استاد "هوشنگ_مرادیکرمانی" بر این باورند که زبانِ امروزِ ما هر روز لاغرتر میشود، ایشان در شانزدهم بهمن سال 1393 در جلسهای که در کتابفروشی آینده برگزار شد، ضمن بیان خاطرههایی از زندگیِ نویسندگی خود به این نکته اشاره کردند که شاهد حذف تدریجی مجموعهای از واژگان قدیمی و اصیل از فرهنگِ گفتاری و نوشتاری هستیم. با کنار رفتن هر واژه، از تواناییِ ما برای بیان اندیشه و احساسمان کاسته میشود، به تعبیر ایشان زبانی لاغر است که دامنهی واژگانش محدود باشد. این محدودیت نتیجهی غفلتی جمعی است و هر یک از ما خواسته و ناخواسته به سهم خود در لاغری زبان مقصریم، مثالی که مطرح کردند کلمهی "کادو" بود که امروز جایگزین دهها کلمهی دیگر شده است. کلمههایی که هر یک در بافت خود معنایی متفاوت دارند، معنایی که "کادو" به تنهایی ندارد مثلاً به مسافری که عازم سفر است، "سر راهی" میدهند. مسافری که از سفر بازمیگردد "سوغات"، "رهآورد" یا "ارمغان" میآورد. حتی سوغات هم انواع دارد مثلاً هر سوغاتی "تحفه" نمیشود زیرا "تحفه" باید کمیاب و گرانبها باشد. به این ترتیب، هر یک از کلمهها معنایی خاص دارند، مثلاً برای خانوادهای که صاحب فرزند شدهاند "چشمروشنی" میبرند. هدیهای که سرِ سفرهی عقد به عروس میدهند تا رضایتش را به جاری شدن خطبهی عقد اعلام کند "زیرلفظی" است. کمبودِ واژگان از موانع نوشتن و از موانع ارتباطِ مؤثر است زیرا زمانی که دایرهی لغاتِ ما افزایش مییابد برای بیان اندیشه و احساس خود ابزارِ بیشتری داریم، میتوانیم اطلاع دقیقتر و روشنتری در اختیار شنونده و خواننده قرار دهیم مثلاً زمانی که میگوییم این لیوان را فلانی برایم سوغات آورده است، شنونده میفهمد که ارمغانِ یک سفر است بعد به محلِ آن سفر و نوع ارتباطی که آن هدیه با آن سفر داشته فکر میکند در نتیجه تصویر دقیقتری در اختیار دارد ضمن آن که هر ترکیب برای خودش داستان و پیشینهای دارد که اگر در زبان امروز به کار نرود به تدریج با حذفش آن پیشینه و تاریخ هم به فراموشی سپرده میشود، مثالی که ایشان به آن اشاره کرد، "لباس پلوخوری" بود که چه بسا برای کودکانِ امروز خیلی معنا و مفهومی نداشته باشد مثل یکی از کودکانی که قبلاً این ترکیب را نشنیده بود و تصور کرده منظور از لباس پلوخوری، لباسی است که اگر موقع غذا خوردن بر آن غذا بریزد، اشکالی ندارد، درست معنای متضاد آن، زیرا لباس پلوخوری، لباس فاخری است که باید در مهمانی پوشید. استاد مرادی کرمانی برای درمان لاغریِ زبان دو پیشنهاد مشخص ارائه کردند، یکی بازگشت به سرچشمههای زبان فارسی و دوم آشتی با فرهنگِ عامیانه و بازگرداندن کلمههای رایج و دقیق گذشته به زبانِ گفتار و نوشتارِ امروز.
"مجلهی فرهنگی هنری بخارا"، "یادداشتهای یک کتابدار"
"یزدان_منصوریان"، شماره 108، ص 353
@Honarrvareh
"مجلهی فرهنگی هنری بخارا"، "یادداشتهای یک کتابدار"
"یزدان_منصوریان"، شماره 108، ص 353
@Honarrvareh