کهن دیار _ دیلمان واشکور

گفتگو با استاد رضایی لسبو امشب انجام شد و یکی از بهترین ها بود.
نکات تاریخی با ارزشی در این گفتگو بیان شد.
روز بزرگداشت خواجه نصیر الدین طوسی و مهندس را توانستیم پاس بداریم.
به دلیل اهمیت گفتگو وویس ها رو در کانال منتشر می کنم

اقتصاد
۱۰:۳۵۲۸ بهمن ۱۴۰۳
لیلا محمود‌زاده
صمت معایب از بین بردن بقایای گیاهی در زمین‌های کشاورزی را بررسی کرد
حفاظت از خاک در برابر فرسایش
شخم زدن زمین‌های کشاورزی با هدف‌ سست شدن خاک و خرد کردن کلوخه‌ها و یکدست کردن سطح خاک برای کاشت بذر و رشد بهتر آن، از بین بردن بقایای محصول قبل و زیرخاک کردن علف‌های هرز، از بین بردن حشرات و آفات و بیماری‌ها با قرار گرفتن در معرض نور خورشید، از بین بردن لوله‌های مویین و جلوگیری از تبخیر آب از اعماق خاک و جلوگیری از سله بستن و سفت شدن خاک انجام می‌شود. گرچه این روش مرسوم و سنتی، سال‌های سال است که توسط کشاورزان حتی قبل از اختراع تراکتورها توسط گاوآهن‌ها انجام می‌شود، اما امروزه کارشناسان و پژوهشگران این حوزه به معایب این روش پی برده‎اند و در تلاش هستند تا باتوجه به بحران‌های آب و خاک کشور، کشاورزان را از شخم زدن زمین‌های خود منصرف کنند.
شخم زدن خاک به ضرر زمین است
در این گزارش صمت، پای صحبت‌های محمدرضا مهدیزاده یکی از کشاورزان شهرستان شوش نشسته‌ایم که مخالف شخم زدن زمین‌های کشاورزی است و آن را روشی نادرست در شرایط فعلی بحران آبی می‌داند و معتقد است، شخم زدن زمین باعث از بین رفتن خاک و کاهش کیفیت تولید محصولات کشاورزی می‌شود. وی در این گپ و گفت اظهار کرد: زمانی که سربارهای محصول مانند گندم بر سر زمین‌های کشاورزی می‌ماند و آن را به‌وسیله سوزاندن یا جمع‌کردن و شخم زدن از بین نمی‌بریم، خاک در زمان آبیاری گل‌آلود نمی‌شود و حتی ذره‌ای خاک‌شویی ندارد. هنگام راه رفتن در این زمین‌ها فقط کفش‌ها خیس می‌شوند و آثاری از گل و خاک وجود ندارد و دلیلش این است که زمین شخم نخورده است.
وی ادامه داد: بسیاری از کشاورزان تصور می‌کنند با شخم زدن خاک و بر هم زدن وضعیت خاک به کشت محصول خود کمک می‌کنند. در حالی که کاملا برعکس است و زندگی موجودات زیر خاک در زمان شخم زدن از بین می‌رود و تا زمانی که بخواهند خود را احیا کنند، دوباره شخم زدن اتفاق می‌افتد. این کشاورز افزود: اگر سالی یک محصول مانند برنج و در سال دیگر ذرت بکاریم و 2سال بقایای گیاهی در زمین بماند، برای کشاورزی زمین مناسب‌تر بوده و در نهایت به سود کشاورز است. از طرف دیگر گوسفندان و حیوانات نیز می‌توانند از این بقایا استفاده کنند.
به‌اعتقاد وی؛ خاک به‌منزله یک شهرک صنعتی است، این کشاورز گفت: هنوز هم برخی کشاورزان به این باور نرسیده‌اند که این شهرک می‌تواند تمام موارد موردنیاز برای خوراک و غذای یک کشور را تامین کند. این شهرک نیروی کشاورز تا صنعتگر را به‌کار می‌گیرد تا بتواند ضمن اشتغال، به تولید هم بپردازد. بر همین اساس توجه به سلامت این شهرک صنعتی از مهم‌ترین ارکان کشاورزی است. ماندن بقایای گیاهی در خاک، در نخستین مرحله موجب حفظ رطوبت خاک شده و در مرحله دوم با تجزیه و پوسیده شدن این بقایا آن را در اختیار زمین قرار می‌دهد و یک منبع غذایی عالی برای موجودات خاک تامین می‌کند. این کشاورز ادامه داد: در صورت شخم زدن خاک، پرندگان به‌راحتی به موجودات زیرخاک مانند کرم‌ها دسترسی پیدا می‌کنند و از طرف دیگر، باکتری‌های هوازی در زمان پوساندن و تجزیه بقایا می‌توانند به‌سرعت بیشتر از باکتری‌های بی‌هوازی مواد موردنیاز خاک را تامین کنند که در نهایت به سود کشاورز خواهد بود. وی گفت: حفظ بقایا در زمین‌های کشاورزی موجب شد که باوجود خشکسالی و نبود بارندگی مناسب محصول کشت‌شده به‌خوبی و بدون نیاز به آبیاری سبز شده و در مصرف آب نیز صرفه‌جویی کنیم و حتی آب به کشاورزان پایین‌دست برسد.
به‌اعتقاد وی، شخم زدن زمین به ضرر زمین است و حتی اگر به رایگان بخواهند این کار را برای ما انجام دهند، از آن استفاده نخواهیم کرد، خوشبختانه در برخی از سال‌ها می‌توانیم از سوزاندن زمین‌ها و شخم زدن آنها جلوگیری کنیم.

کانال کهن دیار _دیلمان و اشکور
@kohandeyar

با درود
در چند پیام ارزشمند از سوی اساتید بزرگوار، واژگان مرتبط با گاو بررسی شد که دارای اهمیت است و این گفتمان بهترین شیوه برای پیدا کردن ریشه واژگان می باشد و اهمیت و ضرورت پژوهش و تشکیل کارگروه زبان را می رساند.
#گاو
گاو حیوانی اهلی که در همه دنیا بخاطر سودمندی فراوانی که دارد مورد احترام و گاها مقدس است. در ایران باستان نیز گاو مقدس شمرده میشد و نماد زندگی،برکت و کوشش  بود. داستان فریدون شاه که گاوی از او مراقبت نمود، بارز است و در بسیاری از فرهنگ ها و ادیان ،گاو بخشی از فرهنگ و مورد احترام ویژه است.
در اسلام نیز چنین بوده و  به سوره بقره میتوان اشاره کرد.
و اما....
حدود پانزده سال پیش گروه دوچرخه سواری که از آلمان و دانمارک به دیلمان آمده بودند تا از آن نقطه  یک حرکت اعتراضی و نمادین را شروع نمایند را دیدم .بعد از پرس و جو متوجه شدم که در اروپا لبنیات گران شده و این گروه دوچرخه سواری می خواهد از نقطه ای که گاو اهلی شده(دیلمان باستان) حرکت را شروع و به اروپا بروند.این موضوع نشان می دهد که ما توجه کمی به تاریخ و فرهنگ خود داریم .

حال ریشه یابی واژه گاو...
گاو همان گووو  است .صدایی که این حیوان با حنجره و دهان خود ایجاد می کند.
به دلایلی که در اینجا نمی توان به مشروح توضیح داد ،یکی از زیستگاه های اولیه گاو،  مناطق شمالی البرز و حاشیه دریای کاسپین بوده و به همان علت این نام را اهلی کنندگان و در ابتدا شکارچیان آن بر او نهاده اند.
مردم این ناحیه با صدای بلند و شبیه نعره گاو همدیگر را در جنگل و از فاصله دور صدا میکنند  که "گوره" نام دارد. ریشه واژه گوره چنین است:
.  گوو+ره که گوو یعنی گاو و ره کشیدن و طولانی کردن است.
صدای کشیده یا نعره گاو که انسان با تقلید از آن واژه گاو را خلق کرده است.
تکرار تقلید صدای گاو در گذشته دور برای خبر دادن به دیگران که گاوی را برای شکار مشاهده کرده اند( معلوم نیست چه زمانی) ، کم کم این صدا به واژه ای مناسب برای نامگذاری گاو تبدیل می شود، زمانی است که این حیوان گاو خوانده شد.
بیشتر زبان های دنیا  این لغت را از ما وام گرفته اند و با اندکی تغییر و دگرگونی بکار میرود.
به چند مثال در زبان های شرقی ،غربی و خاورمیانه ای باستان اشاره میکنم...
#اروپایی؛
انگلیسی =کاوو
اسپانیایی=واگا
آلمانی=کوو
ارمنی=گوو
ایتالیایی=موگا
پرتغالی=واگا
هلندی:هوُ
و ...که در بیشتر زبان های اروپایی همین واژه رایج است فقط با اندکی دگرگونی.

#خاورمیانه_باستان
آرامی=تور(ثور)
سریانی:تورا(ثور)
اکدی=ثورا
عبری=تور(ثور)
قبطی=تور(ثور)
عربی = ثور

#ایران_باستان:
پارسی:گاو
اوستا:گئو
پهلو:گوو

حال این پرسش ایجاد میشود!!؟؟
چرا  گاو در زبان های خاورمیانه باستان یا سامی" تور"  یا "ثور"تلفظ میشود؟؟

ثور یا همان تور دگرگون شده گور یا گوره است.
در زبان های سامی و هم خانواده آن حرف "گ" به "ث" یا "ت" دگرگون شده است.
واک های "ز" "ث" بصورت چسباندن نوک زبان  به پشت دندان های بالایی بصورت  "ت"تلفظ میشود .
مثال:
سیر دگرگونی واک "گ" به "ت" یا "ث"= ثور
یا به ه = هوو
گ به ک و به خ= شاک >شاخ  ...
یا در واژه دراخن > دراغن > دراگن
و همچنان این دگرگونی اتفاق می افتد.
اما...
در بالا گفته شد که گوره همان صدای کشیده و نعره گاو است و در زبان های سامی به گاو اطلاق میشود.
می توان نتیجه گرفت واژه گاو بصورت تلفظ های متفاوت در فرهنگ و تمدن های دیگر رایج شده است. همانطور که این حیوان سودمند مورد توجه آنها قرار گرفته و از آن استفاده نموده اند.

تحقیق ،استخراج و گردآوری :
محمد آقاجانی کلامرودی دیاکو

کانال کهن دیار _دیلمان و اشکور
@kohandeyar

در اوستا بارها به زنان پارسا و نیک، درود فرستاده شده و مقام بلند معنوی برای آنها آرزو شده است. در خرده اوستا آمده: از میان زنان و مردان، کسی که برابر آیین راستی ستایشاش بهتر است مزدااهورا از آن آگاه است. این گونه زنان و مردان را می‌ستاییم ... این زمین را با زنانی که بر روی آن زندگی می‌کنند می‌ستاییم. ای اهورامزدا می‌ستاییم زنانی را که در اثر درستکاری و راستی نیرومند شده‌اند. می‌ستاییم مردان و زنان نیک اندیشی را که در هر کشور با وجدان نیک در برابر بدی بپا خاستند ... کدبانوی خانه‌ها را که اشو و سردار اشو هستند، می‌ستاییم. زن پارسایی را که بسیار نیک‌اندیش، بسیار نیک‌گفتار و بسیار نیک‌کردار، فرهیخته و یاری‌رسان شوهر خود و اشو باشد. ای اهورامزدا می‌ستاییم زنان یاری رسان را...

ایرانیان باستان شاید تنها ملتی بوده‌اند که روز زن داشته‌اند و این روز را در بزرگداشت ایزد سپندارمذ و با سپاسداری از جلوه‌های آن؛ زمین، مادر و زن گرامی داشته و هر ساله در روز اسفند از ماه اسفند که در تقویم امروزه برابر با ۲۹ بهمن ماه می‌شود آن جشن را هزاران سال برگزار کرده‌اند.