🔸در ستایش جبار عزیز
محققی که مطالعات آیین در ایران مرهون اوست
امروز جدیدترین کتاب دوست فاضل و عزیزم جبار رحمانی منتشر شد: کتاب «خیمه‌های عزا» که به کوشش وی گردآوری و تدوین شده و مجموعه‌ی مفصلی از مقالات محققان ایرانی و غیرایرانی در تحلیل هیئت‌های مذهبی و آیین عزاداری است.
این هفتمین کتابی است که در مجموعه‌ی کتاب‌های سرو از دکتر رحمانی منتشر می‌شود و دوازدهمین کتاب وی در موضوع مناسک و آیین.
کارنامه‌ای پربار که در آن شش مجموعه مقالات فردی («آیین و اسطوره در ایران شیعی»، «هیئت‌های عزاداری در جامعه‌ی ایران»، «تغییرات مناسک عزاداری محرم»، «دین مردمی»، «در سرزمین امامباره‌ها» و «آیین و هنر در فرهنگ ایرانی»)، چهار مجموعه مقالات جمعی که با برنامه و طراحی مشخص تدوین شده («اجتماعات شیعی در گستره جهانی»، «خیمه‌های عزا»، «مطالعات انسان‌شناختی و جامعه‌شناختی مناسک عزاداری محرم» و «عزاداری، زیارت و تشیع فراملی») و دو ترجمه («انسان‌شناسی دین و آیین» و «رویکرد شناختی به مناسک») حضور دارند.
به این فهرست «فرهنگ سوگ شیعی» (که دکتر رحمانی عضو شورای علمی و دبیر گروه انسان‌شناسی و از نویسندگان اصلی آن بوده) و کتاب «پیاده‌روی اربعین: تأملات جامعه‌شناختی» (که مقاله‌ی نخست آن متعلق به وی است) را هم باید افزود. و این تازه تنها کارنامه‌ی قلمی وی است و سخنرانی‌ها و کلاس‌های درسی و دوره‌های آموزشی را هم نباید از نظر دور داشت.
ماحصل این تلاش علمی مستمر که بیش از دو دهه ادامه داشته، مفهوم‌پردازی (ازجمله «جامعه‌ی هیئتی») و تدوین چهارچوب‌های نظری و روشی در حوزه‌ی مطالعات آیین و گشودن روزنه‌هایی به مطالعات تطبیقی این پدیده (ازجمله مقایسه‌ی تطبیقی تشیع ایرانی و تشیع هندی) بوده است.
خوشبختانه دوست عزیز ما همچنان پرتلاش و مصمم به امر پژوهش و تألیف مشغول است و به این کارنامه‌ی پروپیمان در آینده هم آثاری افزوده خواهد شد. اما تا همین‌جا هم دکتر رحمانی نقشی بی‌بدیل در تقویت و غنابخشی و هدایت مطالعات آیین در ایران ایفا کرده و این حوزه‌ی مطالعاتی را بدون او و آثارش نمی‌توان تصور کرد.
به‌عنوان یک علاقه‌مند به این حوزه که با هم دغدغه‌ها و علایق پژوهشی مشترک فراوانی داریم و عمر رفاقت‌مان هم‌اندازه‌‌ی حضورمان در این حوزه است، در این سال‌ها بسیار از وی و کتاب‌هایش آموخته‌ام و به نوبه‌ی خود قدردان او هستم و برایش آرزوی توفیقات بیشتر در این مسیر دارم.
عمرش دراز باد!
✍️ محسن‌حسام مظاهری
@mohsenhesammazaheri
محققی که مطالعات آیین در ایران مرهون اوست
امروز جدیدترین کتاب دوست فاضل و عزیزم جبار رحمانی منتشر شد: کتاب «خیمه‌های عزا» که به کوشش وی گردآوری و تدوین شده و مجموعه‌ی مفصلی از مقالات محققان ایرانی و غیرایرانی در تحلیل هیئت‌های مذهبی و آیین عزاداری است.
این هفتمین کتابی است که در مجموعه‌ی کتاب‌های سرو از دکتر رحمانی منتشر می‌شود و دوازدهمین کتاب وی در موضوع مناسک و آیین.
کارنامه‌ای پربار که در آن شش مجموعه مقالات فردی («آیین و اسطوره در ایران شیعی»، «هیئت‌های عزاداری در جامعه‌ی ایران»، «تغییرات مناسک عزاداری محرم»، «دین مردمی»، «در سرزمین امامباره‌ها» و «آیین و هنر در فرهنگ ایرانی»)، چهار مجموعه مقالات جمعی که با برنامه و طراحی مشخص تدوین شده («اجتماعات شیعی در گستره جهانی»، «خیمه‌های عزا»، «مطالعات انسان‌شناختی و جامعه‌شناختی مناسک عزاداری محرم» و «عزاداری، زیارت و تشیع فراملی») و دو ترجمه («انسان‌شناسی دین و آیین» و «رویکرد شناختی به مناسک») حضور دارند.
به این فهرست «فرهنگ سوگ شیعی» (که دکتر رحمانی عضو شورای علمی و دبیر گروه انسان‌شناسی و از نویسندگان اصلی آن بوده) و کتاب «پیاده‌روی اربعین: تأملات جامعه‌شناختی» (که مقاله‌ی نخست آن متعلق به وی است) را هم باید افزود. و این تازه تنها کارنامه‌ی قلمی وی است و سخنرانی‌ها و کلاس‌های درسی و دوره‌های آموزشی را هم نباید از نظر دور داشت.
ماحصل این تلاش علمی مستمر که بیش از دو دهه ادامه داشته، مفهوم‌پردازی (ازجمله «جامعه‌ی هیئتی») و تدوین چهارچوب‌های نظری و روشی در حوزه‌ی مطالعات آیین و گشودن روزنه‌هایی به مطالعات تطبیقی این پدیده (ازجمله مقایسه‌ی تطبیقی تشیع ایرانی و تشیع هندی) بوده است.
خوشبختانه دوست عزیز ما همچنان پرتلاش و مصمم به امر پژوهش و تألیف مشغول است و به این کارنامه‌ی پروپیمان در آینده هم آثاری افزوده خواهد شد. اما تا همین‌جا هم دکتر رحمانی نقشی بی‌بدیل در تقویت و غنابخشی و هدایت مطالعات آیین در ایران ایفا کرده و این حوزه‌ی مطالعاتی را بدون او و آثارش نمی‌توان تصور کرد.
به‌عنوان یک علاقه‌مند به این حوزه که با هم دغدغه‌ها و علایق پژوهشی مشترک فراوانی داریم و عمر رفاقت‌مان هم‌اندازه‌‌ی حضورمان در این حوزه است، در این سال‌ها بسیار از وی و کتاب‌هایش آموخته‌ام و به نوبه‌ی خود قدردان او هستم و برایش آرزوی توفیقات بیشتر در این مسیر دارم.
عمرش دراز باد!
✍️ محسن‌حسام مظاهری
@mohsenhesammazaheri