خرمگس

فرهاد قنبری
شهامت نقد

⏪ در جامعه اکنون و امروز ما جریانی اگر اندک شباهتی به فاشیسم نیمه اول قرن بیستمی داشته باشند، دیگر نه حامیان سرسخت حکومت بلکه مخالفان تندخو و آشتی‌ناپذیری هستند که از روشنفکر تا نویسنده و هنرمند این سرزمین را مقهور و مرعوب روایت سراسر خشونت‌طلبانه و کینه‌توزانه خود کرده‌اند و هزینه دفاع از حقیقت و بیان حقیقت را روز به روز بالا برده‌اند.

⏪ از بدبختی‌های جامعه ماست که این روزها انسان وقتی جمله‌ یا سخنی را بدون دانستن نام راوی می‌شنود، متوجه نمی‌شود که این سخن سلبریتی‌های سینما و خواننده های پاپ و بلاگرها و فوتبالیست‌هاست یا سخن افرادی که دهها صفت استادِ اخلاق و متفکر و محقق و اندیشمند و روشنفکر و فلان و فلان به نامشان بسته می‌شود.

⏪ این مسئله که زبان و سخن و بیان روشنفکر و منتقد و متفکر و هنرمند (به علت دیکتاتوری جَو، نظام سیاسی ایدئولوژیک یا هر دلیل دیگری) با زبان شومن‌ و سلبریتی و بازیگر سریال و ورزشکار یکی شده و هر برداشت و روایتی متفاوت با این برداشت های سطحی، با بدترین فحش‌ها و توهین‌ها و تهمت‌ها و اَنگ‌ها پس رانده شده و مورد شماتت قرار می‌گیرد، بحرانی بسیار عمیق و جدی است.

⏪ در جامعه امروز و اکنون ایران آنچه جرات و شهامت بیشتری می‌خواهد نه نقد حکومت و دولت و مجلس و قوه قضاییه و حتی رهبر جمهوری اسلامی بلکه نقد سلبریتی‌ها و شومن‌هایی است که جایگاه متفکر و منتقد را اشغال کرده‌اند. امروز شهامت واقعی نه در نقد آقای خامنه‌ای و پزشکیان بلکه در نقد شیوه کنشگری فلان فوتبالیست سابق و بازیگر و خواننده پاپ است. امروز شهامت در نقد کنشگری آن عربده‌کشی است که چهار کلمه نام آرنت و فوکو و بدیو شنیده است و مشغول نشخوار فکری و خودارضایی با چند واژه نافهمیده چون توتالیتاریسم و فاشیسم است.

⏪ امروز هر کسی که جرات کرده و بیاید کنشگری آن دلال-سلبریتی مشهوری که بیشترین بهره را از نام و وضعیت کشور برده و با قلدری و گردن کلفتی هم فرار مالیاتی و ده‌ها تخلف تجاری دیگر خود را پیش می‌برد و هم به موقع با چند متلک به مدیریت کشور، ژست قهرمان را می‌گیرد را نقد کند، به آنی به لعنت عمومی دچار شده و هزار فحش و ناسزا از زمین و آسمان بر سرش می‌بارد.

⏪ جامعه امروز ایران حقیقتا بهشت سلبریتی‌ها و شومن‌ها و روشنفکران و بلاگرهایی است که با سوار شدن بر موج نارضایتی و خشم موجود در جامعه، هم کاسبی و کالای بنجل خود را به اسم هنر و کمدی و سرگرمی و کالای فکری و فرهنگی و..، پیش می‌برند و هم ژست قهرمان و مردمی بودن می‌گیرند. ایران امروز بهشت افرادی است که با هزار پارتی و رانت جایگاه استاد دانشگاه و متفکر و نویسنده و هنرمند و بازیگر و مدیر و...، را اشغال کرده‌اند، درآمدها و سطح زندگی بسیار متفاوتی از متوسط جامعه دارند و به موقع هم با چند متلک به قیمت دلار و آخوند و سپاه، محبوب خلق شده و رانت و بی‌سوادی و بی‌هنری خود را پشت این مواضع به ظاهر رادیکال پنهان می‌کنند.
@kharmagaas

ایران مادرهای خوب دارد و غذاهای خوشمزه و روشنفکران بد و دشت های دلپذیر.

 از نامه سهراب سپهری به احمدرضا احمدی
@kharmagaas

"گدا چرا نزند لافِ سلطنت امروز؟
که خیمه سایهٔ ابر است و بزمگه لبِ کِشت

وفا مجوی ز دشمن که پرتوی ندهد
چو شمع صومعه افروزی از چراغِ کنشت"
حافظ
@kharmagaas

روشنفکر و مجاهد مشروطه در کوچه و خیابان‌های تبریز و رشت و تهران و سایر نقاط کشور برای جلوگیری از بازگشت استبداد با جان و مال خود مشغول مبارزه بود، اما در نبود قدرت نظامی کشور، چیزی که نصیب‌اش می‌شد بیرون راندن توهین آمیز سردار ملی و سالار ملی از تبریز و اعدام مشروطه خواهان در وسط شهر تبریز توسط روس‌ها و به توپ بستن حرم امام رضا در مشهد بود.
بدون داشتن قدرت نظامی سخن از دموکراسی و مجلس و مشروطه و حقوق مردم و امثالهم چیزی بیش از ژاژخایی تکراری نیست.
@kharmagaas

فرهاد قنبری
هواپیمایی از پاریس

⏪ روایت غالب اپوزسیون و بخش بزرگی از ناراضیان از وضعیت امروز کشور این است که مسافران هواپیمای پاریس-تهران (۱۲ بهمن ۵۷) و به ویژه آیت‌‌الله خمینی عامل اصلی تمام مشکلات و مصائب نیم قرن اخیر ایران است. آنها معتقدند که ایران در مسیر تبدیل شدن به ژاپن خاورمیانه و کشوری قدرتمند در منطقه بود که دستان پلید انگلیس و آمریکا و شوروی و سایر قدرت‌های جهانی از آستین درآمد و با کنار زدن محمدرضاشاه پهلوی زمینه تضعیف و سقوط ایران را فراهم کرد.

⏪ اما برای آنهایی که نگاه جدی‌تری به تاریخ دارند و برای آنهایی که تاریخ را با چند مستند دستکاری شده اشتباه نمی‌گیرند و برای آنهایی که فهمی از سوژگی کارگزاران انقلابی تاریخ دارند و برای آنهایی که در ایران سالهای منتهی به انقلاب مطالعه و تحقیقاتی توآمان با فکر و اندیشه و بدون تعصبات سیاسی دارند، به خوبی می‌دانند که انقلاب نه در ۲۲ بهمن ۵۷ و نه با ورود هواپیمای پاریس-تهران در ۱۲ بهمن ۵۷ بلکه در تابستان ۵۷ (اگر به زمان شروع اصلی این فرایند آن که قبل از ۲۸ مرداد سال ۳۲ است برنگردیم) به وقوع پیوسته بود و در آبان و آذر ۵۷ از نهاد سلطنت چیزی جز پوسته ظاهری باقی نمانده بود.

⏪ این تصور که اگر هواپیمای حامل آیت‌الله خمینی به ایران نمی‌آمد و یا اگر ارتش هواپیما هدف قرار داده یا محل اقامت ایشان در جماران را بمباران می‌کرد، انقلابی صورت نمی‌گرفت و سلطنت پهلوی به حکومت خود ادامه می‌داد ناشی از خیال‌بافی و توهم و نفهمیدن جامعه است. انقلاب ایران از ماه‌ها پیش و از حادثه سینما رکس آبادان و به ویژه ۱۷ شهریور به وقوع پیوسته و بود و با آمدن یا نیامدن آیت‌الله خمینی تغییری در روند انقلاب ایجاد نمی‌شد.

⏪ در فضای انقلابی سال ۵۷ به غیر از گفتمان حکومت اسلامی که روحانیون سنت‌گرا به رهبری آیت‌الله خمینی نمایندگی آن را برعهده داشتند، سایر جریانات مهم چون فداییان خلق، حزب توده، جبهه ملی، ملی مذهبی‌های نهضت آزادی و مجاهدین خلق هم نقش و حضور پررنگی داشتند. به فرض غیاب آیت الله خمینی از روند انقلاب احتمالا رهبری جریان اسلام سنت‌گرا به یکی دیگر روحانیون انقلابی (منتظری، بهشتی، خامنه‌ای، رفسنجانی و..) می‌رسید و سایر جریانات با همان گفتمان و رهبری و تفکری که می‌شناسیم در جریان انقلاب حضور می‌یافتند.

⏪ با مطالعه دقیق و کمی تامل در خواستگاه فکری و رهبری و مهمتر از همه حمایت مردمی از جریانات اپوزسیون موجود در عرصه سیاسی بهمن ۵۷ سال بدون هیچ تعصبی به این نتیجه می‌رسیم که در نبود آیت‌الله خمینی، هیچکدام از گفتمان‌های انقلابی آن سالها نه توان تبدیل شدن به گفتمان هژمونیک را داشت و نه توان و رشد فکری لازم برای ائتلاف و همکاری با سایر گفتمان‌ها برای تشکیل حکومت را داشت و به احتمال بسیار کشور درگیر دوره طولانی از جنگ‌های خونین داخلی می‌شد.

⏪ در شرایط آن سالهای کشور این محبوبیت شبه‌اساطیری آیت الله خمینی بود که ایشان را در چنان جایگاه امام و پیشوای بی‌همتایی معرفی کرد. در آن سالهای ملتهب شعار «روح منی خمینی» شعار بخش بزرگی از جامعه بود که با کوچکترین فرمان و اشاره خمینی جهانی را به هم ریخته و جان و مال خود را فدا می‌کردند. کاریزما و محبوبیت آیت‌الله خمینی بود که ایران را از دست جریان متحجر فدایی خلق (که حتی توان تحمل یکدیگر را نداشته و هر روز انشعاب زده و به روی هم اسلحه می‌کشیدند) که شب انقلاب شعار «همه ایران را سیاهکل می‌کنیم» سر می‌دادند، نجات داد، محبوبیت آیت‌الله خمینی بود که ایران را از دست حزب توده که نمایندگی شوروی در ایران را به عهده داشت نجات داد، محبوبیت خمینی بود که ایران را از دست جریان متحجر مجاهدین خلق و رجوی نجات داد، محبوبیت خمینی بود که کردستان و گنبد کاوس و.. را از دست تروریست‌های تجزیه‌طلب نجات داد. (وگرنه کدام جوان به دستور رجوی یا کیانوری یا سنجابی و بازرگان و.. جان خود را کف دست گرفته و به جنگ در کردستان می‌رفت؟)، کاریزما و محبوبیت آیت‌الله خمینی بود که به عنوان اصلی‌ترین نیروی مقاومت در هشت سال جنگ ایران و عراق به عنوان بزرگترین محرک به حرکت درآمده و مانع از سقوط خوزستان و سایر شهرهای ایران شد.

⏪ حوادث انقلاب را با دقت و تأمل بخوانیم به راحتی متوجه می‌شویم که نهضت آزادی و جبهه ملی (به عنوان نمایندگان دموکرات) در همان روزهای اول انقلاب توسط چریک‌ها بلعیده می‌شدند و هیچکدام از رهبران روحانی انقلاب به جز آیت الله خمینی هم مطلقا چنین توانایی را نداشت. مطالعه بدون تعصب تاریخ معاصر ما یک نکته را به ما می‌گوید و آن اینکه اگر در سال ۱۹۷۹ میلادی ایران همان مسیری که افغانستان طی این مدت رفته است را نرفت یک عامل اصلی داشت و آن حضور شخصی به نام روح‌الله خمینی بود و به جرات می‌توان ادعا کرد که رهبری و کاریزمای فوق‌العاده ایشان اصلی‌ترین عامل حفظ ایران در فاصله سال‌های ۵۷ تا ۶۷ بود.
@kharmagaas

فرهاد قنبری
نامزدهای اسکار

در جشنواره‌های سینمایی مانند برلین و اسکار و کن و امثالهم سه دسته آثار که در سالهای اخیر هیاهوی رسانه‌ای بسیاری حول آنها ایجاد می‌شود را نباید جدی گرفت:

۱- هم‌جنس‌بازی و ووکیسم:
در غرب امروز هم‌جنس‌بازی و ترنس‌بودگی و فمنیسمِ ولنگار نه یک مسئله و انتخاب شخصی بلکه یک کنش سیاسی و اجتماعی رادیکال محسوب می شود و به این واسطه کارگردانان و هنرمندان و روشنفکران بسیاری برای کسب شهرت و ثروت بیشتر هم شده به همجنس‌گرایی یا تظاهر به همجنس‌گرایی و یا ساخت آثاری در این مورد روی می آورند. عموم این آثار از کوهستان بروکبک تا آبی گرمترین رنگ است و مرا به نامت صدا بزن و بیچارگان و ده‌ها اثر دیگر همگی فاقد ارزش هنری و سینمایی بوده و به واسطه پرداختن به ووکیسم مورد توجه واقع شده‌اند. امسال هم آثار بی ارزشی چون «امیلیا پرز» و «ماده» به نمایندگی از این جریانات ضدفرهنگی، بیشترین نامزدی اسکار به نام خود ثبت کرده‌‌اند.

۲- یهودیان مظلوم و قهرمان:
فیلمهای اغراق شده و کاریکاتوری از شجاعت و استقامت یهودیان (اگر این میزان شجاعت داشتند چرا کوچکترین مقاومت چریکی هم در برابر هیتلر نداشتند) در جنگ جهانی دوم، همیشه در جشنواره های سینمایی غرب جایگاه ویژه‌ای دارند و بسیاری از کارگردانان متوسط و ضعیف برای کسب شهرت و ثروت به ساخت آثاری با موضوع هلوکاست روی می‌آوردند. این آثار عموما در جشنواره‌های غربی هم مورد استقبال فراوان قرار می‌گیرند. (بهترین کارگردان جهان هم بخواهد درباره مقاومت واقعی (نه فیک) و قهرمانانه حزب‌الله لبنان و رزمندگان قسام و مردم غزه و یحیی سنوارها فیلم بسازد مطمئن باشید نه تنها تشویق جشنواره‌های غربی را نخواهد داشت بلکه آن کارگردان و عوامل فیلم برای همیشه تاریخ منزوی خواهند شد)

۳- شرق وحشی:
جابجایی معنایی «غرب وحشی» با «شرق وحشی» به سادگی نبوده و سینما یکی از ابزارهای اصلی این جابجایی معنایی است. امروزه کافیست با سواد ابتدایی و بدون هیچ شعور هنری و سینمایی یک دوربین به دست گرفته و علیه مردم و تاریخ و فرهنگ ایران و چین و روسیه فیلم ساخت و چند شعار سیاسی هم وسط آن اضافه کرد تا در تمام جشنواره های سینمایی اروپا در صدر نشانده شد. کافیست چند کلیپ از رقص و فحاشی دختران نوجوان ایرانی با چند شعار و تحصن سیاسی و چند متلک به آخوند و سپاه و گشت ارشاد و سنت و امثالهم را سرهم‌بندی کرد تا از برلین تا کن و اسکار به عنوان هنرمند آوانگارد و کاربلد معرفی شد.
غرب به هر ایرانی و چینی و روس که تصویر بسیار زشت و متوحشی از جامعه خود ارائه دهد اعتبار و بهای فراوانی می دهد. غرب به چنین افرادی برای روز مبادا (حمله و تحریم با این توجیه که بی تمدن و وحشی‌اند) نیازمند است و آنها را آگاهانه در همه امور فرهنگی و بشری (اسکار، برلیانه، نوبل صلح و...) بر صدر می نشاند.

👈 کاراکتر هنری ایده‌آل رسانه و گفتمانهای حاکم بر افکار عمومی امروز اروپا و آمریکا، یک فرد سیاهپوستِ یهودیِ همجنسگرا (اگر زن هم باشد مزیت بیشتری شامل حالش می شود) یا دوجنسه است. در غرب امروز اگر کارگردانی چنین موجودی را تولید کند به احتمال بسیار چندین جایزه مهم سینمایی را به خانه خواهد برد.
@kharmagaas

"اگر زندگی کلاف نخی باشد من آن را باز کرده میبینم. کاملا گسترده و صاف. پیچ و تابش نمی‌دهم و رشته هایش را به دست و پایم نمی‌بندم. برای همین است که عده ای را دوست می دارم و عده ای را دوست نمی دارم. اما به کسی کینه ای ندارم. آماده ام که به دیگران کمک کنم، زیرا دلیلی نمی بینم که از این کار سر باز زنم. هوا و آفتاب و عشق و غذا و علم و مرگ و حیات و کوهها را می پسندم و به آنها دل می بندم. بهر چیز قانعم، اما قناعتی که نتیجه تصور خاص من از زندگی است.."

ملکوت- بهرام صادقی
@kharmagaas