یک آزمایش جالب!
آزمایشگر (دن آریلی) در یک رستوران به عده‌ای از مشتریان چند سؤال میدهد تا در ازای گرفتن 5 دلار به آن سؤالات پاسخ دهند اما هنگام دادن پول به آنها بجای 5 دلار 9 دلار میدهد و تظاهر میکند که حواسش نیست و اشتباهاً 9 دلار داده است ... برخی از مشتریان صادقانه 4 دلار اضافه را برمیگردانند ولی برخی هم به روی مبارک نیاورده و 9 دلار را در جیب می‌گذارند و رستوران را ترک میکنند !!
در آزمایش دیگری همین کار تکرار میشود با این تفاوت که آزمایشگر در هنگام گفت‌و‌گو با مشتریان تلفن همراهش زنگ میخورد و چند دقیقه‌ای با تلفن صحبت میکند و پس از قطع کردن از مشتری‌ها برای اینکه وسط گفت‌و‌گو با آنها به تلفنش را جواب داده عذرخواهی نمی‌کند و به نوعی بی‌احترامی میکند ... در این آزمایش تعداد کسانی که 4 دلار اضافه را برمیگردانند تنها یک نفر است یعنی وقتی مشتریان احساس میکنند فردی وقت آنها را بدون عذرخواهی گرفته درصدد انتقام بر آمده و پول بیشتری که اشتباهاً به آنها داده شده را باز نمی‌گردانند
این آزمایش حاوی نکتۀ جالبی‌ست که می‌توان از آن برای توجیه اینکه چرا در بعضی مناطق جهان آمار بالایی از ریاکاری و دزدی و ناهنجاری وجود دارد استفاده کرد :
کارکنان زمانی که حس میکنند به آنها از سوی حاکمان و رهبران سازمان ظلم میشود یا حق‌شان در جایی خورده شده هرکجا که دستشان برسد سعی خواهند کرد با ریاکاری، کم کاری، کارشکنی و یا حتی گاهی دزدی این حق خورده شده را جبران کنند ، در واقع این سطح از دزدی و ریاکاری و ناهنجاری در همۀ جوامع به نوع تعاملِ رهبران سازمان با مردم بازمی‌گردد و رفتار آنها بشدت روی شکل‌گیری اخلاق در جامعه تأثیرگذار است و حتی می‌تواند مرزهای اخلاق را جابه‌جا کند.
در صورتی که الگوهای رفتاری رهبران به شکلی باشد که مردم احساس ظلم کنند آنان هم خود را محق به نادیده گرفتن هنجارهای اخلاقی خواهند دانست و ریاکاری و دزدی و تقلب در سازمان پررنگ شده و بعد از یک دورۀ زمانی از اخلاق ، تنها نامی باقی خواهد ماند.
@honaremodiriat
آزمایشگر (دن آریلی) در یک رستوران به عده‌ای از مشتریان چند سؤال میدهد تا در ازای گرفتن 5 دلار به آن سؤالات پاسخ دهند اما هنگام دادن پول به آنها بجای 5 دلار 9 دلار میدهد و تظاهر میکند که حواسش نیست و اشتباهاً 9 دلار داده است ... برخی از مشتریان صادقانه 4 دلار اضافه را برمیگردانند ولی برخی هم به روی مبارک نیاورده و 9 دلار را در جیب می‌گذارند و رستوران را ترک میکنند !!
در آزمایش دیگری همین کار تکرار میشود با این تفاوت که آزمایشگر در هنگام گفت‌و‌گو با مشتریان تلفن همراهش زنگ میخورد و چند دقیقه‌ای با تلفن صحبت میکند و پس از قطع کردن از مشتری‌ها برای اینکه وسط گفت‌و‌گو با آنها به تلفنش را جواب داده عذرخواهی نمی‌کند و به نوعی بی‌احترامی میکند ... در این آزمایش تعداد کسانی که 4 دلار اضافه را برمیگردانند تنها یک نفر است یعنی وقتی مشتریان احساس میکنند فردی وقت آنها را بدون عذرخواهی گرفته درصدد انتقام بر آمده و پول بیشتری که اشتباهاً به آنها داده شده را باز نمی‌گردانند
این آزمایش حاوی نکتۀ جالبی‌ست که می‌توان از آن برای توجیه اینکه چرا در بعضی مناطق جهان آمار بالایی از ریاکاری و دزدی و ناهنجاری وجود دارد استفاده کرد :
کارکنان زمانی که حس میکنند به آنها از سوی حاکمان و رهبران سازمان ظلم میشود یا حق‌شان در جایی خورده شده هرکجا که دستشان برسد سعی خواهند کرد با ریاکاری، کم کاری، کارشکنی و یا حتی گاهی دزدی این حق خورده شده را جبران کنند ، در واقع این سطح از دزدی و ریاکاری و ناهنجاری در همۀ جوامع به نوع تعاملِ رهبران سازمان با مردم بازمی‌گردد و رفتار آنها بشدت روی شکل‌گیری اخلاق در جامعه تأثیرگذار است و حتی می‌تواند مرزهای اخلاق را جابه‌جا کند.
در صورتی که الگوهای رفتاری رهبران به شکلی باشد که مردم احساس ظلم کنند آنان هم خود را محق به نادیده گرفتن هنجارهای اخلاقی خواهند دانست و ریاکاری و دزدی و تقلب در سازمان پررنگ شده و بعد از یک دورۀ زمانی از اخلاق ، تنها نامی باقی خواهد ماند.
@honaremodiriat