آیا هدف، پرستش است یا حقی دگر؟
(اندر کشاکشم میان حق الله، حق الناس و حق النفْس)
امیر ترکاشوند، ۱۴۰۳/۱۰/۱۲
رونمایی از حقّ سوم: حق النفس
(در کنار حق الله و حق الناس)
اگر حقّ الله عبارت از "پرستش" باشد
اگر حقّ الناس عبارت از "مراعاتِ دیگران" باشد
اگر حقّ النفْس را "مراقبت از خود" و صیانت از شأن و مراتب والای وجودیِ خود بگیریم
در این‌صورت هدف و انتظار خدا از بشر چیست؟
در پاسخ بلافاصله آیه معروف "و ما خلقتُ الجنّ و الإنس إلا لیعبدون" به ذهن خطور می‌کند که در آن، آفرینش جن و انس را برای عبادت و پرستشِ پروردگار دانسته است.
اما ظاهرِ این پاسخ چندان موجب اقناع نشده و به همین خاطر برخی به شرح یعبدون در آن آیه و معنای واقعی عبادت و عبودیت می‌پردازند؛ از سوی دیگر حقوق الناس چه می‌شود و کجای این هدف قرار گرفته؛ و پرسش‌ها و ابهامات دیگر
آیا می‌توان پاسخ مطبوع را در آیه ۲۱ سوره بقره یافت؟
آن آیه، امروز مرا به سوی خود برد:
《يا أيّها النّاسُ اعْبُدُوا ربَّكم الّذی خلقَكم والّذين مِن قبلكُم لعلّكم تتّقون》(: ای مردم! پروردگارتان را پرستش و عبادت کنید تا مگر به تقوا گرایید).
تقوا یعنی مراقبت از خود (و صیانت از نفس)، که آن را حق النفس نامیدم. مطابق این آیه، پرستش و عبادت (که در آن آیه‌ی نخست، هدف آفرینش معرفی شده بود) خود مَحمل و موقف و تذکاری برای مستعد شدنِ فرد به ملکه‌ی تقوا و مراقبت از خودِ ملکوتی، در دو راهی‌هاست.
به خوبی روشن است که حق النفس یا همان تقوا و مراقبت از خود، حقوق الناس را هم طبیعتا پوشش می‌دهد و برخاسته از عبودیت حق‌تعالی است.
پس مراقبِ خودتان و جایگاه والای‌تان باشید که هدف خدا و انتظار پروردگار از شما همین است.
نلغزیدن و خویشتن‌بانی رازِ فاش پروردگار، در انتظار از انسان است.
من چندان در این امر سربلند نیستم اما تلاش می‌کنیم از این پس بیشتر مراقب خود باشیم.
این یادداشت را در نخستین روز از تقویم بین‌الملل به تمام کسانی که قدم در کاهش رنج انسان‌ها برمی‌دارند تقدیم می‌کنم.
https://t.me/baznegari/1555
(اندر کشاکشم میان حق الله، حق الناس و حق النفْس)
امیر ترکاشوند، ۱۴۰۳/۱۰/۱۲
رونمایی از حقّ سوم: حق النفس
(در کنار حق الله و حق الناس)
اگر حقّ الله عبارت از "پرستش" باشد
اگر حقّ الناس عبارت از "مراعاتِ دیگران" باشد
اگر حقّ النفْس را "مراقبت از خود" و صیانت از شأن و مراتب والای وجودیِ خود بگیریم
در این‌صورت هدف و انتظار خدا از بشر چیست؟
در پاسخ بلافاصله آیه معروف "و ما خلقتُ الجنّ و الإنس إلا لیعبدون" به ذهن خطور می‌کند که در آن، آفرینش جن و انس را برای عبادت و پرستشِ پروردگار دانسته است.
اما ظاهرِ این پاسخ چندان موجب اقناع نشده و به همین خاطر برخی به شرح یعبدون در آن آیه و معنای واقعی عبادت و عبودیت می‌پردازند؛ از سوی دیگر حقوق الناس چه می‌شود و کجای این هدف قرار گرفته؛ و پرسش‌ها و ابهامات دیگر
آیا می‌توان پاسخ مطبوع را در آیه ۲۱ سوره بقره یافت؟
آن آیه، امروز مرا به سوی خود برد:
《يا أيّها النّاسُ اعْبُدُوا ربَّكم الّذی خلقَكم والّذين مِن قبلكُم لعلّكم تتّقون》(: ای مردم! پروردگارتان را پرستش و عبادت کنید تا مگر به تقوا گرایید).
تقوا یعنی مراقبت از خود (و صیانت از نفس)، که آن را حق النفس نامیدم. مطابق این آیه، پرستش و عبادت (که در آن آیه‌ی نخست، هدف آفرینش معرفی شده بود) خود مَحمل و موقف و تذکاری برای مستعد شدنِ فرد به ملکه‌ی تقوا و مراقبت از خودِ ملکوتی، در دو راهی‌هاست.
به خوبی روشن است که حق النفس یا همان تقوا و مراقبت از خود، حقوق الناس را هم طبیعتا پوشش می‌دهد و برخاسته از عبودیت حق‌تعالی است.
پس مراقبِ خودتان و جایگاه والای‌تان باشید که هدف خدا و انتظار پروردگار از شما همین است.
نلغزیدن و خویشتن‌بانی رازِ فاش پروردگار، در انتظار از انسان است.
من چندان در این امر سربلند نیستم اما تلاش می‌کنیم از این پس بیشتر مراقب خود باشیم.
این یادداشت را در نخستین روز از تقویم بین‌الملل به تمام کسانی که قدم در کاهش رنج انسان‌ها برمی‌دارند تقدیم می‌کنم.
https://t.me/baznegari/1555