Bergutay İlteriş
فرهنگ، تاریخ و تمدّن تورک dan repost
امپراتوری بردباری: چنگیز خان و میراث آزادی دینی
بررسی کتاب «چنگیز خان و جستجو برای خدا: چگونه بزرگ‌ترین فاتح جهان به ما آزادی مذهبی داد» نوشته‌ی جک ویدرفورد
در سال ۱۹۸۵، مغولستان هنوز در نگاه بسیاری منطقه‌ای دورافتاده و کم‌اهمیت به نظر می‌رسید. اما امروزه، به لطف پژوهش‌هایی مانند آثار جک ویدرفورد، این کشور به جایگاه شایسته‌ای در تاریخ بازگشته است. ویدرفورد، انسان‌شناسی که کنجکاوی علمی‌اش او را به مطالعۀ عمیق مغول‌ها کشاند، در کتاب خود استدلال می‌کند که چنگیز خان، برخلاف تصور عمومی، نه‌تنها یک فاتح بی‌رحم نبود، بلکه یکی از بنیان‌گذاران ایدۀ آزادی مذهبی در جهان به شمار می‌رود.
چنگیز خان که خود به تنگریسم (دین باستانی تورک‌ها) معتقد بود، در قلمرو وسیعش آزادی مذهبی را برای همۀ پیروان ادیان مختلف ـ از اسلام و مسیحیت گرفته تا بودیسم و یهودیت ـ تضمین کرد. او باور داشت که جوامعی با ادیان مختلف می‌توانند تحت یک حکومت واحد، در کنار هم به‌طور مسالمت‌آمیز زندگی کنند، بدون آن‌که محدودیت‌های مذهبی یا دیوارهای تبعیض‌آمیز میان آن‌ها ایجاد شود.
ویدرفورد پا را فراتر می‌گذارد و ادعا می‌کند که این سیاست بردبارانۀ چنگیز خان، الهام‌بخش جدایی دین از دولت در نظام‌های مدرن، از جمله ایالات متحده، بوده است. او به شباهت‌های قابل‌توجه میان یاسای مغولی (قوانین چنگیز خان) و اصول مندرج در قانون اساسی آمریکا اشاره می‌کند. مانند این اصل که «هیچ‌کس نباید به خاطر باورهای دینی‌اش مورد آزار و اذیت قرار گیرد» ـ عبارتی که شباهت زیادی به قانون آزادی مذهبی ویرجینیا دارد که توسط توماس جفرسون تدوین شده بود.
هرچند این ارتباط ممکن است در نگاه اول نامحتمل به نظر برسد، اما ویدرفورد با ارائۀ شواهدی محکم، این ایده را مطرح می‌کند که بسیاری از مفاهیم بنیادین غرب، ریشه در شرق دارند. او مغولستان را نه به‌عنوان یک سرزمین دورافتاده و فراموش‌شده، بلکه به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین تمدن‌های تاریخ معرفی می‌کند.
در نهایت، این کتاب چالشی برای بازاندیشی در تاریخ و درک بهتر میراث تمدن‌هایی است که بیش از آن‌چه تصور می‌کنیم بر دنیای امروز ما تأثیر گذاشته‌اند.
متن فوق خلاصۀ مقاله‌ای با همین نام از روزنامۀ نیویورک‌تایمز است.
#خاقان‌های_تورک
#دولتمردان_تورک
#دولت_مغول
#جک_ویدرفورد
@TurkUygarligi
بررسی کتاب «چنگیز خان و جستجو برای خدا: چگونه بزرگ‌ترین فاتح جهان به ما آزادی مذهبی داد» نوشته‌ی جک ویدرفورد
در سال ۱۹۸۵، مغولستان هنوز در نگاه بسیاری منطقه‌ای دورافتاده و کم‌اهمیت به نظر می‌رسید. اما امروزه، به لطف پژوهش‌هایی مانند آثار جک ویدرفورد، این کشور به جایگاه شایسته‌ای در تاریخ بازگشته است. ویدرفورد، انسان‌شناسی که کنجکاوی علمی‌اش او را به مطالعۀ عمیق مغول‌ها کشاند، در کتاب خود استدلال می‌کند که چنگیز خان، برخلاف تصور عمومی، نه‌تنها یک فاتح بی‌رحم نبود، بلکه یکی از بنیان‌گذاران ایدۀ آزادی مذهبی در جهان به شمار می‌رود.
چنگیز خان که خود به تنگریسم (دین باستانی تورک‌ها) معتقد بود، در قلمرو وسیعش آزادی مذهبی را برای همۀ پیروان ادیان مختلف ـ از اسلام و مسیحیت گرفته تا بودیسم و یهودیت ـ تضمین کرد. او باور داشت که جوامعی با ادیان مختلف می‌توانند تحت یک حکومت واحد، در کنار هم به‌طور مسالمت‌آمیز زندگی کنند، بدون آن‌که محدودیت‌های مذهبی یا دیوارهای تبعیض‌آمیز میان آن‌ها ایجاد شود.
ویدرفورد پا را فراتر می‌گذارد و ادعا می‌کند که این سیاست بردبارانۀ چنگیز خان، الهام‌بخش جدایی دین از دولت در نظام‌های مدرن، از جمله ایالات متحده، بوده است. او به شباهت‌های قابل‌توجه میان یاسای مغولی (قوانین چنگیز خان) و اصول مندرج در قانون اساسی آمریکا اشاره می‌کند. مانند این اصل که «هیچ‌کس نباید به خاطر باورهای دینی‌اش مورد آزار و اذیت قرار گیرد» ـ عبارتی که شباهت زیادی به قانون آزادی مذهبی ویرجینیا دارد که توسط توماس جفرسون تدوین شده بود.
هرچند این ارتباط ممکن است در نگاه اول نامحتمل به نظر برسد، اما ویدرفورد با ارائۀ شواهدی محکم، این ایده را مطرح می‌کند که بسیاری از مفاهیم بنیادین غرب، ریشه در شرق دارند. او مغولستان را نه به‌عنوان یک سرزمین دورافتاده و فراموش‌شده، بلکه به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین تمدن‌های تاریخ معرفی می‌کند.
در نهایت، این کتاب چالشی برای بازاندیشی در تاریخ و درک بهتر میراث تمدن‌هایی است که بیش از آن‌چه تصور می‌کنیم بر دنیای امروز ما تأثیر گذاشته‌اند.
متن فوق خلاصۀ مقاله‌ای با همین نام از روزنامۀ نیویورک‌تایمز است.
#خاقان‌های_تورک
#دولتمردان_تورک
#دولت_مغول
#جک_ویدرفورد
@TurkUygarligi