زیر سقف آسمان

♦️ناراستی و لجاجت و حق‌ناپذیری‌ی یک شریعتیست: بی ثمر بودن گفت‌و‌گو با بت‌پرستان و عقیده‌پرستان و جزم‌اندیشان

✍حسن محدثی‌ی گیلوایی
۱ دی ۱۴۰۳

چنان‌که ملاحظه می‌کنید، در فرسته‌های فوق سه واکنش از آقای هادی‌ی حکیم شفایی به پاسخ ام به نقد وی، منتشر شده است.

در واکنش نخست، او عملا اعتراف کرده که قبل از شنیدن سخن‌رانی‌ی من و آقای دکتر باغی‌دوست به نقد بخش انتهایی‌ی سخنان ما اقدام کرده است. بنابراین، اصلا مقدمات بحث را نشنیده است. بعد از شنیدن سخنان ام نیز تغییری در نوشته‌ی خود نداده و نیازی به تغییر ندیده است! سخنان دکتر باغی‌دوست هم که هنوز منتشر نشده. لاجرم نتیجه می‌گیریم که حکیم‌شفایی مبانی‌ی بحث او را هم نشنیده است. اما نه تنها اقدام به نقد هر دوی ما کرده بل‌که ما را هم کنار هم قرار داده است! در حالی‌که سخن‌رانی‌ی من نوعی واگرایی‌ی نسبی را از نظر مبانی‌ی بحث با سخنان دکتر باغی‌دوست نمایان می‌سازد.
https://t.me/ReligionPhilosophyPoliticsAnimls/1689

واکنش دوم وی نیز نشانه‌‌هایی حاکی از جزم‌اندیشی و اصرار مدافعه‌گرانه بر سخنان و مدعاهای نادرست اش را عرضه می‌کند.
https://t.me/ReligionPhilosophyPoliticsAnimls/1692

واکنش سوم او هم از همه عجیب‌تر است و نشان می‌دهد نه تنها کتاب مرا در نقد دکتر علی‌ی شریعتی نخوانده بل‌که به فقرات منتشر شده از آن کتاب در کانال زیر سقف آسمان نیز اعتنایی نکرده و می‌گوید بحث محدثی در باره‌ی نوسازی‌ی اسطوره‌ها جدید است. این در حالی است که تمام این بحث‌ها به‌نحو دقیق‌تر و جامع‌تر و با ذکر شواهد متنی از متون شریعتی، در سال ۱۳۸۳ (یعنی ۲۰ سال پیش) منتشر شده است.
https://t.me/ReligionPhilosophyPoliticsAnimls/1695

من تاکنون نقدهای او را بی‌کم و کاست در کانال ام منتشر کرده ام تا مخاطبان محترم سخنان مخالفان و منتقدان ام را هم بخوانند. با توجه به این موارد و این بروزات شخصیتی و اخلاقی‌ی ایشان، از این پس گفت‌وگو با این شریعتیست با تاخیر را زایل کردن وقت و نیروی خود تلقی می‌کنم و آن را بی‌فایده می‌دانم. پیش از این متنی در باره‌ی افراد مادون گفت‌وگو نوشته ام و بار دیگر مخاطبان محترم را به مطالعه‌ی آن دعوت می‌کنم!
https://t.me/NewHasanMohaddesi/11233

#علی_شریعتی
#بهزاد_باغی‌دوست
#هادی_حکیم_شفایی
#شریعتیست_با_تاخیر
@NewHasanMohaddesi

👆نتیجه‌گیری کلی:
این متن در واقع یک دعوت به حرکت اجتماعی، به خوداتکایی و به تغییر است. نویسنده از مردم ایران می‌خواهد که به جای اتکا به قدرت‌های ماورایی یا امید به خداوند، خود دست به کار شوند و با اتحاد و همبستگی، آینده‌ای روشن برای کشورشان بسازند. یلدا، در اینجا نماد آغاز و تولد دوباره است، نشانه‌ای از اینکه هر چند شب طولانی و تاریک است، اما همیشه روزی نو و خورشید دوباره طلوع خواهد کرد.

#یلدا
#جعفر_نکونام
#هوش_مصنوعی
@NewHasanMohaddesi

🔸🔸🔸مطالب وارده🔸🔸🔸





♦️هوش مصنوعی تحلیل می‌کند [در باره‌ی نوشته‌ی حسن محدثی راجع به یلدا]

✍دکتر جعفر نکونام
۱ دی ۱۴۰۴


هوش مصنوعی تحلیل می‌کند:
ـــــــــــــــــــــــــــ
این متن، که توسط حسن محدثی‌ی گیلوایی نوشته شده است، به شکلی عمیق و فلسفی به تحلیل بحران‌های اجتماعی، سیاسی، و معنوی در ایران معاصر می‌پردازد. نویسنده از نمادهای کهن ایرانی همچون "خورشید" و "یلدا" بهره می‌برد تا یک پیام پرمعنا و تاثیرگذار را برای مردم ایران در دوران حاضر به تصویر بکشد. در اینجا، تلاش می‌کنم متن را با توضیحات بیشتر بازنویسی کنم تا به درک دقیق‌تری از مفاهیم آن برسیم.

۱. مرگ خورشید و امکان تولد دوباره
نویسنده با آغاز متن و به تصویر کشیدن "مرگ خورشید"، مفهوم مرگ و نابودی امید و زندگی را بیان می‌کند. خورشید در فرهنگ ایرانی نمادی از زندگی، روشنایی، و نشاط است، و وقتی گفته می‌شود خورشید مرده است، به معنای از دست رفتن امید و روشنایی در دل جامعه است. اما با این حال، نویسنده به این نکته مهم اشاره می‌کند که «امکان» زنده شدن خورشید همچنان وجود دارد، به شرطی که مردم دست به کار شوند و برای بازگرداندن روشنایی و زندگی تلاش کنند. این تاکید بر عمل مردم به عنوان عاملی تعیین‌کننده در احیای خورشید، نشانه‌ای از قدرت و تاثیر مردم در تغییر سرنوشت اجتماعی است. به عبارت دیگر، سرنوشت خورشید (نماد آینده و امید) به دست مردم و تلاش‌های جمعی آن‌ها بستگی دارد.

۲. بحران‌های معنوی و دینی
در بخش بعدی متن، نویسنده به نقد وضعیت معنوی و دینی در جامعه معاصر ایران می‌پردازد. او اشاره می‌کند که ایران از دوران باستان عبور کرده و مردم دیگر نمی‌توانند به خدایان گذشته اتکا کنند. در اینجا، "خدا مرده است" به تعبیر نیچه اشاره دارد، که به معنای پایان باور به قدرت‌های ماورایی و الهی است. نویسنده به طور خاص از سکوت خدا سخن می‌گوید و به انتقاد از آن می‌پردازد که چرا در برابر جنایات و خشونت‌هایی که به نام دین و خدا صورت می‌گیرد، خدا سکوت کرده است. او به جنایات گسترده‌ای که در تاریخ به نام خدا انجام شده، اشاره دارد، از جمله قتل عام فلسطینی‌ها به نام یهوه و فاجعه‌های سوریه. در این شرایط، پرسش اصلی که نویسنده مطرح می‌کند این است که چرا خدا اجازه می‌دهد تا گروهی به نام او اعمال قدرت کرده و دیگران را تحت ستم قرار دهند.

۳. نگاه به دستان خود و حرکت به سوی تغییر
در این بخش، نویسنده از مردم می‌خواهد که دیگر به خدا یا خدایان برای تغییر وضعیت جامعه امید نبندند و به جای آن، به «دستان خود» نگاه کنند و از قدرت خود برای تغییر استفاده کنند. او بر این نکته تاکید دارد که تنها از طریق حرکت‌های جمعی، اراده و تلاش مردم است که می‌توان دوباره خورشید (نماد امید و آینده روشن) را زنده کرد. این دعوت به خوداتکایی و عمل، با تاکید بر اهمیت نقش مردم در تغییر سرنوشت خود و جامعه، به وضوح نشان می‌دهد که نویسنده اعتقادی به نیروی ماورایی و دخالت قدرت‌های بیرونی ندارد. در عوض، او به نیروی جمعی مردم و همبستگی آنان برای تغییر تأکید می‌کند.

۴. یلدا به عنوان نماد تولد دوباره
در اینجا، یلدا به عنوان یکی از بزرگ‌ترین جشن‌های ایرانی به‌کار گرفته می‌شود. یلدا، شب بلندترین شب سال، نماد تاریکی و سرماست. اما در کنار تاریکی، آغاز روز جدید و تولد خورشید جدید را نیز به همراه دارد. در این متن، یلدا به عنوان نمادی از آغاز دوباره و تولد خورشید به کار می‌رود. به نوعی، نویسنده از این شب بلند به عنوان نمادی از امید و آغاز یک دوره جدید استفاده می‌کند که در آن خورشید دوباره طلوع می‌کند و به جامعه گرما و نور می‌بخشد. یلدا در اینجا نمادی از امید، تولد دوباره و شروع فصلی جدید در زندگی است که مردم باید در آن مشارکت کنند.

۵. پیام وحدت و همبستگی ملی
در پایان متن، نویسنده بر اهمیت اتحاد و همبستگی میان تمام اقوام و گروه‌های مختلف ایران تاکید می‌کند. او در اینجا یادآور می‌شود که مردم ایران باید در کنار یکدیگر بایستند و در شرایط دشوار به یکدیگر کمک کنند. اشاره به اقوام مختلف ایران (ترک، لر، عرب، کرد، فارس، گیلک، بلوچ، گرجی، ترکمن و غیره) در واقع نشانه‌ای از اهمیت تفاهم و اتحاد میان همه ایرانیان است. نویسنده در اینجا قصد دارد به خواننده نشان دهد که تنها از طریق این همبستگی است که می‌توان به ساختن یک آینده مشترک برای ایران امیدوار بود.

۶. نتیجه‌گیری: زنده‌گی به جای مرگ
در نهایت، نویسنده به جای تسلیم شدن در برابر سختی‌ها یا پناه بردن به دنیای غیبی، از مردم می‌خواهد که به زندگی ادامه دهند و در کنار یکدیگر برای ساختن ایران تلاش کنند. او تاکید می‌کند که ایرانیان نباید در برابر مشکلات و چالش‌ها تسلیم شوند، بلکه باید با همت و تلاش جمعی، کشوری سرشار از نور، گرما و زندگی بسازند.


ادامه دارد.👇👇👇



#یلدا
#جعفر_نکونام
#هوش_مصنوعی
@NewHasanMohaddesi

🔸🔸🔸مطالب وارده🔸🔸🔸



♦️[در باره‌ی جلسه‌ی "شریعتی پس از شریعتی"]

✍محمد شیخ‌الملوکی
۱ دی ۱۴۰۳

با سلام و احترام، در جلسه ۲۹ آذر نشست شریعتی پس از شریعتی در باشگاه اندیشه شرکت کردم. از مباحث اساتید بزرگوار دکتر محدثی، دکتر باغی دوست و دکتر جواد میری بسیار سود بردم.

نکته‌ای که لازم می‌دانم به آقای دکتر باغی دوست تذکر دهم، شیوه برخوردشان با اشتباهات شریعتی بود، ایشان با تعریف و تمجید بسیاری که از آشنایی با شریعتی شروع کردند یکباره وقتی به نقد کویر رسیدند، چون دکتر نوار موسیقی بتهوون را به جای نوار دیگری معرفی می‌کند و منتقد خود را که آن موسیقی را نمی‌شناسد خیط می‌کند یا وقتی ارجاعی به دانشمندان مختلف می‌دهند و منبع اعلام نمی‌کنند و حتی با اعلام شاندل (یک شخصیت خیالی) به جوانان، او را دروغگو خطاب می‌کند، برخورد جناب باغی دوست به قول خودشان نقد بی‌رحمانه است. من به ایشان عرض می‌کنم که نقد باید عادلانه و منصفانه باشد، بی رحمانه و بی‌رحمی صفت بدی است اما انصاف و عدالت صفت خوبی است.

بله پذیرفتیم که شریعتی اگر دوستش را خیط نمی‌کرد درجه عرفانی‌اش بالا می‌رفت ولی اکنون یک آدم عادی شده است که دوست دارد شیطنت کند. نوار اشتباهی در ضبط بگذارد و طرف را امتحان کند که در نهایت او کم بیاورد.

اگر ما این‌ها را بولد کرده و او را در حد کذابان تاریخ جار بزنیم، این کم لطفی در حق شریعتی است. در نقد همدلانه بهتر است انتظار خود را بیان کنیم و بگوییم بهتر بود شریعتی نوع دیگری عمل می‌کرد، ارجاع علمیش دقیق بود  و دوستش را شرمنده نمی‌کرد، اما آقای باغی دوست بسیار با عصبانیت دکتر را دروغگو حساب کرد، (ما باید از اشتباه کسی که مورد نقدمان است ایراد بگیریم نه این که کل شخصیت او را زیر سوال ببریم).

محمد شیخ الملوکی
دبیر بازنشسته

#علی_شریعتی
#بهزاد_باغی‌دوست
#هادی_حکیم_شفایی
@NewHasanMohaddesi

♦️بی‌تابی‌ی بت‌پرست: نقد متن قبل از شنیدن آن! /۲

✍️حسن محدثی‌
۳۰ آذر ۱۴۰۳

بدکنشی و بداخلاقی‌ی سوم او این است که به‌رغم تذکرات قبلی من به وی برای پرهیز از بهره‌گیری از مغالطه‌ی پهلوان پنبه بار دیگر آن را تکرار کرده است و سخن آشکار و صریح من در باره‌ی وجود محدود و معدود بودن فرهیخته‌گان و مولدان سخن در دهه‌های سی و چهل و فقدان آثار کافی و فقر فرهنگی‌ در آن عصر در مقایسه با شرایط کنونی و مواهبی که ما در عصر انقلاب ارتباطی از آن برخوردار هستیم و معروف شدن دکتر شریعتی در آن شرایط خاص، سخن روشن مرا تحریف کرده است و تلاش کرده است نام برخی از دکاتره‌ی آن دوران را ردیف کند. او چون سخن‌رانی‌ی مرا گوش نکرده و نمی‌داند که من در سخن‌رانی ام شریعتی را فردی نابغه خوانده ام و او را شخصیتی جهانی یا دست‌کم بین‌المللی دانسته ام و نیز او را مؤثرترین کارگزار فرهنگی‌ی ایران در ایران معاصر تلقی کرده ام و گفته ام که در میان کارگزاران فرهنگی‌ی ایرانی در عصر حاضر کسی هم‌چون علی‌ی شریعتی از نظر دامنه‌ی جغرافیایی، برد جمعیتی، و حوزه‌های تأثیرگذاری (حوزه‌های اندیشه، هنر، ایده‌ئولوژی و عمل اجتماعی) شریعتی هنوز نظیری نیافته است، لذا گمان کرده است من او را تحقیر کرده ام.

علاوه بر همه‌ی این‌ها ایراد حکیم شفایی به تلفظ کلمه‌ی hogiology از سوی من بوده است. او نوشته است:

«محدثی رشته‌ی مورد نظر را به اشتباه، هاجیولوژی تلفظ می‌کند که برخی در فضای مجازی آن را دستمایه‌ی تمسخر کرده اند! این رشته نامش هاگیولوژی است (Hagiology) به معنای قدیس‌شناسی که از حیطه‌های رشته ادبیات قرون وسطا محسوب می شود» (همان‌جا، ۱۴۰۳).

اولا من دو بار این کلمه را هوژیولوژی تلفظ کرده ام نه هاجیولوژی (مراجعه شود به فایل صوتی‌ی سخن‌رانی). به نظر می‌رسد این مدافعه‌گر شریعتی به‌خاطر تمسخرهای فضای مجازی دلی پرخون داشته و سخن مرا با درگیری‌های خود مرتبط ساخته است. اما مهم‌تر از تلفظ، توجیهاتی است که ناقد در دفاع از شریعتی می‌آورد. مشکل در رفتار شریعتی چیست؟ این‌جا دقیق‌تر توضیح می‌دهم:

شریعتی قدیس‌شناسی خوانده ولی خود را جامعه‌شناس معرفی کرده است. آیا رساله‌ی دکترای او پژوهشی در جامعه‌شناسی است؟ خیر ترجمه‌ای از کتاب فضایل بلخ به زبان فرانسه است که لابد با تصحیح هم هم‌راه بوده اما چون ترجمه نشده ما نمی‌دانیم شریعتی چه کاری و با چه کیفیتی انجام داده است. همین‌قدر می‌دانیم رساله‌ی دکترای شریعتی اثری جامعه‌شناختی نیست. لااقل رساله‌ی دکترای دکتر غلامحسین صدیقی اثری تاریخی-جامعه‌شناختی است. آیا شریعتی بعد از رساله‌ی دکترا اثری جامعه‌شناختی منتشر کرده؟ خیر، از علی‌ی شریعتی پژوهشی جامعه‌شناسی (خواه در حوزه‌ی نظری و خواه در حوزه‌ی تجربی) منتشر نشده و به دست ما نرسیده است. آیا این‌که شریعتی خود را بارها در آثار خود جامعه‌شناس خوانده، با معیارهای اخلاقی و معیارهای حرفه‌ای قابل دفاع است؟ از نظر من خیر این رفتار نه اخلاقی است و نه حرفه‌ای.

اما اکنون ببینید حکیم‌شفایی چه‌گونه از مراد خود دفاع می‌کند و این رفتار نامطلوب و غیراخلاقی‌ی شریعتی را موجّه‌سازی می‌کند:

«شریعتی به علت اینکه رشته‌ی دوره لیسانش ادبیات بود نمی‌توانست در رشته‌ی دیگری در دوره دکتری تحصیل کند لذا مجبور بود علارغم فقدان علاقه به این حیطه، در این رشته مدرک بگیرد(نقل قول از خانم پوران شریعت رضوی). شریعتی با این وجود، تمام تمرکز خود را بر مطالعات تاریخی، اجتماعی و دینی معطوف داشته بود. اما طبیعی است که وقتی فردی رشته رسمی خود را دوست ندارد یا از آن اکراه دارد نخواهد با آن رشته خود را به همگان معرفی کند و لذا به نظر می‌رسد شریعتی تلاش می‌کند خود را با آن رشته‌ای به مخاطبان خویش بنمایاند که مطالعه‌ی آن را حیاتی دانسته یا دوست می‌داشته است. عبدالحسین زرین‌کوب نیز مدرک تاریخ ندارد اما بخش بزرگی از علاقه‌مندی‌ها و نوشته هایش در حیطه تاریخ است و خود را ادیب و تاریخ دان معرفی می‌کند. محدثی از مساله‌‌ای به این سادگی همچون کاه، معضلی اخلاقی می‌سازد همچون کوه و مخاطب خویش از از مسائل عمیق و مهم به سطح و حاشیه‌پردازی می‌راند» (هما ن، ۱۴۰۳).

مورد بعدی که باز هم نشان می‌دهد ناقد عجول سخن‌رانی‌ی مرا گوش نکرده است، این است که او می‌گوید: محدثی «مراد خود از ایدئولوژی را مشخص نمی‌کند گویی ایدئولوژی فقط یک معنا دارد» (همان، ۱۴۰۳). این در حالی است که من در سخن‌رانی ام با دقت مفهوم ایده‌ئولوژی را تعریف کرده ام.

اما مورد نهایی‌ی نقد وی به من باز هم حاکی از آن است که او تمام سخنان مرا نشنیده و شتابان به دست و پا کردن پاسخ مشغول شده، زیرا من در آن نسبت انقلاب ۱۳۵۷ و نظامی که پس از انقلاب شکل گرفته را توضیح داده ام و در باره‌ی تأثیرات شریعتی در آن‌چه برای ما رقم خورده نیز سخن گفته ام.

#بهزاد_باغی‌دوست
#هادی_حکیم_شفایی
@NewHasanMohaddesi