انتفاضه کشاورزان کرکوک؛ قدس کردستان!
اردشیر پشنگ
اردشیر پشنگ
اینجا کرکوک یکی از قدیمی‌ترین شهرهای خاورمیانه با دست‌کم 4300 سال قدمت است و اینها هم کشاورزان کُردند که با دست خالی در برابر یورش سربازان مسلح ارتش عراق که آمده‌اند سرزمین آباء و اجدادی‌شان را تصرف کنند، مقاومت و ایستادگی می‌کنند؛ درست به مانند کاری که پیش از این نیاکانشان در برابر غاصبان عرب کرده بودند.
برای کُردها، «کرکوک» همان میزان حیاتی و گره خورده با تار و پود جان و هویت‌شان است و برایش هزاران جان و سر داده‌اند که برای مسلمانان شهر «بیت‌المقدس» چنان است،
اما از سوی دیگر برای دولت‌های مختلف عراقی، از شاهان وابسته به استعمار بریتانیا (1921-1958) و رهبران پان‌عرب سنی (1958-2003) گرفته تا رهبران عرب شیعی (2003-2025) تصرف و سلطه بر کرکوک و اخراج کُردها همان‌قدر در اولویت بوده و اهمیت دارد که برای اسرائیلی‌ها اخراج فلسطینی‌ها از بیت‌المقدس و تسلط به آن مهم بوده است.
جلال طالبانی (مام جلال) از رهبران فقید پیشمرگ و رئیس‌جمهور اسبق عراق روزی در برابر خواسته‌ی صدام که خواهان چشم‌پوشی کُردها از کرکوک شده بود گفته بود: «هرگز، چرا که کرکوک قدس کردستان است» درست به مانند رهبر پیشین کُرد یعنی ملامصطفی بارزانی که در دهه 1970 توافقنامه‌ی کردستانِ خودمختار بدون کرکوک را نپذیرفت و گفت: «کرکوک قلب کردستان است.»
اما داستان چیست؟
بر اساس توافق پنهانی سایکس-پیکو و معاهدات پس از جنگ جهانی با تبانی قدرت‌های بزرگ واقعیتی به اسم کردستان به عنوان یک دولت و حقوق کُردها نادیده گرفته شد و با سقوط عثمانی، کردستان در میان سه کشور جدید التاسیس و دست‌نشانده بریتانیا و فرانسه تقسیم شد.
در بخش عراق از همان 1921 استعمار بریتانیا و ملک فیصل شاه وارداتی عراق دست به سرکوب گسترده کُردها که ناراضی از مرزکشی‌های مصنوعی پس از جنگ و محو شدن نام کردستان بر روی نقشه‌ها بودند شدند،
یکی از مهمترین این کارها غصب و تصرف سرزمین‌های کردستان از طریق اخراج کردها و کوچاندن اعراب بدانجاها بود اسم این پروژه «تعریب» (عربی‌سازی) بود از آن زمان تاکنون آنها موفق شدند بیشتر موصل را تعریب کنند اما در کرکوک نه!
کرکوک با داشتن 40درصد نفت عراق اهمیت استراتژیکی داشته و دارد و به همان میزان هم کُردها بیشتر مقاومت کرده‌اند، طبق ماده 140 قانون اساسی عراق، دولت این کشور باید طی همه پرسی سرنوشت کرکوک و دیگر مناطق مورد مناقشه را تعیین کند، اما نه فقط 18 سال است این قانون را اجرا نمی‌کند بلکه از هرفرصتی برای عربی‌سازی این شهر استفاده می‌کند!
ویدئو درگیری کشاورزان کُرد و سربازان عراق در کرکوک در اینک زیر
https://youtube.com/shorts/hPDG2siWEPI?si=vICmWjw9DaZuDDoU