معلم، معلم است

✒️ مسعود زینال‌زاده - معلم

در روزگاری که آموزش و پرورش بیش از هر زمان دیگر نیازمند استقلال، آینده‌نگری، بینش و ارتقای جایگاه اجتماعی است، وزیر آموزش‌وپرورش در سخنانی تأمل‌برانگیز، خود را «سرباز فرمانده نیروی انتظامی» خواند؛ جمله‌ای که نه‌فقط شگفتی‌آفرین، که بیانگر نوعی فروکاست نهاد آموزش به ساختارهای امنیتی‌ و پادگانی ست. این نگاه، اگرچه در ظاهر از سر تواضع بیان شده، در باطن حاکی از نادیده گرفتن سرشت فرهنگی و نقش انسانی نهاد آموزش و پرورش است.
معلمی، از دیرباز در فرهنگ این سرزمین، حرفه‌ای آمیخته با خرد، اخلاق و مهر بوده است؛ نه مأموریتی نظامی که با فرمان آغاز شود و با اطاعت به پایان رسد. معلم با انسان سروکار دارد، با ذهن و جان، با پرسش و رویش و پرورش. در حالی که سرباز با اسلحه می‌جنگد و دستور می‌پذیرد، معلم راه می نماید: راه آزاداندیشی، گفت‌وگو و کاوشگری و سرباز رهرو راه فرماندهی.
از سوی دیگر، برخی روایت‌های عدالت‌محور کوشیده‌اند معلم را بخشی از طبقه‌ی کارگر تعریف کنند؛ گویی وظیفه‌ی او نیز همچون دیگر مشاغل تولیدی، در چارچوب نظام کار مزدی معنا می‌یابد. این نگاه، گرچه در نقد نابرابری‌های ساختاری و معیشتی قابل تأمل است، اما در نهایت، به فروکاستی دیگر از ماهیت معلمی می‌انجامد: تبدیل کار تربیتی به فرآیندی ابزارمحور.
البته این تمایزها، ناظر به تفاوت در ماهیت مأموریت‌هاست، نه ارزشیابی مشاغل. هیچ حرفه‌ای، فی‌نفسه فروتر یا فراتر از دیگری نیست. کارگر و سرباز نیز در جایگاه خویش، شریف و سودمندند. با این حال، نباید فراموش کرد: کارگری که وظیفه‌اش را به درستی انجام ندهد، محصولی نامرغوب تحویل می‌دهد؛ اما معلمی که در کار خویش قصور ورزد، آینده‌ی نسلی را تباه می‌کند.
آنچه در اینجا محل تأکید است، یگانگی و اهمیت رسالت معلم در پرورش انسان است؛ ساحتی که نه با اسلحه تعریف می‌شود، نه با ابزار بی‌جان.
در تاریخ این سرزمین، همواره آموزگارانی بوده‌اند که پرورش فضیلت، خردمندی و اندیشه‌ورزی را مبنای کار خویش قرار داده اند: چه در سنت‌های فکری و فرهنگی کهن و چه در جریان‌های نوگرای عصر مدرن. تجربه‌های تاریخی ما نشان می‌دهد که آموزش، همواره با اندیشه و آزادی گره خورده است، نه با فرمان و انقیاد.
آموزش و پرورش، نه میدان رژه است و نه کارخانه تولید. کلاس درس، خانه‌ی اندیشه است و معلم، نگهبان روح زمانه. فروکاست او به ساحت‌هایی که ذاتاً با خشونت یا انفعال تعریف می‌شوند، نه تنها ناسازگار با هویت معلمی‌ست، که آینده‌ی جامعه را نیز تهدید می‌کند.
ما، معلمان، باید در برابر این فروکاست‌ها بایستیم. نه از موضع تقابل، که از جایگاه تعهد. دفاع از استقلال، حرمت و منزلت معلم، دفاع از آینده‌ی این سرزمین است.
*معلم را نه با سلاح می‌توان تعریف کرد، نه با ابزار.*
*معلم، معلم است.*
🔹🔹🔹
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران

🔹 نشانی کانال تلگرامی شورا:
🆔 @kashowra

📍اخبار، نظرات و انتقادات خود در حوزه مسائل صنفی و آموزشی را از طریق آی‌دی زیر برای درج در کانال ارسال کنید 👇
🆔 @kashowranews