آخرین بار پس از مدتی طولانی دو ماه قبل با هم تماسی تصویری به همراه دیگر دوستان مشترک‌مان اقبال (ولدبیگی) و سیامک (بهرامی) داشتیم.

به شوخی گفتم حالا زکریا صدات کنم یا هیرش؟
گفت هرکدام که دوست داری
پرسیدم چرا کنج عزلت گزیدی؟ چرا دیگر نه می‌نویسی و نه ردی ازت در جایی هست؟
خندید هرچند دلشکستگی و نومیدی را حتی در پس خنده‌هایش می‌شد لمس کرد گفت نمی‌دانم شاید این‌طور بهتر است ...

بعد از آن دیگر خبری ازش نداشتم تا اینکه به ناگاه خبر درگذشت بهت‌آورش را شنیدم؛
حالا که می‌خواهم خبر مراسم خاکسپاری‌اش در روز سه‌شنبه را بازنشر کنم برخی خاطراتی که از او در ذهن دارم را مرور می‌کنم:

کلاس‌های مشترک‌مان در دانشگاه رازی کرمانشاه را ... زکریا بیشتر اوقات فردی آرام با لبخندی بر لب و شوقی درخشان در چشمان بود، موقر، خوش‌چهره و خوش‌پوش با چاشنی خجالتی و کم‌حرف بودن!

اما سر مباحث سیاسی و یا موضوعاتی که مرتبط به کُردها و ظلم و تحریف تاریخی علیه آنها، فرقی نمی‌کرد سرکلاس بود یا در جمع دوستان؛ صدایش بم‌ و گاه بلندتر و نگاهش جدی‌تر می‌شد و بحث را حسابی به نقطه اوج و گاه جوش می‌رساند ...

در مقطع دکتری در دانشگاه علوم و تحقیقات تهران چند تن از اساتید دگم‌اندیش آلوده به افکار فاشیسم در مسیر نوشتن و دفاع از رساله‌اش بسیار سنگ‌اندازی کردند؛ قصدشان این بود نگذارند دفاع کند درست مانند تجربه‌ای که خودم بعدها در همان‌جا با همان‌ها داشتم.
ذکریا/هیرش سرانجام با مقاومت و پیگیری زیاد و نیز حمایت تمام قد استاد راهنمایش ،د.صادق زیباکلام، از رساله‌اش دفاع کرد رساله‌ای که پژوهشی بسیار مهم و خلاقانه و برخلاف جریان مسلط پیش‌فرض‌های حاکم در این حوزه بود و بعدها کتاب مهمی شد بنام «عقل سیاسی ایرانی و هویت‌خواهی کُردها».

آن سنگ‌اندازی‌ها مانع جذبش به عنوان هیات علمی شد و پس از حوادث ناخوشایند چندی سرانجام مجبور به جلای از وطن و اقامت گزیدن پرمشقت و تنهایی در روستای دورافتاده اشتادرودا در ایالت فرانکفورت آلمان شد و همانجا هم ...
او را سه‌شنبه در برلین آلمان به خاک خواهند سپارد غریبانه و دور از وطن، چه سرنوشت تلخ و آشنایی ...

همزمان با نوشتن صدای ماموستا ناصر رزازی را می‌شنوم ... گویی این موسیقی پر سوز و گداز را برای هیرش خوانده است:
دەترسم لێرە بمرم گۆڕە و گوم بکرێم
بە دەردی غەریبی و غوربەتی خۆم بمرم
دوور لە یار و کەس و کار، لە خزم و دۆستان
لە گۆڕیش ‌دا نەسرەوم لە تاو کوردستان
غەریبم، غەریبم، غەریب و تەنیام
غەریبم، غەریبی ئەو پەڕی دنیام

محل مراسم خاکسپاری در برلین در روز سه‌شنبه ساعت ۹ صبح (لطفا دوستان مقیم آلمان و بخصوص برلین بکوشند برای حضور و کاستن از این همه حجم غربت و ... کاک هیرش (زکریا)
رێوڕەسمی ماڵئاوایی لە د. هێرش قادری
کات: رۆژی سێشەممە، 2025/01/28
شوێن:
Pankow 3 Friedhof
Am Bürgerpark, 13156 Berlin
28.01.2025