای پیوستن به ناتو و پیامدهای آن
آقای بدری می گوید که پیوستن اوکراین به ناتو تصمیمی ملی نبوده و صرفاً تصمیم برای پیوستن به اتحادیه اروپا چنین بوده است. اما این ادعا نادرست است. دولت اوکراین سالهاست که تمایل خود را برای پیوستن به ناتو اعلام کرده و نظرسنجی های داخلی این کشور نیز نشان داده که پس از حمله روسیه در ۲۰۱۴، اکثریت مردم اوکراین از این ایده حمایت کرده اند.
@NewHasanMohaddesi