دوزخ امّا سرد

جزو قدیمی‌ترین پندهای تاریخ غرب آسیا، از کتاب مقدس تا الخصال شیخ صدوق:
«چنان صدقه بده که دست چپ‌ تو از [عمل] دست راست‌ات‌ آگاه نشود.»

کوششی که برای طراحی جلد فن‌فیکشن‌های کی‌پاپ می‌شود از سرمایه‌گذاری ناشران ایرانی برای گرافیک آثارشان بیش‌تر است.

تا حدی بیش‌ترین ننه‌من‌غرییم‌بازی‌ها -توأمان با این‌همه کم‌فروشی و کم‌کاری- برای قشر ناشر است. نه انتقادپذیرند، نه تغییر‌پذیر، اما بسیار پرمدعا.

بررسی برگزیدگان جشن‌واره‌های هنری بر پایهٔ اصولی خط‌کش‌مانند و قاعده‌دار نه‌تنها بی‌هوده‌ست، بل‌که مبنای اشتباهی رو خواستار می‌شه.
ما هرگز نمی‌تونیم بین آثار هنری منتشر شده در یک سال، با هیئت داوران گوناگون، یک ترتیب‌بندی منطقی بر اساس ارزش هنری داشته باشیم. ابعاد جشن‌واره‌ها هم‌واره از یک دید هنری صرف فراتر می‌رن. بخش سیاسی و اجتماعی هر روی‌داد از زیباشناسی‌اش جدا‌نشدنیه، و اساساً خود «برگزیدگی» بار معنایی بسیار فراتری از «زیبایی صرف» رو حمل می‌کنه.
بنابراین، باید بکوشیم بستر اهدای جوایز رو با بیش‌ترین هم‌دلی درک کنیم. در صورت بروز اختلاف در برداشت‌ها، تخاصم‌ها باید به نقد کشیده بشه. نه این‌که بر اساس خوش‌آمد سلیقهٔ شخصی از کیفیت هنری اثری خاص اون رو برای برتری ارجح بدونیم.
در مورد نخل طلای جعفر پناهی، می‌شه حدس زد ارزش هنری صرف خود اون فیلم از چندین و چند اثر دیگر حاضر در کن پایین‌تر بوده. مثلاً حتی فکر به قیاس تکنیک‌های به کار رفته در 'بار احساسی' یواخیم تری‌یر با فیلم پناهی خنده‌داره. اما آیا هر اثر تنها و تنها بدون پس و پیشِ تولید و انتشار و فرهنگ و پیام‌اش‌ قابل بررسی و رتبه‌بندیه؟ همون‌طور که گفتم، این‌طور فکر نمی‌کنم. پس فکر می‌کنم می‌تونیم در رابطه با تمامیت بستر برگزیدگی پناهی بحث کنیم، اما نمی‌تونیم با صرف اشاره به پایین‌تر بودن کیفیت ساخت از منتخب شدنش ناراحت باشیم.

حسن کامشاد، مترجم برجسته، در آستانهٔ صد سالگی درگذشت. عمر مفیدش رو کرده بود خداروشکر. از مهم‌ترین مترجمان قرن اخیر بود با بیش از سی اثر ترجمه‌ای. روان‌شان شاد.

خاطره‌ای از ایران آزاد ندارم، نوستالژی گذشته در من ایجاد نشده. پس رنج بیش‌تری می‌برم، باید از بیخ و بنیاد چیزی را تخیل کنم. لازمه‌اش درک گذشته است، درک گذشته گم شدنِ حال را نتیجه می‌دهد، پس رنج مضاعف می‌شود.
بدبختی یک کشور، تاریخ‌اش هم بدبختانه می‌کند. یعنی اساساً فکر به مفهومش را بدبختانه می‌کند. زیرا بی‌نسبتی‌ با فعلیت‌اش نشدنی‌ست. هر دقیقه لمس‌ می‌شوی.
مغالطه‌ای آگاهانه: انسان‌ها بی‌رحم‌تر شدند، چون بی‌سرپناهند؛ سگ ولگرد نیز این‌طور است. انسان ولگردی قدرتمند است.

طنز این‌جاست که فرح دیبا نسبت به جناب پهلوی انسان بسیار «فرهیخته‌تری» بود با همان معیارهای دست داشتن در شناختِ علم و هنر و غیره.

آیا این یعنی رهبران پیش و پس از محمدرضاشاه فمنیست رادیکال بودند و او نبود؟ یعنی کارهای مترقی در دوران او برای زنان انجام نشده و اتفاقاً بسیاری از اقدامات خوب‌اش به محاق نرفته؟ ابداً. اما آیا ما سخن آن آدم پرت‌وپلا هم با توسل به باقی زندگی‌اش دیدیم؟ آیا فکر کردیم همین که به گزینش آزادانه در روابط معتقد است یعنی انسان خشکی نیست؟ آیا تصور کردیم این‌که به خیریه کمک می‌کند باعث می‌شود نظرش قابل نقد شدید نباشد؟
در واقع قضاوت منفی و توهین راجع به انسانی که نمی‌شناسیم، بسیار راحت است. در ظاهر با بهانه‌ای موجه. اما همان حرف، حتی بدتر، اگر از زبان شخصی که به آن محبت داریم زده شود، «آن‌چنان فاجعه نیست».

واژه‌هایی مثل Sultan یا Shah به همین‌شکل در انگلیسی و بیش‌تر زبان‌های اروپایی وجود دارن و لازم نیست اونارو به King و امثال ترجمه کنیم. همون‌طور که در فارسی به حاکم روسیه تزار گفته می‌شد و به حاکم آلمان قیصر.
نمونه‌های دیگر نام حاکمان که نیاز به ترجمه‌ ندارن: Pharaoh (فرعون)، Khan (خان)، Caliph (خلیفه)، Maharaja (مهاراجه)، Emir (امیر)، Khedive (خدیو)، Wang (وانگ)، Doge (دوچه)، Negus (نگوس)، Padishah (پادشاه)، Oba (اُبا)، Atabeg (اتابک)، Despot (دسپوت)، Malik (ملک)، Sapa Inca (ساپا اینکا)، Tlatoani (تلاتوآنی) و Basileus (باسیلیوس).