در گفتوگو با تجاتنیوز:
رضا نصری
✅ نگاه جبرگرایانه در روابط بینالملل باور ندارم. معتقدم میشود با کنشگری و هوشمندی به رفتارها و سیاستهای طرف مقابل جهت داد و بر محاسبات آن اثر گذاشت. حداقل، ایران امروز در جایگاهی است که میتواند چنین نقشی ایفا کند.
اما در عین حال، معتقدم باید از شرایط و اهرمهایی که امروز در دسترس است بدون فوت وقت استفاده کرد. ممکن است یک سال دیگر شرایط منطقه و جهان بهگونهای متحول شده باشد که اهرمها وابزارهایی که امروز در اختیار داریم، سال آینده کارکردی نداشته باشند.
✅ اینکه آمریکا قصد دارد توجهش را به شرق آسیا معطوف کند نکته درستی است. اما آنچه مهم است این است که چگونه و با چه کیفیتی قرار است آمریکا حضورش را در منطقه ما کمرنگ کند؟ آیا ایران باید منفعلانه صبر کند تا مناسبات و نظم جدید منطقه بر پایه «پیمانهای ابراهیم» شکل بگیرد و سپس آمریکا از منطقه خارج شود؛ یا اینکه خود عاملانه در فرایند شکلدهی به مناسبات و نظم جدید مشارکت کند تا اطمینان حاصل کند که در نظم جدید منافع امنیتی و اقتصادیاش تأمین خواهد شد؟
✅ جریانهایی در دولت ترامپ – که اتفاقا در مناصب کلیدی سیاست خارجی قرار گرفتهاند – سالهاست قائل به حمله نظامی به تاسیسات هستهای ایران هستند. جریانی هم در حلقه نزدیک ترامپ وجود دارد که مداخلهگری آمریکا را نمیپسندد و قائل به نوعی انزواگرایی است. این دو جریان در واشنگتن برای تعیین رویکرد ترامپ نسبت به ایران رقابت خواهند کرد.
✅ ویژگی بارز ترامپ «تاجر مسلک» بودن او نیست. ویژگی بارز او این است که قصد دارد در دور آخر ریاستجمهوریاش یک یا چند میراث و دستاورد تاریخی به اسم خودش ثبت کند.
✅ ترامپ خود را رئیسجمهوری معرفی میکند که توانایی انجام کارهایی را دارد که سایر روسایجمهور آمریکا در آن ناکام بودهاند.
در نتیجه، ممکن است به حلوفصل اختلافات تاریخی میان ایران و آمریکا نیز – که از ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ شکل گرفت و از انقلاب تاکنون به صورت فزایندهای تشدید شده - از همین منظر نگاه کند. در دوره اول ریاستجمهوریاش نسبت به کره شمالی نیز چنین رویکردی داشت. برای او آنچه اهمیت داشت این بود که گفته شود نخستین رئیسجمهور آمریکاست که پا به خاک کره شمالی گذاشته است! ممکن است در مورد ایران نیز به دنبال این باشد که در آینده بگویند او توانست در دوره خود مشکلی را که در ده دوره ریاستجمهوری قبل لاینحل مانده بود، حلوفصل کند.
✅ میدان همواره زمینه را برای پیشبرد دیپلماسی فراهم میکند، اما دیپلماسی نیز با کاهش و مدیریت تنش میتواند هزینهها و مخاطرات میدان را کاهش دهد. به بیان دیگر، موفقیت دیپلماسی به معنای کاهش فشارها و هزینههای انسانی و مالی میدان است. بنابراین، میدان و دیپلماسی رابطهای متقابل و مکمل دارند که هر یک میتواند زمینهساز تقویت دیگری باشد.
اتفاقاً، خانم کاندالیسا رایس – وزیر امور خارجه اسبق آمریکا – در کتاب خاطرات خود به این موضوع اشاره دارد. او میگوید نظامیان آمریکا در پنتاگون از افزایش بودجه وزارت امور خارجه در کنگره حمایت میکردند چون معتقد بودند تقویت دستگاه دیپلماسی، زحمت و هزینه آنها را کمتر خواهد کرد. در ایران نیز – مانند اغلب کشورها - میان میدان و دیپلماسی همین رابطه برقرار است.
https://tejaratnews.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C-17/962143-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%85%D9%86%D9%81%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%85-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF-%D8%B4%DA%A9%D9%84-%D8%AF%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%D9%86%D8%B8%D9%85-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%DA%A9%D9%86%DB%8C%D9%85
رضا نصری
✅ نگاه جبرگرایانه در روابط بینالملل باور ندارم. معتقدم میشود با کنشگری و هوشمندی به رفتارها و سیاستهای طرف مقابل جهت داد و بر محاسبات آن اثر گذاشت. حداقل، ایران امروز در جایگاهی است که میتواند چنین نقشی ایفا کند.
اما در عین حال، معتقدم باید از شرایط و اهرمهایی که امروز در دسترس است بدون فوت وقت استفاده کرد. ممکن است یک سال دیگر شرایط منطقه و جهان بهگونهای متحول شده باشد که اهرمها وابزارهایی که امروز در اختیار داریم، سال آینده کارکردی نداشته باشند.
✅ اینکه آمریکا قصد دارد توجهش را به شرق آسیا معطوف کند نکته درستی است. اما آنچه مهم است این است که چگونه و با چه کیفیتی قرار است آمریکا حضورش را در منطقه ما کمرنگ کند؟ آیا ایران باید منفعلانه صبر کند تا مناسبات و نظم جدید منطقه بر پایه «پیمانهای ابراهیم» شکل بگیرد و سپس آمریکا از منطقه خارج شود؛ یا اینکه خود عاملانه در فرایند شکلدهی به مناسبات و نظم جدید مشارکت کند تا اطمینان حاصل کند که در نظم جدید منافع امنیتی و اقتصادیاش تأمین خواهد شد؟
✅ جریانهایی در دولت ترامپ – که اتفاقا در مناصب کلیدی سیاست خارجی قرار گرفتهاند – سالهاست قائل به حمله نظامی به تاسیسات هستهای ایران هستند. جریانی هم در حلقه نزدیک ترامپ وجود دارد که مداخلهگری آمریکا را نمیپسندد و قائل به نوعی انزواگرایی است. این دو جریان در واشنگتن برای تعیین رویکرد ترامپ نسبت به ایران رقابت خواهند کرد.
✅ ویژگی بارز ترامپ «تاجر مسلک» بودن او نیست. ویژگی بارز او این است که قصد دارد در دور آخر ریاستجمهوریاش یک یا چند میراث و دستاورد تاریخی به اسم خودش ثبت کند.
✅ ترامپ خود را رئیسجمهوری معرفی میکند که توانایی انجام کارهایی را دارد که سایر روسایجمهور آمریکا در آن ناکام بودهاند.
در نتیجه، ممکن است به حلوفصل اختلافات تاریخی میان ایران و آمریکا نیز – که از ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ شکل گرفت و از انقلاب تاکنون به صورت فزایندهای تشدید شده - از همین منظر نگاه کند. در دوره اول ریاستجمهوریاش نسبت به کره شمالی نیز چنین رویکردی داشت. برای او آنچه اهمیت داشت این بود که گفته شود نخستین رئیسجمهور آمریکاست که پا به خاک کره شمالی گذاشته است! ممکن است در مورد ایران نیز به دنبال این باشد که در آینده بگویند او توانست در دوره خود مشکلی را که در ده دوره ریاستجمهوری قبل لاینحل مانده بود، حلوفصل کند.
✅ میدان همواره زمینه را برای پیشبرد دیپلماسی فراهم میکند، اما دیپلماسی نیز با کاهش و مدیریت تنش میتواند هزینهها و مخاطرات میدان را کاهش دهد. به بیان دیگر، موفقیت دیپلماسی به معنای کاهش فشارها و هزینههای انسانی و مالی میدان است. بنابراین، میدان و دیپلماسی رابطهای متقابل و مکمل دارند که هر یک میتواند زمینهساز تقویت دیگری باشد.
اتفاقاً، خانم کاندالیسا رایس – وزیر امور خارجه اسبق آمریکا – در کتاب خاطرات خود به این موضوع اشاره دارد. او میگوید نظامیان آمریکا در پنتاگون از افزایش بودجه وزارت امور خارجه در کنگره حمایت میکردند چون معتقد بودند تقویت دستگاه دیپلماسی، زحمت و هزینه آنها را کمتر خواهد کرد. در ایران نیز – مانند اغلب کشورها - میان میدان و دیپلماسی همین رابطه برقرار است.
https://tejaratnews.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C-17/962143-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%85%D9%86%D9%81%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%85-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF-%D8%B4%DA%A9%D9%84-%D8%AF%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%D9%86%D8%B8%D9%85-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%DA%A9%D9%86%DB%8C%D9%85