مطالعات شبه قاره هند

@indianstudies

هند در میان تهدیدهای کانادا

کانادا برای نخستین‌بار هند را در فهرست تهدیدهای سایبری خود اضافه کرد.

سازمان امنیت سایبری کانادا در گزارش سالانه خود تحت عنوان «ارزیابی تهدیدهای سایبری ۲۰۲۵» ایران، چین، روسیه، کره شمالی و برای نخستین بار هند را در زمره «دشمنان دولتی» کانادا در حوزه سایبری قرار داده و هشدار داده است که این کشورها با حملات هکری و جاسوسی خود، شبکه‌های دولتی کانادا را هدف قرار داده‌اند.

@indianstudies

هند و آمریکای در آستانه انتخابات

با توجه به اجماع دوحزبی در واشنگتن برای تقویت روابط با هند و ایجاد تعادل در برابر چین، احتمالاً این روابط حتی با تغییر دولت در آمریکا همچنان قوی خواهد ماند.

در حالی که تمرکز اصلی سیاست‌ها در آمریکا بر بهبود اقتصادی داخلی، به ویژه در بخش تولید است، سیاست خارجی نیز از اولویت‌های بالای حامیان هر دو کاندیدا است. در این ارتباط ثبات در سیاست‌ها و تقویت یکپارچگی اقتصادی دوطرفه با شرکای کلیدی در منطقه اقیانوس آرام اهمیت فراوانی دارد.

انتخابات ایالات متحده عمدتاً حول مسائل داخلی شکل می‌گیرد، اما سیاست‌های دولت آینده اهمیت زیادی برای شرکای جهانی آمریکا دارد. با این حال، سیاست‌گذاران در دهلی‌نو احتمالاً کمتر از دیگران نگران نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در نوامبر هستند، زیرا در واشنگتن توافق دوجانبه‌ای برای تقویت روابط با هند به عنوان شریکی استراتژیک و بلندمدت وجود دارد، همانطور که درباره چین به عنوان رقیب بلندمدت چنین اجماعی وجود دارد.

همین موضوع چین محور اصلی است. به عنوان نمونه، ایالات متحده و هند نگرانی‌های مشترکی درباره وابستگی بیش از حد به چین به عنوان تأمین‌کننده اصلی کالاهای تولیدی دارند. به همین دلیل، شرکت‌های هندی سرمایه‌گذاری‌های خود در آمریکا را افزایش داده‌اند که برای هر دو کشور مهم است.

روابط اقتصادی عمیق‌تر با هند به نفع ایالات متحده خواهد بود. پیش‌بینی می‌شود هند با نرخ رشد بالای ۷ درصد سریع‌ترین رشد اقتصادی را در بین اقتصادهای بزرگ داشته باشد و تا سه سال آینده به سومین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل شود.

همچنین، سرمایه‌گذاری‌های هند در آمریکا طی سال‌های اخیر افزایش یافته و میزان سرمایه‌گذاری آن در آمریکا به ۸۰ میلیارد دلار رسیده که بیش از ۴۰۰ هزار شغل را ایجاد کرده است.

از سوی دیگر، تقویت روابط تجاری با هند می‌تواند به کاهش وابستگی هند به واردات فناوری از چین کمک کند و از گسترش صنعتی چین نیز جلوگیری کند.

چین و هند در سال مالی ۲۰۲۳ تجارت دوجانبه‌ای به ارزش ۱۴۸ میلیارد دلار داشتند که منجر به کسری تجاری ۱۰۰ میلیارد دلاری برای هند شد. با توجه به نرخ رشد پیش‌بینی‌شده برای هند، همکاری آمریکا در کاهش وابستگی فناوری هند به چین می‌تواند تأثیرات منفی بر رشد اقتصادی چین داشته باشد.

علاوه بر این، دولت آمریکا باید در راستای تجربیات مشترک و نظارت دقیق بر سرمایه‌گذاری‌های چینی در فناوری‌های پیشرفته با هند همکاری کند. در حالی که هند هنوز به تولیدکننده عمده‌ای در فناوری‌های پیشرفته مانند کامپیوترهای کوانتومی، رباتیک، نیمه‌رساناهای پیشرفته و تجهیزات ارتباطی نسل ششم تبدیل نشده، اما در زمینه تحقیقات و مهندسی که زیربنای این صنایع است در جایگاه قابل توجهی قرار دارد. برای مثال، پیش‌بینی می‌شود صادرات خدمات فناوری اطلاعات هند در سال جاری به ۱۹۹ میلیارد دلار برسد.

برنامه‌های مشترک آمریکا و هند، نظیر همکاری بنیاد ملی علوم آمریکا و دپارتمان زیست‌فناوری هند، گامی مثبت برای توسعه تحقیقات و فناوری است.

دولت‌های متوالی آمریکا ساختارهای گفتگوی سطح بالایی را ایجاد کرده‌اند که بستر مهمی برای بحث و گفتگو در زمینه تجارت و فناوری فراهم می‌آورد. از جمله ابتکار فناوری‌های حیاتی و نوظهور میان آمریکا و هند و کارگروه‌های مختلف در قالب "کواد" طراحی شده است. این مجامع منجر به توافقات مهمی مانند یادداشت تفاهم در زمینه زنجیره تأمین نیمه‌رساناها میان آمریکا و هند در سال ۲۰۲۳ شده‌ است.

اما لااقل کمی تفاوت میان دو نامزد هم برای هند وجود دارد. کامالا هریس ممکن است بر توسعه همکاری‌ها در تجارت، امور دفاعی و تغییرات اقلیمی تمرکز کند، در حالی که دونالد ترامپ احتمالاً سیاست‌های حمایت‌گرایانه و محافظه‌کارانه‌تری در تجارت و مهاجرت که برای هندی ها مهم است را دنبال خواهد کرد.

اگر کمی از واقعیت ها به آرمان ها روی گردان شویم به دموکراسی می رسیم. جایی که آمریکا و هند از میراث دموکراتیک مشترکی برخوردارند و به عنوان «متحدان طبیعی» شناخته می‌شوند. با این حال، دیدگاه هند و آمریکا درباره دموکراسی متفاوت است و هند دموکراسی‌سازی را ابزار سیاست خارجی خود قرار نمی‌دهد، بلکه اغلب رویکردی عمل‌گرایانه‌تر در قبال رژیم‌های غیردموکراتیک دارد. هرچند آمریکا هم ثابت کرده در دموکراسی‌خواهی گزینشی عمل کرده است.

نباید از نظر دور داشت که رویکرد سیاست خارجی هند در صورت تقویت می‌تواند چالش‌هایی ایجاد کند، به ویژه اگر هند در پی کسب معافیت‌هایی از قواعد جهانی به عنوان کشوری با جایگاه «تمدنی» خاص باشد. چیزی که یک گام جلوتر در انتظار آمریکا است و در میل هند به عضویت در شانگهای، بریکس و محافل دیگر غیرغربی خود را نشان داده است.

@indianstudies

بنگلادش نیز حمله به ایران را محکوم کرد

وزارت امور خارجه بنگلادش در بیانیه‌ای در واکنش به اقدام متجاوزانه رژیم صهیونیستی علیه ایران در بامداد شنبه گذشته، بیان کرد که «صراحتا» این حمله را محکوم کرده و این اقدام را نقض جدی حاکمیت ملی ایران، منشور سازمان ملل و قوانین بین‌المللی می‌داند.

بنگلادش در این بیانیه از بازیگران منطقه‌ای و جهانی خواست که از نفوذ خود برای در پیش گرفتن خویشتن‌داری و جلوگیری از گسترش بیشتر تنش‌ها استفاده کنند.

@indianstudies

واکنش‌ها به حملات محدود اسرائیل به خاک ایران

در پی حمله تجاوزکارانه ارتش اسرائیل به برخی مراکز نظامی ایران در شامگاه جمعه چهارم آبان واکنش کشورهای منطقه شبه‌قاره و جهان قابل توجه بود.

برخی کشورها چون #پاکستان، #افغانستان، #مالدیو، مالزی، قطر، عمان، کویت، سوریه، عراق، لبنان، مصر، عربستان، امارات و سوئیس این اقدام رژیم صهیونیستی را محکوم کردند.

کشورهای این طیف، بیشتر موارد، ضمن محکوم کردن «نقص حریم هوایی ایران» خواستار خویشتن‌داری کشور و پرهیز از افزایش تنش در منطقه شدند. برخی همچون عربستان، امارات و بحرین اما از اسرائیل نام نبردند.

وزارت خارجه اسلام آباد، همسایه ایران و کشوری در شبه‌قاره، حمله اسرائیل به ایران را نقض حاکمیت و تمامیت ارضی ایران و نیز نقض منشور سازمان ملل متحد و قوانین بین‌الملل توصیف کرد.

شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، هم ضمن محکومیت شدید حملات اسرائیل به خاک ایران، این اقدام را نقض آشکار قوانین بین‌المللی و تهدیدی برای امنیت منطقه دانست. وی در پیامی اعلام کرد که پاکستان آماده همکاری با کشورهای همسایه برای حفظ امنیت و کاهش تنش‌ها در منطقه است.

طالبان، حاکمیت دوفاکتوی افغانستان، ضمن محکومیت گفت اقدام رژیم صهیونیستی نقض صریح حریم جمهوری اسلامی ایران است و مالدیو نیز اقدام اسرائیل را به شدت محکوم کرد.

برخی نیز همچون روسیه، انگلیس، اسپانیا، و #هند بدون محکوم کردن صرفا به بیان نگرانی عمیقشان از افزایش تنش در منطقه و درخواست خویشتنداری از ایران اکتفا کردند.

وزارت امور خارجه هند در بیانیه‌ای اعلام کرد که این کشور عمیقاً نگران تشدید تنش در غرب آسیا و پیامدهای آن برای صلح و ثبات در منطقه و فراتر از آن است. البته به شکل عجیبی در بیانیه وزارت خارجه هند به مسئله گروگان‌های رژیم هم اشاره شد.

جستجو در خصوص مواضع سایر کشورهای شبه‌قاره از جمله #بنگلادش، #نپال، #سریلانکا، #میانمار و #بوتان خالی از نتیجه بود. به‌ویژه سکوت دولت جدید بنگلادش و همینطور کشور سریلانکا نسبت به این موضوع قابل توجه است.

@indianstudies

هند نگذاشت ترکیه وارد بریکس شود

براساس اعلام بیلد ساعاتی پیش عضویت ترکیه در مجمع کشورهای بریکس توسط هند وتو شد.

هند به دلیل روابط خوب ترکیه با پاکستان با درخواست آنکارا برای پیوستن به مجمع بریکس مخالفت کرده است.

طبق اظهارات سینان اولگن، یکی از اعضای اندیشکده آمریکایی بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی در گفت و گو با روزنامه آلمانی "بیلد"، در نشست اخیر گروه بریکس در روسیه حتی درباره پذیرش ترکیه نیز رای‌گیری نشده است.

دو درخواست هم از ونزوئلا و نیکاراگوئه برای عضویت در این گروه وجود داشت که با مخالفت برزیل رد شد.

@indianstudies

حفظ کانال دیپلماتیک در گرماگرم بحران دوباره در روابط دهلی اتاوا

پس از آنکه دولت کانادا سفیر و دیگر دیپلمات‌های هندی را به‌عنوان افراد مظنون در تحقیق درباره قتل یک جدایی‌طلب سیک در سال گذشته معرفی کرد، هند آنها را از اتاوا خارج کرد و در مقابل ۶ دیپلمات کانادایی را از خاکش اخراج کرد.

وزارت خارجه هند این اتهام‌ها را رد کرد و گفت که اینها بخشی از برنامه سیاسی جاستین ترودو نخست‌وزیر کانادا است.

روابط بین دهلی و اتاوا از از یک سال پیش (سپتامبر ۲۰۲۳) تیره شد، زمانی که ترودو گفت کانادا شواهد معتبری در دست دارد که عوامل هندی را با ترور هاردیپ سینگ نجار، رهبر جدایی‌طلب سیک، مرتبط می‌کند.

هند بارها گفته است که کانادا هیچ مدرکی دال بر ادعای خود به آنها ارائه نکرده است.

بااین همه وزرای خارجه تلفنی صحبت کرده‌اند و مودی و ترودو در لائوس همدیگر را ملاقات و در این ارتباط گفتگو کردند.

@indianstudies

چگونه امپریالیسم بریتانیا سنت پادشاهی گورکانیان را استحاله کرد؟

استعمار بدون بکارگیری لشگرکشی نظامی، میسر نیست و به منظور بدست گرفتن حکومت کشور مستعمره و کنترل مطلق کشور مذکور انجام می شود. اما در امپریالیسم، در کنار لشگرکشی نظامی،  استراتژی‌های غیر مستقیم مثل نفوذ اقتصادی-فرهنگی هم بعنوان ابزارهای بدست گرفتن کنترل کشور ضعیف بکار می رود.

برخلاف استعمار که انگیزه آن مبتنی بر طمع اقتصادی است؛ امپریالیسم بر اعمال هژمونی فرهنگی و نه اقتصادی متمرکز است.

برای مثال، در قرن هفدهم وقتی بریتانیا شروع به بنیانگذاری امپراتوری خود کرد؛ بتدریج از قرن هجدهم متوجه شد که استعمار استراتژی مناسبی برای بازتولید قوانین و سنت حکمرانی بریتانیایی در برپایی یک امپراطوری نیست. لذا بجای استعمار، استراتژی امپریالیسم را برگزید، و توانست از این طریق در سیستم حکمرانی، قوانین، آداب و رسوم، زبان، فرهنگ و سبک زندگی اتباع سرزمینهای تحت سلطه خود، تغییرات بنیادین و همسو با ارزسهای بریتانیایی ایجاد کند.

از هندوستان می توان بعنوان سرزمینی که تحت سلطه استعمار و سپس امپریالیسم بریتانیا دچار استحاله فرهنگی و هویتی شد یاد کرد. هندوستان در دوره سلطنت سیصد ساله گورکانیان (۱۸۵۷-۱۵۲۶) زبان فارسی دیوانی، سنت حکمرانی سلطنتی ایرانی، و سیستم قضایی اسلامی داشت؛ اما تا زمانی که تحت استعمار بریتانیا با عنوان East India Company یا همان کمپانی هند شرقی (۱۸۵۸-۱۷۵۷) اداره می شد، بواسطه ماهیت استعمارگرانه و اقتصادی صرف موفق به استحاله هند نشده بود تا اینکه با کنار گذاشتن استراتژی استعمار و جایگزینی آن با امپریالیسم فرهنگی که منجر به کنترل مستقیم از سوی لندن با عنوان British Raj از سال ۱۸۵۸ تا ۱۹۴۷ شد، با اعمال سلطه مستقیمی که بیشتر ماهیتی سیاسی-فرهنگی داشت، توانست زبان انگلیسی، سنت حکمرانی پارلمانی، سیستم قضایی Common Law که حقوق عرفی و رویه قضایی مبتنی بر سنت‌های انگلیسی است را جایگزین سنت های ایرانی کند.


Colonialism uses military force and controls nations, establishing aو government to take total control of them. In imperialism, control of other countries can be achieved by military force or other indirect strategies like economic and cultural influence.

Unlike colonialism, which was motivated by European greed, imperialism focused on exerting cultural rather than economic hegemony.

Colonialism is the establishment of a colony in a foreign land, while imperialism is one country taking over another country or region by force or coercion.

In the 16th century, Britain began to build its empire – spreading the country's rule and power beyond its borders through a process called 'imperialism'. This brought huge changes to societies, industries, cultures, and the lives of people all around the world.

عباس ترابی،  حقوقدان و دانشجوی دکتری روابط بین الملل، گرایش سیاست و امنیت بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران