🔘اختلاف بر سر فروش گاز به شوروی و چک صد میلیون دلاری شیخ امارات به محمدرضاشاه پهلوی برای ممانعت از سقوط شاه"
🔺یکی این بود که ایشان روزی در واشنگتن صحبت شد با ایشان انتقاد می‌کردند از اینکه دولت ایران این گاز را به شوروی فروخته به هیجده سنت هر هزار پای مکعب و این خیلی ارزان است.
🔻در چه سالی خیلی ، آقا، این انتقاد ایشان؟
🔺انتقاد ایشان در سال ۱۹۷۲، ۷۳.
🔻بله.
🔺در آن موقع. در حالی‌که ایشان گفتند ما میتوانیم همین گاز را بفروشیم به ژاپن در حدود یک دلار. بحث ما ادامه پیدا کرد این که آقای ابتهاج شما مرد حساب و کتاب و بانک و امور مالی و غیره هستید، بایستی توجه کرد که این را در کجا می‌فروشند و آن وقت هزینه چه خواهد بود و چرا تا به حال فروخته نشده. در آن موقع من برایشان حساب کردم اگر ملاحظه بکنید این تحویل ژاپن است و قبل از اینکه تحویل ژاپن بشود در آنجا بایستی، اول از اینجا شروع می‌کنیم که ما گازها را جمع می‌کنیم این را بایستی تبدیل به مایع بکنیم، این خودش یک هزینه سنگینی خواهد داشت در حدود حداقل ۵۰ سنت، و این را بایستی در کشتی‌های به‌خصوصی که منهای ۱۸۰ درجه زیر صفر می‌توانند ببرند، تانکرهای خیلی گران قیمتی هستند، بایستی با آن ببریم که آن متجاوز از سی سنت می‌شود. بعد این گاز مایع را بایستی تبدیل بکنیم به گاز در آن کشور
🔻ژاپن.
🔺در ژاپن و این خودش بیش از یک دلار این هزینه‌اش می‌شود تا این کار عملی بشود. و حتی ما به صفر این گازمان را بدهیم این برای آنها صرفی نخواهد داشت. بنابراین عایدی ما حتی بیفتدد به طرف این کار را انجام بدهیم به صورت منفی درمی‌آید. در صورتی‌که این گازی که ما در ایران داشتیم می‌سوزاندیم این گاز را احتیاج داشتیم بیاوریم در تهران و جاهای دیگر از آن استفاده بکنیم اگر با لوله گازی می‌آوردیم برای ما خیلی خیلی گران‌تر تمام می‌شد ولی این لوله گازی که به شوروی کشیده شد به این ترتیب هم در داخل میتوانیم از گاز استفاده ارزانی بکنیم و هم اینکه گازی که به شوروی صادر می‌شود در حدود ۸ سنت ۹ سنت این هزینه حملش است و ۱۰ سنت هم برای ما می‌ماند، ۹ سنت یا ۱۰ سنت، در این حدودها نصفش عایدی ماست. به این طریق از اینجا نه تنها یک چیزی به‌دست ما می‌آید بلکه ما میتوانیم مقداری از این گاز را سر راه هم بیاوریم و تهران و یا قم و یا اصفهان و یا جاهای دیگر از آن استفاده بکنیم.
🔻بله آخرین سؤال من مربوط می‌شود به چک صدمیلیون دلاری شیخ زاید به محمدرضاشاه. داستان این موضوع چیست آقای یگانه؟
🔺داستانش حالا نمی‌دانم شما از کجا اطلاع پیدا کردید راجع به این موضوع، البته این یکی از موضوع‌های بسیار محرمانه و سری است. در دولت نخست‌وزیری شریف‌امامی بود که وقتی که انقلاب داشت نضج می‌گرفت، معمولاً هم شاید این شیوخ و امیران فکر می‌کنند این مستضعفین به‌خاطر کمبود نان بنابراین غیره و فلان سروصدا می‌کنند اگر برای آنها یک کمکی بشود سروصداها می‌خوابد و غیره. ایشان هم نسبت به شاه ایران خیلی عبودیت داشتند و اینها، می‌خواستند وفاداری خودشان را نشان بدهند. شیخ زاید یک شخص بسیار متمول و کشورش هم خیلی متمول، بنابراین برای نشان دادن همکاری خودشان و یا کمک به ایران، به وسیله سفرشان پیغام فرستادند که ایشان مایلند یکصد میلیون دلاری فرستاده بشود به حضور شاهنشاه تا به وسیله ایشان بین فقرا تقسیم بشود کمک بشود به فقرا در مقابل داد و فریادهایی که می‌شود برای انقلاب. بعد از مدتی این چک به اسم شاهنشاه محمدرضاشاه پهلوی His Imperial Majesy رسید و مسئله، البته سفیر برده بود به خود شاهنشاه داده بود و ایشان هم مایل بودند این پول مصرفش برسد بنابراین به نخست‌وزیر مراجعه کرده بودند که،این را ببرید به مصارف لازم برسانید و این هم با نظر وزیر اقتصاد و دارایی باشد،که در آن موقع من مسئولیتش را داشتم.
✍️بخشی از مصاحبه محمد یگانه (۱٣٠٢-١٣٧۴) با پروژه تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد، نوار هفدهم
❌لینک مصاحبه صوتی کامل محمد یگانه👇👇
https://t.me/iranianoralhistoryproject/2438
🔺یکی این بود که ایشان روزی در واشنگتن صحبت شد با ایشان انتقاد می‌کردند از اینکه دولت ایران این گاز را به شوروی فروخته به هیجده سنت هر هزار پای مکعب و این خیلی ارزان است.
🔻در چه سالی خیلی ، آقا، این انتقاد ایشان؟
🔺انتقاد ایشان در سال ۱۹۷۲، ۷۳.
🔻بله.
🔺در آن موقع. در حالی‌که ایشان گفتند ما میتوانیم همین گاز را بفروشیم به ژاپن در حدود یک دلار. بحث ما ادامه پیدا کرد این که آقای ابتهاج شما مرد حساب و کتاب و بانک و امور مالی و غیره هستید، بایستی توجه کرد که این را در کجا می‌فروشند و آن وقت هزینه چه خواهد بود و چرا تا به حال فروخته نشده. در آن موقع من برایشان حساب کردم اگر ملاحظه بکنید این تحویل ژاپن است و قبل از اینکه تحویل ژاپن بشود در آنجا بایستی، اول از اینجا شروع می‌کنیم که ما گازها را جمع می‌کنیم این را بایستی تبدیل به مایع بکنیم، این خودش یک هزینه سنگینی خواهد داشت در حدود حداقل ۵۰ سنت، و این را بایستی در کشتی‌های به‌خصوصی که منهای ۱۸۰ درجه زیر صفر می‌توانند ببرند، تانکرهای خیلی گران قیمتی هستند، بایستی با آن ببریم که آن متجاوز از سی سنت می‌شود. بعد این گاز مایع را بایستی تبدیل بکنیم به گاز در آن کشور
🔻ژاپن.
🔺در ژاپن و این خودش بیش از یک دلار این هزینه‌اش می‌شود تا این کار عملی بشود. و حتی ما به صفر این گازمان را بدهیم این برای آنها صرفی نخواهد داشت. بنابراین عایدی ما حتی بیفتدد به طرف این کار را انجام بدهیم به صورت منفی درمی‌آید. در صورتی‌که این گازی که ما در ایران داشتیم می‌سوزاندیم این گاز را احتیاج داشتیم بیاوریم در تهران و جاهای دیگر از آن استفاده بکنیم اگر با لوله گازی می‌آوردیم برای ما خیلی خیلی گران‌تر تمام می‌شد ولی این لوله گازی که به شوروی کشیده شد به این ترتیب هم در داخل میتوانیم از گاز استفاده ارزانی بکنیم و هم اینکه گازی که به شوروی صادر می‌شود در حدود ۸ سنت ۹ سنت این هزینه حملش است و ۱۰ سنت هم برای ما می‌ماند، ۹ سنت یا ۱۰ سنت، در این حدودها نصفش عایدی ماست. به این طریق از اینجا نه تنها یک چیزی به‌دست ما می‌آید بلکه ما میتوانیم مقداری از این گاز را سر راه هم بیاوریم و تهران و یا قم و یا اصفهان و یا جاهای دیگر از آن استفاده بکنیم.
🔻بله آخرین سؤال من مربوط می‌شود به چک صدمیلیون دلاری شیخ زاید به محمدرضاشاه. داستان این موضوع چیست آقای یگانه؟
🔺داستانش حالا نمی‌دانم شما از کجا اطلاع پیدا کردید راجع به این موضوع، البته این یکی از موضوع‌های بسیار محرمانه و سری است. در دولت نخست‌وزیری شریف‌امامی بود که وقتی که انقلاب داشت نضج می‌گرفت، معمولاً هم شاید این شیوخ و امیران فکر می‌کنند این مستضعفین به‌خاطر کمبود نان بنابراین غیره و فلان سروصدا می‌کنند اگر برای آنها یک کمکی بشود سروصداها می‌خوابد و غیره. ایشان هم نسبت به شاه ایران خیلی عبودیت داشتند و اینها، می‌خواستند وفاداری خودشان را نشان بدهند. شیخ زاید یک شخص بسیار متمول و کشورش هم خیلی متمول، بنابراین برای نشان دادن همکاری خودشان و یا کمک به ایران، به وسیله سفرشان پیغام فرستادند که ایشان مایلند یکصد میلیون دلاری فرستاده بشود به حضور شاهنشاه تا به وسیله ایشان بین فقرا تقسیم بشود کمک بشود به فقرا در مقابل داد و فریادهایی که می‌شود برای انقلاب. بعد از مدتی این چک به اسم شاهنشاه محمدرضاشاه پهلوی His Imperial Majesy رسید و مسئله، البته سفیر برده بود به خود شاهنشاه داده بود و ایشان هم مایل بودند این پول مصرفش برسد بنابراین به نخست‌وزیر مراجعه کرده بودند که،این را ببرید به مصارف لازم برسانید و این هم با نظر وزیر اقتصاد و دارایی باشد،که در آن موقع من مسئولیتش را داشتم.
✍️بخشی از مصاحبه محمد یگانه (۱٣٠٢-١٣٧۴) با پروژه تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد، نوار هفدهم
❌لینک مصاحبه صوتی کامل محمد یگانه👇👇
https://t.me/iranianoralhistoryproject/2438