🟠 چکیده:
۱. با توجه به قانون راجع به لغو حق مرغوبیت مصوب ۱۳۶۰ اخذ هرگونه وجهی به عنوان حق مرغوبیت چه از بابت اصل و چه از بابت خسارت توسط شهرداريها ممنوع است؛ لکن مطابق نظریه شماره ۹۵/۱۰۲/۱۶۶۰ مورخ ۱۳۹۵/۵/۰۲ فقهای محترم شورای نگهبان اخذ حق مشرفیت که همان حق مرغوبیت است، شرعاً حرام است؛ اما در فرض وجود حق، جعل عوارض توسط مقنن شرعاً مانعی ندارد. بنابراین چنانچه مصوبهای درخصوص وصول عوارض وجود داشته باشد، اخذ آن از موقوفه جایز است.
۲. اراضی وقفی نیز مشمول ماده واحده قانون تعیین وضعیت اراضی واقع در طرحهاي دولتی و شهرداري مصوب ۱۳۶۷ و تبصره ۴ این ماده واحده اند. در نهایت قسمتهایی از اراضی مذکور که در سهم شهرداری قرار میگیرد، به وقفیت خود باقی میماند؛ اما شهرداري از بابت استفاده از زمینهای مورد اشاره که ممکن است در احداث معبر و شارع و غیره قرار گیرد، وجهی به سازمان اوقاف پرداخت نخواهد کرد.
۳. الزام موقوفه به تنظیم سند رسمی انتقال به نام شهرداری حتی در قبال پرداخت قیمت روز ملک امکانپذیر نیست.
🔰 نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه به شماره
۱۳۹۹/۶/۲۲-۷/۹۹/۶۴۵
🔹شماره پرونده: ۹۹-۶۶-۶۴۵ ع
✳ استعلام؛
چنانچه قسمتی از رقبه موقوفه در مسیر خیابان قرار گرفته باشد و باقیمانده موجود باشد
۱. آیا حق اشرافیت و یا عوارض اشرافیت به آن تعلق می گیرد؟
۲. آیا شهرداری نسبت به سرانه فضای عمومی و شوارع موضوع ماده ۱۰۱ قانون شهرداريها مصوب ۱۳۴۴ با اصلاحات و الحاقات بعدی حقی دارد؟
۳. آیا پیش از تبدیل به احسن کردن رقبه موقوفه امکان مطالبه نرخ روز ملک وجود دارد؟
۴. آیا موقوفه حق مطالبه اجرتالمثل ملک که در مسیر قرار گرفته است را دارد؟
۵. آیا شهرداری میتواند الزام به تنظیم سند ملک که در مسیر قرار گرفته است در قبال پرداخت نرخ روز آن را درخواست کند؟
☑ پاسخ:
۱. با توجه به قانون راجع به لغو حق مرغوبیت مصوب ۱۳۶۰ اخذ هرگونه وجهی به عنوان حق مرغوبیت چه از بابت اصل و چه از بابت خسارت توسط شهرداريها ممنوع است؛ لکن مطابق نظریه شماره ۹۵/۱۰۲/۱۶۶۰ مورخ ۱۳۹۵/۵/۰۲ فقهای محترم شورای نگهبان اخذ حق مشرفیت که همان حق مرغوبیت است، شرعاً حرام است؛ اما در فرض وجود حق، جعل عوارض توسط مقنن شرعاً مانعی ندارد. بنابراین چنانچه مصوبهای درخصوص وصول عوارض وجود داشته باشد، اخذ آن از موقوفه جایز است.
۲. با توجه به نظریه شماره ۹۵/۱۰۲/۱۶۶۰ مورخ ۱۳۹۵/۵/۰۲ فقهای محترم شورای نگهبان مقررات تبصره ۴ ماده ۱۰۱ قانون شهرداريها مصوب ۱۳۳۴ با اصلاحات و الحاقات بعدي شامل موقوفات نمیشود.
۳. درمورد طرحهاي مصوب قانونی در «اراضی موقوفه» برابر مقررات تبصره ۴ ذیل ماده ۵ لایحه قانونی نحوه خرید و تملک اراضی و املاك براي اجراء برنامههای عمومی و عمرانی و نظامی دولت مصوب ۱۳۵۸ شورای انقلاب، تعیین تکلیف شده است؛ بدین قرار که املاك موقوفهای که طبق تشخیص سازمان اوقاف تبدیل به احسن آنها قانوناً مجاز است، به طریق مذکور در همین قانون اقدام میشود و در مواردی که تبدیل به احسن آنها شرعاً مجاز نیست، از طریق اجاره طویلالمدت عمل خواهد شد.
۴. اراضی وقفی نیز مشمول ماده واحده قانون تعیین وضعیت اراضی واقع در طرحهای دولتی و شهرداري مصوب ۱۳۶۷ و تبصره ۴ این ماده واحدهاند. در نهایت قسمتهایی از اراضی مذکور که در سهم شهرداری قرار میگیرد، به وقفیت خود باقی میماند؛ اما شهرداری از بابت استفاده از زمینهاي مورد اشاره که ممکن است در احداث معبر و شارع و غیره قرار گیرد، وجهی به سازمان اوقاف پرداخت نخواهد کرد.
۵. با توجه به پاسخ بندهای ۳ و ۴ الزام موقوفه به تنظیم سند رسمی انتقال به نام شهرداری حتی در قبال پرداخت قیمت روز ملک امکانپذیر نیست.
اینستاگرام:🔻
instagram.com/arayeghazayi
۱. با توجه به قانون راجع به لغو حق مرغوبیت مصوب ۱۳۶۰ اخذ هرگونه وجهی به عنوان حق مرغوبیت چه از بابت اصل و چه از بابت خسارت توسط شهرداريها ممنوع است؛ لکن مطابق نظریه شماره ۹۵/۱۰۲/۱۶۶۰ مورخ ۱۳۹۵/۵/۰۲ فقهای محترم شورای نگهبان اخذ حق مشرفیت که همان حق مرغوبیت است، شرعاً حرام است؛ اما در فرض وجود حق، جعل عوارض توسط مقنن شرعاً مانعی ندارد. بنابراین چنانچه مصوبهای درخصوص وصول عوارض وجود داشته باشد، اخذ آن از موقوفه جایز است.
۲. اراضی وقفی نیز مشمول ماده واحده قانون تعیین وضعیت اراضی واقع در طرحهاي دولتی و شهرداري مصوب ۱۳۶۷ و تبصره ۴ این ماده واحده اند. در نهایت قسمتهایی از اراضی مذکور که در سهم شهرداری قرار میگیرد، به وقفیت خود باقی میماند؛ اما شهرداري از بابت استفاده از زمینهای مورد اشاره که ممکن است در احداث معبر و شارع و غیره قرار گیرد، وجهی به سازمان اوقاف پرداخت نخواهد کرد.
۳. الزام موقوفه به تنظیم سند رسمی انتقال به نام شهرداری حتی در قبال پرداخت قیمت روز ملک امکانپذیر نیست.
🔰 نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه به شماره
۱۳۹۹/۶/۲۲-۷/۹۹/۶۴۵
🔹شماره پرونده: ۹۹-۶۶-۶۴۵ ع
✳ استعلام؛
چنانچه قسمتی از رقبه موقوفه در مسیر خیابان قرار گرفته باشد و باقیمانده موجود باشد
۱. آیا حق اشرافیت و یا عوارض اشرافیت به آن تعلق می گیرد؟
۲. آیا شهرداری نسبت به سرانه فضای عمومی و شوارع موضوع ماده ۱۰۱ قانون شهرداريها مصوب ۱۳۴۴ با اصلاحات و الحاقات بعدی حقی دارد؟
۳. آیا پیش از تبدیل به احسن کردن رقبه موقوفه امکان مطالبه نرخ روز ملک وجود دارد؟
۴. آیا موقوفه حق مطالبه اجرتالمثل ملک که در مسیر قرار گرفته است را دارد؟
۵. آیا شهرداری میتواند الزام به تنظیم سند ملک که در مسیر قرار گرفته است در قبال پرداخت نرخ روز آن را درخواست کند؟
☑ پاسخ:
۱. با توجه به قانون راجع به لغو حق مرغوبیت مصوب ۱۳۶۰ اخذ هرگونه وجهی به عنوان حق مرغوبیت چه از بابت اصل و چه از بابت خسارت توسط شهرداريها ممنوع است؛ لکن مطابق نظریه شماره ۹۵/۱۰۲/۱۶۶۰ مورخ ۱۳۹۵/۵/۰۲ فقهای محترم شورای نگهبان اخذ حق مشرفیت که همان حق مرغوبیت است، شرعاً حرام است؛ اما در فرض وجود حق، جعل عوارض توسط مقنن شرعاً مانعی ندارد. بنابراین چنانچه مصوبهای درخصوص وصول عوارض وجود داشته باشد، اخذ آن از موقوفه جایز است.
۲. با توجه به نظریه شماره ۹۵/۱۰۲/۱۶۶۰ مورخ ۱۳۹۵/۵/۰۲ فقهای محترم شورای نگهبان مقررات تبصره ۴ ماده ۱۰۱ قانون شهرداريها مصوب ۱۳۳۴ با اصلاحات و الحاقات بعدي شامل موقوفات نمیشود.
۳. درمورد طرحهاي مصوب قانونی در «اراضی موقوفه» برابر مقررات تبصره ۴ ذیل ماده ۵ لایحه قانونی نحوه خرید و تملک اراضی و املاك براي اجراء برنامههای عمومی و عمرانی و نظامی دولت مصوب ۱۳۵۸ شورای انقلاب، تعیین تکلیف شده است؛ بدین قرار که املاك موقوفهای که طبق تشخیص سازمان اوقاف تبدیل به احسن آنها قانوناً مجاز است، به طریق مذکور در همین قانون اقدام میشود و در مواردی که تبدیل به احسن آنها شرعاً مجاز نیست، از طریق اجاره طویلالمدت عمل خواهد شد.
۴. اراضی وقفی نیز مشمول ماده واحده قانون تعیین وضعیت اراضی واقع در طرحهای دولتی و شهرداري مصوب ۱۳۶۷ و تبصره ۴ این ماده واحدهاند. در نهایت قسمتهایی از اراضی مذکور که در سهم شهرداری قرار میگیرد، به وقفیت خود باقی میماند؛ اما شهرداری از بابت استفاده از زمینهاي مورد اشاره که ممکن است در احداث معبر و شارع و غیره قرار گیرد، وجهی به سازمان اوقاف پرداخت نخواهد کرد.
۵. با توجه به پاسخ بندهای ۳ و ۴ الزام موقوفه به تنظیم سند رسمی انتقال به نام شهرداری حتی در قبال پرداخت قیمت روز ملک امکانپذیر نیست.
اینستاگرام:🔻
instagram.com/arayeghazayi