رقم الفتوی(94)تاریخ الاصدار(25 جمادى الأولى 1446)
عنوان:متور چی چپه سی دشاسړی دتاوان حق
محترم مفتی صاحب کچیری یو سړی پر موټرګاټ باندی سپور وی او بل سړی لاس ورته پورته کړی چی ودریږه ماهم درسره واخله اوداسړی هم یه راواخیستی نوکچیری داسړی موټرګاټ چپه کړی یایه ټکر کړی او هغه دشا سړی مړ سی یا خوږسی ایا پر دا چلونکی دتاوان حق لری کنه
:بینوا تؤجروا
الفتوی بعون الله تعالی
حامدا ومصلیا ومسلما وبعد
محترم مستفتی صاحب ستاسی په جواب کی به ووایی چی کچیری یوسړی خپل پر متور باندی بل سړی دځان سره راواخلی او داسړی متور چپه کړی یا یه ټکر کړی یا یه یوکندی ته واچوی بالآخیره دشاسړی هم خوږ سی نو اوس کچیری داچلونکی متور بی حده نه ځغلوی اوخپل پر طرف روان وو او متور یه کرار چلوی یعنی داصولو سره سم رفتاریه کوی نودشاسړی دتاوان حق نلری اوکچیری داسړی تیز ځغلوی یایه پرشتونه په کول یایه مسابقه په کول نوبیا دتاوان حق باندی لری ځکه په اول صورت کی چی دتاوان حق نلری هلته داسړی متعدی ندی اودهم دغه رقم چلولو څخه سړی ځان نسی ساتلای او دادوهم صورت کی چی دتاوان حق لری ځکه دغه چلونکی متعدی دی او ددغه رقم چلولو څخه سړی ځان ساتلای سی نو دتعدی په خاطر پرچلونکی دتاوان حق سته
کمافی الکتب التالیة
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ﺃﻥ اﻟﺴﻴﺮ ﻓﻲ ﻣﻠﻚ ﻧﻔﺴﻪ ﻣﺒﺎﺡ ﻣﻄﻠﻖ ﻭاﻟﺴﻴﺮ ﻓﻲ ﻃﺮﻳﻖ المسلمین ﻣﺄﺫﻭﻥ ﺑﺸﺮﻁ اﻟﺴﻼﻣﺔ ﻓﻤﺎ ﺗﻮﻟﺪ ﻣﻦ ﺳﻴﺮ ﺗﻠﻒ ﻣﻤﺎ ﻳﻤﻜﻦ اﻻﺣﺘﺮاﺯ ﻋﻨﻪ ﻓﻬﻮ ﻣﻀﻤﻮﻥ ﻭﻣﺎ ﻻ ﻳﻤﻜﻦ اﻻﺣﺘﺮاﺯ ﻋﻨﻪ ﻓﻠﻴﺲ ﺑﻤﻀﻤﻮﻥ ﺇﺫ ﻟﻮ ﺟﻌﻠﻨﺎﻩ ﻣﻀﻤﻮﻧﺎ ﻟﺼﺎﺭ ﻣﻤﻨﻮﻋﺎ ﻋﻦ اﻟﺴﻴﺮ ﻭﻫﻮ ﻣﺄﺫﻭﻥ
تحفةالفقهاء جـ3صـ123مکتبه شامله
ــــــــــــــــــــــــــــ
ﻓﻤﺎ ﺗﻮﻟﺪ ﻣﻦ ﺳﻴﺮ اﻟﻤﺎﺷﻲ ﺃﻭ اﻟﺮاﻛﺐ ﻣﻦ ﺗﻠﻒ، ﻣﻤﺎ ﻳﻤﻜﻦ اﻻﺣﺘﺮاﺯ ﻋﻨﻪ، ﻓﻬﻮ ﻣﻀﻤﻮﻥ. ﻭﻣﺎ ﻻ ﻳﻤﻜﻦ اﻻﺣﺘﺮاﺯ ﻋﻨﻪ، ﻓﻠﻴﺲ ﺑﻤﻀﻤﻮﻥ، ﺇﺫ ﻟﻮ ﺟﻌﻠﻨﺎﻩ ﻣﻀﻤﻮﻧﺎ، ﻟﺼﺎﺭ اﻟﺸﺨﺺ ﻣﻤﻨﻮﻋﺎ ﻋﻦ اﻟﺴﻴﺮ، ﻭﻫﻮ ﻣﺄﺫﻭﻥ ﺑﻪ.
الفقه الاسلامی وادلته جـ7صـ5782مکتبه شامله
ـــــــــــــــــــــــــ
ﺃﻭﻻ ـ (ﻣﺎﻻ ﻳﻤﻜﻦ اﻻﺣﺘﺮاز ﻋﻨﻪ ﻻ ﺿﻤﺎﻥ ﻓﻴﻪ): ﻭﻣﻌﻨﺎﻫﺎ ﺃﻥ ﻛﻞ ﻣﺎ ﻳﺸﻖ اﻟﺒﻌﺪ ﻋﻨﻪ ﻻ ﻳﻜﻮﻥ ﺳﺒﺒﺎ ﻣﻮﺟﺒﺎ ﻟﻠﻀﻤﺎﻥ، ﻷﻧﻪ ﻣﻦ اﻟﻀﺮﻭﺭاﺕ، ﻭﻷﻥ ﻣﺎ ﻳﺴﺘﺤﻖ ﻋﻠﻰ اﻟﻤﺮء ﺷﺮﻋﺎ ﻳﻌﺘﺒﺮ ﻓﻴﻪ اﻟﻮﺳﻊ ﻭاﻟﻄﺎﻗﺔ. ﻭﺃﻣﺎ ﻣﺎ ﻳﻤﻜﻦ ﺗﺠﻨﺒﻪ ﺃﻭ اﻻﺣﺘﻴﺎﻁ ﻋﻨﻪ ﻓﻴﻜﻮﻥ ﺳﺒﺒﺎ ﻣﻮﺟﺒﺎ ﻟﻠﻀﻤﺎﻥ.
الفقه الاسلامی وادلته جـ7صـ5781مکتبه شامله
ـــــــــــــــــــــ
فيشترط لتضمينه التعدي. فإن كان يتعهد السيارةتعهدا معروفا، ويسيرهاملتزما بقواعد المرور سيرا عاديا، فلا ضمان عليه لعدم التعدي، نعم! إن أخل بشرط من هذه الشروط، مثل عدم تعهده للسيارة أو تسييرها مع خلل ظاهر في
جهاز من أجهزتها، أو سوقها سوقا عنيفا، فإنه يضمن في كل ذلك، وإن خرجت السيارة من ضبطه، لأنه مسبب لانفلات السيارة بتعديه
البحوث صـ314
ـــــــــــــــــــــــــ
والله اعلم بالصواب
کتبه:مفتی مهاجرالفاریابی غفرالله ولابویه
عنوان:متور چی چپه سی دشاسړی دتاوان حق
محترم مفتی صاحب کچیری یو سړی پر موټرګاټ باندی سپور وی او بل سړی لاس ورته پورته کړی چی ودریږه ماهم درسره واخله اوداسړی هم یه راواخیستی نوکچیری داسړی موټرګاټ چپه کړی یایه ټکر کړی او هغه دشا سړی مړ سی یا خوږسی ایا پر دا چلونکی دتاوان حق لری کنه
:بینوا تؤجروا
الفتوی بعون الله تعالی
حامدا ومصلیا ومسلما وبعد
محترم مستفتی صاحب ستاسی په جواب کی به ووایی چی کچیری یوسړی خپل پر متور باندی بل سړی دځان سره راواخلی او داسړی متور چپه کړی یا یه ټکر کړی یا یه یوکندی ته واچوی بالآخیره دشاسړی هم خوږ سی نو اوس کچیری داچلونکی متور بی حده نه ځغلوی اوخپل پر طرف روان وو او متور یه کرار چلوی یعنی داصولو سره سم رفتاریه کوی نودشاسړی دتاوان حق نلری اوکچیری داسړی تیز ځغلوی یایه پرشتونه په کول یایه مسابقه په کول نوبیا دتاوان حق باندی لری ځکه په اول صورت کی چی دتاوان حق نلری هلته داسړی متعدی ندی اودهم دغه رقم چلولو څخه سړی ځان نسی ساتلای او دادوهم صورت کی چی دتاوان حق لری ځکه دغه چلونکی متعدی دی او ددغه رقم چلولو څخه سړی ځان ساتلای سی نو دتعدی په خاطر پرچلونکی دتاوان حق سته
کمافی الکتب التالیة
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ﺃﻥ اﻟﺴﻴﺮ ﻓﻲ ﻣﻠﻚ ﻧﻔﺴﻪ ﻣﺒﺎﺡ ﻣﻄﻠﻖ ﻭاﻟﺴﻴﺮ ﻓﻲ ﻃﺮﻳﻖ المسلمین ﻣﺄﺫﻭﻥ ﺑﺸﺮﻁ اﻟﺴﻼﻣﺔ ﻓﻤﺎ ﺗﻮﻟﺪ ﻣﻦ ﺳﻴﺮ ﺗﻠﻒ ﻣﻤﺎ ﻳﻤﻜﻦ اﻻﺣﺘﺮاﺯ ﻋﻨﻪ ﻓﻬﻮ ﻣﻀﻤﻮﻥ ﻭﻣﺎ ﻻ ﻳﻤﻜﻦ اﻻﺣﺘﺮاﺯ ﻋﻨﻪ ﻓﻠﻴﺲ ﺑﻤﻀﻤﻮﻥ ﺇﺫ ﻟﻮ ﺟﻌﻠﻨﺎﻩ ﻣﻀﻤﻮﻧﺎ ﻟﺼﺎﺭ ﻣﻤﻨﻮﻋﺎ ﻋﻦ اﻟﺴﻴﺮ ﻭﻫﻮ ﻣﺄﺫﻭﻥ
تحفةالفقهاء جـ3صـ123مکتبه شامله
ــــــــــــــــــــــــــــ
ﻓﻤﺎ ﺗﻮﻟﺪ ﻣﻦ ﺳﻴﺮ اﻟﻤﺎﺷﻲ ﺃﻭ اﻟﺮاﻛﺐ ﻣﻦ ﺗﻠﻒ، ﻣﻤﺎ ﻳﻤﻜﻦ اﻻﺣﺘﺮاﺯ ﻋﻨﻪ، ﻓﻬﻮ ﻣﻀﻤﻮﻥ. ﻭﻣﺎ ﻻ ﻳﻤﻜﻦ اﻻﺣﺘﺮاﺯ ﻋﻨﻪ، ﻓﻠﻴﺲ ﺑﻤﻀﻤﻮﻥ، ﺇﺫ ﻟﻮ ﺟﻌﻠﻨﺎﻩ ﻣﻀﻤﻮﻧﺎ، ﻟﺼﺎﺭ اﻟﺸﺨﺺ ﻣﻤﻨﻮﻋﺎ ﻋﻦ اﻟﺴﻴﺮ، ﻭﻫﻮ ﻣﺄﺫﻭﻥ ﺑﻪ.
الفقه الاسلامی وادلته جـ7صـ5782مکتبه شامله
ـــــــــــــــــــــــــ
ﺃﻭﻻ ـ (ﻣﺎﻻ ﻳﻤﻜﻦ اﻻﺣﺘﺮاز ﻋﻨﻪ ﻻ ﺿﻤﺎﻥ ﻓﻴﻪ): ﻭﻣﻌﻨﺎﻫﺎ ﺃﻥ ﻛﻞ ﻣﺎ ﻳﺸﻖ اﻟﺒﻌﺪ ﻋﻨﻪ ﻻ ﻳﻜﻮﻥ ﺳﺒﺒﺎ ﻣﻮﺟﺒﺎ ﻟﻠﻀﻤﺎﻥ، ﻷﻧﻪ ﻣﻦ اﻟﻀﺮﻭﺭاﺕ، ﻭﻷﻥ ﻣﺎ ﻳﺴﺘﺤﻖ ﻋﻠﻰ اﻟﻤﺮء ﺷﺮﻋﺎ ﻳﻌﺘﺒﺮ ﻓﻴﻪ اﻟﻮﺳﻊ ﻭاﻟﻄﺎﻗﺔ. ﻭﺃﻣﺎ ﻣﺎ ﻳﻤﻜﻦ ﺗﺠﻨﺒﻪ ﺃﻭ اﻻﺣﺘﻴﺎﻁ ﻋﻨﻪ ﻓﻴﻜﻮﻥ ﺳﺒﺒﺎ ﻣﻮﺟﺒﺎ ﻟﻠﻀﻤﺎﻥ.
الفقه الاسلامی وادلته جـ7صـ5781مکتبه شامله
ـــــــــــــــــــــ
فيشترط لتضمينه التعدي. فإن كان يتعهد السيارةتعهدا معروفا، ويسيرهاملتزما بقواعد المرور سيرا عاديا، فلا ضمان عليه لعدم التعدي، نعم! إن أخل بشرط من هذه الشروط، مثل عدم تعهده للسيارة أو تسييرها مع خلل ظاهر في
جهاز من أجهزتها، أو سوقها سوقا عنيفا، فإنه يضمن في كل ذلك، وإن خرجت السيارة من ضبطه، لأنه مسبب لانفلات السيارة بتعديه
البحوث صـ314
ـــــــــــــــــــــــــ
والله اعلم بالصواب
کتبه:مفتی مهاجرالفاریابی غفرالله ولابویه