🔹
بلوچ و بلوچستان در دانشنامه جهان اسلام━━━≼🔸≽━━━
📃
اصل و منشأ بلوچها🪶 برایان اسپونر ━━━≼🔸≽━━━
🔹
خانات کلات در دوران تسلط انگلستان (۱۸۳۹ تا ۱۹۴۷)
🔹 چندی نگذشت که انگلیسیان سعی کردند از طریق خان، مریها را نیز تحت حکومت خود در آورند ولی این رابطه دیری نپایید.
🔹 انگلیسیان سند را در ۱۸۴۳ و پنجاب را در ۱۸۴۹ ضمیمه امپراتوری خود کردند. به موجب پیمانی که در ۱۸۵۲ در خانگَره (بعدها جیکوب آباد) به امضا رسید، این وضع رسمیت یافت، و از جمله مقرر شد که سالانه پنجاه هزار روپیه به خان پرداخت گردد.
🔹 دولت کلات اینک در قلمرو مستعمرات بریتانیا قرار گرفته بود. حتی بلوچهایی که تحت امر کلات نبودند، از این رابطه با انگلیسیان شدیداً تأثیر پذیرفته بودند. خان در اصل، مأموری حقوقبگیر با واسطهای میان انگلیس و سردارهایی بود که تا ایام اخیر قدرت اصلی را در ایلات در اختیار داشتند. در نتیجه، از نفوذ خان نزد سردارها به تدریج کاسته شد، و انگلیسیان ناگزیر شدند که به نحو فزایندهای مستقیماً با هر سردار تماس داشته باشند و به او کمک مالی کنند. پس از کشیده شدن خط تلگراف در دهه بعد از ۱۲۷۷، این رسم به بلوچستان غربی (ایران) نیز سرایت کرد.
🔹 پس از مرگ نصیر خان دوم در ۱۸۵۷، برادر ناتنی او، میر خداداد خان شانزده ساله، به جای وی نشست و تا ۱۸۹۳ حکومت کرد. زمان حکومت او دوران درگیریهای شدید با سردارها بود. مدتی انگلیسیان به حل مسائل از طریق سیاسی و کمکهای مالی راضی بودند ولی با پیشروی روسها در ترکستان، در ۱۸۷۵ تصمیم گرفتند که راهآهن بسازند و در بلوچستان خط تلگراف ایجاد کنند. کاپیتان رابرت سندمن را به منظور فراهم آوردن زمینهٔ سیاست «گستاخانهٔ»، مثبتتری به کلات فرستادند. سندمن توانست اختلافات موجود میان خان و سردارها را فیصله دهد و برای ادارهٔ ایلات، از طریق رؤسای خودشان، مبتنی بر رسوم ایلی ولی تحت نظر انگلیسیان، طرحی بریزد که این طرح بعدها به نام نظام سندمن برای حکومت غیرمستقیم معروف شد (تورنتون).
🔹 سال بعد سندمن پیمان حل اختلاف مستونگ را منعقد ساخت که بر اساس آن پیمان ۱۲۷۱ تجدید و تقویت شد. خان حق ایجاد روابط خارجی مستقل نداشت، پادگانی دایمی مرکب از نیروهای انگلیسی در کلات مستقر میشد، خان نمایندهای نزد دولت هند میفرستاد، در اختلافات میان خان و سردارها تنها داور مطلق انگلیسیان بودند و از راه آهن و خط تلگراف به منظور تأمین منافع دو طرف محافظت میشد. مستمری سالانهٔ خان به صدهزار روپیه افزایش یافت و ۲۵٬۰۰۰ روپیه نیز برای بنای پاسگاهها و حفظ امنیت حمل و نقل و مخابرات پرداخته شد. حقوق بازرگانی خان یا افغانستان و هند نیز در برابر سی هزار روپیهٔ دیگر در سال به انگلیس انتقال یافت.
#تاریخ #معاصر
💠
@balochs_history