🛡تحلیلی بر یک مطلب
به بهانه همانژیومی که به عنوان سالک درمان شد
⬅️سالک در نقاطی از کشور ما مثل اصفهان ،قم ،مشهد و منطقه آقاعلی عباس کاشان و بادرود اندمیک است .
اندومیک بودن سالک، زمینه ساز دو نوع خطا در طبابت ما پزشکان میشود
خطای اول وقتی واقعا سالک داریم ولی چون پزشک به فکر آن نبوده آن را تشخیص نداده و به اصطلاح دچار misdiagnosed شده است
خطای دوم برعکس است وقتی که پزشک در اصل با بیماری یا موقعیت دیگری غیر از سالک مواجه بوده است ولی به اشتباه تشخیص سالک بر آن نهاده است.
در هر دو حالت ابتدا تشخیص و بعد درمان اشتباه باعث سردرگمی پزشک و اضطراب ناخواسته و غیر ضروری بیمار میشود و گاهی هم ممکن است باعث از دست رفتن فرصت طلایی درمان گردد و در نتیجه عوارض جسمی و روحی آن همیشه همراه بیمار باقی بماند.
این خطاها در کمین هر پزشکی خصوصا متخصصین پوست یا پزشکانی که اختصاصا در زمینه پوست کار می‌کنند هست.ولی برای آنکه احتمال آن هر چه کمتر باشد توجه به نکات زیر کمک کننده خواهد بود:
1️⃣.معمولا لشمانیوز پوستی که در مناطق اندمیک ایران ملاحظه میشود ناشی از پشه خاکی و آلوده شدن پوست از طریق گزش این حشره در ماه های مرداد و شهریور است.در ابتدا ضایعه پاپولر التهابی مانند فولیکولیت یا آکنه در محل گزش ایجاد میشود که به تدریج نه تنها بهبود نمیابد بلکه بزرگتر و سفت تر هم میشود ( به این سفت شدن ایندوریشن می‌گویند که نشانه بسیار مهم تشخیصی در سالک محسوب میشود که فقط در لمس ضایعه"و نه مشاهده صرف آن " حس میشود )
تا اینکه در مهر و آبان تبدیل به یک پلاک اریتماتو و ایندوره شود.
در زمانی که ضایعه شکل آکنه و فولیکولیت است تشخیص آن خیلی سخت است در زمانی که ضایعه تبدیل به پلاک ایندوره میشود تشخیص آن به شرطی ممکن خواهد بود که پزشک در ذهن خود به فکر سالک هم باشد
2️⃣.نکته مهمی که از سیر بیماری، آن طور که در بالا آمد نتیجه میشود این است که دقت به زمان و فصل در تشخیص سالک مهم است یعنی اگر در فصل پاییز با پلاکی مواجه بودیم که ایندوره بود و به تدریج (یعنی ظرف یک الی دوماه) تکامل پیدا کرده بود خصوصا در مناطق اندمیک باید شک به سالک را در ما برانگیزد
3️⃣.در راستای نکات بالا اگر با ضایعاتی مواجه بودیم که در زمان کوتاهی ایجاد شده بودند یعنی به جای چند هفته و چند ماه طی چند روز به اندازه کنونی خود رسیده بودند خصوصا در فصل‌های غیر پاییز به احتمال زیاد سالک نیستند .در تجربه بالینی بنده زرد زخم شایعترین موقعیت و بیماری بوده که با سالک اشتباه می شده است و پایه خطای پزشک هم آنجا بوده که هم به سیر زمانی ضایعه دقت نکرده است و هم به ایندوره نبودن ضایعه .
4️⃣.در صورتی که شک به سالک ایجاد شد باید برای تایید یا عدم تایید تشخیص اسمیر از ضایعه تهیه شود معمولا اسمیر در صورت وجود تبحر کافی آزمایشگر با دقت بالایی میتواند وجود یا عدم وجود لشمانیوز را تایید کند اگر تهیه اسمیر( که کاری است غیر تهاجمی) به اطمینان تشخیصی منجر نشود قدم بعدی بیوپسی است(که اقدامی تهاجمی تر است) اینجاست که نوبت به درمان می رسد
نتیجه اینکه پزشک در صورت وجود درجه بالای اطمینان بالینی و پاراکلینیک مجاز به شروع درمان است.
⭕️اما یک نکته اختصاصی و ظریف در مورد همین case همانژیوم :
درست است که موقعیت اشتباه تشخیص داده شده و اشتباه هم درمان شده است ولی در عین حال به خیلی هم برای بیمار فاجعه ای اتفاق نیافتاده است چرا که یکی از درمان‌های همانژیوم ها تزریق مواد اسکلورزان (مانند کورتیکوستروئیدها و بلئومایسین) می باشد حال اگر برای این همانژیوم تزریق داخل ضایعه گلوکانتیم انجام شده باشد نهایت عارضه این است که موجب نکروز بافتی شده باشد طبق آنچه آمد اگر باعث این مساله هم شود به ضرر همانژیوم نیست و شاید قدمی در درمان آن هم برداشته شود.البته بر خواننده آگاه پوشیده نیست که اینجا "پزشک سالک بین" به وضوح خطاکرده و اگر درمانش منجر به فاجعه نشده صرفا مربوط به خوش شانسی اش بوده است!و درضمن این مطلب هم چیزی از ارزش نکته سنجانه پُست و نویسنده محترم آن کم نمیکند
✍ آقای دکتر نادر اربابی (متخصص پوست)
🚩🚩 @TebeAtfal
به بهانه همانژیومی که به عنوان سالک درمان شد
⬅️سالک در نقاطی از کشور ما مثل اصفهان ،قم ،مشهد و منطقه آقاعلی عباس کاشان و بادرود اندمیک است .
اندومیک بودن سالک، زمینه ساز دو نوع خطا در طبابت ما پزشکان میشود
خطای اول وقتی واقعا سالک داریم ولی چون پزشک به فکر آن نبوده آن را تشخیص نداده و به اصطلاح دچار misdiagnosed شده است
خطای دوم برعکس است وقتی که پزشک در اصل با بیماری یا موقعیت دیگری غیر از سالک مواجه بوده است ولی به اشتباه تشخیص سالک بر آن نهاده است.
در هر دو حالت ابتدا تشخیص و بعد درمان اشتباه باعث سردرگمی پزشک و اضطراب ناخواسته و غیر ضروری بیمار میشود و گاهی هم ممکن است باعث از دست رفتن فرصت طلایی درمان گردد و در نتیجه عوارض جسمی و روحی آن همیشه همراه بیمار باقی بماند.
این خطاها در کمین هر پزشکی خصوصا متخصصین پوست یا پزشکانی که اختصاصا در زمینه پوست کار می‌کنند هست.ولی برای آنکه احتمال آن هر چه کمتر باشد توجه به نکات زیر کمک کننده خواهد بود:
1️⃣.معمولا لشمانیوز پوستی که در مناطق اندمیک ایران ملاحظه میشود ناشی از پشه خاکی و آلوده شدن پوست از طریق گزش این حشره در ماه های مرداد و شهریور است.در ابتدا ضایعه پاپولر التهابی مانند فولیکولیت یا آکنه در محل گزش ایجاد میشود که به تدریج نه تنها بهبود نمیابد بلکه بزرگتر و سفت تر هم میشود ( به این سفت شدن ایندوریشن می‌گویند که نشانه بسیار مهم تشخیصی در سالک محسوب میشود که فقط در لمس ضایعه"و نه مشاهده صرف آن " حس میشود )
تا اینکه در مهر و آبان تبدیل به یک پلاک اریتماتو و ایندوره شود.
در زمانی که ضایعه شکل آکنه و فولیکولیت است تشخیص آن خیلی سخت است در زمانی که ضایعه تبدیل به پلاک ایندوره میشود تشخیص آن به شرطی ممکن خواهد بود که پزشک در ذهن خود به فکر سالک هم باشد
2️⃣.نکته مهمی که از سیر بیماری، آن طور که در بالا آمد نتیجه میشود این است که دقت به زمان و فصل در تشخیص سالک مهم است یعنی اگر در فصل پاییز با پلاکی مواجه بودیم که ایندوره بود و به تدریج (یعنی ظرف یک الی دوماه) تکامل پیدا کرده بود خصوصا در مناطق اندمیک باید شک به سالک را در ما برانگیزد
3️⃣.در راستای نکات بالا اگر با ضایعاتی مواجه بودیم که در زمان کوتاهی ایجاد شده بودند یعنی به جای چند هفته و چند ماه طی چند روز به اندازه کنونی خود رسیده بودند خصوصا در فصل‌های غیر پاییز به احتمال زیاد سالک نیستند .در تجربه بالینی بنده زرد زخم شایعترین موقعیت و بیماری بوده که با سالک اشتباه می شده است و پایه خطای پزشک هم آنجا بوده که هم به سیر زمانی ضایعه دقت نکرده است و هم به ایندوره نبودن ضایعه .
4️⃣.در صورتی که شک به سالک ایجاد شد باید برای تایید یا عدم تایید تشخیص اسمیر از ضایعه تهیه شود معمولا اسمیر در صورت وجود تبحر کافی آزمایشگر با دقت بالایی میتواند وجود یا عدم وجود لشمانیوز را تایید کند اگر تهیه اسمیر( که کاری است غیر تهاجمی) به اطمینان تشخیصی منجر نشود قدم بعدی بیوپسی است(که اقدامی تهاجمی تر است) اینجاست که نوبت به درمان می رسد
نتیجه اینکه پزشک در صورت وجود درجه بالای اطمینان بالینی و پاراکلینیک مجاز به شروع درمان است.
⭕️اما یک نکته اختصاصی و ظریف در مورد همین case همانژیوم :
درست است که موقعیت اشتباه تشخیص داده شده و اشتباه هم درمان شده است ولی در عین حال به خیلی هم برای بیمار فاجعه ای اتفاق نیافتاده است چرا که یکی از درمان‌های همانژیوم ها تزریق مواد اسکلورزان (مانند کورتیکوستروئیدها و بلئومایسین) می باشد حال اگر برای این همانژیوم تزریق داخل ضایعه گلوکانتیم انجام شده باشد نهایت عارضه این است که موجب نکروز بافتی شده باشد طبق آنچه آمد اگر باعث این مساله هم شود به ضرر همانژیوم نیست و شاید قدمی در درمان آن هم برداشته شود.البته بر خواننده آگاه پوشیده نیست که اینجا "پزشک سالک بین" به وضوح خطاکرده و اگر درمانش منجر به فاجعه نشده صرفا مربوط به خوش شانسی اش بوده است!و درضمن این مطلب هم چیزی از ارزش نکته سنجانه پُست و نویسنده محترم آن کم نمیکند
✍ آقای دکتر نادر اربابی (متخصص پوست)
🚩🚩 @TebeAtfal