بالاخره بعد از ماهها گفتگوی بی حاصل، در ۴۶۷ مین روز جنگ غزه توافق آتش بس بین اسرائیل و حماس اعلام و در ۴۶۹ مین روز امضا شد. مرحله اول این توافق سه مرحله ای از یکشنبه ۱۹ ژانویه (۳۰ دی) اجرا می شود.
طی مرحله اول این توافق که ۶ هفته خواهد بود، نیروهای اسرائیلی تدریجا از غزه خارج میشوند. این مرحله شامل آزادی ۳۳ اسیر(از جمله زنان، کودکان و مردان بالای ۵۰ سال، و دو اسیر آمریکایی) در مقابل ۱۷۰۰ زندانی فلسطینی که ۲۵۰-۳۰۰ نفرشان حبس ابد دارند. مذاکرات برای اجرای مرحله دوم این توافق از روز شانزدهم مرحله اول آغاز می شود. مرحله دوم، شامل آزادی تمامی اسرای باقیمانده اسرائیلی، آتشبس دائمی و خروج کامل نیروهای اسرائیلی از غزه در ازای آزادی بیش از هزار اسیر فلسطینی است. مرحله سوم بازگرداندن تمامی اجساد باقی مانده وشروع بازسازی غزه تحت نظارت مصر، قطر و سازمان ملل خواهد بود.
از نخستین روزهای شروع جنگ تا پیش از قبول آتش بس، نخست وزیر و سایر مقامات رژیم صهیونیستی بارها از ادامه جنگ تا پیروزی کامل اسرائیل، نابودی نظامی و سیاسی حماس، آزادی اسرای اسرائیلی و تضمین بازگشت امن شهرک نشینان به خانه های خود گفته بودند و ۱۵ماه برای تحقق این اهداف از هیچ جنایتی کوتاهی نکردند. به رغم قتل عام گسترده غیرنظامیان در غزه، تحمیل گرسنگی، قطع کلیه مایحتاج زندگی مردم، نابودی خانه ها و همه زیرساخت های حیاتی غزه هیچ یک از اهداف فوق محقق نشد. و تحقق آتش بس موکول به موافقت اسرائیل (که خواهان نابودی حماس بود) با آتش بس با «حماس» و پاسخ «حماس» به متن پیشنهادی آتش بس شد. در این مدت اسراییل نه فقط حماس، بلکه مقاومت را نتوانست از بین ببرد، یا مجبور به تسلیم و عقب نشینی کند. موفق به آزادی اسرای خود نشد. می خواست غزه را اشغال و شهرک سازی کند، ولی بالاخره ناگزیر از خروج از غزه است...
پیش نویس منتشره توافق آتش بس تقریباً به تمام خواستههای حماس پاسخ داده است. متن توافق با عنوان ضمیمه I مکمل پیشنهاد اسرائیل برای توافق با حماس است که در ۲۷ می۲۰۲۴ ارائه و توسط جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده در ۳۱ می ۲۰۲۴ به طور علنی اعلام شد. متن توافق شامل مفاد مربوط به عقب نشینی نیروهای اسرائیلی، مبادله اسرای اسرائیلی با زندانیان فلسطینی، راهرو فیلادلفی، گذرگاه مرزی رفح، راهروی نتزاریم، بازگشت غیرنظامیان آواره داخلی به خانه های خود در شمال و خروج فلسطینیان بیمار و مجروح به مصر از طریق گذرگاه رفح در جنوب غزه، و ارسال کمک های بشردوستانه است. بر أساس پیش نویس منتشره، هدف طرفهای آتش بس و میانجیها دستیابی به اجماع نهایی برای اجرای توافقنامه ۲۷ می ۲۰۲۴ در مورد مبادله اسرای اسرائیلی و زندانیان فلسطینی و بازگشت به آرامش پایدار است که به آتشبس دائمی بین طرفها منجر شود.
در حالی که حماس از ابتدا پیشنهاد مبادله اسرا با زندانیان فلسطینی را مطرح و با طرح های آتش بس موافقت نموده بود، نتانیاهو با طرح شروط جدید مانع اصلی آتشبس غزه بود. او همه مذاکرات قبلی را با ارائه شروط جدید به بن بست رساند و با پافشاری بر ادامه جنگ تا نابودی حماس مسئول تاخیر در رسیدن به توافق بود. طی این مدت، مقامات آمریکایی اعم از بایدن، رئیس جمهور و بلینکن، وزیر خارجه و نماینده آمریکا در شورای امنیت همواره حماس را مقصر معرفی کردند.
نتانیاهو در دوران ریاست جمهوری بایدن به هیچ وجه زیر بار قبول آتش بس نرفت. ضمن اینکه دولت آمریکا نیز تمایلی به برقراری آتش بس نداشت. که اگر داشت مانند ترامپ وارد عمل می شد. آمریکا در ماه های نخست کلیه قعطنامه های آتش بس در شورای امنیت را وتو کرد. دولت بایدن با ارسال میلیاردها دلار کمک های تسلیحاتی و مالی به اسرائیل و مشارکت مستقیم نظامی و پشتیبانی اطلاعاتی هم شریک در جنگ بود و هم خواهان تمام کردن موضوع مقاومت و حماس در غزه.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا گفته این توافق بدون «پیروزی بزرگ» او در نوامبر گذشته (پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری) رخ نمیداد. او تأکید کرده که این توافق، آغازگر ساختن صلح بیشتر در منطقه و تقویت «موافقتنامههای ابراهیم» است. با آنکه ترامپ هرگز حمایت مطلق خود را از رژیم صهیونیستی پنهان نکرده و اقدامات متعددی در دوره اول ریاست خود در جهت منافع اسرائیل داشته، با این حال شکی نیست که نتانیاهو تحت فشار شدید ترامپ با آتش بس موافقت کرد و نمی توان نقش ترامپ را در قبول آتش بس از سوی اسرائیل نادیده گرفت. هر چند گفته می شود هم حماس و هم نتانیاهو تحت فشار ترامپ قرار گرفتند، ولی مواضع مثبت و موافقت حماس نسبت به پیشنهادات آتش بس از همان ابتدا روشن می کند که مانع اصلی آتش بس کدام طرف بود. روز شنبه ۱۱ ژانویه،استیو ویتکاف، فرستاده ترامپ به نتانیاهو گفته بود که «دونالد ترامپ تنها یک توافق میخواهد در غیر این صورت عواقب سنگینی در انتظار شما خواهد بود.»
طی مرحله اول این توافق که ۶ هفته خواهد بود، نیروهای اسرائیلی تدریجا از غزه خارج میشوند. این مرحله شامل آزادی ۳۳ اسیر(از جمله زنان، کودکان و مردان بالای ۵۰ سال، و دو اسیر آمریکایی) در مقابل ۱۷۰۰ زندانی فلسطینی که ۲۵۰-۳۰۰ نفرشان حبس ابد دارند. مذاکرات برای اجرای مرحله دوم این توافق از روز شانزدهم مرحله اول آغاز می شود. مرحله دوم، شامل آزادی تمامی اسرای باقیمانده اسرائیلی، آتشبس دائمی و خروج کامل نیروهای اسرائیلی از غزه در ازای آزادی بیش از هزار اسیر فلسطینی است. مرحله سوم بازگرداندن تمامی اجساد باقی مانده وشروع بازسازی غزه تحت نظارت مصر، قطر و سازمان ملل خواهد بود.
از نخستین روزهای شروع جنگ تا پیش از قبول آتش بس، نخست وزیر و سایر مقامات رژیم صهیونیستی بارها از ادامه جنگ تا پیروزی کامل اسرائیل، نابودی نظامی و سیاسی حماس، آزادی اسرای اسرائیلی و تضمین بازگشت امن شهرک نشینان به خانه های خود گفته بودند و ۱۵ماه برای تحقق این اهداف از هیچ جنایتی کوتاهی نکردند. به رغم قتل عام گسترده غیرنظامیان در غزه، تحمیل گرسنگی، قطع کلیه مایحتاج زندگی مردم، نابودی خانه ها و همه زیرساخت های حیاتی غزه هیچ یک از اهداف فوق محقق نشد. و تحقق آتش بس موکول به موافقت اسرائیل (که خواهان نابودی حماس بود) با آتش بس با «حماس» و پاسخ «حماس» به متن پیشنهادی آتش بس شد. در این مدت اسراییل نه فقط حماس، بلکه مقاومت را نتوانست از بین ببرد، یا مجبور به تسلیم و عقب نشینی کند. موفق به آزادی اسرای خود نشد. می خواست غزه را اشغال و شهرک سازی کند، ولی بالاخره ناگزیر از خروج از غزه است...
پیش نویس منتشره توافق آتش بس تقریباً به تمام خواستههای حماس پاسخ داده است. متن توافق با عنوان ضمیمه I مکمل پیشنهاد اسرائیل برای توافق با حماس است که در ۲۷ می۲۰۲۴ ارائه و توسط جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده در ۳۱ می ۲۰۲۴ به طور علنی اعلام شد. متن توافق شامل مفاد مربوط به عقب نشینی نیروهای اسرائیلی، مبادله اسرای اسرائیلی با زندانیان فلسطینی، راهرو فیلادلفی، گذرگاه مرزی رفح، راهروی نتزاریم، بازگشت غیرنظامیان آواره داخلی به خانه های خود در شمال و خروج فلسطینیان بیمار و مجروح به مصر از طریق گذرگاه رفح در جنوب غزه، و ارسال کمک های بشردوستانه است. بر أساس پیش نویس منتشره، هدف طرفهای آتش بس و میانجیها دستیابی به اجماع نهایی برای اجرای توافقنامه ۲۷ می ۲۰۲۴ در مورد مبادله اسرای اسرائیلی و زندانیان فلسطینی و بازگشت به آرامش پایدار است که به آتشبس دائمی بین طرفها منجر شود.
در حالی که حماس از ابتدا پیشنهاد مبادله اسرا با زندانیان فلسطینی را مطرح و با طرح های آتش بس موافقت نموده بود، نتانیاهو با طرح شروط جدید مانع اصلی آتشبس غزه بود. او همه مذاکرات قبلی را با ارائه شروط جدید به بن بست رساند و با پافشاری بر ادامه جنگ تا نابودی حماس مسئول تاخیر در رسیدن به توافق بود. طی این مدت، مقامات آمریکایی اعم از بایدن، رئیس جمهور و بلینکن، وزیر خارجه و نماینده آمریکا در شورای امنیت همواره حماس را مقصر معرفی کردند.
نتانیاهو در دوران ریاست جمهوری بایدن به هیچ وجه زیر بار قبول آتش بس نرفت. ضمن اینکه دولت آمریکا نیز تمایلی به برقراری آتش بس نداشت. که اگر داشت مانند ترامپ وارد عمل می شد. آمریکا در ماه های نخست کلیه قعطنامه های آتش بس در شورای امنیت را وتو کرد. دولت بایدن با ارسال میلیاردها دلار کمک های تسلیحاتی و مالی به اسرائیل و مشارکت مستقیم نظامی و پشتیبانی اطلاعاتی هم شریک در جنگ بود و هم خواهان تمام کردن موضوع مقاومت و حماس در غزه.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا گفته این توافق بدون «پیروزی بزرگ» او در نوامبر گذشته (پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری) رخ نمیداد. او تأکید کرده که این توافق، آغازگر ساختن صلح بیشتر در منطقه و تقویت «موافقتنامههای ابراهیم» است. با آنکه ترامپ هرگز حمایت مطلق خود را از رژیم صهیونیستی پنهان نکرده و اقدامات متعددی در دوره اول ریاست خود در جهت منافع اسرائیل داشته، با این حال شکی نیست که نتانیاهو تحت فشار شدید ترامپ با آتش بس موافقت کرد و نمی توان نقش ترامپ را در قبول آتش بس از سوی اسرائیل نادیده گرفت. هر چند گفته می شود هم حماس و هم نتانیاهو تحت فشار ترامپ قرار گرفتند، ولی مواضع مثبت و موافقت حماس نسبت به پیشنهادات آتش بس از همان ابتدا روشن می کند که مانع اصلی آتش بس کدام طرف بود. روز شنبه ۱۱ ژانویه،استیو ویتکاف، فرستاده ترامپ به نتانیاهو گفته بود که «دونالد ترامپ تنها یک توافق میخواهد در غیر این صورت عواقب سنگینی در انتظار شما خواهد بود.»