جاهلی درعرصه سیاست
۳۰ دی ماه سالروز درگذشت اولین نخست وزیر انقلاب است. مهدی بازرگان جز اولین محصلینی بود که رضاشاه برای کسب تخصص به فرنگ فرستاد. اگرچه دررشته مهندسی فارغ التحصیل شد، ولی دستاوردش از فرنگ خلاصه شد در اثبات وجود خدا با قوانین ترمودینامیک! جز پایه گذاران انجمن اسلامی در دانشگاه تهران بود. درزمان مصدق معاون وزیر فرهنگ شد. فریدون آدمیت نقل میکند که مصدق باگماردن وی به وزارت فرهنگ مخالف بود چرا که معتقد بود بر سر دانش آموزان دختر لچک خواهد گذاشت! گو اینکه رفیقش، یدالله سحابی در مدارس تحت امرش سخت گیری‌های مذهبی شدیدی اعمال نمود. از موسسین نهضت آزادی بود و با طرح انقلاب سفید که شامل حق رای به زنان و اصلاحات ارضی بود به مخالفت برخاست که همین امر باعث بازداشتش شد. شهره است که وی مخالفی مسالمت جو بود ولی این گفته چندان دقیق نیست. عزت الله سحابی، یار و همراه بازرگان نقل میکند که درزندان برازجان طرح تشکیل جنبشی مسلحانه را پی ریخت که خروجی این طرح، سازمان مجاهدین خلق شد. در طول فعالیتهایش علیه رژیم‌پیشین کسب و کارش به راه بود و کسی مزاحمتی برایش ایجاد نکرد. درهنگام انقلاب اگرچه دوست و یارقدیمی بختیار بود ولی نخست وزیری دولت انقلابی را پذیرفت. ازاقدامات مشعشع وی در زمان دولتش لغو خریدهای تسلیحاتی ایران از آمریکا بود که پول آن قبلا پرداخت شده بود! دولتش، دولت مستعجل بود و بالاخره زور مومنان خداجوی اول انقلاب بر وی چربید و در۱۳ آبان ۵۸ استعفا داد. چندی بعد نماینده مجلس شد و درسال ۶۴ هم برای ریاست جمهوری اسم نوشت که ردصلاحیت شد. مسعود رجوی که به پاریس گریخته بود و نهضت مقاومت ملی رابنیان نهاده بود به وی پیشنهاد همکاری داد که بازرگان درجواب گفته بود: من هنوز زنم را دوست دارم!(کنایه به جدایی مریم عضدانلو ازابریشمچی و عقد وی توسط رجوی) پس از عمری سیاست ورزی مومنانه درآخر عمر درسخنرانی خدا و آخرت، تنها هدف بعثت انبیاء به این نتیجه رسید اصولا اسلام برنامه‌ای برای حکومت کردن ندارد. یعنی چند دهه فعالیتش نقش برآب بود! پس از انقلاب گفت ما باران میخواستیم ولی سیل آمد. درصدد امتزاج همه چیز با اسلام بود و همینطور اثبات اسلام با علوم دقیقه. ازهمین روی باستانی پاریزی وی را مؤمن آل هندسه نامیده بود. افکار ارتجاعی در زمینه آزادی های اجتماعی داشت.با موسیقی سر ستیز داشت و نسبت به حجاب زنان سخت گیر بود. پیروانش همیشه پیشوند مهندس را قبل ازاسمش می‌آورند ولی درهمان مهندسی هم شهرت خوبی نداشت. دربانک ملی به دلیل محاسبات اشتباه افتضاح به بارآورد که مجبور به استعفا شد.
نادانی ساده‌ل بود.
#بهروز_حسینی@ayarenaghd