✅ زرتشتر و تمه
به علاوه از چهار دسته روحانیونی که به شرح مختصر هر يک پرداختیم در ادبیات مزدیسنا به نام دیگری بیر برخورد می کنیم و آن زرتشتر و تمه Zaratoshtrutema است که به معنی شخصی می باشد که از حیث اخلاق و رفتار و پاکی و پاکیزگی و دانش دين نزديک به اشوزرتشت باشد.
این شخص بر کلیه ی روحانیون زرتشتی و امور مذهبی ریاست داشت و در مقام و بزرگی مانند پاپ مهدوی بود.
مقر حکم رانی او به درستی معلوم نیست ولی احتمال دارد در ری (رکا) بوده باشد.
زیرا در اوستا ری به نام ری زرتشت نامیده شده و پس از اسلام نیز این شهر، شهر مذهبی محسوب می شد و به قول پورریحان بیرونی محل سکونت شخصی بوده که او را مسمغان می‌گفتند که به معنی بزرگ موبدان است.
بنا به گفته ی طبری، در سال ۱۴۱ هجری قمری، در عهد خلافت مهدی، ری تسخیر شد و مسمغان هم گرفتار گردید.
در پایان باید اضافه نماییم که نام زرتشتر و تمه بارها در کتاب اوستا تکرار شده است، در حالی که در نوشته‌های پهلوی کمتر به آن برخورد می‌کنیم.
بنابراین می‌توانیم حدس بزنیم که پس از درگذشت اشوزرتشت، تا سده ها بعد، اشخاصی به نام زرتشتر و تمه به جانشینی پیامبر ایفای وظیفه می‌نمودند که در نزد مؤمنین مقام والایی داشتند و امر و نهی آن‌ها واجب‌الاجرا بود.
ولی پادشاهان ساسانی ادامهی این وضعیت را به سیاست کشورداری و اداره مملکت مغایر دیده و به منظور تضعیف قدرت زرتشتر و تمه که از طرف قاطبه ی موبدان انتخاب می‌شد، به تعیین موبدان موبدی از سوی دربار شاهنشاهی مبادرت کردند که در پایتخت ساکن بوده و اغلب در امور مذهبی و سیاسی طرف مشورت شاهنشاه بودند.
به تدریج، به اقتضای سیاست، بر قدرت و اهمیت موبدان موبد انتصابی دربار افزوده شد تا جایی که زرتشتر و تمه تحت الشعاع آن‌ها قرار گرفته و قدرت خود را از دست دادند.
📚 بُن مایه :
برگرفته از نسک ؛ مراسم مذهبی و آداب زرتشتیان.
✍ نوشته ی ؛ موبد اردشیر آذر گشسب.
✍ رونوشت ؛ بردیا بزرگمهر.
۲۶۴
@khashatra
ادامه دارد...
به علاوه از چهار دسته روحانیونی که به شرح مختصر هر يک پرداختیم در ادبیات مزدیسنا به نام دیگری بیر برخورد می کنیم و آن زرتشتر و تمه Zaratoshtrutema است که به معنی شخصی می باشد که از حیث اخلاق و رفتار و پاکی و پاکیزگی و دانش دين نزديک به اشوزرتشت باشد.
این شخص بر کلیه ی روحانیون زرتشتی و امور مذهبی ریاست داشت و در مقام و بزرگی مانند پاپ مهدوی بود.
مقر حکم رانی او به درستی معلوم نیست ولی احتمال دارد در ری (رکا) بوده باشد.
زیرا در اوستا ری به نام ری زرتشت نامیده شده و پس از اسلام نیز این شهر، شهر مذهبی محسوب می شد و به قول پورریحان بیرونی محل سکونت شخصی بوده که او را مسمغان می‌گفتند که به معنی بزرگ موبدان است.
بنا به گفته ی طبری، در سال ۱۴۱ هجری قمری، در عهد خلافت مهدی، ری تسخیر شد و مسمغان هم گرفتار گردید.
در پایان باید اضافه نماییم که نام زرتشتر و تمه بارها در کتاب اوستا تکرار شده است، در حالی که در نوشته‌های پهلوی کمتر به آن برخورد می‌کنیم.
بنابراین می‌توانیم حدس بزنیم که پس از درگذشت اشوزرتشت، تا سده ها بعد، اشخاصی به نام زرتشتر و تمه به جانشینی پیامبر ایفای وظیفه می‌نمودند که در نزد مؤمنین مقام والایی داشتند و امر و نهی آن‌ها واجب‌الاجرا بود.
ولی پادشاهان ساسانی ادامهی این وضعیت را به سیاست کشورداری و اداره مملکت مغایر دیده و به منظور تضعیف قدرت زرتشتر و تمه که از طرف قاطبه ی موبدان انتخاب می‌شد، به تعیین موبدان موبدی از سوی دربار شاهنشاهی مبادرت کردند که در پایتخت ساکن بوده و اغلب در امور مذهبی و سیاسی طرف مشورت شاهنشاه بودند.
به تدریج، به اقتضای سیاست، بر قدرت و اهمیت موبدان موبد انتصابی دربار افزوده شد تا جایی که زرتشتر و تمه تحت الشعاع آن‌ها قرار گرفته و قدرت خود را از دست دادند.
📚 بُن مایه :
برگرفته از نسک ؛ مراسم مذهبی و آداب زرتشتیان.
✍ نوشته ی ؛ موبد اردشیر آذر گشسب.
✍ رونوشت ؛ بردیا بزرگمهر.
۲۶۴
@khashatra
ادامه دارد...