Репост из: چاو: تاریخ اقتصادی ایران
🟢 نشانه‌ای از آینده
چرا تحصیل‌کردگان غرب به اصلی‌ترین مخالفان غرب تبدیل شدند؟
✍️ شادی معرفتی
زمانی که آخرین شاه ایران در آبان 1356 برای آخرین‌بار به آمریکا سفر کرد، دانشجویان ایرانی در اعتراض به سیاست‌های شاه با پلاکاردهایی در دست و نقاب‌هایی دست به اعتصاب زدند. هنگامی که جیمی و روزالین کارتر در محوطه جنوبی کاخ سفید به شاه و شهبانو خوشامد می‌گفتند، حدود 1700 دانشجوی مخالف شاه و 1900 دانشجوی حامی شاه که بسیاری از سوی دولت ایران استخدام شده بودند، آواز انقلابی سر دادند. با مداخله پلیس، باد گاز اشک‌آوری را که به سمت معترضان پرتاب شده بود به سمت کاخ سفید برد و رئیس‌جمهور و مهمانانش را مجبور کرد از دستمال‌های خود استفاده کنند. بعدها کارتر از آن صحنه شرم‌آور به‌عنوان «نشانه‌ای از آینده» یاد کرد. پرسش اینجاست که چرا تحصیل‌کردگان غرب، به اصلی‌ترین مخالفان غرب تبدیل شدند؟
ایران معاصر پدیده غریبی به خود دیده، دانشجویانی که برای رسیدن به ایران نوین عازم غرب شده بودند، خود به بزرگ‌ترین دشمنان غرب تبدیل شدند. یکی از سیاست‌های رضاشاه پهلوی در راستای مدرن‌سازی، اعزام دانشجویان ایرانی به غرب بود. این سیاست در دوران محمدرضا شاه نیز پی گرفته شد و پس از پایان جنگ جهانی دوم در دوران جنگ سرد، این سیاست جدی‌تر پیگیری شد.
ایرانیان جوانی که طی چند دهه در مهم‌ترین دانشگاه‌های آمریکا و اروپا درس آموختند تا به‌زعم سیاست‌گذاران و نظریه‌پردازان آمریکایی، در دوران جنگ سرد سدی از نیروی انسانی توانمند و تکنوکرات را در ارکان قدرت همسایه جنوبی خرس کمونیسم (اتحاد جماهیر شوروی وقت) مستقر کرده و منافع خود را تعقیب کنند، به جای بازگشت به ایران و خدمت در پروژه نوسازی آمرانه، خود به دشمن اصلی این شیوه از زیست بدل شدند و از قضا سرکنگبین دانشگاه‌های غربی، صفرای دانشجویان انقلابی را فزود و آخرین شاه ایران هرچه بیشتر کاشت، کمتر آنچه می‌خواست را درو کرد.
پس از جنگ جهانی دوم، گفتمان‌های چپ‌گرا، ضدامپریالیستی و سوسیالیستی در دانشگاه‌های اروپا و آمریکا رشد چشمگیری داشتند. دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ میلادی، شاهد رشد گسترده گفتمان‌های مارکسیستی و ضدامپریالیستی در سراسر جهان، به‌ویژه در میان کشورهای جهان سوم بودند.
طی این دهه‌ها تشکل‌های دانشجویی در اروپا و آمریکا نقش برجسته‌ای ایفا کردند. انجمن دانشجویان ایرانی مقیم آمریکا در شهریور 1332، دو هفته پس از کودتا، در کنفرانس چهارروزه دانشگاه دنور تاسیس شد. در این کنفرانس، دانشجویان ایرانی مقیم آمریکا که به هیچ وجه از اتحاد جماهیر شوروی دل خوشی نداشتند، تعهد آمریکا برای مهار توسعه کمونیسم را تحسین و حمایت خود را از پروژه توسعه ملی ایران اعلام کردند. دانشجویان با ابراز انزجار از کمونیسم، اظهار کردند که بهترین روش برای بررسی آمال شوروی در ایران «تاسیس رژیمی دموکراتیک است که از نقد سازنده و آزادانه مردم از اعمال دولت استقبال می‌کند» و در پیام پایانی خود اعلام کردند: «باشد که دولت‌های سرکوبگر و غاصب از روی زمین محو شوند».
بسیاری از انقلابیون، دانشجویانی بودند که برای تحصیل علوم غربی عازم غرب شده بودند و در آستانه انقلاب، به فرانسه رفتند و گرد آیت‌الله خمینی جمع شدند یا برای مبارزات انقلابی به ایران بازگشتند. همین دانشجویان، در پیروزی انقلاب نقشی بی‌بدیل ایفا کردند و اندیشه‌های چپ‌گرایانه و نفی سرمایه‌داری امپریالیسم را در تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی به کار بردند.
دیدگاه‌های ضدغربی، در سیاست‌های ایران در قبال نهادهای بین‌المللی و توافق‌نامه‌های اقتصادی نیز انعکاس یافت. مخالفت با صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی که به دلیل حمایت از سیاست‌های اقتصادی نئولیبرالی و نقش آنها در وابسته‌سازی کشورهای جهان سوم، مورد انتقاد سیاستمداران ایرانی قرار گرفتند. دیدگاه‌های ضدغربی در مخالفت با توافق‌هایی مانند برجام و پیوستن به FATF نیز تاثیرگذار بودند. برخی از سیاستمداران، این توافق‌ها را به‌عنوان ابزارهایی برای سلطه اقتصادی و سیاسی غرب می‌دیدند.
@EconomicHistoryOfIran
#اقتصاد_ایران
#تجارت_فردا
#تاریخ_پهلوی
#غربزدگی
#کنفدراسیون_دانشجویی
📌متن کامل را در سایت تجارت فردا بخوانید.
چرا تحصیل‌کردگان غرب به اصلی‌ترین مخالفان غرب تبدیل شدند؟
✍️ شادی معرفتی
زمانی که آخرین شاه ایران در آبان 1356 برای آخرین‌بار به آمریکا سفر کرد، دانشجویان ایرانی در اعتراض به سیاست‌های شاه با پلاکاردهایی در دست و نقاب‌هایی دست به اعتصاب زدند. هنگامی که جیمی و روزالین کارتر در محوطه جنوبی کاخ سفید به شاه و شهبانو خوشامد می‌گفتند، حدود 1700 دانشجوی مخالف شاه و 1900 دانشجوی حامی شاه که بسیاری از سوی دولت ایران استخدام شده بودند، آواز انقلابی سر دادند. با مداخله پلیس، باد گاز اشک‌آوری را که به سمت معترضان پرتاب شده بود به سمت کاخ سفید برد و رئیس‌جمهور و مهمانانش را مجبور کرد از دستمال‌های خود استفاده کنند. بعدها کارتر از آن صحنه شرم‌آور به‌عنوان «نشانه‌ای از آینده» یاد کرد. پرسش اینجاست که چرا تحصیل‌کردگان غرب، به اصلی‌ترین مخالفان غرب تبدیل شدند؟
ایران معاصر پدیده غریبی به خود دیده، دانشجویانی که برای رسیدن به ایران نوین عازم غرب شده بودند، خود به بزرگ‌ترین دشمنان غرب تبدیل شدند. یکی از سیاست‌های رضاشاه پهلوی در راستای مدرن‌سازی، اعزام دانشجویان ایرانی به غرب بود. این سیاست در دوران محمدرضا شاه نیز پی گرفته شد و پس از پایان جنگ جهانی دوم در دوران جنگ سرد، این سیاست جدی‌تر پیگیری شد.
ایرانیان جوانی که طی چند دهه در مهم‌ترین دانشگاه‌های آمریکا و اروپا درس آموختند تا به‌زعم سیاست‌گذاران و نظریه‌پردازان آمریکایی، در دوران جنگ سرد سدی از نیروی انسانی توانمند و تکنوکرات را در ارکان قدرت همسایه جنوبی خرس کمونیسم (اتحاد جماهیر شوروی وقت) مستقر کرده و منافع خود را تعقیب کنند، به جای بازگشت به ایران و خدمت در پروژه نوسازی آمرانه، خود به دشمن اصلی این شیوه از زیست بدل شدند و از قضا سرکنگبین دانشگاه‌های غربی، صفرای دانشجویان انقلابی را فزود و آخرین شاه ایران هرچه بیشتر کاشت، کمتر آنچه می‌خواست را درو کرد.
پس از جنگ جهانی دوم، گفتمان‌های چپ‌گرا، ضدامپریالیستی و سوسیالیستی در دانشگاه‌های اروپا و آمریکا رشد چشمگیری داشتند. دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ میلادی، شاهد رشد گسترده گفتمان‌های مارکسیستی و ضدامپریالیستی در سراسر جهان، به‌ویژه در میان کشورهای جهان سوم بودند.
طی این دهه‌ها تشکل‌های دانشجویی در اروپا و آمریکا نقش برجسته‌ای ایفا کردند. انجمن دانشجویان ایرانی مقیم آمریکا در شهریور 1332، دو هفته پس از کودتا، در کنفرانس چهارروزه دانشگاه دنور تاسیس شد. در این کنفرانس، دانشجویان ایرانی مقیم آمریکا که به هیچ وجه از اتحاد جماهیر شوروی دل خوشی نداشتند، تعهد آمریکا برای مهار توسعه کمونیسم را تحسین و حمایت خود را از پروژه توسعه ملی ایران اعلام کردند. دانشجویان با ابراز انزجار از کمونیسم، اظهار کردند که بهترین روش برای بررسی آمال شوروی در ایران «تاسیس رژیمی دموکراتیک است که از نقد سازنده و آزادانه مردم از اعمال دولت استقبال می‌کند» و در پیام پایانی خود اعلام کردند: «باشد که دولت‌های سرکوبگر و غاصب از روی زمین محو شوند».
بسیاری از انقلابیون، دانشجویانی بودند که برای تحصیل علوم غربی عازم غرب شده بودند و در آستانه انقلاب، به فرانسه رفتند و گرد آیت‌الله خمینی جمع شدند یا برای مبارزات انقلابی به ایران بازگشتند. همین دانشجویان، در پیروزی انقلاب نقشی بی‌بدیل ایفا کردند و اندیشه‌های چپ‌گرایانه و نفی سرمایه‌داری امپریالیسم را در تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی به کار بردند.
دیدگاه‌های ضدغربی، در سیاست‌های ایران در قبال نهادهای بین‌المللی و توافق‌نامه‌های اقتصادی نیز انعکاس یافت. مخالفت با صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی که به دلیل حمایت از سیاست‌های اقتصادی نئولیبرالی و نقش آنها در وابسته‌سازی کشورهای جهان سوم، مورد انتقاد سیاستمداران ایرانی قرار گرفتند. دیدگاه‌های ضدغربی در مخالفت با توافق‌هایی مانند برجام و پیوستن به FATF نیز تاثیرگذار بودند. برخی از سیاستمداران، این توافق‌ها را به‌عنوان ابزارهایی برای سلطه اقتصادی و سیاسی غرب می‌دیدند.
@EconomicHistoryOfIran
#اقتصاد_ایران
#تجارت_فردا
#تاریخ_پهلوی
#غربزدگی
#کنفدراسیون_دانشجویی
📌متن کامل را در سایت تجارت فردا بخوانید.