عباس وریج کاظمی

"من قدری زود آمده‌ام، وقت(آمدن) من هنوز نرسیده‌‌است. این رویداد عظیم دهشتناک هنوز در راه است"
نیچه، حکمت شادان

🔍 «عن‌قریب است که ایران شود ایران دگر»
✍🏻 عباس کاظمی

🔸ابیات زیر، مطلع یکی از غزلیات ایرج‌میرزا شاعر عصر مشروطه است که با خوانندۀ کنسرت فرضی(پرستو احمدی) در کاروانسرای نزدیک قم بی‌مناسبت نیست:

در سردر کاروانسرایی
تصویر زنی به گچ کشیدند
گفتند که واشریعتا، خلق
روی زن بی‌نقاب دیدند

🔸 از شعر کاروانسرای ایرج‌میرزا که در آن داستانی روایت می‌شود که نقش زنی را با گچ روی دیوار یک کاروانسرا می‌کشند و غوغایی به پا می‌شود، تا کاروانسرایی با نام «دیر گچین» در نزدیکی قم که در آن زنی کنسرتی بی‌مخاطب برگزار می‌کند و از نو تصویر آن در شبکه‌های اجتماعی غوغا به پا می‌کند، درواقع راهی دراز پیموده شده است.
در هردو با تصویر روبروییم؛ در یکی تصویری گچی از زنی فرضی و در دیگری تصویری واقعی از زنی در کنسرتی فرضی، در کاروانسرای گچین!

☑️ بی‌دلیل نیست که تا اطلاع ثانوی، هر رویداد و هر جنبشی را باید در ادامۀ جنبش مشروطیت توضیح داد. درعین‌حال، فهم و تکوین جنبش مشروطیت، بدون فهم جایگاه زنان غیرممکن و ناتمام است.

🔸تصویر کنسرت فرضی بی‌مخاطب، از آن‌دست کنسرت‌های پرمعنا است. درواقع، مخاطب هم هست و هم نیست. پرستو احمدی با مخاطبانش سخن می‌گوید اما نه در تصورش، نه با مخاطبان دنیای وهم‌آلود و ایدئولوژیک قدرتمندان، با مخاطب واقعی دنیای محذوفین. شکافی که به‌نحوی سیاسی میان مخاطب و پرستو احمدی ایجاد شده است، معنادار است؛ ازاین‌رو، هر کنشی ازاین‌دست نه‌تنها بخشی از فرایند تکمیل جنبش زن، زندگی، آزادی، بلکه تکوین جنبش عظیم مشروطیت است که تمامی اتفاقات بعدی، محصولی از آن رویداد عظیم است.

⬅️ بعد از حوادث خون‌بار ۱۴۰۱، جنبش اجتماعی، روندی آرام اما عمیق‌تر پیموده است. این درواقع همان انقلابی است که از مشروطه بدین‌سو، در بطن زندگی روزمره پیش می‌رود. چرا می‌گوییم انقلاب، چون با رگ‌وریشه‌ها در زندگی ‌روزمره سروکار دارد و رادیکال است. بااین‌حال، کنشی که در عمل، سرتاپا سیاسی است، کاملاً اجتماعی به جلو می‌رود. اجتماعی است چون عقل‌سلیم و دانش‌عامیانه و معمولی در زندگی‌روزمره را به چالش می‌کشد.

🔸خیلی‌ها اقدام پرستو احمدی را با کنسرت قمر در ۱۳۰۳ مقایسه کرده‌اند و برخوردی که حکومت برسر حجاب با او داشته است، با این تفاوت که جامعه از صدسال پیش جلوتر است. فاصلۀ میان این دو کنسرت را انقلاب آرام توضیح می‌دهد، یکی پر از مخاطب در گراند‌هتل لاله‌زار و دیگری در کاروانسرای دورافتادۀ «دیر گچین» اما در ظاهر خالی از مخاطب. اما عمیقا مخاطبان این دو کنسرت با یکدیگر فاصله‌ی زیادی دارند.

⁉️آیا ما به عقب برگشته‌ایم؟ ۱۴۰۳ عقب‌تر از ۱۳۰۳ که یک زن توانست کنسرت دهد اما آیا مسئله فقط حجاب بوده است؟ ابداً. جامعۀ ۱۳۰۳ مردانه‌تر و مستبدتر بوده است اما کنسرت ۱۴۰۳ پر است از مخاطبانی که حضور جسم‌مند نداشتند اما سرتاپا گوش بوده‌اند. جامعه‌ای که اگرچه فرهنگ مردانه هنوز در آن هژمونیک است اما درواقع، از نفس افتاده است.

☑️ جامعۀ مردانۀ ایران نتوانسته است پروژه‌ای را که از مشروطیت آغاز شده است، تکمیل کند، چون امکان بهره‌بردن از توان‌های انقلابی زنانه را نداشته است، اینک اما اگر مردان هم نخواهند، این، زنان‌اند که عامل پیش‌برندۀ تغییرات‌اند. دهه‌های پیش‌رو، فرهنگ نوظهوری را تحکیم می‌بخشد که در آن مردان دنباله‌روتر خواهند بود.

🔸ایرج‌میرزا شعری دیگر هم گفته است که کمتر شنیده‌ و خوانده ‌شده‌ است. خوانشی انتقادی از جامعۀ پسامشروطه که تا پوست‌واستخوان مردانه بوده، و تعمیق این فهم از جامعه که ایران فقط با کمک زنان است که "ایرانی دگر " خواهد شد.
اینک،ما پس از صد و اندی سال، در آستانۀ "ایرانی دگر" قرار گرفته‌ایم. آیندۀ ایران به‌یقین با تغییراتی که زنان ایجاد می‌کنند، پیوند خواهد داشت. اگر جنبش مشروطه «بیشتر مردانه» بوده است، انقلاب درحال‌وقوع به‌یقین «بیشتر زنانه» خواهد بود.

به‌قول ایرج‌میرزا

با چنین گام که نسوان وطن پیش روند
عن‌قریب است که ایران شود ایران دگر


۲۵ آذر ۱۴۰۳

عباس کاظمی
@varijkazemi

ویتگنشتاین، زبان را شهری بزرگ می‌دید همیشه در حال ساخت و ساز، برایش زبان هم، مثل شهر، محله‌هایی مدرن، فضاهایی در حال بازسازی و مناطقی تاریخی داشت، پل داشت، زیرگذر داشت، پیاده‌راه داشت، آسمان‌خراش داشت، خیابان و کوچه‌های باریک و ساکت داشت.
استعاره‌ی ویتگنشتاین وسوسه‌انگیز است، ولی از اینجایی که من نشسته‌ام همه‌چیز خیلی فرق می‌کند، اینجا زبان و شهر آستانه‌ای هستند، که من در آن انتظار زلزله بعدی را می‌کشم.

والریا لوئیزلی
اگر به خودم برگردم، نشر اطراف


@varijkazemi

با توجه به تجربه‌ی سوریه، عقلی اگر باشد، قانون حجاب و عفاف را کنار خواهند گذاشت‌.

"فقط به سبب نومیدان است که به ما امید عطا شده است."

•تئودور آدورنو

پیشنهاد تاسیس موزه علوم اجتماعی به مناسبت روز علوم اجتماعی در ایران

عباس کاظمی

۱۲ آذر روز علوم اجتماعی نام گرفته است. چه خوب که علوم اجتماعی دارای روز است و چندسال است که در چنین روزی بازار نشست‌ها و سمینارها داغ است. ظاهرا امسال نسبت به سالهای گذشته علوم اجتماعی پرتکاپوتر ظاهر شده و در بسیاری از شهرهای ایران علاوه بر تهران نشست برگزار کرده و در تهران هم چند روز پی در پی این نشست‌ها ادامه دارد.
در کنار فعالیت هایی که این روزها ادامه دارد پیشنهاد تاسیس موزه‌ی علوم‌اجتماعی می‌تواند جذاب باشد. موزه‌ی علوم اجتماعی نقش مهمی در هویت بخشی به این علم در ایران ایفا خواهد کرد. موزه‌ها صرفا جایگاه یادمانی نیستند بلکه دستگاه‌های معناساز و فرهنگ‌ساز رشته‌ای‌اند. آنان هویت‌های رشته‌ای را سرو سامان می‌دهند و نوعی روایت از تاریخ علوم اجتماعی را برخواهند ساخت. درواقع این موزه قرار است نوعی سازوکار خاص برای تولید علوم‌اجتماعی باشد.
دو مکان باغ موزه نگارستان و یا موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی می تواند جایگاه چنین تاسیسی باشد. به خصوص اینک که موسسه تحقیقات خود بیشتر به موزه بی‌جانی شبیه است و از انجام تحقیقات اجتماعی پیشرو ناتوان شده است تاسیس موزه می تواند هویت جدیدی بدان بخشد. در این موزه، کلیه‌ی اشیا و ابزار‌ها، عکس‌ها، فیلم‌ها، اسناد، و نوشتارهای باقی مانده از استادان بنام، روایت‌های زندگی استادان به همراه تندیس برخی از اشخاص برجسته علوم‌اجتماعی، ابزارهای تحقیقاتی علوم اجتماعی و سایر اشیا یادمانی را می‌توان در آن جای داد. به نوعی که این موزه بازنمای تاریخ علوم اجتماعی از ابتدا تا زمانه‌ی ما باشد. داستان شخصیت‌های مهم می‌تواند در آن جای داده‌‌شود، بخش‌های جامعه‌شناسی، انسان‌شناسی و جمعیت‌شناسی و ... هریک سهم خود را داشته باشند. من نزدیک‌ترین موزه به این ایده را در موزه ملی تاریخ علوم پزشکی( در دانشگاه تهران) یافتم. می شود از آن درس گرفت و تاریخ‌ علوم‌اجتماعی‌مان را زنده کنیم. یادمان باشد که بازسازی چنین تاریخی نباید صرفا مردانه، تهران مرکز و محدود به رشته‌ی جامعه‌شناسی باشد.

یکشنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۳

#موزه

@varijkazemi

#پیمایش #فیلترینگ

*💰 ۴۵ همت در سال، تخمین هزینه‌کرد کاربران بالای ۱۸ سال برای فیلترشکن!*

⚠️ به طور میانگین، هر کاربر *ماهانه ۶۹ هزارتومان* برای خرید فیلترشکن هزینه می‌کند که نسبت به سرانه [پیمایش بهار،](https://ble.ir/undefined/5080094928281679666/1722016478400) *40 درصد افزایش* داشته‌است.

⬅️ گردش مالی خرید فیلترشکن توسط کاربران بالای ۱۸ سال، ۴۵ همت در سال تخمین زده می‌شود؛ در حالی که درآمد عملیاتی شرکت ارتباطات زیرساخت (به عنوان اصلی‌ترین متولی زیرساخت‌های ارتباطی و مخابراتی کشور) در سال ۱۴۰۲، ۶.۳ همت بود.

⭕ این در حالی‌است که همچنان *۵۴ درصد کاربران،* از فیلترشکن *رایگان* استفاده می‌کنند.

⚠️ درصد کاربرانی که از فیلترشکن پولی استفاده می‌کنند، نسبت به پیمایش بهار، ۵.۵ درصد افزایش داشته‌است.

💸 *در هر دقیقه، ۸۶ میلیون تومان* و در *هر روز، ۱۲۳ میلیارد تومان* صرف خرید فیلترشکن می‌شود!

🔹 لازم به ذکر است، با توجه به اینکه جامعه آماری پیمایش، کاربران بالای ۱۸ سال بوده‌اند، کاربران زیر ۱۸ سال در این آمار، محاسبه نشده‌اند در حالی‌که جمعیت این کاربران، بیش از ۱۵ میلیون نفر تخمین زده می‌شود.

📊 ۸۷ درصد از جمعیت کشور، کاربر شبکه اجتماعی هستند.⬇️
با توجه به برآورد مرکز ملی آمار از جمعیت بالای ۱۸ سال کشور در سال ۱۴۰۳، تعداد کل کاربران بالای ۱۸ سال، ۵۴.۵ میلیون نفر است.

🌐 شناختیک، مرکز شناخت محاسباتی و سیاستگذاری داده‌محور