🎯 «بازی‌های مخاطره‌آمیز» نقش مهمی در توسعۀ مهارت‌های کودکان دارد

🔴 بعضی از بازی‌ها برای والدین ترسناک و برای کودکان هیجان‌انگیز هستند: بالا رفتن از سطوح شیب‌دار، پریدن از ارتفاع یا کاوش در گوشه‌‌وکنار پارک بدون نظارت مستقیم والدین. اگرچه این لحظات گاهی برای والدین اضطراب‌آورند، اما مطالعات علمی نشان داده‌اند که «بازی‌های مخاطره‌آمیز» به کودکان امکان ماجراجویی می‌دهند و نقش مهمی در توسعۀ مهارت‌های شناختی، احساسی و اجتماعی آن‌ها دارند. «بازی‌های مخاطره‌آمیز» به فعالیت‌هایی گفته می‌شود که همراه با هیجان و عدم قطعیت هستند و ممکن است به آسیب‌های جسمی کوچک یا گم‌شدن منجر بشوند.

🔴 مطالعاتی که طی دو دهه گذشته انجام شده، نشان می‌دهند که بازی‌های مخاطره‌آمیز، به‌ویژه در فضاهای باز، نه تنها استرس و اضطراب کودکان را کاهش می‌دهند، بلکه مهارت‌های مدیریت هیجانات را نیز تقویت می‌کنند. دکتر هلن داد از دانشگاه اکستر انگلستان معتقد است که چنین فعالیت‌هایی کودکان را با واکنش‌های جسمی مانند ترشح آدرنالین آشنا می‌کند و کودکان یاد می‌گیرند که چگونه با احساساتی چون ضربان قلب بالا و هیجان شدید کنار بیایند و آن را مدیریت کنند.

🔴 سابقۀ پژوهش دربارۀ بازی‌های پرریسک به ۱۹۹۶ بازمی‌گردد، زمانی که نروژ قانونی را در زمینۀ ایمنی زمین‌های بازی تصویب کرد. این قانون الزام می‌کرد که تجهیزاتی مانند دستگیره‌ها و وسایلی که خطر آسیب‌دیدگی را به حداقل می‌رسانند، به زمین‌های بازی اضافه شوند. چند سال بعد، الن سندستر روانشناس، متوجه شد که تجهیزات زمین‌های بازی دارند حذف می‌شوند و امکان بازی‌های مخاطره‌آمیز کمتر و کمتر می‌شود. این موضوع از نظر او نگران‌کننده بود. چرا که مطالعاتش نشان می‌داد کودکانی که فرصت ماجراجویی‌ دارند، در آینده کمتر به رفتارهای پرخطر روی می‌آورند.

🔴 فواید بازی‌های مخاطره‌آمیز حتی برای سازمان‌های ایمنی نیز قابل چشم‌پوشی نیست. پملا فوسلی، رئیس یک سازمان پیشگیری از آسیب در کانادا، دربارۀ این نوع بازی‌ها می‌گوید: مزایای اجتماعی، جسمی و روانی این بازی‌ها به‌قدری گسترده است که نمی‌توان آن‌ها را نادیده گرفت. با این حال، نگرش‌ها نسبت به ریسک در کشورهای مختلف متفاوت است. در اسکاندیناوی، فرهنگ عمومی و نظام سلامت همگانی، به والدین اجازه می‌دهد به کودکان فرصت تجربه‌های بیشتری بدهند. اما در کشورهایی مانند انگلستان یا کانادا، نگرانی‌های حقوقی و بیمه‌ای مانعی جدی برای این موضوع است.

🔴 در حالی که بسیاری از متخصصان بر اهمیت بازی‌های مخاطره‌آمیز تأکید می‌کنند، دنیای مدرن اغلب ایمنی را به حداکثر می‌رساند و فرصت‌های ریسک‌کردن را از کودکان می‌گیرد. قوانین سختگیرانه، طراحی‌های بیش‌ازحد ایمن در زمین‌های بازی و نگرانی‌های والدین، امکان ماجراجویی‌های طبیعی را محدود کرده است. محققان، از جمله ماریانا بروسونی از دانشگاه بریتیش کلمبیا، معتقدند که تغییرات شهری، طراحی زمین‌های بازی و آموزش والدین می‌توانند نقش کلیدی در بازگشت به بازی‌های آزاد و ماجراجویانه داشته باشند.

🔴 طرفداران ماجراجویی وبازی‌های مخاطره‌آمیز شعارشان این است: «کودکان باید به اندازۀ لازم ایمن باشند، نه به اندازۀ ممکن». این به معنای فراهم کردن محیط‌هایی است که کودکان بتوانند مرزهای توانایی‌های خود را کشف کنند. دکتر سندستر، که فرزندش پس از سه سال تمرین، سرانجام به بالای یک درخت بلند رسید، می‌گوید: این حس شادی‌آور و شجاعانه، نه تنها برای کودکان بلکه برای بزرگسالان نیز ضروری است.

📌 برگرفته از مطلب «Why kids need to take more risks: science reveals the benefits of wild, free play» که در تاریخ ۸ ژانویۀ ۲۰۲۵ در وب‌سایت نیچر منتشر شده است.
↪️ @commac