✡️ مغضوبین ارض [٧١]
💥 یاران گوساله [٩]
🔹۵. فتنهٔ الهی و ضلالت سامری
1️⃣ #فتنه از سنّت‌های الهی است؛ امر نو و جدیدی نیست، پیش از زمان ما بوده بعد از زمان ما هم خواهد بود. از ویژگی‌های سنّت الهی، تغییرناپذیری آن است. به‌علاوه فتنه از شئون انسان است برخلاف حیوان. برای حیوان صعود و سقوط محلّی از اِعراب ندارد، برخلاف انسان که هر لحظه در سقوط و صعود است؛ «وَالْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا». [عصر : ١-٣]
2️⃣ طلا چگونه گداخته می‌شود؟ همان‌گونه مردم گداخته می‌شوند. درجهٔ خلوص طلا بسته به درجهٔ گداخت آن است. مردم هم به همین طریق به خلوص می‌رسند: یُفْتَنُونَ کَمَا یُفْتَنُ الذَّهَبُ ثُمَّ قَالَ یُخْلَصُونَ کَمَا یُخْلَصُ الذَّهَبُ. [الكافی، ج١، ص٣٧٠]
3️⃣ اگر کسی توهّم دارد که لفظِ ایمان آوردم، برای ایمان آوردن کفایت می‌کند، توبیخ خدای حکیم را بخواند: «أَحَسِبَ النَّاسُ أَنْ يُتْرَكُوا أَنْ يَقُولُوا آمَنَّا وَهُمْ لَا يُفْتَنُونَ؛ [عنکبوت : ٢] آیا مردم پنداشته‌اند که چون بگویند: ایمان آوردیم، رها شوند و دیگر آزمایش نشوند؟!»
4️⃣ زمانی که موسی (ع) با شتاب و عجله، و به‌خاطر تحصیل رضای حق، [طه : ٨۴] جلوتر از قومش به میقات رفت، این‌گونه می‌نماید که او هیچ نگرانی از قومش ندارد. تصوّر این‌که قوم تازه‌رهیدهٔ او به‌جای خدای یکتا سر بر آستان #گوساله بساید، هیچ جایگاهی در ذهن و اندیشهٔ موسی (ع) ندارد، و این‌که در پاسخِ خدای متعال می‌گوید: «هُمْ أُولَاءِ عَلَى أَثَرِي»، [طه : ٨۴] مطمئن است که قومش پا جای پای او می‌گذارند!
5️⃣ این‌جاست که خدای متعال خطاب به موسی (ع) می‌فرماید: «فَإِنَّا قَدْ فَتَنَّا قَوْمَكَ مِنْ بَعْدِكَ»، که ما بعد از آمدنت به میقات، قومت را آزمودیم. خداوند «فتنه» را به خود نسبت می‌دهد. «وَأَضَلَّهُمُ السَّامِرِيُّ»، [طه : ٨۵] اما قومت درست رفتار نکرد، انتخاب خوبی نداشت، سامری آنان را گمراه ساخت. خداوند ضلالت و گمراهیِ گوساله‌پرستان را به #سامری نسبت می‌دهد. نتیجه این‌که: ما آزمودیم؛ اما سامری آنان را به ضلالت کشاند.
5️⃣ «فتنه» اِختبار است و قدرت اختیار را به چالش می‌کشد، اما «اِضلال» گمراهی است، یکی از نتایجی است که از فتنه حاصل می‌شود. #ضلالت و نیز #هدایت، هر دو زائیدهٔ #انتخابِ مردم در شرایط فتنه است. تمام تلاش انبیاء از آدم تا خاتم علیهم‌السّلام، بر هدایت تعلّق گرفته است. برخلاف سامری که همهٔ هنر و تلاشش را در خدمت گمراهیِ مردم قرار داده است.
6️⃣ این مردمند که انتخاب می‌کنند، اما سامری با فریب، تزیین، خدعه، دروغ و تحریف، زمینهٔ گمراهی و انتخاب نادرست را برای مردم فراهم آورده است. لذا می‌فرماید: ما آزمودیم، و سامری آنان را گمراه ساخت.
7️⃣ بنابراین از فتنه گریزی نیست، نمی‌توان زمانی را تصوّر کرد که خالی از فتنه باشد. و این مسئولیت علمای صالح و اولیای فکری و فرهنگی را در همهٔ جوامع و در همهٔ اعصار، صدچندان می‌کند.
✍️ علی خلیل اسماعیل
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
💥 یاران گوساله [٩]
🔹۵. فتنهٔ الهی و ضلالت سامری
1️⃣ #فتنه از سنّت‌های الهی است؛ امر نو و جدیدی نیست، پیش از زمان ما بوده بعد از زمان ما هم خواهد بود. از ویژگی‌های سنّت الهی، تغییرناپذیری آن است. به‌علاوه فتنه از شئون انسان است برخلاف حیوان. برای حیوان صعود و سقوط محلّی از اِعراب ندارد، برخلاف انسان که هر لحظه در سقوط و صعود است؛ «وَالْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا». [عصر : ١-٣]
2️⃣ طلا چگونه گداخته می‌شود؟ همان‌گونه مردم گداخته می‌شوند. درجهٔ خلوص طلا بسته به درجهٔ گداخت آن است. مردم هم به همین طریق به خلوص می‌رسند: یُفْتَنُونَ کَمَا یُفْتَنُ الذَّهَبُ ثُمَّ قَالَ یُخْلَصُونَ کَمَا یُخْلَصُ الذَّهَبُ. [الكافی، ج١، ص٣٧٠]
3️⃣ اگر کسی توهّم دارد که لفظِ ایمان آوردم، برای ایمان آوردن کفایت می‌کند، توبیخ خدای حکیم را بخواند: «أَحَسِبَ النَّاسُ أَنْ يُتْرَكُوا أَنْ يَقُولُوا آمَنَّا وَهُمْ لَا يُفْتَنُونَ؛ [عنکبوت : ٢] آیا مردم پنداشته‌اند که چون بگویند: ایمان آوردیم، رها شوند و دیگر آزمایش نشوند؟!»
4️⃣ زمانی که موسی (ع) با شتاب و عجله، و به‌خاطر تحصیل رضای حق، [طه : ٨۴] جلوتر از قومش به میقات رفت، این‌گونه می‌نماید که او هیچ نگرانی از قومش ندارد. تصوّر این‌که قوم تازه‌رهیدهٔ او به‌جای خدای یکتا سر بر آستان #گوساله بساید، هیچ جایگاهی در ذهن و اندیشهٔ موسی (ع) ندارد، و این‌که در پاسخِ خدای متعال می‌گوید: «هُمْ أُولَاءِ عَلَى أَثَرِي»، [طه : ٨۴] مطمئن است که قومش پا جای پای او می‌گذارند!
5️⃣ این‌جاست که خدای متعال خطاب به موسی (ع) می‌فرماید: «فَإِنَّا قَدْ فَتَنَّا قَوْمَكَ مِنْ بَعْدِكَ»، که ما بعد از آمدنت به میقات، قومت را آزمودیم. خداوند «فتنه» را به خود نسبت می‌دهد. «وَأَضَلَّهُمُ السَّامِرِيُّ»، [طه : ٨۵] اما قومت درست رفتار نکرد، انتخاب خوبی نداشت، سامری آنان را گمراه ساخت. خداوند ضلالت و گمراهیِ گوساله‌پرستان را به #سامری نسبت می‌دهد. نتیجه این‌که: ما آزمودیم؛ اما سامری آنان را به ضلالت کشاند.
5️⃣ «فتنه» اِختبار است و قدرت اختیار را به چالش می‌کشد، اما «اِضلال» گمراهی است، یکی از نتایجی است که از فتنه حاصل می‌شود. #ضلالت و نیز #هدایت، هر دو زائیدهٔ #انتخابِ مردم در شرایط فتنه است. تمام تلاش انبیاء از آدم تا خاتم علیهم‌السّلام، بر هدایت تعلّق گرفته است. برخلاف سامری که همهٔ هنر و تلاشش را در خدمت گمراهیِ مردم قرار داده است.
6️⃣ این مردمند که انتخاب می‌کنند، اما سامری با فریب، تزیین، خدعه، دروغ و تحریف، زمینهٔ گمراهی و انتخاب نادرست را برای مردم فراهم آورده است. لذا می‌فرماید: ما آزمودیم، و سامری آنان را گمراه ساخت.
7️⃣ بنابراین از فتنه گریزی نیست، نمی‌توان زمانی را تصوّر کرد که خالی از فتنه باشد. و این مسئولیت علمای صالح و اولیای فکری و فرهنگی را در همهٔ جوامع و در همهٔ اعصار، صدچندان می‌کند.
✍️ علی خلیل اسماعیل
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter