🔹 ملا رَگام خاشی؛ شاعری از سرحد بلوچستان
━━━━━━━━≼🔹≽━━━━━━━━
🔹 ملا رَگام حدوداً در سال ۱۲۱۰ هجری قمری در روستای «تُرشاب» در دامنهٔ کوه تفتان به دنیا آمد. وی اصالتاً وابسته به طایفهٔ ملازهی در خاش است و به خاطر سکونت در حوزه خاش به خاشی/خْواشی/واشی معروف شده است. او سواد مکتبی را نزد پدرش «مُلا عزیز» آموخته و مانند اجدادش در خاش در دوره قاجاریه منصب میرزایی داشته است.
🔹 ملا رَگام از شعرای طراز اول اما ناشناختهٔ دورهٔ ملایی در ادبیات بلوچی است. علی‌رغم غنای ادبی و تاریخی - اجتماعی اشعار ملا رگام، آثار وی به درستی معرفی نشده و می‌توان گفت این شاعر نامی نسبت به شاعران هم‌رده و هم‌عصر خود کمتر شناخته شده است. شعر ملا رگام ساده و گیرا بوده و با زبانی تمثیلی، بیانگر بسیاری از رویدادهای تاریخی - اجتماعی زمانش است.
🔹 یکی از حوادث مهم زندگی ملا رَگام آن است که بین او و یکی از حاکمان حوزهٔ سرحد به نام «سردار سیدخان کُرد» اختلافاتی بر سر آنکه پسر ملا رگام به نام «نادر» به دستور سردار سیدخان کرد کشته میشود، بروز می‌کند. سردار از ملا رگام درخواست آشتی و رفع کدورت می‌کند اما ملا رگام سروده‌ای در مذمت سردار سیدخان و رد درخواست آشتی وی می‌سراید. این سروده به سرعت فراگیر میشود و سردار سیدخان قصد جان ملا رگام را می‌کند. اما ملا رگام با وساطت بزرگان سرحد سروده‌ای دیگر برای جلب رضایت سردار و انصراف سردار از تصمیمش می‌سراید و ظاهراً اختلاف آنها فروکش می‌کند. معروف‌ترین اشعار ملا رگام که تا کنون در حافظهٔ مردم سرحد و دیگر جاهای بلوچستان مانده، همین سروده‌هایی است که اختلافات ملا رگام با سردار سیدخان کرد را بازگو می‌کند.
🔹 عموماً نقل میشود که در پی این حوادث، ملا رگام از حوزهٔ خاش ابتدا به صورت موقت و در نهایت به صورت دائم، مهاجرت کرد. او برای مدتی به حوزه شهرستان‌های امروزی مهرستان و سراوان مهاجرت کرد. ملا رگام در اواخر عمر به رودبار در حوزهٔ کرمان امروزی مهاجرت کرد و در منطقهٔ زهکلوت، در روستای زیارت مقداد اقامت نمود. وی در حدود سال ۱۲۹۰ هجری قمری در همانجا درگذشت و در جوار زیارتگاه میر مقداد به خاک سپرده شد.
🔸 @balochs_history
━━━━━━━━≼🔹≽━━━━━━━━
🔹 ملا رَگام حدوداً در سال ۱۲۱۰ هجری قمری در روستای «تُرشاب» در دامنهٔ کوه تفتان به دنیا آمد. وی اصالتاً وابسته به طایفهٔ ملازهی در خاش است و به خاطر سکونت در حوزه خاش به خاشی/خْواشی/واشی معروف شده است. او سواد مکتبی را نزد پدرش «مُلا عزیز» آموخته و مانند اجدادش در خاش در دوره قاجاریه منصب میرزایی داشته است.
🔹 ملا رَگام از شعرای طراز اول اما ناشناختهٔ دورهٔ ملایی در ادبیات بلوچی است. علی‌رغم غنای ادبی و تاریخی - اجتماعی اشعار ملا رگام، آثار وی به درستی معرفی نشده و می‌توان گفت این شاعر نامی نسبت به شاعران هم‌رده و هم‌عصر خود کمتر شناخته شده است. شعر ملا رگام ساده و گیرا بوده و با زبانی تمثیلی، بیانگر بسیاری از رویدادهای تاریخی - اجتماعی زمانش است.
🔹 یکی از حوادث مهم زندگی ملا رَگام آن است که بین او و یکی از حاکمان حوزهٔ سرحد به نام «سردار سیدخان کُرد» اختلافاتی بر سر آنکه پسر ملا رگام به نام «نادر» به دستور سردار سیدخان کرد کشته میشود، بروز می‌کند. سردار از ملا رگام درخواست آشتی و رفع کدورت می‌کند اما ملا رگام سروده‌ای در مذمت سردار سیدخان و رد درخواست آشتی وی می‌سراید. این سروده به سرعت فراگیر میشود و سردار سیدخان قصد جان ملا رگام را می‌کند. اما ملا رگام با وساطت بزرگان سرحد سروده‌ای دیگر برای جلب رضایت سردار و انصراف سردار از تصمیمش می‌سراید و ظاهراً اختلاف آنها فروکش می‌کند. معروف‌ترین اشعار ملا رگام که تا کنون در حافظهٔ مردم سرحد و دیگر جاهای بلوچستان مانده، همین سروده‌هایی است که اختلافات ملا رگام با سردار سیدخان کرد را بازگو می‌کند.
🔹 عموماً نقل میشود که در پی این حوادث، ملا رگام از حوزهٔ خاش ابتدا به صورت موقت و در نهایت به صورت دائم، مهاجرت کرد. او برای مدتی به حوزه شهرستان‌های امروزی مهرستان و سراوان مهاجرت کرد. ملا رگام در اواخر عمر به رودبار در حوزهٔ کرمان امروزی مهاجرت کرد و در منطقهٔ زهکلوت، در روستای زیارت مقداد اقامت نمود. وی در حدود سال ۱۲۹۰ هجری قمری در همانجا درگذشت و در جوار زیارتگاه میر مقداد به خاک سپرده شد.
🔸 @balochs_history