#تفسیر_قرآن_کریم
➖
🌸سوره الفاتحة
(مکّی)
• برخی مقاصد سوره:
تحقق بخشیدن عبودیت و بندگی خالصانه برای الله متعال.
• تفسیر:
وجه تسمیه‌ی سوره‌ی فاتحه آن است که کتاب الله با آن آغاز می‌شود و چون تمام موضوعات قرآن مانند توحید، عبادت، اشاره به قصص و سایر موضوعات را دربردارد، أم القرآن نیز نامیده می‌شود. این سوره، ارزشمندترین سوره‌ی قرآن و سَبعِ مَثانی است.

✅بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴿۱﴾
قرائت قرآن با نام الله آغاز می‌شود تا از او تعالی یاری و مدد تقاضا گردد و به ذکر نام او تبرک جسته شود. بسمله (گفتن یا نوشتن بسم الله الرحمن الرحیم)، سه مورد از اسماء نیکوی الله را دربردارد: 1ـ «الله»؛ یعنی: معبود برحق. الله، برترین اسم او تعالی است و غیر ذات پاکش، هیچ کس دیگری به این اسم نامیده نمی‌شود. 2ـ «الرّحمن»؛ یعنی: دارای رحمت گسترده؛ زیرا او تعالی، در ذات خویش بخشنده و مهربان است. 3ـ «الرّحیم»؛ یعنی دارای رحمت پی‌درپی و همیشگی؛ زیرا او تعالی، بر اساس رحمت و مهربانی خویش، به هر یک از مخلوقاتش که بخواهد، از جمله بندگان مؤمنش، رحم می‌نماید.

✅الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ ﴿۲﴾
حمد و ثنای کامل، و تمامی ستایش ها از صفات جلال و کمال، تنها برای الله متعال است؛ چون او پروردگار، آفریننده و تدبیر کننده ى همه چیز است. «العالمین» جمع «العالَم» مى باشد، و تمام آنچه غیر الله متعال باشد را شامل مى شود.

✅الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴿۳﴾
در آیه‌ی قبلی، الله مورد مدح و ستایش قرار گرفت و در این آیه، ثنای او تعالی گفته می‌شود.

✅مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ ﴿۴﴾
الله بلند مرتبه مالک همه‌چیز در روز قیامت است، روزی‌که هیچ‌کس نسبت به دیگری مالک ذره‌ای نیست. بنابراین «یوم الدین»: روز جزا و حسابرسی است.

✅إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ ﴿۵﴾
تمام عبادت‌ها و طاعت‌ها را فقط به تو اختصاص می‌دهیم؛ یعنی دیگران را با تو شریک نمی‌گردانیم و در تمام کارها فقط از تو یاری می‌جوییم؛ زیرا تمام خیر و خوبی‌ها به دست توست و یاوری جز تو نیست.

✅اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ ﴿۶﴾
ما را به راه راست راهنمایی بفرما، ما را در این راه قرار بده و در آن پایدار بدار و بر هدایت ما بیفزا. «الصراط المستقیم» راه روشنی است که هیچ کژی و انحرافی ندارد، یعنی همان اسلام که الله، محمد صلی الله علیه وسلم را با آن فرستاد.

✅صِرَاطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ ﴿۷﴾
راه کسانی از بندگانت که با هدایت‌شان به آنها نعمت دادی؛ مانند پیامبران علیهم السلام، و صدیقان و شهدا و صالحان، و اینها چه نیکو رفیقانی هستند؛ نه راه کسانی‌که بر آنها خشم گرفته شده است، همان کسانی‌که حق را شناختند و هرگز از آن پیروی نکردند، مانند یهود؛ و نه راه گمراهان از حق، کسانی‌که به دلیل کوتاهی در جستجوی حق و هدایت‌ جستن به آن، به‌سوی حق هدایت نشدند، مانند نصاری.

🟢 برخی فواید آیات:
- الله تعالی، کتابش را با بسمله آغاز کرد؛ تا بندگانش را راهنمایی کند که اعمال و اقوال خویش را برای طلب یاری و توفیق او تعالی، با این کلمه شروع کنند.
- از روش بندگان نيكوكار الله اين است كه دعای خویش را با ستایش و بزرگ شمردن الله متعال آغاز می‌کنند، سپس خواسته ى خویش را می‌طلبند.
- هشدار به مسلمانان از اینکه مبادا مانند مسیحیان گمراه، در طلب حقیقت کوتاهی کنند، یا مانند یهودیان و کسانی‌که مورد خشم قرار گرفتند، پس از آنکه حق را شناختند بدان عمل نکنند.
- این سوره دلالت دارد بر اینکه ایمان کامل، با خالص گردانیدن عبادت برای الله متعال و طلب یاری از او به تنهایی و بدون مددخواهی از دیگران محقق می‌شود.