تولیت اسبق حرم رضوی، سند بی‌صفتی و استبداد وخیم رضا شاه
علی افشاری
⚫️ ٨٩ سال پیش در ٢٩ آذر، پرونده زندگی محمد ولی خان اسدی معروف به "مصباح السلطنه" در پی تیرباران به اتهام خیانت بسته شد. او تولیت آستان قدس رضوی در نه سال نخست سلطنت رضا شاه پهلوی بود. خشم رضا شاه از قیام گوهرشاد علاوه بر کشتارجمعی معترضان دامان وی را نیز گرفت. ذکاء الملک فروغی، خوش اقبال بود که از آن مهلکه جان سالم به در برد و مجازاتش به خلع مقام و خانه نشینی تقلیل پیدا کرد. بعدا در دوره سلطنت محمدرضا شاه پهلوی رسما از محمد ولی خان اسدی اعاده حیثیت شده و نادرستی روند قضائی اثبات شد. در نتیجه فرزندانش بقایای جسدش را از گورستان «پایین خیابان» مشهد به صحن عتیق حرم رضوی انتقال دادند.
⚫️ مرگ تلخ وی نمونه‌ای روشنگر برای درک استبداد بدخیم رضاشاهی، بی‌صفتی نهادینه شده در شخصیت وی و بهای گزافی است که توابان انقلاب مشروطه و آتش‌بیاران معرکه «استبداد منور» و «قائد قاهر» در پی خطای راهبردی و یا منفعت‌طلبی بی قاعده پرداختند و در نهایت نیز دود آن به چشم میهن و ملت رفت.
⚫️ محمدولی خان اسدی ابتدا پیشکار محمد ابراهیم خان شوکت الملک پدر اسدالله علم، حاکم وقت قائنات شد. سپس به عنوان نماینده مردم زابل از استان سیستان و بلوچستان در مجلس چهارم شورای ملی انتخاب گشت و به تهران آمد. در سال‌های آخر حکومت قاجار در کنار تیمورتاش همشهری خود قرار گرفت که حلقه با نفوذ بیرجندی‌های مقیم پایتخت را تشکیل می‌دادند. این حلقه ابتدا در پی ریاست‌جمهوری رضاخان بود. سپس در انتقال حکومت به سلسله پادشاهی مطلقه پهلوی کوشیده و اثرگذار بود.
⚫️ اسدی در سال ١٣٠٥ خورشیدی به دلیل خدماتی که به رضا شاه کرده بود از طرف وی به مقام تولیت آستان قدس رضوی منصوب شد. او با اطلاع از جو شهر مشهد می‌دانست که ابلاغ اجبار در پوشیدن لباس یک دست و گذاشتن کلاه جلو لبه‌دار پهلوی باعث اعتراض عمومی می‌شود، ابتدا از این کار خودداری کرد بعد با گزارش‌هایی که پلیس مخفی فرستاده و در رقابتی که فتح‌الله پاکروان استاندار خراسان با وی داشت، کلاه را بر سر می‌گذارد اما کارکنان حرم را مجبور به اجرای آن نمی‌کند. در ماجرای قیام گوهرشاد و اعتراض مردم مشهد به اجبار در سبک پوشش مردان، وی به دنبال جلوگیری از تشدید بحران و کاربست راهکارهای میانه‌رو در کنار آیت‌الله سید حسین قمی قرار گرفت. او نامه‌ای به فروغی نخست وزیر وقت، پدر زن علی اکبر، پسر ارشدش نوشت تا جلوی کشتار و گسترش تنش گرفته شود. پاسخ فروغی که توسط پلیس مخفی به اطلاع رضا شاه رسید، تاوان سنگینی برای وی و فروغی داشت. فروغی برای توضیح اینکه کاری از وی بر نمی‌آید به این شعر مولانا استناد کرده بود: «جز که تسلیم و رضا کو چاره‌ای در کف شیر نری خون‌خواره‌ای»
⚫️ دسیسه‌چینی پاکروان نیز بر آتش شعله خشم رضا شاه افزود و در نهایت دادگستری عاری از استقلال و عدالت بر اساس پرونده‌سازی انجام شده و برای تشفی خشم دیکتاتور حاکم، در سال ١٣١٤ حکم به اعدام محمد ولی خان اسدی داد.
محمد ولی خان اقدامات رفاهی و توسعه‌ای متعددی در مشهد انجام داد که مهمترین آنها تاسیس مجموعه «کوه سنگی»، بیمارستان امام رضا و نخستین دبیرستان‌های مشهد بود.
@Aliafshari52
علی افشاری
⚫️ ٨٩ سال پیش در ٢٩ آذر، پرونده زندگی محمد ولی خان اسدی معروف به "مصباح السلطنه" در پی تیرباران به اتهام خیانت بسته شد. او تولیت آستان قدس رضوی در نه سال نخست سلطنت رضا شاه پهلوی بود. خشم رضا شاه از قیام گوهرشاد علاوه بر کشتارجمعی معترضان دامان وی را نیز گرفت. ذکاء الملک فروغی، خوش اقبال بود که از آن مهلکه جان سالم به در برد و مجازاتش به خلع مقام و خانه نشینی تقلیل پیدا کرد. بعدا در دوره سلطنت محمدرضا شاه پهلوی رسما از محمد ولی خان اسدی اعاده حیثیت شده و نادرستی روند قضائی اثبات شد. در نتیجه فرزندانش بقایای جسدش را از گورستان «پایین خیابان» مشهد به صحن عتیق حرم رضوی انتقال دادند.
⚫️ مرگ تلخ وی نمونه‌ای روشنگر برای درک استبداد بدخیم رضاشاهی، بی‌صفتی نهادینه شده در شخصیت وی و بهای گزافی است که توابان انقلاب مشروطه و آتش‌بیاران معرکه «استبداد منور» و «قائد قاهر» در پی خطای راهبردی و یا منفعت‌طلبی بی قاعده پرداختند و در نهایت نیز دود آن به چشم میهن و ملت رفت.
⚫️ محمدولی خان اسدی ابتدا پیشکار محمد ابراهیم خان شوکت الملک پدر اسدالله علم، حاکم وقت قائنات شد. سپس به عنوان نماینده مردم زابل از استان سیستان و بلوچستان در مجلس چهارم شورای ملی انتخاب گشت و به تهران آمد. در سال‌های آخر حکومت قاجار در کنار تیمورتاش همشهری خود قرار گرفت که حلقه با نفوذ بیرجندی‌های مقیم پایتخت را تشکیل می‌دادند. این حلقه ابتدا در پی ریاست‌جمهوری رضاخان بود. سپس در انتقال حکومت به سلسله پادشاهی مطلقه پهلوی کوشیده و اثرگذار بود.
⚫️ اسدی در سال ١٣٠٥ خورشیدی به دلیل خدماتی که به رضا شاه کرده بود از طرف وی به مقام تولیت آستان قدس رضوی منصوب شد. او با اطلاع از جو شهر مشهد می‌دانست که ابلاغ اجبار در پوشیدن لباس یک دست و گذاشتن کلاه جلو لبه‌دار پهلوی باعث اعتراض عمومی می‌شود، ابتدا از این کار خودداری کرد بعد با گزارش‌هایی که پلیس مخفی فرستاده و در رقابتی که فتح‌الله پاکروان استاندار خراسان با وی داشت، کلاه را بر سر می‌گذارد اما کارکنان حرم را مجبور به اجرای آن نمی‌کند. در ماجرای قیام گوهرشاد و اعتراض مردم مشهد به اجبار در سبک پوشش مردان، وی به دنبال جلوگیری از تشدید بحران و کاربست راهکارهای میانه‌رو در کنار آیت‌الله سید حسین قمی قرار گرفت. او نامه‌ای به فروغی نخست وزیر وقت، پدر زن علی اکبر، پسر ارشدش نوشت تا جلوی کشتار و گسترش تنش گرفته شود. پاسخ فروغی که توسط پلیس مخفی به اطلاع رضا شاه رسید، تاوان سنگینی برای وی و فروغی داشت. فروغی برای توضیح اینکه کاری از وی بر نمی‌آید به این شعر مولانا استناد کرده بود: «جز که تسلیم و رضا کو چاره‌ای در کف شیر نری خون‌خواره‌ای»
⚫️ دسیسه‌چینی پاکروان نیز بر آتش شعله خشم رضا شاه افزود و در نهایت دادگستری عاری از استقلال و عدالت بر اساس پرونده‌سازی انجام شده و برای تشفی خشم دیکتاتور حاکم، در سال ١٣١٤ حکم به اعدام محمد ولی خان اسدی داد.
محمد ولی خان اقدامات رفاهی و توسعه‌ای متعددی در مشهد انجام داد که مهمترین آنها تاسیس مجموعه «کوه سنگی»، بیمارستان امام رضا و نخستین دبیرستان‌های مشهد بود.
@Aliafshari52