FactNameh | فکت‌نامه

❌ اظهارات نادرست احمدی‌نژاد درباره درآمدها و هزینه‌‌های نفتی

🔹محمود احمدی‌نژاد می‌گوید: «کلا درآمد نفتی هشت سال دولت ما ۵۹۲ میلیارد دلار بود، که ۱۵۰ میلیارد دلار آن سهم خود شرکت نفت بود.»

🔹هیچ کدام از این اعداد درست نیستند.

🔹در نمودار و جدولی که در این پست می‌بینید، درآمدهای حاصل از صادرات نفت و گاز طی ۸ سال فعالیت دولت‌های نهم و دهم، از ابتدای پاییز ۱۳۸۴ تا انتهای تابستان ۱۳۹۲ به تفکیک هر سال درج شده است، بر اساس آمارهای بانک مرکزی، مجموع درآمدهای نفتی در این دوره زمانی ۶۳۵ میلیارد و ۹۵ میلیون دلار بوده است.

🔹رقمی که محمود احمدی‌نژاد، به عنوان درآمدهای نفتی ۸ سال دولت‌های خود اعلام کرده ۴۳ میلیارد دلار کمتر از مجموع ارزش درآمدهای نفتی استخراج برگرفته از گزارش‌های بانک مرکزی است.

🔹دقیقا مشخص نیست حجم سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در حوزه نفت و گاز در دولت‌های نهم و دهم چقدر بوده است، اما آنچه مسلم است، عدد ۱۵۰ میلیارد دلار که حدود یک چهارم کل منابع نفتی است، اختلاف زیادی با آن چیزی دارد که طبق قانون باید در اختیار شرکت ملی نفت قرار بگیرد.

🔹با این اوصاف روشن است، هیچ کدام از اعدادی که احمدی‌نژاد گفته درست نیستند و به همین دلیل فکت‌نامه به این ادعای رئیس‌جمهوری پیشین ایران که «کلا درآمد نفتی در ۸ سال دولت ما ۵۹۲ میلیارد دلار بود که ۱۵۰ میلیارد دلار آن سهم خود شرکت نفت بود» نشان نادرست می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

❌ ادعاهای نادرست درباره حکم دادگاه انتاریو و شلیک به هواپیمای مسافربری اوکراینی

🔹روز ۲۱ خرداد ۱۴۰۳، دیوان عالی استان انتاریو کانادا حکم پرونده شکایت وکلای ۲۱ نفر از سرنشینان پرواز هواپیمای اوکراینی PS752 از شرکت هوایی بین‌المللی اوکراین، UIA را صادر کرد: «چون شرکت هواپیمایی اوکراینی نتوانست ثابت کند که در خسارت وارده به شاکیان سهل‌انگاری نکرده‌است، مستحق پرداخت غرامت (بیشتر از حق بیمه متعارف خط هوایی) به قربانیان شد».

🔹صدور این حکم با انواع تفسیرهای نادرست و گمراه‌کننده در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها همراه‌بود. رسانه‌های جمهوری اسلامی تلاش کردند نشان دهند که در دادگاه ثابت شده که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در انهدام هواپیمای پرواز PS725 تنها نقش «خطای انسانی» داشته و این هواپیمای اوکراینی و خلبان بودند که مقصر حادثه شناخته شده‌اند. کانال تلگرام منسوب به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نوشت: «دادگاه کانادا سهل‌انگاری شرکت هواپیمایی اوکراین را مسئول سانحه سقوط در ایران دانست».

🔹مراجعه به حکم این دادگاه که پس از برگزاری هجده جلسه رسیدگی بین آبان تا بهمن ۱۴۰۲ در ۱۴۱ صفحه و ۴۸۱ بند صادر شده، بسیاری از این ابهامات را پاسخ خواهد. در حکم دادگاه کانادایی چندین بار تاکید شده که ساقط کردن هواپیمای اوکراینی نتیجه «خطای انسانی» سپاه نبوده بلکه عمدا و‌ با علم به مسافربری‌بودن پرواز، به این هواپیما شلیک شده‌است.

🔹در بند ۴۱ حکم به طور خلاصه آمده که حمله به عین‌الاسد، تنها ساعاتی پس از فرود «PS751» (پرواز رفت کیف به تهران) بوده. بنابراین مدرکی بر اینکه خدمه پرواز از حمله باخبر باشند وجود ندارد. از طرفی حتی می‌دانیم حتی مسافران هم از چنین ریسکی آگاه بوده و به آن اشاره کرده‌اند. یکی از زمینه‌های مهم در سهل‌انگاری مسئول اندازه‌گیری ریسک پرواز (آقای مارتیننکو) که در بند ۳۹ به آن اشاره شد این است که ۷ ژانویه ۲۰۲۰ در تقویم کلیسای شرقی ارتدوکس، مصادف با کریسمس و روز تعطیل است.

🔹با این حال دادگاه کانادا، در حکم مفصل خود، شواهد و مدارکی را بررسی کرده‌است که نشان می‌دهد این دادگاه هم سپاه مسئول واقعه PS752 دانسته‌است:

۱. فرستنده هواپیما در تمام مدت کار می‌کرده‌است

۲. خطای زاویه ۱۰۵ درجه پس از جابه‌جایی آتش‌بار پدافند وارد نیست

۳. تشخیص اندازه سرعت و ارتفاع پرواز و تفاوت موشک و هواپیما برای این پدافند مشخص بوده

🔹در حاشیه این راستی‌آزمایی، دو موضوع دیگر هم بوده که ممکن است منبع انتشار اخبار و اطلاعات نادرست شده یا بشوند. چون در متن این حکم به آنها اشاره شده در اینجا آن موارد را بررسی می‌کنیم:

۱. پذیرش اینکه ساقط‌کردن هواپیما، تصادف بوده نادرست است و واژه accident در پانویس تعریف شده‌است: «تصادف» به معنای رویداد یا اتفاق غیرمنتظره یا غیرمعمولی است که مسافر عامل آن نیست (از دست مسافر خارج است).

۲. برجام و نقش ترامپ و ترور سلیمانی هم از آنجا مطرح می‌شود که در چند بند اول، قاضی زمینه‌های وقوع این اتفاق را برمی‌شمرد. اهمیت ذکر این زمینه‌ها در این است که بعدا در اندازه‌گیری ریسک اجازه پرواز، پارامترهای مهمی هستند. نه اینکه نشان‌دهنده نقش ترامپ در ساقط کردن پرواز PS752 باشند.

🔹این که رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران مدعی هستند «دادگاه کانادایی سهل‌انگاری هواپیمایی اوکراین را مسئول واقعه PS752 دانست» دقیق و درست نیست و در واقع «دادگاه کانادایی هواپیمایی اوکراین را به‌خاطر سهل‌انگاری در واقعه PS752 مسئول دانست». فکت‌نامه نیز به این ادعای رسانه‌های جمهوری اسلامی و شبکه‌های اجتماعی نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh

❌ خبر نادرست درباره میزان بازنشر نامه رهبر جمهوری اسلامی به دانشجویان آمریکایی

🔹صدا و سیمای ایران در خبر بیست و سی روز یکشنبه ۲۰ خرداد ۱۴۰۳ در گزارشی گفت نامه رهبر جمهوری اسلامی به دانشجویان آمریکایی ۱۶ میلیون بار فقط در شبکه اجتماعی X (توییتر سابق) بازنشر شد. در جای دیگری از همین گزارش بار دیگر بر همین تعداد بازنشر تاکید شد.

🔹 اشاره این گزارش به نامه‌ای است که علی خامنه‌ای خطاب به دانشجویان حامی فلسطین در دانشگاه‌های آمریکا نوشته و در روز ۱۰ خرداد منتشر شد.

🔹 در این گزارش‌ عددی که بر روی توییت هایلایت شده، میزان «Views» توییت یا به عبارتی دفعات دیده شدن توییت است.

🔹 با مراجعه به توییتر رهبر جمهوری اسلامی در زمان نوشتن این گزارش روز ۲۱ خرداد یا ۱۰ جون می‌توان دید که میزان بازنشر این توییت (لینک بایگانی) ۸ هزار و چهارصد بار بوده، نه ۱۶ میلیون بار.

🔹 بنابراین فکت‌نامه به این ادعای صدا و سیما که «نامه رهبر به دانشجویان آمریکایی ۱۶ میلیون بار در شبکه اجتماعی X بازنشر شد»، نشان نادرست می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ویدیوی ساختگی فیلی که از گروه اخراج می‌شود و برای فرار از تنهایی نقاشی می‌‌‌کشد

🔹 برخی کاربران در شبکه‌‌های اجتماعی ویدیویی منتشر کردند که در آن ادعا شده فیلی بعد از آنکه در گله‌اش مورد آزار قرار گرفته و مسئولان باغ وحش او را از بقیه فیل‌ها جدا کرده‌اند، برای مقابله با انزوا به نقاشی روی آورد. این داستان ساختگی و بی‌پایه است.

🔹 این ویدیو از سرهم کردن ویدیو‌های فیل‌هایی از جاهای گوناگون دنیا از امارات و فیلیپین گرفته تا چین و تایلند، ساخته شده و در آن ما نه تصویر و داستان یک فیل بلکه ویدیو فیل‌های متفاوتی را می‌بینیم که ربطی به هم ندارند.

🔹 فیلی که در حال نقاشی کردن است هم «سودا» Suda نام دارد و ما پیش از این یک مقاله درستی‌سنجی درباره او منتشر کردیم و نشان دادیم نقاشی کردن او یک «آفرینش هنری» نیست و فیل هیچ درک هنری و احساسی از کاری که انجام می‌دهد ندارد و این کار او فقط کپی‌برداری به روش برده‌داری است.

🔹بنابراین با توجه به اطلاعات موجود، فکت‌نامه به ادعای نقاشی کشیدن فیل برای فرار از تنهایی نشان شاخ‌دار می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست حمله حزب‌الله با موشک الماس به آتشبار سامانه گنبد آهنین

🔹شواهد غیرقابل انکاری وجود دارد که نشان می‌دهد ادعای رسانه‌های نزدیک به جمهوری اسلامی و محور مقاومت درباره «انهدام آتشبار سامانه گنبد آهنین در حمله حزب‌الله با موشک ایرانی» نادرست است.

🔹احتمالا آنچه که حزب‌الله لبنان با موشک ایرانی الماس هدف قرار داده‌است، «ماکت» آتش‌بار سامانه گنبد آهنین است.

🔹در ویدیویی که حزب‌الله لبنان منتشر کرده، ساختگی بودن آتش‌بار (لانچر) مشخص است زیرا به‌جای چهار جک هیدرولیک، دو میله دیده می‌شود، پایه تثبیت‌گر ندارد و جعبه رله و کابلاژ جلوی لانچر با نمونه واقعی متفاوت است.

🔹منابع اسرائیلی هم تصویری را منتشر کرده‌اند که نشان‌دهنده برخورد جسمی مانند پهپاد انتحاری به ماکت آتش‌بار است. زیرا در محل برخورد ۲۰ موشک مسلح پدافندی زمین به هوا آماده شلیک قرار دارد که هیچ اثری از انفجار سوخت و مواد منفجره آنها دیده نمی‌شود.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🔹 ادعای گمراه‌کننده نقش فائوچی در دستور «فاصله دو متری»

🔹 ایندیپندنت فارسی در خبری نوشته است که «فائوچی گفته نمی‌دانم حفظ فاصله دو متری در دوران کرونا را از کجا آوردم». این ادعا گمراه‌کننده است.

🔹اولا آنتونی فائوچی این حرف را نزده، بلکه نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره، نقل‌قول‌هایی نه‌چندان دقیق از جلسه‌ای ۱۴ساعته در دی‌ماه ۱۴۰۲ در یک کمیته جانبی کنگره را مطرح کرده‌اند. ثانیا در ۱۴ خرداد، فائوچی در کنگره توضیح داد:

۱) این فاصله اجتماعی را او مشخص نکرده و نقشی در آن نداشته و CDC پیشنهاد داده.

۲) منظورش از پشتوانه علمی نداشتن این بوده که یک کارآزمایی بالینی کنترل شده وجود نداشت که فاصله اجتماعی ۶ فوت (۲ متر) را با ۳ فوت (یک متر) و با ۱۰ فوت (۳متر) بشود مقایسه کرد.

🔹دکتر فائوچی درباره منشاء علمی توصیه فاصله اجتماعی ۲ متری هم می‌گوید: «معتقدم CDC برای [توصیه فاصله اجتماعی] ۶ فوت (۲ متر) دلیل خود را داشت. مطالعات سال‌ها پیش نشان داده بود این (فاصله اجتماعی ۶فوتی) وقتی با ریزقطره‌ها (Droplets) سروکار دارید‌، فاصله مناسبی است. در زمانی که CDC آن توصیه را ارائه کرد، تصور می‌شد عامل اصلی انتقال ویروس، در درجه اول از طریق ریزقطرات بوده و نه آئروسل (هواپخش)، که نادرست است. زیرا اکنون می‌دانیم که آئروسل [در انتقال ویروس] نقش دارد»

🔹بنابراین فکت‌نامه به ادعای تنقش فائوچی در دستور «فاصله دو متری»، نشان «گمراه‌کننده» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید
🌐 @Factnameh