خانم ۳۰ ساله‌ای به دلیل افسردگی ۲ سال است تحت نظر روانپزشک است.

-روانپزشک: چطورید؟
-می‌دونید که کم خونی داشتم. دکتر داخلی تشخیص داد به خاطر کمبود ویتامین B12 است. ۳ روز پیش برام ویتامین نوشت. ولی فکر می‌کنم به من نمی‌سازه.
- چطوری نمی‌سازه؟
- به من تپش قلب می‌ده. من مدت‌ها بود تپش قلب نداشتم.
- خانم ویتامین که تپش قلب نمی‌ده! اصلن ویتامین‌های گروه B در مصرف متعادل هیچ عارضه‌ای ندارن. تپش قلب‌تون احتمالن به خاطر حملات پنیکه.
- آهان. ولی دو روزه واقعن اذیتم می‌کنه.
- نگران نباشید براتون داروی آرام‌بخش می‌نویسم که بهتر بشید.
فردا بیمار در خانه‌اش دچار بیهوشی و زمین خوردگی می‌شود. شانس می‌آورد غیر از زخم سطحی بینی سرش آسیبی نمی‌بیند. شوهرش با اورژانس تماس می‌گیرد و به بیمارستان منتقل می‌شود.
- متخصص طب اورژانس: خانم سابقه‌ی زمین خوردن قبلن داشتید؟
- نه اولین باره.
- داروی جدیدی دارید می‌خورید؟
- بله، ویتامین B12
- چرا؟ مگه ویتامین B12 شما کم بود؟
- بله، کم‌خونی مگالوبلاستیک داشتم. دکتر داخلی تجویز کرد.
- قبل از زمین خوردن متوجه شدید داره یه اتفاقی میفته؟
- نه اصلن. نفهمیدم چی شد.
- بیهوش شدید؟
-شوهر: بله دکتر. من اون‌جا بودم. بیهوش شد و زمین خورد ولی حدود ۱ دقیقه بعد به هوش اومد.
متخصص طب اورژانس در ذهنش به آریتمی ( نامنظمی ضربان قلب) فکر می‌کند. البته وقتی بیمارستان می‌آیند ضربان قلب منظم است و نوار قلب طبیعی است.
- خانم شما این مدت دچار تپش قلب نبودید؟
- چرا بودم. خوب شد گفتید. به خاطر پنیکم بود.
- چطوری فهمیدید به خاطر پنیکه؟
- روانپزشک گفت.
- چقدر وقته تپش قلب دارید؟
- ۲ روزه.
- ۲ روز؟! یعنی یک روز بعد از خوردن ویتامین B12؟!
- بله دکتر. چقدر شما دقیق سوال می‌پرسید. من اولش به فکرم رسید این دارو به من نمی‌سازه ولی روانپزشکم گفت ویتامین B12 هیچ عارضه‌ای نداره. توی اینترنت هم که سرچ کردم عارضه‌ای ننوشته بود براش.
متخصص طب اورژانس مطالبی را در ذهنش مرور می‌کند و می‌گوید باید حتمن به لیست آزمایش‌های شما اندازه‌گیری پتاسیم را اضافه کنم. خودش با آزمایشگاه تماس می‌گیرد و می‌گوید پتاسیم هم چک شود و جوابش را سریع تلفنی بگویند.
تکنسین آزمایشگاه نیم ساعت بعد زنگ می‌زند و می‌گوید پتاسیم بیمار 2.7 است.
-متخصص طب اورژانس: پس درست حدس زده بودم. مصرف ویتامین B12 باعث هایپوکالمی (کم شدن پتاسیم خون) شده و به دنبالش بیمار آریتمی کرده و زمین خورده. وقتی به بیمارستان آمده، آریتمی برطرف شده و نوار قلب و معاینه نرمال است.
- خیلی شانس اوردید. ممکن بود دچار آریتمی خیلی شدیدتر یا حتا کشنده می‌شدید. پتاسیم شما خیلی پایین اومده.
-شوهر بیمار: دکتر مگه ویتامین B12 پتاسیم رو پایین می‌ندازه؟
- همین‌جوری نه. ولی کسی که آنمی مگالوبلاستیک داره، وقتی یه دفعه ویتامین B12 می‌گیره، موتور ساختن گلبول‌های قرمز در مغز استخوانش روشن می‌شه و بدن به سمت وضعیت تولید (آنابولیک) پیش می‌ره. هر تولیدی نیاز به مواد اولیه داره. یکی از مواد اولیه‌ی مهم برای تولید هر سلولی در بدن پتاسیم است. برای همین ممکنه یه دفعه سطح پتاسیم افت کنه. چون برای تولید گلبول‌های قرمز جدید مصرفش بالا می‌ره. پایین اومدن پتاسیم خیلی خطرناکه. می‌تونه آریتمی‌های کشنده بده. متخصص داخلی حتمن باید حواسش می‌بود و از شما می‌خواست که در چند روز اول روزانه پتاسیم خون را چک کنید.
- متخصص داخلی فقط برای من نسخه نوشت. چنین چیزی به من نگفت. روانپزشک هم گفت اصلن ویتامین‌ها عارضه ندارن.
پ.ن: این اتفاق برای من نیفتاده. اما اگر من هم به جای آن روانپزشک بودم، هیچ اطلاعی از کاهش پتاسیم به دنبال مصرف ویتامین B12 نداشتم و صحبت مراجعم که گفته‌بود بعد از مصرف ویتامین دچار تپش قلب شده را جدی نمی‌گرفتم و در کنار متخصص داخلی در میس شدن تشخیص آریتمی مراجعم سهم داشتم و به خاطر بی‌سوادی‌ام شرمنده‌ی مراجعم، همسرش، و همکارم می‌شدم.
@hafezbajoghli