Wittgenstein in Exile

هیچ است وجود و زندگانی هم هیچ
وین خانه و فرش باستانی هم هیچ

از نسیه و نقد زندگانی همه را
سرمایه جوانی است، جوانی هم هیچ

رباعی شماره ۹۴
خاقانی شروانی

خاقانی اساس عمر غم خواهد بود
مهر و ستم فلک بهم خواهد بود

جان هم به ستم درآمد اول در تن
و آخر شدنش هم به ستم خواهد بود

رباعی شماره ۹۳
خاقانی شروانی

یلداتون مبارک دوستان.

امروز در شیراز پدرام صادقی رو دیدم، کلی بهمان خوش گذشت و به اطلاعات‌مون پیرامون مسائل بدن و پزشکی اضافه کرد.
کتاب افسانه دولت ارنست کاسیرر رو ازش گرفتم و پیرامون خیلی مسائل جسته و گریخته حرف زدیم.
پدرام از فرانسوی‌ها خوشش میاد و با میم فمیلی گای رو مخ‌اش رفتم و اذیت‌اش کردم، یکهو به طرز خنده‌دار و قشنگی عصبانی شد و داشت داد می‌زد که همون ناپلئون خوب‌تون کرد که زد دهن آلمان و اتریش رو سرویس کرد تا شما ژرمن‌پرست‌ها این‌‌طور از فرانسه فشاری باشید.
نشد خیلی پیش‌اش بمونم و وقت بگذرونیم اما دفعات دیگری هم انشاءالله وجود خواهد داشت.
این وسط یادی از حمیدرضا حکیمیان نازنین شد که دلمون براش تنگ شده، حمیدرضا اگر پیام رو می‌بینه بدونه بعضی از رفقاش هنوز به یادش هستند و پیگیر احوالش هستن.
هوای شیراز هم که بی‌نظیر و مناسب و معتدل بود. امروز خلوت‌تر روزهای قبل بوده گویا و شهر شلوغ نبود، البته ما وقت نکردیم از خانه بیرون بریم.

اصولاً حماسه‌سرایان بزرگی مثل هومر، والمیکی، فردوسی و دانته راوی و منظم‌کننده‌ی اساطیر و داستان‌های ملّی و دینی خودشون هستند، یعنی این نگاه رو نباید داشت که شخصی مثل هومر یا فردوسی داستان‌های ایلیاد و شاهنامه رو به تمامه خودش خلق کرده، بله، هومر و فردوسی و امثالهم جزئیاتی رو وارد داستان کردن، چیزی کم کردن یا چیزی هم بهش اضافه کردن، اما کلیت داستان‌ها اغلب داستان‌هاییه که بین مردم اون ملّت پیش از اون‌ها موجود بوده و اهمیت این بزرگان تبدیل داستان‌های عامیانه و دینی ملل به آثار ادبی بزرگه.
فی‌المثل داستان‌های کیومرث و فریدون و کاوه قدمتی به طول تاریخ حضور زرتشتیان و آریایی‌ها در ایران داره و در بین مردم باستانی ایران، به‌خصوص در حماسه‌های مذهبی پررنگ بودن، اهمیت فردوسی در اینه که از این داستان‌ها استفاده کرد تا اثر ادبیِ بزرگی خلق کنه و دیگر حماسه‌سرایان بزرگ هم به همین صورت.

اشتراک داستان حماسی آشیل در ایلیاد هومر و نبردش با تروآیی‌ها به‌خصوص هکتور و داستان رزم حماسی اسفندیار و رستم در شاهنامه فردوسی نشان از نوعی تاثیر فرهنگی مابین دو گوهر مغرب و مشرق‌زمین می‌ده.
از دوران کوروش هخامنشی و برخورد ایرانیان با یونانیان در ایونیه تاثیرپذیزی فرهنگی مابین ایران و یونان آغاز و در دوران سلوکیه و امپراتوری یونانی‌مآب باکتریا - در حدود بلخ و ماوراءالنهر امروزی - به اوج خود رسید و بسیاری از فرهنگ و سنن یونانی به فرهنگ ایرانی به‌خصوص طبقات فرادست و اشراف وارد شد و بسیاری از فرهنگ‌های ایرانی بین یونانی‌ها رواج پیدا کرد، این تاثیر یونانیان بر ایرانیان به حدی بود که ایرانیان در دوران سلوکیه و امپراتوری باکتریا حتی شروع به معادل‌سازی ایزدان ایرانی با خدایان یونانی کردند.
اما تاثیر یا حداقل اشتراک بین داستان آشیل و اسفندیار وجوه مختلف و زیادی داره. آشیل پهلوانی است روئین‌ تن که توسط مادر خودش که الهه‌ای است به نام تتیس درونی آبی زده شده که خاصیت روئین‌ تن کردن شخص رو داره، اما از آنجایی که دست مادر بر پای آشیل بوده پاشنه‌ی آشیل روئین نیست، به سان اسفندیار که در کودکی به درون چشمه آب حیات برده شده، اما چون چشمان خودش رو بسته دیدگان‌اش روئین نیست، یعنی به نوعی واکنش غریزی انسان از ترسی طبیعی باعث باز ماندن راهی برای چیره شدن مرگ بر اون شده.
آشیل دارای خصومتی با آگاممنون شاه یونانه و آگاممنون از خطر آشیل برای آینده‌ی حکومت خودش بیم داره، پیش‌گویی‌ها مبنی بر اینه که اگر آشیل هکتور رو بکشه خودش هم کشته خواهد شد، پس چه چیزی نیک‌تر و فرخنده‌تر از این برای آگاممنون می‌تونه باشه که هم پهلوان مشهور تروآیی‌ها به خاک بیوفته و هم ابرمردی که دشمن بالقوه‌ی سلطنت خودشه!
در اساطیر ایرانی اما گشتاسب نمی‌خواد تاج و تخت رو به اسفندیار منتقل کنه و اون رو به سیستان می‌فرسته تا رستم رو کف بسته به نزد شاه بیاره، و برای گشتاسبی که دوست نداره سلطنت‌اش رو به اسفندیار بده و رستم اون رو زیر سایه‌ی خودش ببره چه چیزی نیکوتر از اینه که یکی از این دو تن به هلاکت برسن!
در مرگ هردو پهلوان یونانی و ایرانی قدرتی فراانسانی دخیله، مرگ آشیل این‌گونه‌ست که آپولون تیری که پاریس شلیک کرده رو به سمت پاشنه آشیل هدایت می‌کنه و از پا درش میاره.
در مرگ اسفندیار هم سیمرغ به کمک رستم میاد و نقطه ضعف اسفدیار رو بر رستم فاش می‌کنه و رستم با تیری از جنس درخت گز می‌سازه و بر دیدگان اسفندیار می‌زنه و پهلوان نامدار رو هلاک می‌کنه.
حتی در رفتار مادران نسبت به جنگ هم آشیل و اسفندیار نوعی از اشتراک رو دارن، تتیس سعی می‌کنه از رفتن آشیل به جنگ جلوگیری کنه و کتایون مادر اسفندیار هم فرزندش خودش رو نصیحت می‌کنه تا به این جنگ نره!
رستم ساکن سیستانه و هکتور هم‌آورد آشیل ساکن تروآ، سیستان جایگاه مردمان ایرانی‌تبار اما مردمان ایرانی سکا که به تازگی به این منطقه آمدند و نوعی از تفاوت با دیگر مردمان ایران دارند، و تروآ هم مردمی یونانی‌تبار داره اما گویی دارای استقلال و تمایزی خاص نسبت به دیگر یونانیانه.
این نشان می‌ده که ایرانیان در گسترش نبرد رستم و اسفندیار که خیلی از مواقع در اساطیر ایرانی رنگ‌و‌بوی دینی - اسفندیار نماد پهلوان دینی زرتشتی و رستم پهلوانی غیردینی یا مهرپرست - می‌گیره تاثیر زیادی از یونانیان گرفتند و این اشتراکات نمی‌تونه صرفاً از روی اتفاق باشه.

کمونیست ساکن ایران که عکس ولادیمیر لنین، ژوزف استالین و مائو تسه‌تونگ که هر کدام باعث مرگ میلیون‌ها تن و جمعاً بیش از صد میلیون نفر رو کشتن از اینکه چرا چندتا چوب رو برای روشن نگه داشتن بیش از ۱۵۰۰ سال آتش بهرام هزینه کردن می‌سوزه.
مشکل دشمنی با فرهنگ و تاریخ ایرانیه که ازش می‌سوزید و الا کشتن گنجشک‌ها خیلی بیشتر از سوزاندن بخشی از چوب‌های موجود در جهان به طبیعت و محیط زیست ضرر زده.