«داراییِ» عروس
♦️دبا: «دارایی» پارچۀ ابریشمی رنگین با نقوش شعله‌مانند است که بخش‌هایی از مدخل آن، نوشتۀ عارفه صابری افتخاری در دانشنامۀ فرهنگ مردم ایران را می‌خوانید.
🔹«در دورۀ صفوی، از پارچۀ ابریشم دارایی با دو رنگ موزون (سیر و روشن تک‌رنگ) در زری‌بافی استفاده می‌شده است که محل بافت آن اصفهان، و به زری دارایی مشهور بوده است.
در سدۀ ۱۲ ق، در کاشان، پارچه‌های دارایی درهم‌بافت به‌صورت راه‌راه، ولی سایه‌دار تهیه می‌شد. به نظر می‌رسد اصطلاح ابری و ابرش که برای رنگ‌کردن کاغذ به صورت مرمری در سدۀ ۱۱ ق، در ایران رایج بود، خاص پارچه‌های راه‌راه چندرنگ دارایی بود که در کاشان بافته می‌شد.
🔸در مجالس ضیافت شاهان صفوی، قباهای دارایی به عنوان خلعتی به اشراف‌زادگان و دولت‌مردان اهدا می‌شد.
سیاحانی که به ایران سفر کرده‌اند نیز در سفرنامه‌های خود به دارایی و ویژگیهای آن اشاره کرده‌اند؛ به گفتۀ تاورنیه، دارایی یکی از انواع پارچه‌هایی است که در یزد بافته می‌شود و جنس آن از ابریشم خالص، و شبیه به تافته‌های ساده و پارچه‌های حریر اروپایی است. به گزارش پولاک، در دورۀ قاجار، پارچه‌های دارایی ابریشمی ایران بادوام، و دارای رنگهای شاد و زنده بوده است.
به گزارش ضرابی، در دورۀ ناصرالدین شاه، در کارگاههای نساجی و شعربافی کاشان پارچه‌های دارایی و نیز زریهای الوان، مشجر و مخمل و امثال آنها تهیه می‌شده است. قبای دارایی نیز از پوشاک عمدۀ علمای کاشان در فصل تابستان بوده است. به گفتۀ جمال‌زاده، در دورۀ قاجار، در یزد و کاشان، پارچه‌ای موسوم به دارایی بافته می‌شد که به‌سبب نقشهای شعله‌مانندش دارای مرغوبیت زیادی بود.
🔹در گذشته، این پارچه در جهیزیۀ عروسان یزدی بوده و جزو دارایی آنها محسوب می‌شده، و به‌گونه‌ای نمایانگر تمول خانوادۀ عروس بوده است و به‌همین‌سبب، به آن دارایی گفته‌اند؛ همچنین، به قول رایج در میان مردم، ازآنجاکه اشخاص ثروتمند از خریداران این پارچه بودند، این پارچه به نام دارایی معمول شده است.
🔸در پارچه‌های دارایی، رنگها تموج و زیبایی خاصی دارند که مربوط به شیوۀ خاص رنگرزی و نقش‌بندی آن است. رنگهای دارایی عبارت‌اند از: زرد، آبی، سبز، قرمز، نارنجی، گاه قهوه‌ای، بنفش و سفید که برای آن از سفیدی تارهای ابریشم استفاده می‌شود. در باور گذشتگان، این رنگها حشرات موذی، همچون پشه و مگس را از محیط زندگی دور می‌کرد.»
▪️متن کامل این نوشتار را در صفحاتِ ١٩۵ تا ٢٠٠ از جلدِ چهارمِ دائرةالمعارف بزرگ اسلامی و همچنین پیوند آن در تارنمای مرکز بخوانید:
https://www.cgie.org.ir/fa/article/246560/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C
@cgie_org_ir
♦️دبا: «دارایی» پارچۀ ابریشمی رنگین با نقوش شعله‌مانند است که بخش‌هایی از مدخل آن، نوشتۀ عارفه صابری افتخاری در دانشنامۀ فرهنگ مردم ایران را می‌خوانید.
🔹«در دورۀ صفوی، از پارچۀ ابریشم دارایی با دو رنگ موزون (سیر و روشن تک‌رنگ) در زری‌بافی استفاده می‌شده است که محل بافت آن اصفهان، و به زری دارایی مشهور بوده است.
در سدۀ ۱۲ ق، در کاشان، پارچه‌های دارایی درهم‌بافت به‌صورت راه‌راه، ولی سایه‌دار تهیه می‌شد. به نظر می‌رسد اصطلاح ابری و ابرش که برای رنگ‌کردن کاغذ به صورت مرمری در سدۀ ۱۱ ق، در ایران رایج بود، خاص پارچه‌های راه‌راه چندرنگ دارایی بود که در کاشان بافته می‌شد.
🔸در مجالس ضیافت شاهان صفوی، قباهای دارایی به عنوان خلعتی به اشراف‌زادگان و دولت‌مردان اهدا می‌شد.
سیاحانی که به ایران سفر کرده‌اند نیز در سفرنامه‌های خود به دارایی و ویژگیهای آن اشاره کرده‌اند؛ به گفتۀ تاورنیه، دارایی یکی از انواع پارچه‌هایی است که در یزد بافته می‌شود و جنس آن از ابریشم خالص، و شبیه به تافته‌های ساده و پارچه‌های حریر اروپایی است. به گزارش پولاک، در دورۀ قاجار، پارچه‌های دارایی ابریشمی ایران بادوام، و دارای رنگهای شاد و زنده بوده است.
به گزارش ضرابی، در دورۀ ناصرالدین شاه، در کارگاههای نساجی و شعربافی کاشان پارچه‌های دارایی و نیز زریهای الوان، مشجر و مخمل و امثال آنها تهیه می‌شده است. قبای دارایی نیز از پوشاک عمدۀ علمای کاشان در فصل تابستان بوده است. به گفتۀ جمال‌زاده، در دورۀ قاجار، در یزد و کاشان، پارچه‌ای موسوم به دارایی بافته می‌شد که به‌سبب نقشهای شعله‌مانندش دارای مرغوبیت زیادی بود.
🔹در گذشته، این پارچه در جهیزیۀ عروسان یزدی بوده و جزو دارایی آنها محسوب می‌شده، و به‌گونه‌ای نمایانگر تمول خانوادۀ عروس بوده است و به‌همین‌سبب، به آن دارایی گفته‌اند؛ همچنین، به قول رایج در میان مردم، ازآنجاکه اشخاص ثروتمند از خریداران این پارچه بودند، این پارچه به نام دارایی معمول شده است.
🔸در پارچه‌های دارایی، رنگها تموج و زیبایی خاصی دارند که مربوط به شیوۀ خاص رنگرزی و نقش‌بندی آن است. رنگهای دارایی عبارت‌اند از: زرد، آبی، سبز، قرمز، نارنجی، گاه قهوه‌ای، بنفش و سفید که برای آن از سفیدی تارهای ابریشم استفاده می‌شود. در باور گذشتگان، این رنگها حشرات موذی، همچون پشه و مگس را از محیط زندگی دور می‌کرد.»
▪️متن کامل این نوشتار را در صفحاتِ ١٩۵ تا ٢٠٠ از جلدِ چهارمِ دائرةالمعارف بزرگ اسلامی و همچنین پیوند آن در تارنمای مرکز بخوانید:
https://www.cgie.org.ir/fa/article/246560/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C
@cgie_org_ir