کانال اختصاصی رضا نصری

در گفت‌وگو با تجات‌نیوز:
رضا نصری


✅ نگاه جبرگرایانه در روابط بین‌الملل باور ندارم. معتقدم می‌شود با کنش‌گری و هوشمندی به رفتارها و سیاست‌های طرف مقابل جهت داد و بر محاسبات آن اثر گذاشت. حداقل، ایران امروز در جایگاهی است که می‌تواند چنین نقشی ایفا کند.

اما در عین حال، معتقدم باید از شرایط و اهرم‌هایی که امروز در دسترس است بدون فوت وقت استفاده کرد. ممکن است یک سال دیگر شرایط منطقه و جهان به‌گونه‌ای متحول شده باشد که اهرم‌ها وابزارهایی که امروز در اختیار داریم، سال آینده کارکردی نداشته باشند.

✅ اینکه آمریکا قصد دارد توجهش را به شرق آسیا معطوف کند نکته درستی است. اما آنچه مهم است این است که چگونه و با چه کیفیتی قرار است آمریکا حضورش را در منطقه ما کمرنگ کند؟ آیا ایران باید منفعلانه صبر کند تا مناسبات و نظم جدید منطقه بر پایه «پیمان‌های ابراهیم» شکل بگیرد و سپس آمریکا از منطقه خارج شود؛ یا اینکه خود عاملانه در فرایند شکل‌دهی به مناسبات و نظم جدید مشارکت کند تا اطمینان حاصل کند که در نظم جدید منافع امنیتی و اقتصادی‌اش تأمین خواهد شد؟

✅ جریان‌هایی در دولت ترامپ – که اتفاقا در مناصب کلیدی سیاست خارجی قرار گرفته‌اند – سال‌هاست قائل به حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای ایران هستند. جریانی هم در حلقه نزدیک ترامپ وجود دارد که مداخله‌گری آمریکا را نمی‌پسندد و قائل به نوعی انزواگرایی است. این دو جریان در واشنگتن برای تعیین رویکرد ترامپ نسبت به ایران رقابت خواهند کرد.

✅ ویژگی بارز ترامپ «تاجر مسلک» بودن او نیست. ویژگی بارز او این است که قصد دارد در دور آخر ریاست‌جمهوری‌اش یک یا چند میراث و دستاورد تاریخی به اسم خودش ثبت کند.

✅ ترامپ خود را رئیس‌جمهوری معرفی می‌کند که توانایی انجام کارهایی را دارد که سایر روسای‌جمهور آمریکا در آن ناکام بوده‌اند.

در نتیجه، ممکن است به حل‌وفصل اختلافات تاریخی میان ایران و آمریکا نیز – که از ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ شکل گرفت و از انقلاب تاکنون به صورت فزاینده‌ای تشدید شده - از همین منظر نگاه کند. در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش نسبت به کره شمالی نیز چنین رویکردی داشت. برای او آنچه اهمیت داشت این بود که گفته شود نخستین رئیس‌جمهور آمریکاست که پا به خاک کره شمالی گذاشته است! ممکن است در مورد ایران نیز به دنبال این باشد که در آینده بگویند او توانست در دوره خود مشکلی را که در ده دوره ریاست‌جمهوری قبل لاینحل مانده بود، حل‌وفصل کند.

✅ میدان همواره زمینه را برای پیشبرد دیپلماسی فراهم می‌کند، اما دیپلماسی نیز با کاهش و مدیریت تنش می‌تواند هزینه‌ها و مخاطرات میدان را کاهش دهد. به بیان دیگر، موفقیت دیپلماسی به معنای کاهش فشارها و هزینه‌های انسانی و مالی میدان است. بنابراین، میدان و دیپلماسی رابطه‌ای متقابل و مکمل دارند که هر یک می‌تواند زمینه‌ساز تقویت دیگری باشد.

اتفاقاً، خانم کاندالیسا رایس – وزیر امور خارجه اسبق آمریکا – در کتاب خاطرات خود به این موضوع اشاره دارد. او می‌گوید نظامیان آمریکا در پنتاگون از افزایش بودجه وزارت امور خارجه در کنگره حمایت می‌کردند چون معتقد بودند تقویت دستگاه دیپلماسی، زحمت و هزینه آن‌ها را کم‌تر خواهد کرد. در ایران نیز – مانند اغلب کشورها - میان میدان و دیپلماسی همین رابطه برقرار است.

https://tejaratnews.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C-17/962143-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%85%D9%86%D9%81%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%85-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF-%D8%B4%DA%A9%D9%84-%D8%AF%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%D9%86%D8%B8%D9%85-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%DA%A9%D9%86%DB%8C%D9%85

در گفت‌وگو با «انتخاب»:
رضا نصری

✅ بهترین شکل مذاکره میان ایران و آمریکا مذاکرات جامع است، البته با فرمول و طرحی که ایران ارائه می‌دهد. در واقع، طراحی مذاکرات میان ایران و آمریکا می‌تواند بر اساس تفکیک موضوعات اختلافی به سه دسته باشد: دسته اول، مسائلی که به دلیل تضاد‌های بنیادی دو نظام سیاسی غیرقابل مذاکره‌اند؛ دسته دوم، مسائلی که منافع مشترک کوتاه‌مدتی ایجاد می‌کنند و امکان همکاری بدون تبادل امتیاز وجود دارد؛ و دسته سوم، موضوعاتی که با تبادل امتیاز قابلیت توافق دارند. این طراحی می‌تواند به ایجاد یک چارچوب شفاف برای مدیریت تنش میان دو کشور کمک کند، به‌گونه‌ای که خطوط قرمز ایران نیز حفظ شود.

✅ دیپلماسی ابزاری برای کنترل و مدیریت تنش‌هاست، و در غیاب آن، گزینه‌ها به اقدامات تقابلی محدود می‌شوند. امروزه بسیاری از لابی‌ها و نیرو‌های ضدایرانی در آمریکا تلاش می‌کنند تا برخورد نظامی با ایران تنها گزینه باقی‌مانده روی میز تصمیم‌گیران واشنگتن باشد. به همین دلیل، روایتی را ساخته‌اند که ایران را کشوری تضعیف‌شده نشان می‌دهد که از سر استیصال به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای است. این روایت به‌طور هدفمند در فضای داخلی آمریکا ترویج می‌شود تا چنین القا کنند که حمله به ایران هزینه زیادی نخواهد داشت، اما از وقوع یک تهدید بزرگ جلوگیری خواهد کرد.

✅بسیاری از اندیشکده‌های متخاصم و نیرو‌های اپوزیسیون در آمریکا به این روایت ساختگی دامن می‌زنند تا دولت ترامپ را به اقدامات پیش‌دستانه علیه ایران ترغیب کنند. در نبود دیپلماسی سنتی و دیپلماسی عمومی، این روایت به تدریج در فضای سیاسی آمریکا غالب خواهد شد و ناگزیر زمینه را برای تشدید اقدامات خصمانه فراهم خواهد کرد.

✅ نیرو‌هایی که به این روایت دامن می‌زنند، به خوبی می‌دانند که فرایند تصمیم‌گیری در آمریکا الزاماً بر اساس محاسبه و عقل نیست، بلکه به شدت متأثر از روایتی است که بر فضای سیاسی و رسانه‌ای این کشور غالب شده است. معتقدم نباید در برابر این صحنه‌آرایی منفعل ماند. باید این فضا را شکست و منافع ملی کشور را از آن بیرون کشید.

✅ در آمریکا موانع متعددی علیه تعامل با ایران ایجاد شده است. لابی‌های اسرائیلی تأثیر قابل‌توجهی بر سیاست داخلی این کشور دارند و در برخی نهاد‌ها – مانند کنگره – نقشی برجسته در فرآیند تصمیم‌گیری و حتی تدوین برخی لوایح ایفا می‌کنند.

✅ در ایران، موانع بیشتر از جنس بدبینی تاریخی به آمریکاست. منتها این بدبینی به آمریکا به بدبینی به اصل «مذاکره» به عنوان یک ابزار سیاست خارجی سرایت کرده و موجب شده برخی حتی مذاکره با اروپا را مذموم بدانند. در واقع، این تصور رواج یافته که مذاکره به معنی تسلیم یا مشروعیت‌بخشی به طرف مقابل است و از این رو، آن را در برابر «مقاومت» قرار می‌دهند.

✅ خیلی وقت‌ها مذاکره می‌تواند، با مدیریت تنش و رفع برخی موانع، به عنوان ابزاری در خدمت سیاست‌های مقاومتی و اهداف بلندمدت آن – یعنی قوی شدن و توسعه کشور - به کار گرفته شود. برخلاف تصور عده‌ای، طرفداران مذاکره طرفدار برقراری رابطه با آمریکا یا آشتی با این کشور نیستند. آن‌ها صرفاً طرفدار استفاده از همه ابزار‌های موجود در جعبه ابزار سیاست خارجی برای رفع تهدیدات امنیتی و اقتصادی هستند.

https://www.entekhab.ir/003Y5E

در گفت‌وگو با «روزنامه ایران»:
رضا نصری

✅ من قائل به مذاکرات جامع هستم اما با فرمول و رویکردی که خود ایران تعریف می‌کند.

✅ ببینید، یک دسته‌ موضوعات اختلافی میان ایران و امریکا وجود دارد که هرگز دو کشور بر سر آنها توافق نخواهند کرد؛ چرا که این اختلافات به ماهیت و اصول بنیادین دو نظام سیاسی بازمی‌گردد؛ به عنوان مثال، ایران هرگز اسرائیل را به رسمیت نخواهد شناخت و متقابلاً، امریکا نیز هرگز دست از حمایت از اسرائیل برنخواهد داشت. بنابراین، در این دسته از موضوعات، اساساً زمینه‌ای برای تعامل یا مذاکره وجود ندارد. دسته دوم موضوعاتی هستند که ایران و امریکا در کوتاه‌مدت – ولو به دلایل متفاوت و متضاد – با یکدیگر منافع مشترک پیدا کرده‌اند؛ به عنوان مثال، ثبات در عراق و افغانستان برای هر دو کشور حائز اهمیت است. در این موارد دو کشور می‌توانند از طریق گفت‌وگو به نوعی هماهنگی دست یابیند تا از تنش‌های غیرضروری جلوگیری کنند، بدون آنکه نیازی به مبادله امتیاز باشد. دسته سوم شامل موضوعاتی است که دو کشور می‌توانند با تبادل امتیاز به اهداف تعریف‌شده خود برسند و همزمان از افزایش تنش جلوگیری کنند؛ برای مثال، در پرونده هسته‌ای، ایران می‌تواند در ازای لغو تحریم‌ها، نگرانی‌های امریکا در مورد فعالیت‌های هسته‌ای خود را در حد معقولی برطرف کند.

✅ اگر موضوعات را احصا و به این سه دسته تفکیک کنیم و در قالب یک بسته جامع ارائه دهیم، می‌توان بدون لطمه زدن به اصول، آرمان‌ها و اهداف راهبردی بلندمدت کشور، وارد مذاکره «جامع» با امریکا شد. معتقدم این فرمول کاملاً با سیاست «مدیریت تنش» یا «مدیریت تخاصم» که آقای دکتر پزشکیان در دوره انتخابات مطرح کرد، همخوانی دارد و می‌تواند از تشدید فشارها و تنش‌ها در حد ممکن جلوگیری کند.


https://irannewspaper.ir/8653/4/111260

پاسخ به سوال امام جمعه کرج:

به دنبال این هستند که از ظرفیت‌های موجود کشور استفاده کنند تا در فرایند شکل‌گیری نظم جدید منطقه‌ای و جهانی ایفای نقش کنند؛

می‌دانند صحنه منطقه و جهان سیال و در حال تحول است و ممکن است شرایط و اهرم‌هایی که امروز موجود است، سال دیگر در دسترس نباشد؛

به دنبال این هستند تا ایران «موضوع» مذاکرات دیگر بازیگران نباشد، بلکه خود فعالانه و کنشگرایانه در فرایند جانمایی خود در نظم جدید ایفای نقش کند؛

آن‌ها نمی‌خواهند مناسبات منطقه حول محور «پیمان‌های ابراهیم» شکل بگیرد و اعتقاد دارند ایران باید - به جای انفعال در صحنه دیپلماسی - نقشه راه خود را روی میز بگذارد.

به دنبال رفع موانعی هستند که اقتصاد و توسعه کشور را با چالش‌های جدی روبرو کرده و قدرت کنش‌گری شهروندان ایرانی در سطح جهان را از آن‌ها ستانده است؛

می‌دانند در دنیای امروز، قدرت یک کشور با قدرت شهروندان آن نسبت مستقیم دارد و کشوری که شهروندانش نمی‌توانند حتی یک حساب بانکی در خارج از کشور باز کنند، قابلیت رقابت نخواهد داشت؛

به دنبال این هستند تا تنش‌ها را مدیریت کنند  و کشور را از چرخه تنش‌های فزاینده خارج کنند؛

می‌دانند این تنش‌های فرسایشی منابع و نیروی انسانی کشور را به هدر می‌دهد و در بلندمدت موقعیت ایران را نسبت به سایر بازیگران منطقه تضعیف خواهد کرد.

می‌دانند یکی از اهداف اصلی رژیم اسرائیل و لابی‌های آن در چند دهه گذشته، ممانعت از ورود ایران به صحنه دیپلماسی و مذاکره بوده و می‌خواهند با این استراتژی اسرائیل مقابله کنند؛

به دنبال این هستند تا در عصر هوش مصنوعی، راه را برای تبادلات علمی و انتقال فن‌آوری هموار سازند تا ایران برای دنیای جدید مجهز باشد.

حالا، شما بفرمایید چرا می‌خواهید دستگاه سیاست خارجی را از یکی از مهم‌ترین اهرم‌های آن محروم کنید؟

https://x.com/RezaNasri1/status/1877679184396321132?s=19

گفت‌وگو با خبرآنلاین:

تبیین «طرح مودت»:

https://www.khabaronline.ir/news/2001684/%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%82-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D9%81%D9%82%D8%B7-%DB%8C%DA%A9-%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%A7%D9%84-%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86