بقیةاللهِ آخرالزمانی‌ها، بقیةاللهِ ملت
(بقیةاللهِ قرآنی امام زمان نیست ارزانی و سود عادلانۀ ارزاق و کالاهاست)
امیر ترکاشوند، ۱۴۰۳/۱۱/۱۹
بقیةالله خیرٌ لکم إن کنتم مؤمنین: اگر اهل ایمان هستید بدانید که بقیّةالله برای‌تان بهتر است (سوره هود آیه ۸۶)
پس از چندی که از استقرار حکومت دینی در کشورمان گذشت نام بقیّت‌الله (بقیّةالله) و استناد فراوان به آیه یادشده بر سرِ زبان‌ها افتاد و منظور از آن را اشاره به امام زمان (مهدی) القا می‌کردند و حتی به خاطر این انطباق، نام بسیاری جاها (از جمله بیمارستان بزرگی در تهران) را به عشق مهدی، از آن آیه گرفتند و بقیة الله گذاشتند!؛ این در حالی است که آن آیه و این کلمه در آن، هیچ ربطی به مهدی و امام زمان ندارد و هیچ تفسیر کهن و معتبر (از جمله مجمع البیان، تبیان و..) بقیةالله را به مهدی موعود تفسیر نکرده است. شما تفسیر معاصر المیزان را هم که ببینید هیچ اثری از چنین تفسیر و تطبیقی در آن نمی‌بینید.
قضیه از چه قرار است؟
این آیه از جمله اندرزهای حضرت شعیب به هموطنانش است که طیّ آن، ابتدا از آنان می‌خواهد که معبودی در کنار الله برای خود نتراشید (شرک نورزید) و در عرضه کالا به مردم‌تان و فروش محصولات، وفادار به رعایت قسط و عدالت در سنجه و پیمانه و ترازو و قیمت‌گذاری باشید زیرا ( درست است فعلا) شما را در رفاه و ارزانی می‌بینم اما خوف دارم در فردا روزی دچار عذابی فراگیر شوید. ای برادرانم از حق و حقوق مردم نکاهید و عزم فسادِ فی الارض نکنید زیرا باقیماندۀ حلال خدا (بقیة الله) و سود عادلانه‌ای که در عرضه کالا به دست می‌آورید همان برای‌تان بهتر است:
وَ إِلى مَدْيَنَ أَخاهُم شُعَيبًا قال يا قَوْمِ اعْبُدوا الله ما لكُم مِن إِلهٍ غَيرُه وَلا تَنقُصوا المِكيال وَالميزان إِنِّي أَراكُم بِخَيرٍ وَإِنِّي أَخاف عَليكُم عذابَ يَومٍ مُحيطٍ ﴿۸۴﴾ وَيا قَومِ أَوفوا المِكيالَ وَالْمِيزان بِالْقسطِ وَلا تَبْخَسوا النَّاس أَشياءَهُم وَلا تَعثَوا في الْأَرض مُفسدين ﴿۸۵﴾ بَقِيَّتُ اللَّهِ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنتُم مُؤمنِين وَما أَنا علَيكُم بِحَفیظ ﴿۸۶﴾
چنان‌که دیدید (و خود برای اطمینان می‌توانید به ترجمه‌ها رجوع کنید) آیه اساساً به موضوع کلامی و اعتقادی نپرداخته بلکه موضوعی اقتصادی و تجاری، و رعایت قسط و عدل و انصاف در سیاست‌گذاری اقتصادی را گوشزد کرده
شاید هشدار شعیب، حکایت دیروز و امروز ما باشد که ارزانی جای خود را به گرانی‌های پیاپی و تمام‌نشدنی داده و در این باره متهم، نه کَسَبه و خرده‌فروشان بلکه کاسبان سیاسی‌اند که برای جبران پیامدهای سیاست فرامرزیِ خود، تمام هزینۀ آن سیاست‌ها و تبعات اقتصادی‌اش را با افزایش پی در پی قیمت کالاها و عوارض گمرکی و... بر سر مردم آوار می‌کنند و از جیب آنان می‌پردازند. آیا این نمی‌تواند فساد فی الارض باشد؟
ابن‌عباس در توضیح برخی عبارات آیات یادشده چنین می‌گوید:
《ابن عباس در تفسیر عبارتِ "شما را (فعلا) در نعمت/رفاه می‌بینم" گفت منظور ارزانی کالاهاست، و در تفسیر عبارتِ "ولی از عذاب روزی فراگیر بر شما بیمناکم" گفت منظور از آن گران شدن و افزایش قیمت کالاهاست: عن ابْن عباس في قوله "إِنِّي أَرَاكُم بِخَير" قال: رخص السّعر "وَإِنِّي أَخاف علیکم عذاب يَوْم مُحِيط" قال: غلاء السّعر وَ.. في قَوْله "بَقِيَّة الله" قال: رزق الله》.
(الدرالمنثور سيوطی ج ۴ ص ۴۶۶).
گفتنی است امام صادق نیز "خیر" در آیه "انّی أراکم بخیر" را عبارت از ارزانی و رفاه دانسته: عن أبی‌عبدالله: في قول الله: « إِنِّي أَراكُمْ بِخَيْرٍ » قال: كان سعرهم رخيصا (المیزان ج ۱۰ ص ۳۷۶)
کاش متولیان به جای بقیةاللهِ خودخواهانۀ خودشان به فکر بقیةاللهِ ملت و مردم باشند یعنی با وضع سیاست‌های جدید، میان حقوق و هزینه زندگی تناسب عادلانه برقرار کنند تا نعمت که همان رفاه است نصیب ملت گردد؛ آیا می‌توانند؟ نومیدانه امیدوارم بتوانند یا بهتر بگویم: بخواهند! تا بیش از این از هشدار شعیب نبی تخطی نشود.
آقای تقی‌زاده در این باره در کانال تلگرامی خود می‌گوید:
《گراني گريبان مردم را گرفته و طبق روايت امام صادق در اصول كافي، آنها را ذله كرده و به ستوه آورده است [غلاء السعر... یَضجُر المرءَ المسلم]. در آيه فوق از سوره هود نكته مهمي آمده است، "اني اريكم بخير" يعني قيمتها ارزان است، "وعذاب يوم محيط" يعني قيمتها روزبروز گرانتر شود ( تفسير الدر المنثور ج٣ص٣٤٧ [ج۴ ص۴۶۶]). اني اريكم بخير تعليل و علت قبل است يعني وقتي كالاها ارزان است ديگر شرك و كم‌فروشي و گران‌فروشي دليل و توجيه ندارد (تفسير الميزان ج١٠ص٣٦١) شايد بتوان گفت كه طبق آيه اگر گراني دامنگير جامعه شود، ترك دين و دينداري و مفاسد اقتصادي توجيه پيدا مي‌كند، بمقتضاي تعليل اني اريكم بخير، زيرا العلة تعمم وتخصص》(: اینجا).
https://t.me/baznegari/1584
(بقیةاللهِ قرآنی امام زمان نیست ارزانی و سود عادلانۀ ارزاق و کالاهاست)
امیر ترکاشوند، ۱۴۰۳/۱۱/۱۹
بقیةالله خیرٌ لکم إن کنتم مؤمنین: اگر اهل ایمان هستید بدانید که بقیّةالله برای‌تان بهتر است (سوره هود آیه ۸۶)
پس از چندی که از استقرار حکومت دینی در کشورمان گذشت نام بقیّت‌الله (بقیّةالله) و استناد فراوان به آیه یادشده بر سرِ زبان‌ها افتاد و منظور از آن را اشاره به امام زمان (مهدی) القا می‌کردند و حتی به خاطر این انطباق، نام بسیاری جاها (از جمله بیمارستان بزرگی در تهران) را به عشق مهدی، از آن آیه گرفتند و بقیة الله گذاشتند!؛ این در حالی است که آن آیه و این کلمه در آن، هیچ ربطی به مهدی و امام زمان ندارد و هیچ تفسیر کهن و معتبر (از جمله مجمع البیان، تبیان و..) بقیةالله را به مهدی موعود تفسیر نکرده است. شما تفسیر معاصر المیزان را هم که ببینید هیچ اثری از چنین تفسیر و تطبیقی در آن نمی‌بینید.
قضیه از چه قرار است؟
این آیه از جمله اندرزهای حضرت شعیب به هموطنانش است که طیّ آن، ابتدا از آنان می‌خواهد که معبودی در کنار الله برای خود نتراشید (شرک نورزید) و در عرضه کالا به مردم‌تان و فروش محصولات، وفادار به رعایت قسط و عدالت در سنجه و پیمانه و ترازو و قیمت‌گذاری باشید زیرا ( درست است فعلا) شما را در رفاه و ارزانی می‌بینم اما خوف دارم در فردا روزی دچار عذابی فراگیر شوید. ای برادرانم از حق و حقوق مردم نکاهید و عزم فسادِ فی الارض نکنید زیرا باقیماندۀ حلال خدا (بقیة الله) و سود عادلانه‌ای که در عرضه کالا به دست می‌آورید همان برای‌تان بهتر است:
وَ إِلى مَدْيَنَ أَخاهُم شُعَيبًا قال يا قَوْمِ اعْبُدوا الله ما لكُم مِن إِلهٍ غَيرُه وَلا تَنقُصوا المِكيال وَالميزان إِنِّي أَراكُم بِخَيرٍ وَإِنِّي أَخاف عَليكُم عذابَ يَومٍ مُحيطٍ ﴿۸۴﴾ وَيا قَومِ أَوفوا المِكيالَ وَالْمِيزان بِالْقسطِ وَلا تَبْخَسوا النَّاس أَشياءَهُم وَلا تَعثَوا في الْأَرض مُفسدين ﴿۸۵﴾ بَقِيَّتُ اللَّهِ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنتُم مُؤمنِين وَما أَنا علَيكُم بِحَفیظ ﴿۸۶﴾
چنان‌که دیدید (و خود برای اطمینان می‌توانید به ترجمه‌ها رجوع کنید) آیه اساساً به موضوع کلامی و اعتقادی نپرداخته بلکه موضوعی اقتصادی و تجاری، و رعایت قسط و عدل و انصاف در سیاست‌گذاری اقتصادی را گوشزد کرده
شاید هشدار شعیب، حکایت دیروز و امروز ما باشد که ارزانی جای خود را به گرانی‌های پیاپی و تمام‌نشدنی داده و در این باره متهم، نه کَسَبه و خرده‌فروشان بلکه کاسبان سیاسی‌اند که برای جبران پیامدهای سیاست فرامرزیِ خود، تمام هزینۀ آن سیاست‌ها و تبعات اقتصادی‌اش را با افزایش پی در پی قیمت کالاها و عوارض گمرکی و... بر سر مردم آوار می‌کنند و از جیب آنان می‌پردازند. آیا این نمی‌تواند فساد فی الارض باشد؟
ابن‌عباس در توضیح برخی عبارات آیات یادشده چنین می‌گوید:
《ابن عباس در تفسیر عبارتِ "شما را (فعلا) در نعمت/رفاه می‌بینم" گفت منظور ارزانی کالاهاست، و در تفسیر عبارتِ "ولی از عذاب روزی فراگیر بر شما بیمناکم" گفت منظور از آن گران شدن و افزایش قیمت کالاهاست: عن ابْن عباس في قوله "إِنِّي أَرَاكُم بِخَير" قال: رخص السّعر "وَإِنِّي أَخاف علیکم عذاب يَوْم مُحِيط" قال: غلاء السّعر وَ.. في قَوْله "بَقِيَّة الله" قال: رزق الله》.
(الدرالمنثور سيوطی ج ۴ ص ۴۶۶).
گفتنی است امام صادق نیز "خیر" در آیه "انّی أراکم بخیر" را عبارت از ارزانی و رفاه دانسته: عن أبی‌عبدالله: في قول الله: « إِنِّي أَراكُمْ بِخَيْرٍ » قال: كان سعرهم رخيصا (المیزان ج ۱۰ ص ۳۷۶)
کاش متولیان به جای بقیةاللهِ خودخواهانۀ خودشان به فکر بقیةاللهِ ملت و مردم باشند یعنی با وضع سیاست‌های جدید، میان حقوق و هزینه زندگی تناسب عادلانه برقرار کنند تا نعمت که همان رفاه است نصیب ملت گردد؛ آیا می‌توانند؟ نومیدانه امیدوارم بتوانند یا بهتر بگویم: بخواهند! تا بیش از این از هشدار شعیب نبی تخطی نشود.
آقای تقی‌زاده در این باره در کانال تلگرامی خود می‌گوید:
《گراني گريبان مردم را گرفته و طبق روايت امام صادق در اصول كافي، آنها را ذله كرده و به ستوه آورده است [غلاء السعر... یَضجُر المرءَ المسلم]. در آيه فوق از سوره هود نكته مهمي آمده است، "اني اريكم بخير" يعني قيمتها ارزان است، "وعذاب يوم محيط" يعني قيمتها روزبروز گرانتر شود ( تفسير الدر المنثور ج٣ص٣٤٧ [ج۴ ص۴۶۶]). اني اريكم بخير تعليل و علت قبل است يعني وقتي كالاها ارزان است ديگر شرك و كم‌فروشي و گران‌فروشي دليل و توجيه ندارد (تفسير الميزان ج١٠ص٣٦١) شايد بتوان گفت كه طبق آيه اگر گراني دامنگير جامعه شود، ترك دين و دينداري و مفاسد اقتصادي توجيه پيدا مي‌كند، بمقتضاي تعليل اني اريكم بخير، زيرا العلة تعمم وتخصص》(: اینجا).
https://t.me/baznegari/1584