پیرامون «مقایسه فرح پهلوی و اسماء اسد» و مغالطه دکتر عباس میلانی
علی افشاری
🟢 شبکه اینترنشال در برخوردی یک طرفه با آوردن دکتر عباس میلانی مقایسه اسماء اسد و فرح پهلوی را رد کرد. میلانی فرد پژوهشگری است اما مورخ خوبی نیست. ایشان در چند دهه اخیر بر خلاف سیاه‌نمایی دوران جوانی به سفیدنمایی پادشاهی پهلوی پرداخته است.
🟢 ایشان در مصاحبه با اینترنشال مقایسه این دو را «سخیف» و با انگیزه سیاسی نامید! بعد برای استدلال به تشریح اقدامات فرح پهلوی پرداخت و مدعی شدند فرح پهلوی از بزرگترین سیاست‌مداران دو دهه اخیر حکومت پهلوی بوده است! در حالیکه خودشان بهتر می‌دانند اساسا اطلاق سیاستمدار به فرح پهلوی با ارفاق زیاد ممکن است، چه برسد به سیاستمدار برجسته!
🟢 اما از همه جالبتر انتساب کارهای رضا قطبی به فرح پهلوی است!!! گویی رابطه خویشاوندی باعث می‌شود اعتبار کارهای قطبی را به سبد فرح واریز کرد! رضا قطبی شخصیت مستقل خودش را داشت و در تبیین تفاوت وی با فرح، عملکرد متفاوتش بعد از انقلاب کفایت می‌کند. پرداختن بیشتر به این موضوع از حوصله توئیتر خارج است!
🟢 مقایسه به معنای این همانی نیست بلکه سنجیدگی و اندازه گرفتن نسبت دو چیز و یا دو فرد با هم است. فرح پهلوی و اسما اسد هر دو شباهت‌های مهمی با هم دارند و در عین حال عین هم نیستند. ولی تفاوت‌های آنها در موقعیت‌هایی که قرار داشتند، اعمالی که انجام دادند و سرنوشتی که پیدا کردند، رنگ می‌بازد. هر دوی آنها حامل و حامی استبداد واقتدارگرایی سیاسی بودند. باوری به دمکراسی و حقوق بشر در معنای جامعش نداشتند. بنده قدرت بودند و شیفته امتیازات آن و سرخوش از همبستر شدن با قدرت خودکامه. جاه‌طلبی بدون حد و حصر و به هر قیمت رانه اعمال آنها بود.
🟢 فرح پهلوی همانقدر مدافع آزادی زنان بود که اسماء اسد دفاع می‌کرد. هویت زن سیاست‌زدایی شده که باید مرهون اصحاب قدرت باشد، برای ازادی فرهنگی و اجتماعی، قید آزادی سیاسی و کرامت انسانی خودبنیاد را بزند و به مبانی معرفتی مدرنیته کاری نداشته باشد، مد نظر آنها بود. فرح پهلوی آنقدر شیفته قدرت و ملکه شدن بود که توهین آشکار شوهرش در خصوص اینکه زنان توانایی مقام‌های بالای سیاسی را ندارند، بی‌پاسخ گذاشت. او مروج نوعی از آزادی زنان بود که جنبه حق بنیاد نداشت بلکه «موهبت شاهانه» بود!
🟢 البته فعالیت‌های مثبتی در حوزه فرهنگی کرد اما همه آنها به اعتبار موقعیتش در قدرت بود. تاثیرات کانون پرورش فکری کودکان را نه تنها نمی‌توان فقط به او اختصاص داد بلکه اعتبار کمی سهم وی می شود. ایده از آن لیلی امیرارجمند بود و کار اصلی را نیروهایی که در آن سازمان کار می کردند، انجام دادند.
🟢 تنها یک ذهنیت استبداد زده است که ثمره مجموعه فعالیت‌های یک جمع بزرگ و از پایین به بالا را به یک مقام بالا که تازه مسئولیت مستقیم هم نداشته است، تقلیل می‌دهد! فرح پهلوی بعد از انقلاب هیچ فعالیت مثبتی در حوزه فرهنگ انجام نداده است! و حتی از ثروت زیادی که هم داشته دیناری در این خصوص خرج نکرده است. باز اشرف پهلوی منابع مالی زیادی را به بنیاد مطالعات ایران و دائره المعارف ایرانیکا اختصاص داد و نشان داد ایران دوستی ادعایی‌اش بی مایه و فتیر نیست! سطح درک و فهم فرهنگی فرح پهلوی هم از اظهاراتش در مورد تتوی خردادیان معلوم است که در چه حدی است!
🟢 اسماء اسد، هم در حوزه کارهای خیریه و توسعه اقتصادی و بهبود فعالیت‌های بانکداری در سوریه اقدامات مثبت ولی محدودی انجام داد. تاثیر آن در حکمرانی سوریه از منظر رئال پالتیک بیشتر از فرح پهلوی بود. وی «صندوق توسعه سوریه» را بنیانگذاری کرد. سفرهای متعددی به روستاها و مناطق دور افتاده سوریه انجام داد تا برای حل مشکل توسعه‌نیافتگی به دولت سوریه کمک کند. تحصیلات، سواد و تخصص اسماء اسد از فرح پهلوی بیشتر است.
🟢 اما مشکل هر دوی آنها این بود که به شیوه گلخانه‌ای و تخیلی در درون ساختار فاسد و بسته سیاسی با سیاست‌زدایی می‌خواستند اقدامات مثبت انجام دهند و با شر استبداد و تمرکز قدرت مشکلی نداشتند. رویکرد اصلاح‌طلبانه هر دوی آنها روبنایی و محدود بود. هر دو سرنوشت مشابهی پیدا کردند و در اثر خیزش و نارضایتی اکثریت مردم کشورشان علیه حکومتی که بخشی از آن و شاید دکور تزئینی‌اش بودند، مجبور به فرار شدند. آنها علی رغم تحصیل در کشورهای پیشرفته و دمکراتیک نتوانستند همسران دارای قدرت‌شان را به توزیع قدرت و اصلاحات واقعی مجاب کنند.
🟢 قطعا حکمرانی محمدرضا شاه پهلوی به شدت خشونت و قساوت بشار اسد نبود و خونخواری ویژه آن را نداشت اما شباهت‌های آنها در اصرار بر اعمال حکومت فردی و استبدادی، استفاده از شکنجه، خفقان، سانسور برای سرکوب مخالفان و وابستگی به قدرت‌های خارجی برای بقاء را نمی‌توان نادیده گرفت و توجیه کرد؛ البته اگر انگیزه سیاسی مطرح نباشد و معیار تنها بیان حقیقت و انصاف باشد.
@Aliafshari52
علی افشاری
🟢 شبکه اینترنشال در برخوردی یک طرفه با آوردن دکتر عباس میلانی مقایسه اسماء اسد و فرح پهلوی را رد کرد. میلانی فرد پژوهشگری است اما مورخ خوبی نیست. ایشان در چند دهه اخیر بر خلاف سیاه‌نمایی دوران جوانی به سفیدنمایی پادشاهی پهلوی پرداخته است.
🟢 ایشان در مصاحبه با اینترنشال مقایسه این دو را «سخیف» و با انگیزه سیاسی نامید! بعد برای استدلال به تشریح اقدامات فرح پهلوی پرداخت و مدعی شدند فرح پهلوی از بزرگترین سیاست‌مداران دو دهه اخیر حکومت پهلوی بوده است! در حالیکه خودشان بهتر می‌دانند اساسا اطلاق سیاستمدار به فرح پهلوی با ارفاق زیاد ممکن است، چه برسد به سیاستمدار برجسته!
🟢 اما از همه جالبتر انتساب کارهای رضا قطبی به فرح پهلوی است!!! گویی رابطه خویشاوندی باعث می‌شود اعتبار کارهای قطبی را به سبد فرح واریز کرد! رضا قطبی شخصیت مستقل خودش را داشت و در تبیین تفاوت وی با فرح، عملکرد متفاوتش بعد از انقلاب کفایت می‌کند. پرداختن بیشتر به این موضوع از حوصله توئیتر خارج است!
🟢 مقایسه به معنای این همانی نیست بلکه سنجیدگی و اندازه گرفتن نسبت دو چیز و یا دو فرد با هم است. فرح پهلوی و اسما اسد هر دو شباهت‌های مهمی با هم دارند و در عین حال عین هم نیستند. ولی تفاوت‌های آنها در موقعیت‌هایی که قرار داشتند، اعمالی که انجام دادند و سرنوشتی که پیدا کردند، رنگ می‌بازد. هر دوی آنها حامل و حامی استبداد واقتدارگرایی سیاسی بودند. باوری به دمکراسی و حقوق بشر در معنای جامعش نداشتند. بنده قدرت بودند و شیفته امتیازات آن و سرخوش از همبستر شدن با قدرت خودکامه. جاه‌طلبی بدون حد و حصر و به هر قیمت رانه اعمال آنها بود.
🟢 فرح پهلوی همانقدر مدافع آزادی زنان بود که اسماء اسد دفاع می‌کرد. هویت زن سیاست‌زدایی شده که باید مرهون اصحاب قدرت باشد، برای ازادی فرهنگی و اجتماعی، قید آزادی سیاسی و کرامت انسانی خودبنیاد را بزند و به مبانی معرفتی مدرنیته کاری نداشته باشد، مد نظر آنها بود. فرح پهلوی آنقدر شیفته قدرت و ملکه شدن بود که توهین آشکار شوهرش در خصوص اینکه زنان توانایی مقام‌های بالای سیاسی را ندارند، بی‌پاسخ گذاشت. او مروج نوعی از آزادی زنان بود که جنبه حق بنیاد نداشت بلکه «موهبت شاهانه» بود!
🟢 البته فعالیت‌های مثبتی در حوزه فرهنگی کرد اما همه آنها به اعتبار موقعیتش در قدرت بود. تاثیرات کانون پرورش فکری کودکان را نه تنها نمی‌توان فقط به او اختصاص داد بلکه اعتبار کمی سهم وی می شود. ایده از آن لیلی امیرارجمند بود و کار اصلی را نیروهایی که در آن سازمان کار می کردند، انجام دادند.
🟢 تنها یک ذهنیت استبداد زده است که ثمره مجموعه فعالیت‌های یک جمع بزرگ و از پایین به بالا را به یک مقام بالا که تازه مسئولیت مستقیم هم نداشته است، تقلیل می‌دهد! فرح پهلوی بعد از انقلاب هیچ فعالیت مثبتی در حوزه فرهنگ انجام نداده است! و حتی از ثروت زیادی که هم داشته دیناری در این خصوص خرج نکرده است. باز اشرف پهلوی منابع مالی زیادی را به بنیاد مطالعات ایران و دائره المعارف ایرانیکا اختصاص داد و نشان داد ایران دوستی ادعایی‌اش بی مایه و فتیر نیست! سطح درک و فهم فرهنگی فرح پهلوی هم از اظهاراتش در مورد تتوی خردادیان معلوم است که در چه حدی است!
🟢 اسماء اسد، هم در حوزه کارهای خیریه و توسعه اقتصادی و بهبود فعالیت‌های بانکداری در سوریه اقدامات مثبت ولی محدودی انجام داد. تاثیر آن در حکمرانی سوریه از منظر رئال پالتیک بیشتر از فرح پهلوی بود. وی «صندوق توسعه سوریه» را بنیانگذاری کرد. سفرهای متعددی به روستاها و مناطق دور افتاده سوریه انجام داد تا برای حل مشکل توسعه‌نیافتگی به دولت سوریه کمک کند. تحصیلات، سواد و تخصص اسماء اسد از فرح پهلوی بیشتر است.
🟢 اما مشکل هر دوی آنها این بود که به شیوه گلخانه‌ای و تخیلی در درون ساختار فاسد و بسته سیاسی با سیاست‌زدایی می‌خواستند اقدامات مثبت انجام دهند و با شر استبداد و تمرکز قدرت مشکلی نداشتند. رویکرد اصلاح‌طلبانه هر دوی آنها روبنایی و محدود بود. هر دو سرنوشت مشابهی پیدا کردند و در اثر خیزش و نارضایتی اکثریت مردم کشورشان علیه حکومتی که بخشی از آن و شاید دکور تزئینی‌اش بودند، مجبور به فرار شدند. آنها علی رغم تحصیل در کشورهای پیشرفته و دمکراتیک نتوانستند همسران دارای قدرت‌شان را به توزیع قدرت و اصلاحات واقعی مجاب کنند.
🟢 قطعا حکمرانی محمدرضا شاه پهلوی به شدت خشونت و قساوت بشار اسد نبود و خونخواری ویژه آن را نداشت اما شباهت‌های آنها در اصرار بر اعمال حکومت فردی و استبدادی، استفاده از شکنجه، خفقان، سانسور برای سرکوب مخالفان و وابستگی به قدرت‌های خارجی برای بقاء را نمی‌توان نادیده گرفت و توجیه کرد؛ البته اگر انگیزه سیاسی مطرح نباشد و معیار تنها بیان حقیقت و انصاف باشد.
@Aliafshari52