⚜چند نکته دربارۀ توبه⚜
🔮۱. توبۀ سلوکی
🏷با توبه، که پس از یقظه دومین گام سلوک دانسته شده، سالک درصدد آغاز جدّی در ترک حرام و انجام واجب است،
📌ولی علامه بحرالعلوم ـ چنانكه در بحث ترک عادات غلط و لغو خواهد آمد ـ توبۀ سلوکی را برتر از این میداند و آن را به توبه از عادات و رسوم لغو و غلط تفسیر میكند.
♨️به نظر میرسد جمع بین این دو به این صورت است که بگوییم توبه در سلوک یعنی توبه از هرچه منافی سلوک است و روشن است که منافیات سلوک فراوانند. گناه، عادات و رسوم غلط، غفلت و ... همه با سلوک در تنافیاند و توبه دست کشیدن از همۀ اینهاست.
🔮۲. انواع توبه
📚سالک و هر انسانی هیچگاه از نوعی گناه و توبه خالی نیست. گناهان رقیقتر و دقیقتر و توبهها نیز عمیقتر و عالیتر میشوند.
📖 امام صادق علیه السلام در مصباح الشریعه باب ۴۴ برای هر دسته از مردم توبهای بیان میکند و حتی در مورد انبیا میفرماید:
📝«فَتَوْبَۀ الْأَنْبِیاءِ مِنِ اضْطِرَابِ السِّر»
👁🗨توبۀ پیامبران از اضطراب سرّ است»
⏳(بحارالانوار، ج۶، ص۳۱.)؛
🔮۳. توبه از توبه
✍برخی از اهل معرفت گفتهاند:
💯سالک باید از توبه توبه کند
🔰این سخن چند معنا میتواند داشته باشد.
🔆الف. توبۀ آغازین سالک باید به گونهای باشد که نیاز به توبۀ جدید نداشته باشد و به اصطلاح «توبۀ نصوح» باشد.
🔆ب. سالک در زمان توبه به خاطر نقص داشتن و کامل نبودن در کثرت گرفتار است و توبهکنندهای میبیند و گناهی، استغفاری و خدایی که بخشنده است كه همۀ اینها خود گناه است.
بدترین گناه را در سلوک اثبات «انانیت» میدانند و میگویند:
⚜میان عاشق و معشوق هیچ حائل نیست
تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز
⌛️(دیوان حافظ)
☑️سالک باید از این توبه استغفار کند؛ یعنی خود را به مقام فناء فی الله برساند که هرگونه اسم و رسمی را از دست بدهد و بگوید:
💢«ز هرچه غیر یار استغفرالله».💢
💠ج. توبه عملی نیکو است و اعمال نیکو همه مستند به ذات الهی است.
📖«مَا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَۀ فَمِنَ اللَّه»
🔰«هر خیر و نیکویی که به شما میرسد از خداست».
⏳نساء/۷۹.)؛
🕯پس سالک باید توبهای را که به خود نسبت میدهد، گناه ببیند و از آن توبه کند. از این سه معنا، معنای وسط بهترین است.
https://t.me/+OwaoE1zvvG5jMDI0