🌿🌿🌿🌿🌿🌿
شرح جامع مثنوی معنوی - دفتر اول - قصه خلیفه که در کَرَم در زمان خود از حاتمِ طایی گذشته بود و نظیرِ خود نداشت
قسمت قبلی
(2343) مال و زر، سَر را بُوَد همچون کلاه
كَل بُـــــوَد او، کـــــز کُلَه ســـــازد پـــــناه
دارایی و طلا در مثل برای سر، کلاه را می ماند، آنکه با کلاه، عیبِ سرش را می پوشاند و کلاه را هرگز از سرش دور نمیکند، معلوم میشود که کچل است.
(2344) آنکه زلفِ جَعْد و رعنا باشدش
چون کلاهش رفت، خوشتر آیـــــدش
ولی کسی که زلفان مجعد و زیبا داشته باشد. اگر کلاه از سرش بیفتد، یا از دستش برود، این بیشتر شادمانش می کند، زیرا وقتی کلاه از سرش بیفتد تازه زلفان زیبا و گیسوانِ رعنایش آشکار می شود.
(2345) مردِ حق باشد به مانندِ بصر
پس بـــــرهنه بِه که پـــــوشیده نظر
مرد حق نیز در مثل مانند چشم است، زیرا برهنه و آشکار بودن چشم بهتر است از اینکه نهان و پوشیده باشد.
(2346) وقتِ عرضه کردن آن برده فروش
برکَـــــنَد از بنده، جـــــامه عـــــیب پوش
برده فروش برای عرضه کردن اسیر و بردۀ خویش به مشتری، لباس آن اسیر را می کَنَد تا معلوم شود که او عیب و نقصی ندارد.
(2347) ور بُوَد عیبی، برهنه کی کند؟
بل به جــــامه خــــدعه ای با وی کند
ولی اگر آن برده، معیوب باشد و عیبی در او وجود داشته باشد کی صاحبش او را برهنه میکند؟ هرگز چنین نمی کند. بلکه آن بردۀ عیبناک را با جامه های رنگین و فاخر می پوشاند تا او را به خریدار بقبولاند.
(2348) گوید: این شرمنده است از نیک و بد
از بـــــرهنه کـــــردن او از تـــــو رَمَـــــد
آن فروشندۀ مکار به خریدار گوید: این برده از همه کس خواه نیک و خواه بد شرمگین است و خیلی خجالت میکشد. و اگر او را برهنه کنم از تو خواهد رمید.
(2349) خواجه در عیب است غرقه، تا به گوش
خـــــواجه را مـــــال است و مالش عیب پوش
خواجه و صاحب مال، ممکن است در زشتی و دیو سیرتی غرق شده باشد، ولی چون مال و دارایی دارد، معایب او را از نظر ظاهر بینان میپوشاند.
(2350) كز طمع، عیبش نبیند طامعی
گشت دل ها را طمـــــع ها جـــــامعی
آزمندی که بر دارایی و مال آن صاحب مال، چشم طمع دوزد، عیب خواجه را نمی بیند، زیرا آزمندی بر همه دلها قاهر است.
(2351) ور گدا گوید سخن چون زرّکان
ره نـــــیابـــــد کـــــاله او در دکـــــان
مثلاً اگر گدا و بینوا، سخنانی همچون کان ناب طلا بر زبان آورد، کالای او در مغازه، راهی ندارد. یعنی کسی خریدار حرف او نمی شود.
🌿🌿🌿🌿🌿🌿
شرح جامع مثنوی معنوی - دفتر اول - قصه خلیفه که در کَرَم در زمان خود از حاتمِ طایی گذشته بود و نظیرِ خود نداشت
قسمت قبلی
(2343) مال و زر، سَر را بُوَد همچون کلاه
كَل بُـــــوَد او، کـــــز کُلَه ســـــازد پـــــناه
دارایی و طلا در مثل برای سر، کلاه را می ماند، آنکه با کلاه، عیبِ سرش را می پوشاند و کلاه را هرگز از سرش دور نمیکند، معلوم میشود که کچل است.
(2344) آنکه زلفِ جَعْد و رعنا باشدش
چون کلاهش رفت، خوشتر آیـــــدش
ولی کسی که زلفان مجعد و زیبا داشته باشد. اگر کلاه از سرش بیفتد، یا از دستش برود، این بیشتر شادمانش می کند، زیرا وقتی کلاه از سرش بیفتد تازه زلفان زیبا و گیسوانِ رعنایش آشکار می شود.
(2345) مردِ حق باشد به مانندِ بصر
پس بـــــرهنه بِه که پـــــوشیده نظر
مرد حق نیز در مثل مانند چشم است، زیرا برهنه و آشکار بودن چشم بهتر است از اینکه نهان و پوشیده باشد.
(2346) وقتِ عرضه کردن آن برده فروش
برکَـــــنَد از بنده، جـــــامه عـــــیب پوش
برده فروش برای عرضه کردن اسیر و بردۀ خویش به مشتری، لباس آن اسیر را می کَنَد تا معلوم شود که او عیب و نقصی ندارد.
(2347) ور بُوَد عیبی، برهنه کی کند؟
بل به جــــامه خــــدعه ای با وی کند
ولی اگر آن برده، معیوب باشد و عیبی در او وجود داشته باشد کی صاحبش او را برهنه میکند؟ هرگز چنین نمی کند. بلکه آن بردۀ عیبناک را با جامه های رنگین و فاخر می پوشاند تا او را به خریدار بقبولاند.
(2348) گوید: این شرمنده است از نیک و بد
از بـــــرهنه کـــــردن او از تـــــو رَمَـــــد
آن فروشندۀ مکار به خریدار گوید: این برده از همه کس خواه نیک و خواه بد شرمگین است و خیلی خجالت میکشد. و اگر او را برهنه کنم از تو خواهد رمید.
(2349) خواجه در عیب است غرقه، تا به گوش
خـــــواجه را مـــــال است و مالش عیب پوش
خواجه و صاحب مال، ممکن است در زشتی و دیو سیرتی غرق شده باشد، ولی چون مال و دارایی دارد، معایب او را از نظر ظاهر بینان میپوشاند.
(2350) كز طمع، عیبش نبیند طامعی
گشت دل ها را طمـــــع ها جـــــامعی
آزمندی که بر دارایی و مال آن صاحب مال، چشم طمع دوزد، عیب خواجه را نمی بیند، زیرا آزمندی بر همه دلها قاهر است.
(2351) ور گدا گوید سخن چون زرّکان
ره نـــــیابـــــد کـــــاله او در دکـــــان
مثلاً اگر گدا و بینوا، سخنانی همچون کان ناب طلا بر زبان آورد، کالای او در مغازه، راهی ندارد. یعنی کسی خریدار حرف او نمی شود.
🌿🌿🌿🌿🌿🌿