📒می توان برای فهم هرچه بهتر عرایضم از لایبنیتس مدد گرفت، او آفرینش جهان را از نو آغاز کرد، پرسش اساسی ای که لایبنیتس از خود می پرسد این است که: چگونه خدا جهان را خلق کرده است؟ نقش علم خدا و اراده ی او در آفرینش جهان چیست؟ به فرض پاسخ لایبنیتس به پرسش اش این باشد که: خدا عالم است و علمش نامتناهی، علم او مانند علم ما نیست، لذا واژه ی علم دو پهلو است و معنایی واحد نخواهد داشت، چون علم نامتناهی به هیچ وجه همانند علم متناهی ما نیست، پیش از آنکه خدا جهان را خلق کند نیز علمی در میان است، اما هیچ چیز دیگری نیست، هیچ جهانی وجود ندارد، اما برخلاف فرض ما لایبنیتس در واقعیت با این فرض مخالفت می کند و می گوید نخیر، جهان های ممکن وجود دارند، جهان های ممکن در علم خدا حضور دارند و همه ی آنها تمایل دارند که وجود داشته باشند، به همین خاطر است که نزد لایبنیتس ذات تمایلی است به وجود داشتن. امکانی که به وجود میل می کند، همه ی این جهان های ممکن با توجه به میزان کمالشان وزنی دارند، هرچند که همه ی این جهان های ممکن تمایل به وجود داشتن دارند ولی از نظر لایبنیتس چنین چیزی ممکن نمی شود، چرا؟ چون این جهان ها با یکدیگر ترکیب های ناسازگار می سازند، بنابراین هر ممکنی نمی تواند با هر ممکن دیگری هم امکان باشد. در واقع لایبنیتس در حال خلق یک نسبت منطقی کاملا بدیع است. اینجا دیگر مسئله ی امکان فقط مطرح نیست، بلکه مسئله ی هم امکانی هم مطرح است. با این تفاسیر کدام مجموعه از امکان ها پا به عرصه ی وجود خواهد گذاشت؟ پاسخ: آن مجموعه از امکان ها که بیشترین درجه ی کمال را داشته باشند و امکان های دیگر پس زده خواهند شد. این در واقع اراده ی خداست که بهترین جهان ممکن را برمی گزیند. این فرودی خارق العاده برای آفرینش جهان است، و فقط برای این فرود لایبنیتس مجبور به خلق این همه مفاهیم می شود. نمی توان ادعا کرد که این مفاهیم مبتنی بر بازنمایی هستند چرا که بر چیزهای قابل بازنمایی مقدم اند. استعاره ی معروف لایبنیتس را بیاد بیاورید: خدا جهان را مانند بازی شطرنج می آفریند یعنی انتخاب بهترین ترکیب.  در دید لایبنیتسی از علم الهی حسابِ شطرنج غالب خواهد شد. این یک نمونه ای موفق از استفاده ی فلسفی از مفهوم خدا در جهت بسط شرایط آزادی و رهایی اش از بند محدودیت و سلطه گری است. دقت کنیم که اینجا فیلسوف از خدا بهره می برد تا اینکه مفاهیم موظف به بازنمایی چیزها و قالب های از پیش موجود و آماده نباشند.
ادامه دارد...📒

@Kajhnegaristan