رقم الفتوی(136)تاریخ الاصدار(4 رجب 1446)
عنوان:دتکبیر اولی ثواب په اول رکعات کی دی
محترم مفتی صاحب دتکبیر افتتاح یعنی دشروع دتکبیر فضیلة څه وخت نیول کیږی?بینوا تؤجروا
الفتوی بعون الله تعالی
حامدا ومصلیا ومسلما وبعد
محترم مستفتی صاحب ستاسی په جواب کی به ووایو چی دتکبیرالافتتاح دفضیلة په وخت کی اختلاف دی امام اعظم رحمه الله وایی چی دتکبیرالافتتاح فضیلة هغه وخت دی چی دامام اومقتدی الله اکبر ویل سره مقارن او مښتی وی امام ابو یوسف رحمه الله او امام محمد رحمه الله وایی کله چی مقتدی دثناء ویلو په وخت کی(یعنی چی امام ثناء وایی اومقتدی) الله اکبر ووایی نو دافضیلة به ونیسی اوبعضی وایی چی چی تر مخ ددی چی امام دری ایاتونه ویلی وی بس دغه دفضیلة وخت دی داهغه وخت چی مقتدی حاضروی اوبعضی بیا وایی چی امام اوه(7)ایاتونه ووایی اومقتدی غائب وی په دغه وخت کی مقتدی راسی نو دتکبیر فضیلة به ونیسی بل قول دادی چی کچیری یوڅوک اول رکعات دامام سره ونیسی نو هغه به دتکبیر الافتتاح ثواب ګیرکړی او داغه قول راجح اومفتی به دی یعنی که یوڅوک دامام سره په اول رکعات کی شریک سی نو هغه دتکبیرالافتتاح فضیلة حاصل کړی ځکه ددی قول سره ترجیح صریحی راغلی چی هغه د(وهوالصحیح)لفظ دی اوداده افتاء قاعده ده چی دکوم قول سره ترجیح راغلی وی نوفتوی هم پرهغه قول ورکول کیږی اوداقول اوسع للناس هم دی
کما فی الکتب التالیة
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ﺛﻢ اﺧﺘﻠﻔﻮا ﻓﻲ ﻭﻗﺖ ﺇﺩﺭاﻙ ﻓﻀﻴﻠﺔ ﺗﻜﺒﻴﺮﺓ اﻻﻓﺘﺘﺎﺡ، ﺫﻛﺮ ﺷﻴﺦ اﻹﺳﻼﻡ اﺧﺘﻼﻓﺎ ﺑﻴﻦ ﺃﺑﻲ ﺣﻨﻴﻔﺔ ﻭﺻﺎﺣﺒﻴﻪ، ﻓﻘﺎﻝ ﻋﻠﻰ ﻗﻮﻝ ﺃﺑﻲ ﺣﻨﻴﻔﺔ: ﺇﺫا ﻛﺒﺮ ﻣﻘﺎﺭﻧﺎ ﻟﺘﻜﺒﻴﺮ اﻹﻣﺎﻡ، ﻓﻴﺼﻴﺮ ﻣﺪﺭﻛﺎ ﻓﻀﻴﻠﺔ ﺗﻜﺒﻴﺮﺓ اﻻﻓﺘﺘﺎﺡ، ﻭﻣﺎ ﻻ ﻓﻼ، ﻭﻋﻨﺪﻫﻤﺎ ﺇﺫا ﺃﺩﺭﻙ اﻹﻣﺎﻡ ﻓﻲ اﻟﺜﻨﺎء ﻭﻛﺒﺮ ﻳﺼﻴﺮ ﻣﺪﺭﻛﺎ ﻓﻀﻴﻠﺔ ﺗﻜﺒﻴﺮﺓ اﻻﻓﺘﺘﺎﺡ ﻭﻣﺎ ﻻ ﻓﻼ.ﻭﺫﻛﺮ اﻟﺸﻴﺦ اﻹﻣﺎﻡ اﻟﺰاﻫﺪ ﺃﺑﻮ ﻧﺼﺮ اﻟﺼﻔﺎﺭ ﺭﺣﻤﻪ اﻟﻠﻪ ﺃﻥ ﺷﺪاﺩ ﺑﻦ اﻟﺤﻜﻴﻢ ﻛﺎﻥ ﻳﻘﻮﻝ: ﺇﻥ ﻛﺎﻥ اﻟﺮﺟﻞ ﺣﺎﺿﺮا ﻭﺃﺭاﺩ ﺃﻥ ﻳﺪﺭﻙ ﻓﻀﻴﻠﺔ ﺗﻜﺒﻴﺮﺓ اﻻﻓﺘﺘﺎﺡ ﻳﻨﺒﻐﻲ ﺃﻥ ﻳﺸﺮﻉ ﻗﺒﻞ ﻗﺮاءﺓ ﺳﺒﻊ ﺁﻳﺎﺕ، ﻭﻗﺎﻝ ﺑﻌﻀﻬﻢ: ﺇﺫا ﺃﺩﺭﻙ اﻹﻣﺎﻡ ﻓﻲ اﻟﺮﻛﻌﺔ اﻷﻭﻟﻰ ﻳﺼﻴﺮ ﻣﺪﺭﻛﺎ ﻓﻀﻴﻠﺔ ﺗﻜﺒﻴﺮﺓ اﻻﻓﺘﺘﺎﺡ، ﻭﻫﺬا ﺃﻭﺳﻊ ﺑﺎﻟﻨﺎﺱ ﻭاﻟﻠﻪ ﺃﻋﻠﻢ.
محیط البرهانی جـ1صـ355مکتبه شامله
ــــــــــــــ
ﺃﻣﺎ ﻓﻀﻴﻠﺔ ﺗﻜﺒﻴﺮﺓ اﻻﻓﺘﺘﺎﺡ ﻓﺘﻜﻠﻤﻮا ﻓﻲ ﻭﻗﺖ ﺇﺩﺭاﻛﻬﺎ ﻭاﻟﺼﺤﻴﺢ ﺃﻥ ﻣﻦ ﺃﺩﺭﻙ اﻟﺮﻛﻌﺔ اﻷﻭﻟﻰ ﻓﻘﺪ ﺃﺩﺭﻙ ﻓﻀﻴﻠﺔ ﺗﻜﺒﻴﺮﺓ اﻻﻓﺘﺘﺎﺡ. ﻛﺬا ﻓﻲ اﻟﺤﺼﺮ ﻓﻲ ﺑﺎﺏ ﺃﺑﻲ ﻳﻮﺳﻒ
الفتاوی الهندیة جـ1صـ69مکتبه شامله
ــــــــــــــ
ﻣﻄﻠﺐ ﻓﻲ ﻭﻗﺖ ﺇﺩﺭاﻙ ﻓﻀﻴﻠﺔ اﻻﻓﺘﺘﺎﺡ ﻭﺗﻈﻬﺮ ﻓﺎﺋﺪﺓ اﻟﺨﻼﻑ ﻓﻲ ﻭﻗﺖ ﺇﺩﺭاﻙ ﻓﻀﻴﻠﺔ ﺗﻜﺒﻴﺮﺓ اﻻﻓﺘﺘﺎﺡ؛ ﻓﻌﻨﺪﻩ ﺑﺎﻟﻤﻘﺎﺭﻧﺔ، ﻭﻋﻨﺪﻫﻤﺎ ﺇﺫا ﻛﺒﺮ ﻓﻲ ﻭﻗﺖ اﻟﺜﻨﺎء، ﻭﻗﻴﻞ ﺑﺎﻟﺸﺮﻭﻉ ﻗﺒﻞ ﻗﺮاءﺓ ﺛﻼﺙ ﺁﻳﺎﺕ ﻟﻮ ﻛﺎﻥ اﻟﻤﻘﺘﺪﻱ ﺣﺎﺿﺮا، ﻭﻗﻴﻞ ﺳﺒﻊ ﻟﻮ ﻏﺎﺋﺒﺎ، ﻭﻗﻴﻞ ﺑﺈﺩﺭاﻙ اﻟﺮﻛﻌﺔ اﻷﻭﻟﻰ، ﻭﻫﺬا ﺃﻭﺳﻊ ﻭﻫﻮ اﻟﺼﺤﻴﺢ. اﻩـ. ﻭﻗﻴﻞ ﺑﺈﺩﺭاﻙ اﻟﻔﺎﺗﺤﺔ ﻭﻫﻮ اﻟﻤﺨﺘﺎﺭ ﺧﻼﺻﺔ، ﻭاﻗﺘﺼﺮ ﻋﻠﻰ ﺫﻛﺮ اﻟﺘﺤﺮﻳﻤﺔ ﻭاﻟﺴﻼﻡ، ﻓﺄﻓﺎﺩ ﺃﻥ اﻟﻤﻘﺎﺭﻧﺔ ﻓﻲ اﻷﻓﻌﺎﻝ ﺃﻓﻀﻞ ﺑﺎﻹﺟﻤﺎﻉ، ﻭﻗﻴﻞ ﻋﻠﻰ اﻟﺨﻼﻑ ﻛﻤﺎ ﻓﻲ اﻟﺤﻠﻴﺔ ﻭﻏﻴﺮﻫﺎ ﻋﻦ اﻟﺤﻘﺎﺋﻖ
ردالمحتارعلی الدرالمختارجـ1صـ526مکتبه شامله
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
والله اعلم بالصواب
کتبه:مفتی مهاجرالفاریابی غفرالله له ولابویه
عنوان:دتکبیر اولی ثواب په اول رکعات کی دی
محترم مفتی صاحب دتکبیر افتتاح یعنی دشروع دتکبیر فضیلة څه وخت نیول کیږی?بینوا تؤجروا
الفتوی بعون الله تعالی
حامدا ومصلیا ومسلما وبعد
محترم مستفتی صاحب ستاسی په جواب کی به ووایو چی دتکبیرالافتتاح دفضیلة په وخت کی اختلاف دی امام اعظم رحمه الله وایی چی دتکبیرالافتتاح فضیلة هغه وخت دی چی دامام اومقتدی الله اکبر ویل سره مقارن او مښتی وی امام ابو یوسف رحمه الله او امام محمد رحمه الله وایی کله چی مقتدی دثناء ویلو په وخت کی(یعنی چی امام ثناء وایی اومقتدی) الله اکبر ووایی نو دافضیلة به ونیسی اوبعضی وایی چی چی تر مخ ددی چی امام دری ایاتونه ویلی وی بس دغه دفضیلة وخت دی داهغه وخت چی مقتدی حاضروی اوبعضی بیا وایی چی امام اوه(7)ایاتونه ووایی اومقتدی غائب وی په دغه وخت کی مقتدی راسی نو دتکبیر فضیلة به ونیسی بل قول دادی چی کچیری یوڅوک اول رکعات دامام سره ونیسی نو هغه به دتکبیر الافتتاح ثواب ګیرکړی او داغه قول راجح اومفتی به دی یعنی که یوڅوک دامام سره په اول رکعات کی شریک سی نو هغه دتکبیرالافتتاح فضیلة حاصل کړی ځکه ددی قول سره ترجیح صریحی راغلی چی هغه د(وهوالصحیح)لفظ دی اوداده افتاء قاعده ده چی دکوم قول سره ترجیح راغلی وی نوفتوی هم پرهغه قول ورکول کیږی اوداقول اوسع للناس هم دی
کما فی الکتب التالیة
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ﺛﻢ اﺧﺘﻠﻔﻮا ﻓﻲ ﻭﻗﺖ ﺇﺩﺭاﻙ ﻓﻀﻴﻠﺔ ﺗﻜﺒﻴﺮﺓ اﻻﻓﺘﺘﺎﺡ، ﺫﻛﺮ ﺷﻴﺦ اﻹﺳﻼﻡ اﺧﺘﻼﻓﺎ ﺑﻴﻦ ﺃﺑﻲ ﺣﻨﻴﻔﺔ ﻭﺻﺎﺣﺒﻴﻪ، ﻓﻘﺎﻝ ﻋﻠﻰ ﻗﻮﻝ ﺃﺑﻲ ﺣﻨﻴﻔﺔ: ﺇﺫا ﻛﺒﺮ ﻣﻘﺎﺭﻧﺎ ﻟﺘﻜﺒﻴﺮ اﻹﻣﺎﻡ، ﻓﻴﺼﻴﺮ ﻣﺪﺭﻛﺎ ﻓﻀﻴﻠﺔ ﺗﻜﺒﻴﺮﺓ اﻻﻓﺘﺘﺎﺡ، ﻭﻣﺎ ﻻ ﻓﻼ، ﻭﻋﻨﺪﻫﻤﺎ ﺇﺫا ﺃﺩﺭﻙ اﻹﻣﺎﻡ ﻓﻲ اﻟﺜﻨﺎء ﻭﻛﺒﺮ ﻳﺼﻴﺮ ﻣﺪﺭﻛﺎ ﻓﻀﻴﻠﺔ ﺗﻜﺒﻴﺮﺓ اﻻﻓﺘﺘﺎﺡ ﻭﻣﺎ ﻻ ﻓﻼ.ﻭﺫﻛﺮ اﻟﺸﻴﺦ اﻹﻣﺎﻡ اﻟﺰاﻫﺪ ﺃﺑﻮ ﻧﺼﺮ اﻟﺼﻔﺎﺭ ﺭﺣﻤﻪ اﻟﻠﻪ ﺃﻥ ﺷﺪاﺩ ﺑﻦ اﻟﺤﻜﻴﻢ ﻛﺎﻥ ﻳﻘﻮﻝ: ﺇﻥ ﻛﺎﻥ اﻟﺮﺟﻞ ﺣﺎﺿﺮا ﻭﺃﺭاﺩ ﺃﻥ ﻳﺪﺭﻙ ﻓﻀﻴﻠﺔ ﺗﻜﺒﻴﺮﺓ اﻻﻓﺘﺘﺎﺡ ﻳﻨﺒﻐﻲ ﺃﻥ ﻳﺸﺮﻉ ﻗﺒﻞ ﻗﺮاءﺓ ﺳﺒﻊ ﺁﻳﺎﺕ، ﻭﻗﺎﻝ ﺑﻌﻀﻬﻢ: ﺇﺫا ﺃﺩﺭﻙ اﻹﻣﺎﻡ ﻓﻲ اﻟﺮﻛﻌﺔ اﻷﻭﻟﻰ ﻳﺼﻴﺮ ﻣﺪﺭﻛﺎ ﻓﻀﻴﻠﺔ ﺗﻜﺒﻴﺮﺓ اﻻﻓﺘﺘﺎﺡ، ﻭﻫﺬا ﺃﻭﺳﻊ ﺑﺎﻟﻨﺎﺱ ﻭاﻟﻠﻪ ﺃﻋﻠﻢ.
محیط البرهانی جـ1صـ355مکتبه شامله
ــــــــــــــ
ﺃﻣﺎ ﻓﻀﻴﻠﺔ ﺗﻜﺒﻴﺮﺓ اﻻﻓﺘﺘﺎﺡ ﻓﺘﻜﻠﻤﻮا ﻓﻲ ﻭﻗﺖ ﺇﺩﺭاﻛﻬﺎ ﻭاﻟﺼﺤﻴﺢ ﺃﻥ ﻣﻦ ﺃﺩﺭﻙ اﻟﺮﻛﻌﺔ اﻷﻭﻟﻰ ﻓﻘﺪ ﺃﺩﺭﻙ ﻓﻀﻴﻠﺔ ﺗﻜﺒﻴﺮﺓ اﻻﻓﺘﺘﺎﺡ. ﻛﺬا ﻓﻲ اﻟﺤﺼﺮ ﻓﻲ ﺑﺎﺏ ﺃﺑﻲ ﻳﻮﺳﻒ
الفتاوی الهندیة جـ1صـ69مکتبه شامله
ــــــــــــــ
ﻣﻄﻠﺐ ﻓﻲ ﻭﻗﺖ ﺇﺩﺭاﻙ ﻓﻀﻴﻠﺔ اﻻﻓﺘﺘﺎﺡ ﻭﺗﻈﻬﺮ ﻓﺎﺋﺪﺓ اﻟﺨﻼﻑ ﻓﻲ ﻭﻗﺖ ﺇﺩﺭاﻙ ﻓﻀﻴﻠﺔ ﺗﻜﺒﻴﺮﺓ اﻻﻓﺘﺘﺎﺡ؛ ﻓﻌﻨﺪﻩ ﺑﺎﻟﻤﻘﺎﺭﻧﺔ، ﻭﻋﻨﺪﻫﻤﺎ ﺇﺫا ﻛﺒﺮ ﻓﻲ ﻭﻗﺖ اﻟﺜﻨﺎء، ﻭﻗﻴﻞ ﺑﺎﻟﺸﺮﻭﻉ ﻗﺒﻞ ﻗﺮاءﺓ ﺛﻼﺙ ﺁﻳﺎﺕ ﻟﻮ ﻛﺎﻥ اﻟﻤﻘﺘﺪﻱ ﺣﺎﺿﺮا، ﻭﻗﻴﻞ ﺳﺒﻊ ﻟﻮ ﻏﺎﺋﺒﺎ، ﻭﻗﻴﻞ ﺑﺈﺩﺭاﻙ اﻟﺮﻛﻌﺔ اﻷﻭﻟﻰ، ﻭﻫﺬا ﺃﻭﺳﻊ ﻭﻫﻮ اﻟﺼﺤﻴﺢ. اﻩـ. ﻭﻗﻴﻞ ﺑﺈﺩﺭاﻙ اﻟﻔﺎﺗﺤﺔ ﻭﻫﻮ اﻟﻤﺨﺘﺎﺭ ﺧﻼﺻﺔ، ﻭاﻗﺘﺼﺮ ﻋﻠﻰ ﺫﻛﺮ اﻟﺘﺤﺮﻳﻤﺔ ﻭاﻟﺴﻼﻡ، ﻓﺄﻓﺎﺩ ﺃﻥ اﻟﻤﻘﺎﺭﻧﺔ ﻓﻲ اﻷﻓﻌﺎﻝ ﺃﻓﻀﻞ ﺑﺎﻹﺟﻤﺎﻉ، ﻭﻗﻴﻞ ﻋﻠﻰ اﻟﺨﻼﻑ ﻛﻤﺎ ﻓﻲ اﻟﺤﻠﻴﺔ ﻭﻏﻴﺮﻫﺎ ﻋﻦ اﻟﺤﻘﺎﺋﻖ
ردالمحتارعلی الدرالمختارجـ1صـ526مکتبه شامله
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
والله اعلم بالصواب
کتبه:مفتی مهاجرالفاریابی غفرالله له ولابویه