📌نشست قضائی: امکان صدور حکم برائت پس از تجویز اعاده دادرسی
برگزار شده توسط
استان قزوین/ شهر قزوین
تاریخ برگزاری
۱۴۰۱/۱۱/۱۰
پرسش
دیوان عالی کشور در مقام تجویز اعاده دادرسی در امر کیفری مجازات مورد حکم دادگاه صادر کننده حکم قطعی را بیش از مجازات مقرر قانونی اعلام می نماید. مستنداً و مستدلاً بیان نمائید آیا صدور حکم برائت به لحاظ عدم احراز وقوع بزه یا اعمال نهادهای ارفاقی از قبیل تخفیف مجازات یا صدور قرار تعلیق اجرای مجازات از سوی دادگاه هم عرض دادگاه صادر کننده حکم قطعی صحیح است یا خیر؟
نظر هیئت عالی
در فرض سوال چنانچه پس از تجویز اعاده دادرسی ، دادگاه هم عرض احراز کند که رفتار ارتکابی جرم نبوده است، نمی تواند او را محکوم کند و شرعاً هم چنین حقی ندارد و دادرسی عادلانه و منصفانه هم چنین اجازه ای را به دادگاه نمی دهد .
نظر اکثریت
دادگاه هم عرض دادگاه صادر کننده حکم قطعی درصورت عدم احراز وقوع بزه می تواند حکم برائت مستدعی اعاده دادرسی را صادر نماید یا چنانچه شرایط اعمال نهادهای ارفاقی وجود داشته باشد نسبت به اعمال آن اقدام نماید زیرا اولاً زمانی که قاضی اعتقاد به برائت داشته و تحقق بزه را احراز نمی نماید قاعده عدل و انصاف ایجاب می نماید که از صدور حکم محکومیت خودداری نماید و حکم برائت صادر نماید. ثانیاً در مقام تردید در اختیار یا عدم اختیار قاضی در صدور حکم برائت یا اعمال نهادهای ارفاقی اصول حقوق جزا از جمله اصل برائت و اصل تفسیر مضیق قوانین جزایی مؤید پذیرش اختیار مقام قضایی بر اعمال آنهاست. ثالثاً در اعاده دادرسی دادگاه هم عرض دادگاه صادر کننده حکم قطعی دادرسی را از نو شروع می نماید و رسیدگی ماهیتی می نماید و چنانچه با رسیدگی ماهوی نظر به برائت متهم داشته باشد نوبت به تعیین مجازات نمی رسد و اعمال کیفر، سالبه به انتفاع موضوع است.
نظر اقلیت
امکان صدور حکم برائت پس از تجویز اعاده دادرسی به علت عدم تناسب مجازات تعیینی وجود نداشته لکن امکان اعمال نهادهای ارفاقی وجود دارد زیرا اولاً در ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری جهات اعاده دادرسی احصاء گردیده که برخی از جهات جنبه موضوعی داشته و برخی جنبه حکمی دارند. در فرض سؤال جهت تجویز شده اعاده دادرسی امری حکمی و مربوط به مجازات است لذا دادگاه صرفاً در این حد جهت تجویز شده اقدام می نماید. ثانیاً چنانچه مدنظر مقنن امکان رسیدگی در اعاده دادرسی غیر از جهات تجویز شده بود مانند تبصره ماده 434 قانون آیین دادرسی کیفری درمورد رسیدگی به تجدیدنظرخواهی ذکر می نمود. ثالثاً اعاده دادرسی از طرق فوق العاده رسیدگی و امری استثنایی بوده و در امر استثنایی به قدر متیقن یعنی رسیدگی در حد جهت تجویز شده باید اکتفا نمود و ماده 482 قانون مرقوم بر تقویت این نظر دلالت دارد. رابعاً اقتضای تبعیت مراجع قضایی تالی از مراجع قضایی عالی مبین عدم تجاوز از حدود تجویز شده اعاده دادرسی است. لذا امکان صدور حکم برائت وجود ندارد لکن اعمال نهادهای ارفاقی با احراز شرایط قانونی بلامانع است
◀️ اینستاگرام:🔻
instagram.com/arayeghazayi
برگزار شده توسط
استان قزوین/ شهر قزوین
تاریخ برگزاری
۱۴۰۱/۱۱/۱۰
پرسش
دیوان عالی کشور در مقام تجویز اعاده دادرسی در امر کیفری مجازات مورد حکم دادگاه صادر کننده حکم قطعی را بیش از مجازات مقرر قانونی اعلام می نماید. مستنداً و مستدلاً بیان نمائید آیا صدور حکم برائت به لحاظ عدم احراز وقوع بزه یا اعمال نهادهای ارفاقی از قبیل تخفیف مجازات یا صدور قرار تعلیق اجرای مجازات از سوی دادگاه هم عرض دادگاه صادر کننده حکم قطعی صحیح است یا خیر؟
نظر هیئت عالی
در فرض سوال چنانچه پس از تجویز اعاده دادرسی ، دادگاه هم عرض احراز کند که رفتار ارتکابی جرم نبوده است، نمی تواند او را محکوم کند و شرعاً هم چنین حقی ندارد و دادرسی عادلانه و منصفانه هم چنین اجازه ای را به دادگاه نمی دهد .
نظر اکثریت
دادگاه هم عرض دادگاه صادر کننده حکم قطعی درصورت عدم احراز وقوع بزه می تواند حکم برائت مستدعی اعاده دادرسی را صادر نماید یا چنانچه شرایط اعمال نهادهای ارفاقی وجود داشته باشد نسبت به اعمال آن اقدام نماید زیرا اولاً زمانی که قاضی اعتقاد به برائت داشته و تحقق بزه را احراز نمی نماید قاعده عدل و انصاف ایجاب می نماید که از صدور حکم محکومیت خودداری نماید و حکم برائت صادر نماید. ثانیاً در مقام تردید در اختیار یا عدم اختیار قاضی در صدور حکم برائت یا اعمال نهادهای ارفاقی اصول حقوق جزا از جمله اصل برائت و اصل تفسیر مضیق قوانین جزایی مؤید پذیرش اختیار مقام قضایی بر اعمال آنهاست. ثالثاً در اعاده دادرسی دادگاه هم عرض دادگاه صادر کننده حکم قطعی دادرسی را از نو شروع می نماید و رسیدگی ماهیتی می نماید و چنانچه با رسیدگی ماهوی نظر به برائت متهم داشته باشد نوبت به تعیین مجازات نمی رسد و اعمال کیفر، سالبه به انتفاع موضوع است.
نظر اقلیت
امکان صدور حکم برائت پس از تجویز اعاده دادرسی به علت عدم تناسب مجازات تعیینی وجود نداشته لکن امکان اعمال نهادهای ارفاقی وجود دارد زیرا اولاً در ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری جهات اعاده دادرسی احصاء گردیده که برخی از جهات جنبه موضوعی داشته و برخی جنبه حکمی دارند. در فرض سؤال جهت تجویز شده اعاده دادرسی امری حکمی و مربوط به مجازات است لذا دادگاه صرفاً در این حد جهت تجویز شده اقدام می نماید. ثانیاً چنانچه مدنظر مقنن امکان رسیدگی در اعاده دادرسی غیر از جهات تجویز شده بود مانند تبصره ماده 434 قانون آیین دادرسی کیفری درمورد رسیدگی به تجدیدنظرخواهی ذکر می نمود. ثالثاً اعاده دادرسی از طرق فوق العاده رسیدگی و امری استثنایی بوده و در امر استثنایی به قدر متیقن یعنی رسیدگی در حد جهت تجویز شده باید اکتفا نمود و ماده 482 قانون مرقوم بر تقویت این نظر دلالت دارد. رابعاً اقتضای تبعیت مراجع قضایی تالی از مراجع قضایی عالی مبین عدم تجاوز از حدود تجویز شده اعاده دادرسی است. لذا امکان صدور حکم برائت وجود ندارد لکن اعمال نهادهای ارفاقی با احراز شرایط قانونی بلامانع است
◀️ اینستاگرام:🔻
instagram.com/arayeghazayi