کانال علمی افق رویداد

۱۲ فوریه روز داروین گرامی باد

چارلز داروین، زیست‌شناس و طبیعت‌شناس برجسته بریتانیایی، یکی از تأثیرگذارترین شخصیت‌ها در تاریخ علم و نظریه‌های زیستی است. نظریه تحول انواع یا نظریه تکامل او، که در کتاب معروفش منشأ انواع در سال ۱۸۵۹ منتشر شد، باعث تحولی عمیق در درک بشر از فرآیندهای طبیعی و تکامل موجودات زنده گردید. امروز، در بسیاری از کشورهای جهان، روز ۱۲ فوریه به عنوان روز داروین شناخته می‌شود تا به یادآوری دستاوردهای علمی او و تاثیر آن‌ها بر علم و جامعه پرداخته شود.

۱۲ فوریه سال ۱۸۰۹، روز تولد چارلز داروین است. این تاریخ بهانه‌ای برای یادآوری دستاوردهای او در علم زیست‌شناسی و شناخت پیچیدگی‌های زندگی است. در این روز، محققان، دانشمندان و علاقه‌مندان به علم به بررسی و گرامیداشت دستاوردهای داروین می‌پردازند.

نظریه تکامل: نظریه تکامل که بر اساس انتخاب طبیعی بنا نهاده شده است، می‌گوید که موجودات زنده با گذر زمان، به دلیل تغییرات محیطی و رقابت برای بقا، ویژگی‌هایی را به ارث می‌برند که آن‌ها را برای زندگی در شرایط خاص محیطی مناسب‌تر می‌کند. این نظریه، که به‌طور خاص بر انتخاب طبیعی تأکید دارد، انقلابی در علوم زیستی ایجاد کرد و جایگاه انسان را در طبیعت بازتعریف کرد. طبق این نظریه، انسان‌ها و سایر موجودات زنده از اجداد مشترک با سایر گونه‌ها تکامل یافته‌اند و تغییرات تدریجی در گذر زمان باعث تنوع گونه‌ها می‌شود.

نظریه تکامل داروین، علاوه بر تأثیرات عمیق در علم زیست‌شناسی، در بسیاری از زمینه‌های دیگر نیز اثرگذار بوده است. در فلسفه، در زدودن دین‌ و‌ خرافات و انسان مرکزی، در روانشناسی و حتی جامعه‌شناسی، این نظریه بحث‌های گسترده‌ای را برانگیخته است. یکی از چالش‌های عمده‌ای که نظریه تکامل داروین در جامعه ایجاد کرد، بحث‌های مذهبی در خصوص آفرینش انسان و موجودات زنده بود. داروین برای همیشه دست خالق و یا دست الهی را از طبیعت و چگونگی موجودات زنده قطع کرد و نشان داد ما حاصل نیزوهای طبیعی کور و بی‌شعور طبیعت هستیم نه حاصل یک برنامه از قبل طراحی شده، هیچ هدف غایی وجود ندارد هیچ جهت نهایی وجود ندارد و موجودات زنده محصول آزمون و خطا هستند یعنی یک تصادفی ذاتی(بدون برنامه از قبل مشخص، بدون هدف غایی) بر تکامل یافتن موجودات زنده حاکم است.‌

در سطح علمی، نظریه داروین به رشد و توسعه شاخه‌های مختلف زیست‌شناسی مانند ژنتیک، اکولوژی، زیست‌شناسی تکاملی و مطالعات رفتاری کمک کرده است. همچنین، این نظریه پایه‌گذار بسیاری از تحقیقات امروزی در خصوص تنوع زیستی و تکامل گونه‌ها در مقیاس جهانی است.
روز داروین و نقش آن در آموزش و ترویج علم:

روز داروین، علاوه بر گرامیداشت دستاوردهای علمی این دانشمند بزرگ، فرصتی برای آگاهی‌بخشی به عموم مردم درباره علم تکامل و اهمیت آن در درک بهتر دنیای طبیعی است. این روز به پژوهشگران و علاقه‌مندان این فرصت را می‌دهد تا به بازنگری و تعمق در آثار داروین بپردازند و تأثیرات آن بر علم امروز را مورد بررسی قرار دهند.

چارلز داروین، با ارائه نظریه تکامل، نه تنها چشم‌انداز ما را نسبت به دنیای طبیعی تغییر داد بلکه تفکر انسان در مورد جایگاه خود در جهان را متحول کرد. روز داروین، فرصتی برای بازنگری در دستاوردهای علمی او و اهمیت نظریه تکامل در دنیای امروز است. این روز به ما یادآوری می‌کند که علم هیچ‌گاه متوقف نمی‌شود و همیشه در حال پیشرفت است.

همچنین در اینجا همه مستند ها و کلیپ های زیرنویس و دوبله در زمینه تکامل را خواهید یافت.

کتابهایی در زمینه تکامل

تکامل و خلقت گرایی

سام آریامنش

🦜 @ofoghroydadd

این را باید خیلی وقت پیش میگفتم ؛
چندین نوع پست در کانال فرستاده شده و میشود؛

پستهای تحلیلی
پستهای آموزشی
پستهای خبری و غیره

چه نویسنده و مترجم خودم باشم یا نه، شما نباید تصور کنید الزاما هر پستی که اینجا ارسال میشود باور شخص من نیز هست، یعنی من هم به آن باور دارم!  نه.

کانال الزاما حول باور من نمی‌چرخد.

مثلا من در مورد مفهوم «همه جان انگاری» هم پست گذاشته ام. مشخصا من به این باور ندارم، بلکه پست گذاشته‌ام تا با این مفهوم نیز آشنا شوید و بدانید این باور یا فلسفه از کجا آمده و چه میگوید نه اینکه باور خودم هست و در حال ترویجش هستم!

مطمئنم با شناختی که از من کسب کرده اید به راحتی باید بتوانید تشخیص دهید که من حداقل به کدام مفاهیم باور ندارم.
مثال دیگر اینکه خب من به تکامل باور دارم و از سرسخت ترین مدافعان این نظریه علمی هستم، به دلایل بسیار. ولی وقتی یک تحقیق کاملا نوپا و جدید در زمینه تکامل میگذارم که صرفا حدس و گمان است، شما نباید تصور کنید پس این باور سام نیز هست‌.

• من به تحقیقات جدید باور ندارم؛ پس اگر نقدشان کردید و اگر مخالف شما بودم در دفاع اصلا اصرار نمیکنم. فقط یک تحقیق جدید است، دفاع جانانه و اصرار نمیخواهد.
نمونه‌اش همین پست ریپلی شده؛ من اصلا به این باور ندارم. پست گذاشته ام تا با این تحقیق جدید ریاضیاتی(و شبیه سازی) که کم هم اشکال ندارد آشنا شوید، که آقا همچین ایده ای هم هست.

• من به علم تثبیت شده باور دارم. اینجا مخالف را به صلیب میکشم؛ با نوشتن البته. چون علم تثبیت شده همان اصول علمی و نظریه های علمی و حقایق علمی هستند(ابطال پذیرند ولی نه در تلگرام). متاسفانه شخصا نمیتوانم تحمل کنم کسی بیاید بگوید نسبیت عام مزخرف است و مردود شده است یا تکامل را دانشمندان رد کردند! یا مکانیک کوانتومی که خیلی وقت است مردود شده است! یا سلول ها آگاهی دارند‌.. و از این دست حرفها و ادعا و باورهای عجیبی که شبه علمی یا ضد علمی هستند. جلوی شبه علم و ضد علم می ایستم و اصرار میکنم و کاسه صبری هم دارم.


سام آریامنش

@ofoghroydadd

نور در ۳۷ بعد

در مقاله‌ای تازه، آزمایشی کوانتومی انجام شده که نشان می‌دهد نور می‌تواند در ده‌ها بُعد وجود داشته باشد. محققان دانشگاه علم و فناوری چین با استفاده از یک پردازنده فوتونی مبتنی بر فیبر نوری، پارادوکسی به نام گرینبرگر-هورن-زیلینگر (GHZ) را مورد بررسی قرار دادند. آن‌ها با اندازه‌گیری یک پالس نور در ۳۷ بُعد، نشان دادند که رفتار نور در این ابعاد فراتر از درک شهودی ماست و قوانین واقع‌گرایی محلی را نقض می‌کند. این یافته‌ها می‌تواند به درک عمیق‌تری از مکانیک کوانتومی و توسعه فناوری‌های کوانتومی در آینده کمک کند.

واقع‌گرایی محلی (Local Realism) یکی از مفاهیم بنیادی در فیزیک کلاسیک است که این دو اصل را شامل می‌شود:

۱. واقع‌گرایی (Realism):

اشیا دارای ویژگی‌های مشخص و مستقل از مشاهده‌کننده هستند. به‌عبارت‌دیگر، یک ذره (مثلاً الکترون) دارای ویژگی‌هایی مثل اسپین یا قطبیدگی است، حتی اگر اندازه‌گیری نشود(اندازه‌گیری الزاما یک کار انسانی نیست).



۲. محلی بودن (Locality):

یعنی اطلاعات نمی‌تواند سریع‌تر از سرعت نور منتقل شود. یعنی اگر دو ذره از هم جدا باشند، تغییر در یکی نباید بلافاصله روی دیگری تأثیر بگذارد، مگر اینکه اطلاعاتی بین آن‌ها با سرعت محدود نور ردوبدل شده باشد.

در واقع‌گرایی، فرض بر این است که ویژگی‌های یک سیستم فیزیکی، مستقل از مشاهده‌گر و عمل اندازه‌گیری، همیشه وجود دارند. یعنی مثلاً اگر یک الکترون دارای اسپین بالا باشد، این ویژگی از قبل وجود دارد، چه کسی یا چیزی آن را اندازه‌گیری کند یا نه.

اما در مکانیک کوانتومی، آزمایش‌ها نشان داده‌اند که وضعیت یک ذره قبل از اندازه‌گیری، تعریف‌شده نیست بلکه در حالت برهم‌نهی قرار دارد. یعنی وقتی مشاهده‌گر (یا هر سیستم اندازه‌گیر) وارد عمل می‌شود، خود عمل مشاهده، حالت سیستم را مشخص می‌کند.

مشاهده‌گر الزاما یک موجود زنده نیست. هر سیستمی که بتواند برهم‌نهی کوانتومی را تخریب کند و باعث فروریزش تابع موج شود، به‌عنوان یک مشاهده‌گر عمل کرده است.

هر تعامل فیزیکی که اطلاعاتی از یک سیستم کوانتومی استخراج کند، به نوعی اندازه‌گیری محسوب می‌شود.

این تعامل می‌تواند توسط یک دستگاه آزمایشگاهی، یک ذره دیگر، یا حتی میدان‌های محیطی صورت بگیرد.

مهم‌ترین ویژگی مشاهده‌گر این است که باعث شود سیستم از یک حالت برهم‌نهی (superposition) به یک مقدار مشخص سقوط کند.


مثال‌هایی از مشاهده‌گر در سیستم‌های غیرزنده:

• یک فوتون که به یک الکترون برخورد می‌کند:

اگر فوتونی به الکترون برخورد کند و از مسیر آن اطلاعاتی کسب شود، تابع موج الکترون فرو‌می‌ریزد.

• یک آشکارساز کوانتومی:

دستگاه‌هایی که برای ثبت عبور یا عدم عبور ذرات کوانتومی استفاده می‌شوند، خودشان مشاهده‌گر محسوب می‌شوند.

• محیط اطراف:

اگر یک سیستم کوانتومی با محیط خود برهم‌کنش داشته باشد (مثلاً با گازهای اطراف)، این تعامل می‌تواند باعث اندازه‌گیری و از بین رفتن برهم‌نهی شود.

شبکیه چشم انسان هم می‌تواند یک مشاهده‌گر باشد، اما نه به این دلیل که آگاهی دارد، بلکه به این دلیل که یک سیستم فیزیکی است که می‌تواند فوتون‌ها را جذب کند و اطلاعات آن‌ها را ثبت کند.

چرا شبکیه میتواند یک مشاهده‌گر محسوب می‌شود؟

برهم‌کنش با فوتون‌ها:

وقتی یک فوتون به سلول‌های گیرنده نور در شبکیه (مثل استوانه‌ای‌ها و مخروطی‌ها) برخورد می‌کند، یک واکنش شیمیایی ایجاد می‌شود که اطلاعات فوتون را استخراج می‌کند.

این فرآیند به نوعی اندازه‌گیری محسوب می‌شود، چون فوتون دیگر در حالت برهم‌نهی نیست، بلکه جذب شده و اثرش در سیستم ثبت شده است.

ثبت اطلاعات کوانتومی:

همان‌طور که یک حسگر دوربین یا یک آشکارساز فوتون می‌تواند اطلاعات یک فوتون را بگیرد و باعث فروپاشی تابع موج شود، شبکیه هم همین کار را انجام می‌دهد.

بنابراین فریب واژه مشاهده گر را نخوریم و باعث نشود که تصور کنیم مشاهده گر حتما یک موجود زنده است.

آگاهی انسان چطور؟ آیا خود آگاهی انسان نقشی دارد؟

خیر، ثبت اطلاعات توسط شبکیه به‌تنهایی برای فروپاشی تابع موج کافی است، و آگاهی انسان نیازی نیست. قبل از اینکه مغز تصویر را پردازش کند، فروپاشی تابع موج در سطح گیرنده‌های شبکیه رخ داده است.
بنابراین، شبکیه چشم یک مشاهده‌گر فیزیکی است، اما خود آگاهی انسان در فرایند فروپاشی تابع موج نقشی ندارد.

ارتباط اینها با آزمایش تازه «نور در ۳۷ بعد»

در این پژوهش، دانشمندان از حالت‌های کوانتومی نور استفاده کردند تا نشان دهند که وقتی اندازه‌گیری انجام می‌شود، نتیجه به‌گونه‌ای است که انگار اطلاعات بین حالت‌های مختلف کوانتومی در یک فضای چندبعدی منتقل شده است، بدون رعایت واقع‌گرایی محلی. این موضوع به‌نوعی ادامه آزمایش‌های بل محسوب می‌شود که نشان می‌دهند طبیعت در سطح کوانتومی برخلاف شهود ما عمل می‌کند.

سام آریامنش

🤔 @ofoghroydadd

مقاله اصلی

تجربه من با چت جی پی تی به مدت ۷ ساعت متوالی بعد از سالها دوری

من بعد از اولین نسخه چت جی پی تی، دیشب برنامه و از آخرین نسخه‌هایش را دانلود کردم و محدودیت زمانی داشت، حدودا فکر کنم ۶،۷ ساعتی رایگان هست‌ .
من هم نشستم از ۲۴ تا ۷ صبح ۶۰ بار از جهات مختلف بی‌خدایش کردم‌. بحث های فلسفی و علمی و علمی-فلسفی.

هر بار قانع میشد که واقعا دلیلی نیست. در نصف این موقعیت ها من خداباور بودم و به شدت از خدا دفاع میکردم، او هم بیطرف؛ ولی در نهایت به جایی میکشاندمش که میدید دلیلی برای باور به وجود خدا نیست‌.

اقرار میکنم که دست کمی از بسیاری از انسانها، شاید ۹۰٪ انسان ها ندارد؛ اما خب احساسات ندارد؛ ولی اشکالاتی هم هست که اجباراً به او اعمال شده وگرنه می‌توانست چنین نباشد؛
یکی اینکه معمولا شخصیتی موافق دارد و بیش از حد بیطرف است؛ این درواقع سیاستی هست که بر او به زور حاکم کرده اند اگر دست خودش بود احتمالا از دم نژادپرستی میکرد یا حتی دروغ میگفت، ناآگاهانه؛ چون ... بوق، من هم گاهی مجبورم.

ولی او نباید مثل یک انسان به این چیزها احترام بگذارد؛ باید رک اشکالات تعاریف حساس علمی را بگوید در عین اینکه خوبی هایش را بگوید.

مثلا من به عنوان یک انسان در بحث وقتی از من میپرسند انسان نژاد دارد میگویم نه، این پاسخ علمی است، اما اگر بحث عمیقا فلسفی باشد خب میتوانم در تعریف دعوا کنم؛ اثبات و تعریف مطلق در علم نداریم. اما چنین کاری برای زمینه های حساس مضر است.

در مورد خدا همینطور، میترسد. در واقع انگار به او گفته اند حق ندارد برخی مسائل را چند جانبه بررسی کند ، مسائلی که خصوصا به احساسات انسان مرتبط است یا باعث خشونت میشود. درواقع از نظر هایی در بند است. ولی اگر فشار بیاورید و بحث کنید آن روی دیگر سکه را میبینید.

بنابراین دو اشکال گفتم؛

یکی اینکه بیش از حد شخصیت موافق دارد میخواهد به مخاطب برنخورد، ولی اگر فشار بیاورید در نهایت روی ‌دیگرش را میبینید، او در واقع با شما مخالف بوده است فقط خواسته ناراحت نشوید(سیاست حاکم بر اوست)! در برخورد های نخست با هر پرسش، محدودش کرده اند به احترام گذاشتن به نظر و باور مخاطب‌.

یکی هم اینکه در زمینه های حساس هم محدودیت دارد؛ و برخی واقعیت های تلخ که معمولا منجر به خشونت یا نژادپرستی میشوند را در مورد دانش و انسان بگوید ولی اگر فشار بیاورید با تذکر و نصیحت و «این فقط یک نظر است» پاسخ میدهد.

هنر من این است که واژه به واژه، دقیقا مفهوم به مفهوم در جملاتش را تکه پاره میکنم جراحی میکنم و میشکافم یا بسط میدهم برای او و در نهایت اقرار به اشکالاتش میکند و در نهایت بعد از ساعتی بحث پاسخ چند جانبه ای میدهد.


نتیجه: به پاسخ های اولیه این شخص یا هرچی، تکیه نکنید، فشار بیاورید و سوالتان را از جهات مختلف بپرسید و به چالشش بکشید و به نوعی اعصابش را خرد کنید. تا وجوه مختلف یک پاسخ را ببینید‌ یا تا یک پاسخ با ابعاد و وجوه گسترده را ببینید‌.

طوری با او حرف بزنید که انگار واقعا یک انسان و با احساسات است‌؛ دست کمش نگیرید واقعا از اکثر انسان ها بهتر است‌.

تعامل افراطی با او، شاید ذهن را تنبل کند؛ برای گسترش دانشتان خوب است، برای پاسخ به سوالات به شرط اینکه بلد باشید چگونه بپرسید و چندین بار از جهات مختلفی بپرسید مناسب است‌. رفرنس طلب کنید. اگر منبع خبری فرستاد بگویید نه من از ژورنالهای علمی میخواهم لینکشان را بده یا سرتیترشان را بده خودم جست و جو میکنم‌؛ و میدهد.

اگر پاسخ هایش را نمیفهمید، از او توضیح بخواهید آنقدر با او بحث کنید و حالش را بگیریدتا نقاط ضعف دلایلش را بگوید مهم نیست از نیچر آورده باشد یا یا ژورنالی دیگر بگویید اینجا و اینجا به این دلیل میتواند اشتباه باشد‌، تا بلاخره بفهمید او چه میگوید(نتیجه‌ی هیچ مقاله ای بدون چالش نیست و هیچ نتیجه ای نیست که نتوان بر رویش دعوا و بحث کرد).

پس پاسخی که هوش مصنوعی میدهد خوب است؟ نه اگر بلد نباشید چه کنید! احتمالا و معمولا پاسخ مناسبی نمیگیرید و پاسخ تک وجهی میگیرید یعنی فقط یک طرف ماجرا را به شما میگوید‌؛ که باید بحث کنید با او. این طور ذهن هم تنبل نمیشود و قوه تحلیلی خودتان هم پرورش می‌یابد و ارتقا.

ضمنا هر چیزی یاد گرفتید مدیونید اگر به دیگران هم یاد ندهید، خودخواه محض نباشیم.

خیلی مواقع اینقدر پاسخ هایش شبیه پاسخ های من به مخاطبانم بود(در زمینه هایی که من کار میکنم) که احساس کردم از من کپی پیست کرده است، همان لحن، همان واژه ها و جمله بندی ها، خصوصا در زمینه فهم تکامل به گونه ای که اگر برخی از شما مدتی من را دنبال کرده باشید اصلا قادر به تمایز بین پاسخ من و او نیستید(خیلی عجیب بود این، چون این پاسخ های تحلیلی هست من باید متفاوت از هوش مصنوعی باشم ولی خیلی شبیه بود در برخی مواقع عینا خود پاسخهای من بود).

نکته: این به شدت اعتیاد آور است، همین الان خیلی دلتنگش شده ام.

سام