دانش پرستاری

🔹#سرم‌های_اختصاصی_و_درمانی

✔ مانیتول ۲۰٪ (Mannitol):
• برای کاهش ICP در تروماهای مغزی و افزایش فشار داخل چشم (IOP).
• منع مصرف در نارسایی قلبی و ادم ریوی.

✔ بیکربنات سدیم (NaHCO3 8.4% و 4.2%):
• درمان اسیدوز متابولیک، هایپرکالمی و مسمومیت با داروهای ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای.

✔ سرم پتاسیم کلراید (KCl 10-20 mEq/L):
• برای درمان هیپوکالمی.
• هرگز نباید سریع تزریق شود (ریسک ایست قلبی).

✔ کلسیم گلوکونات ۱۰٪ (Calcium Gluconate):
• در هیپوکلسمی، سمیت پتاسیم و مسمومیت با بلاکرهای کانال کلسیمی.

✔ منیزیوم سولفات (MgSO4 50%):
• برای پره‌اکلامپسی، آریتمی‌های بطنی و هیپومنیزیمی.

✔ هایپرسول-پتاسیم (Hypersol-K):
• محلول حاوی پتاسیم، منیزیم و فسفر برای بیماران با هیپوکالمی و هیپوفسمی.

✔ لیپید امولسیون ۲۰٪ (Intralipid):
• برای مسمومیت با بی‌حس‌کننده‌های موضعی و درمان TPN.

✔ سرم هیپرتونیک گلوکز (D50W و D25W):
• برای هیپوگلیسمی شدید.

✔ آمینو اسیدها و محلول‌های تغذیه‌ای (TPN - Total Parenteral Nutrition):
• برای بیمارانی که از طریق گوارش قادر به تغذیه نیستند.

یه لایک مهمونمون کن❤️‍🔥

داروهای NSAID (مهارکننده‌های غیراستروئیدی التهاب) - توضیح کامل با مثال

### ۱. تعریف NSAIDها
NSAIDها (Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs) گروهی از داروها هستند که برای کاهش درد (ضد درد)، تب (تب‌بر) و التهاب (ضد التهاب) استفاده می‌شوند. برخلاف کورتیکواستروئیدها (مثل پردنیزولون)، این داروها غیرهورمونی هستند.

### ۲. مکانیسم اثر
- این داروها با مهار آنزیم سیکلواکسیژناز (COX) کار می‌کنند.
- آنزیم COX دو نوع اصلی دارد:
- COX-1: در محافظت از معده، کلیه و عملکرد پلاکت‌ها نقش دارد.
- COX-2: در ایجاد التهاب و درد نقش دارد.
- بیشتر NSAIDها هر دو آنزیم را مهار می‌کنند، اما برخی (مانند سلکوکسیب) فقط COX-2 را مهار می‌کنند (NSAIDهای انتخابی COX-2).

---

### ۳. انواع NSAIDها با مثال

#### الف) NSAIDهای غیرانتخابی (مهار هر دو COX-1 و COX-2)
| نام دارو | مثال‌های معروف | کاربرد اصلی |
|----------|----------------|-------------|
| ایبوپروفن | ادویل، بروفن | دردهای عضلانی، سردرد، تب |
| ناپروکسن | ناپروکسن، Aleve | آرتریت، دردهای مزمن |
| دیکلوفناک | دیکلوفناک، ولتارن | التهاب مفاصل، درد دندان |
| ایندومتاسین | ایندوسین | نقرس، آرتریت |
| مفنامیک اسید | پونستل | دردهای قاعدگی |
| آسپرین | ASA | ضد درد، ضد تب، ضد لخته (در دوز پایین) |

#### ب) NSAIDهای انتخابی COX-2 (کمتر عوارض گوارشی دارند)
| نام دارو | مثال‌های معروف | کاربرد اصلی |
|----------|----------------|-------------|
| سلکوکسیب | Celebrex | آرتروز، آرتریت روماتوئید |
| ملوکسیکام | موبیک | درد و التهاب مفاصل |

---

### ۴. عوارض جانبی
- مشکلات گوارشی: زخم معده، خونریزی (به‌دلیل مهار COX-1).
- مشکلات کلیوی: کاهش جریان خون کلیه (به‌ویژه در بیماران کلیوی).
- افزایش فشار خون: ممکن است باعث احتباس آب و نمک شوند.
- خطر قلبی-عروقی: برخی NSAIDها (مثل دیکلوفناک) خطر سکته و حمله قلبی را افزایش می‌دهند.
- واکنش‌های آلرژیک: مانند کهیر یا تنگی نفس (به‌خصوص در افراد حساس به آسپرین).

---

### ۵. موارد منع مصرف
- حساسیت به آسپرین یا NSAIDها
- بیماری کلیوی شدید
- زخم معده یا خونریزی گوارشی
- بارداری (به‌ویژه سه‌ماهه سوم)
- بیماری قلبی پیشرفته

---

### ۶. تداخل‌های دارویی مهم
- رقیق‌کننده‌های خون (وارفارین): خطر خونریزی افزایش می‌یابد.
- داروهای فشار خون (مثل لیزینوپریل): اثرات ضد فشارخون ممکن است کاهش یابد.
- دیورتیک‌ها (مثل فوروزماید): خطر نارسایی کلیه افزایش می‌یابد.

---

### ۷. نکات مهم مصرف
- پس از غذا مصرف شوند تا عوارض گوارشی کاهش یابد.
- در کوتاه‌مدت استفاده شوند (مگر تحت نظر پزشک).
- در سالمندان با احتیاط مصرف شود (خطر عوارض کلیوی و گوارشی بیشتر است).

🟡فرمولهای محاسبه تعداد قطرات برخی ازداروها

1⃣ نیتروگلیسیرین
Gtt(tng)=order×1.2
2⃣ دوپامین
Gtt=0/03×w×order
3⃣ دوبوتامین
Gtt=0/25×w×order
4⃣ پروکایین امید
Gtt=order×6
5⃣ امیودارون
Gtt=order×v×15÷دوزداروی موجود

🦵اصطلاحات آناتومی🦿


☝جهت های آناتومی:

انتریور(anterior): قدامی
پوستریور(posterior): خلفی
مدیال(medial): میانی
لترال(lateral): کناری
اینترنال(internal): داخلی
اکسترنال(external): خارجی
سوپریور(superior): فوقانی
اینفریور(inferior): تحتانی
پروکزیمال(proximal): نزدیک به مرکز
دیستال(distal): دور از مرکز
کرانیال(cranial): به طرف سر
کودال(caudal): به طرف انتهای نخاع
فلکشن(Flexion): خم کردن
ایکستنشن(Extension): باز کردن
اداکشن(Adduction): نزدیک کردن
ابداکشن(Abduction): دور کردن
الویشن(Elevation): بالا بردن
دپرشن(Depression): پایین بردن

ﺍﺧﺘﺼﺎﺭﺍﺕ ﺭﺍﯾﺞ ﭘزشکی :

V/S
Vital Sign
ﻋﻼﺋﻢ ﺣﯿﺎﺗﯽ
BP
Blood Pressure
ﻓﺸﺎﺭ ﺧﻮﻥ
T
Temperature
ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ
P
Pulse
ﻧﺒﺾ
BS
Blood Sugar
ﻗﻨﺪ ﺧﻮﻥ
FBS
Fast Blood Sugar
ﻗﻨﺪ ﺧﻮﻥ ﻧﺎﺷﺘﺎ
CBC
Cell Blood Count
ﺷﻤﺎﺭﺵ ﺳﻠﻮﻟﻬﺎﯼ ﺧﻮﻥ
I.V
Intravenous
ﻭﺭﯾﺪﯼ ‏( ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﻭﺭﯾﺪ ‏)
I.M
Intramuscular
ﺩﺭﻭﻥ ﻋﻀﻼﻧﯽ
S.C
Subcutaneous
ﺯﯾﺮ ﺟﻠﺪﯼ
SBP
Systolic blood pressure
ﻓﺸﺎﺭ ﺧﻮﻥ ﺳﯿﺴﺘﻮﻟﯿﮏ ‏( ﺣﺪﺍﮐﺜﺮ ‏)
U/A
Urin analysis
ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺍﺩﺭﺍﺭ
HTN
Hypertension(-sive ‏)
ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﻓﺸﺎﺭ ﺧﻮﻥ ‏( ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺁﻥ ‏)
I.D
Intra dermal
ﺩﺍﺧﻞ ﺟﻠﺪﯼ ‏( ﭘﻮﺳﺘﯽ ‏) ‏( ﺗﺴﺖ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‏)
N.G Tube
Nasogastric Tube
ﻟﻮﻟﻪ ﺑﯿﻨﯽ - ﻣﻌﺪﻩ ﺍﯼ
ETT
Endo Tracheal tube
ﻟﻮﻟﻪ ﺩﺍﺧﻞ ﻧﺎﯼ
ETT
Exercise Tolerance Test
ﺗﺴﺖ ﺗﺤﻤﻞ ﻭﺭﺯﺵ
Fx
Fracture
ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ
D.C
Dis Continue
ﻋﺪﻡ ﭘﯿﮕﯿﺮﯼ
O.B
Occult blood
ﺧﻮﻥ ﺩﺭ ﻣﺪﻓﻮﻉ ‏( ﻣﺨﻔﯽ ‏) ‏( ﺗﺴﺖ ﮔﺎﯾﺎﮎ ‏)
N&V
Nausea and Vomiting
ﺗﻬﻮﻉ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺮﺍﻍ
R.O.S
Review of systems
ﺑﺮﺭﺳﯽ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻫﺎ
HF
Heart Failure
ﻧﺎﺭﺳﺎﯾﯽ ﻗﻠﺒﯽ
CHF
Congestive heart failure
ﻧﺎﺭﺳﺎﯾﯽ ﺍﺣﺘﻘﺎﻧﯽ ﻗﻠﺒﯽ
P.E
Pulmonary Embolism
ﺁﻣﺒﻮﻟﯽ ﺭﯾﻮﯼ
DVT
Deep Venous Thrombosis
ﺗﺮﻭﻣﺒﻮﺯ ‏( ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻟﺨﺘﻪ ‏) ﻭﺭﯾﺪﯼ ﻋﻤﻘﯽ
MI
Myocardial Infarction
ﺍﻧﻔﺎﺭﮐﺘﻮﺱ ﻣﯿﻮﮐﺎﺭﺩ ‏( ﺳﮑﺘﻪ ﻗﻠﺒﯽ ‏)
CVA
Cerebrovascular accident
ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻋﺮﻭﻕ ﻣﻐﺰﯼ ‏( ﺳﮑﺘﻪ ﻣﻐﺰﯼ ‏)
NPO
Non per oral
ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﺩﻫﺎﻥ ﭼﯿﺰﯼ ﻧﺨﻮﺭﺩ ‏(ﻧﺎﺷﺘﺎ ‏)
ECG
Electrocardiogram (-ograph ‏)
ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﮐﺎﺭﺩﯾﻮﮔﺮﺍﻡ ‏(ﻧﻮﺍﺭ ﻗﻠﺐ ‏)
PSA
Prostate specific antigen
ﺁﻧﺘﯽ ﮊﻥ ﺍﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﭘﺮﻭﺳﺘﺎﺕ
LDL
Low Density Lipoprotein
ﻟﯿﭙﻮﭘﺮﻭﺗﺌﯿﻦ ﺑﺎ ﭼﮕﺎﻟﯽ ﮐﻢ
HDL
High Density Lipoprotein
ﻟﯿﭙﻮﭘﺮﻭﺗﺌﯿﻦ ﺑﺎ ﭼﮕﺎﻟﯽ ﺯﯾﺎﺩ
HBV
Hepatitis B virus
ﻭﯾﺮﻭﺱ ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ ﺏ
AM
ante meridiem(L) before noon
ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻇﻬﺮ
MD
Median Day
ﻣﯿﺎﻧﻪ ‏( ﻭﺳﻂ ‏) ﺭﻭﺯ
MN
Median Night
ﻣﯿﺎﻧﻪ ‏( ﻭﺳﻂ ‏) ﺷﺐ
M&N
Morning and Night
ﺻﺒﺢ ﻭ ﺷﺐ
PM
Post mortem(L) after death
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻇﻬﺮ
OR
Operating Room
ﺍﺗﺎﻕ ﻋﻤﻞ
ABG
Arterial blood gasses
ﮔﺎﺯﻫﺎﯼ ﺧﻮﻥ ﺷﺮﯾﺎﻧﯽ
BMI
Body Mass Index
ﺷﺎﺧﺺ ﺗﻮﺩﻩ ﺑﺪﻥ
BPH
Benign Prostatic Hypertrophy
ﺑﺰﺭﮔﯽ ﺧﻮﺵ ﺧﯿﻢ ﭘﺮﻭﺳﺘﺎﺕ
Amp
Ampoule
ﺁﻣﭙﻮﻝ
Tab
Tablet
ﻗﺮﺹ
PT
Prothrombin Time
ﺯﻣﺎﻥ ﭘﺮﻭﺗﺮﻭﻣﺒﯿﻦ
PTT
Partial Thromboplastin Time
ﺯﻣﺎﻥ ﻧﺴﺒﯽ ﺗﺮﻭﻣﺒﻮﭘﻼﺳﺘﯿﻦ
INR
International Normal Range
ﺭﻧﺞ ﻧﺮﻣﺎﻝ ﺑﯿﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﯽ
PRN
Pro-Ri-Nata(L) as required
ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﯿﺎﺯ ‏( ﻟﺰﻭﻡ ‏)
q.S
Quantum sufficit(L) as much as will suffice
ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ‏( ﻣﻘﺪﺍﺭ ‏) ﮐﺎﻓﯽ
N.S
Normal Saline
ﻧﺮﻣﺎﻝ ﺳﺎﻟﯿﻦ
DW
Distilled Water
ﺁﺏ ﻣﻘﻄﺮ
D-5-W
Dextrose 5% in water
ﺩﮐﺴﺘﺮﻭﺯ 5% ﺩﺭ ﺁﺏ
D10W
10% dextrose(in water) injection
ﺗﺰﺭﯾﻖ ﺩﮐﺴﺘﺮﻭﺯ 10 ﺩﺭﺻﺪ ‏( ﺩﺭ ﺁﺏ ‏)
D20W
20% dextrose(in water) injection
20 ﺗﺰﺭﯾﻖ ﺩﮐﺴﺘﺮﻭﺯ ﺩﺭﺻﺪ ‏( ﺩﺭ ﺁﺏ ‏)
D50W
50% dextrose(in water) injection
ﺗﺰﺭﯾﻖ ﺩﮐﺴﺘﺮﻭﺯ 50 ﺩﺭﺻﺪ ‏( ﺩﺭ ﺁﺏ ‏)
D/S
Dextrose and Saline
ﺩﮐﺴﺘﺮﻭﺯ ﺳﺎﻟﯿﻦ
RBC
Red Blood Cell
ﺳﻠﻮﻝ ‏( ﮔﻠﺒﻮﻝ ‏) ﻗﺮﻣﺰ ﺧﻮﻥ
WBC
Whole Blood Cell Count; White Blood Cell
ﮔﻠﺒﻮﻝ ﻫﺎﯼ ﺳﻔﯿﺪ ﺧﻮﻥ
BUN
Blood urea nitrogen
ﻧﯿﺘﺮﻭﮊﻥ ﺍﻭﺭﻩ ﺧﻮﻥ
FFP
Fresh Frozen Plasma
ﭘﻼﺳﻤﺎﯼ ﺗﺎﺯﻩ ﻣﻨﺠﻤﺪ ﺷﺪﻩ
Ab
Antibody
ﺁﻧﺘﯽ ﺑﺎﺩﯼ ‏( ﭘﺎﺩﺗﻦ ‏)
HGB
Haemoglobin
ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻦ
Hg
Hydrargyrum(L)mercury
‏( ﻻﺗﯿﻦ ‏) ﺟﯿﻮﻩ
T3
Triiodothyronin
ﺗﺮﯼ ﯾﺪﻭﺗﯿﺮﻭﻧﯿﻦ
T4
Thyroxine
ﺗﯿﺮﻭﮐﺴﯿﻦ
TSH
Thyroid–sti. mulating (thyrotrophic) hormone
ﻫﻮﺭﻣﻮﻥ ﻣﺤﺮﮎ ﺗﯿﺮﻭﯾﯿﺪ ‏( ﺗﯿﺮﻭﺗﺮﻭﻓﯿﮏ ‏)
ESR
Erythrocyte Sedimentation Rate
ﻣﯿﺰﺍﻥ ﺭﺳﻮﺏ ﮔﻠﺒﻮﻝ ﻗﺮﻣﺰ
DZP
Diazepam
ﺩﯾﺎﺯﭘﺎﻡ
K
Kalium(L) potassium
ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ
Ca
Calcium
ﮐﻠﺴﯿﻢ
Na
Natrium(L) sodium
ﺳﺪﯾﻢ
Mg
Magnesium
ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ
Cr
Creatinine
ﮐﺮﺍﺗﯿﻨﯿﻦ
TG
Triglyceride
ﺗﺮﯼ ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪ
Chol
Cholesterol
ﮐﻠﺴﺘﺮﻭﻝ
Pen
Penicillin
ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ
MCH
Mean Corpuscular Haemoglobin
ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻦ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﮔﻮﯾﭽﻪ ﺍﯼ
MCV
Mean Corpuscular Volume
ﺣﺠﻢ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﮔﻮﯾﭽﻪ ﺍﯼ
inj
Injectable,inject(ion ‏)
ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺰﺭﯾﻖ، ﺗﺰﺭﯾﻖ ﮐﺮﺩﻥ
FHR
Fetal Heart Rate
ﻣﯿﺰﺍﻥ ﺿﺮﺑﺎﻥ ﻗﻠﺐ ﺟﻨﯿﻦ
CCU
Cardiac Care Unit
ﻭﺍﺣﺪ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖ ﻗﻠﺒﯽ
ICU
Intensive Care Unit
ﻭﺍﺣﺪ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖ ﻫﺎﯼ ﻭﯾﮋﻩ
ENT
Ear,Nose and Throat
ﮔﻮﺵ، ﺣﻠﻖ ﻭ ﺑﯿﻨﯽ
EMS
Emergency Medical Service
ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻓﻮﺭﯾﺖ ﻫﺎﯼ ﭘﺰﺷﮑﯽ
bd
Bis die(L)twice a day
‏( ﻻﺗﯿﻦ ‏) ﺩﻭ ﺑﺎﺭ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ
qh
quaque hora(L) every hour
ﻫﺮ ﺳﺎﻋﺖ ‏( ﻻﺗﯿﻦ ‏)
q2h
quaque secunda hora(L) every two hours
ﻫﺮ ﺩﻭ ﺳﺎﻋﺖ ‏( ﻻﺗﯿﻦ ‏)
q3h
quaque tetria hora(L) every three hours
ﻫﺮ ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ ‏( ﻻﺗﯿﻦ ‏)
qid
Quarter in die(L) four rimes a day
ﭼﻬﺎﺭ ﺑﺎﺭ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ‏( ﻻﺗﯿﻦ ‏)
tds
Ter die sumendum(L) tobe taken three times a day
ﺭﻭﺯﯼ ﺳﻪ ﺑﺎﺭ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺷﻮﺩ ‏( ﺭﻭﺯﯼ ﺳﻪ ﺑﺎﺭ ‏) ‏( ﻻﺗﯿﻦ ‏)
syr
Syrupus(L) syrup
ﺷﺮﺑﺖ ‏( ﻻﺗﯿﻦ ‏)