بچه‌ها معمولاً به دلیل طعم نامطلوب دارو یا ترس از تجربه‌ای ناخوشایند، از خوردن دارو امتناع می‌کنند. در این شرایط، والدین می‌توانند با صبوری، خلاقیت، و همدلی به کودک کمک کنند تا این تجربه را آسان‌تر بگذرانند. در ادامه، چند راهکار مؤثر ارائه می‌شود:
۱. همدلی کنید و توضیح دهید
• به زبان ساده برای کودک توضیح دهید که چرا باید دارو بخورد. مثلاً بگویید: “این دارو به تو کمک می‌کنه که زودتر حالِت خوب بشه و بتونی با دوستات بازی کنی.”
• از او بپرسید چرا دارو را نمی‌خواهد بخورد و نگرانی‌هایش را با آرامش بشنوید.
۲. طعم دارو را تغییر دهید
• برخی داروها طعم نامطلوبی دارند. اگر دارو را می‌توان با مایعات یا غذا مخلوط کرد (طبق نظر پزشک یا داروساز)، می‌توانید آن را با چیزهایی مثل آب‌میوه، پوره سیب یا ماست ترکیب کنید.
• از داروساز بپرسید آیا امکان افزودن طعم‌دهنده‌های مخصوص دارو وجود دارد.
- بعضی از داروها رو نمیتوانید با خوراکی دیگری ترکیب کنید. اول با پزشک فرزندتون مشورت کنید.
۳. دارو را به تجربه‌ای مثبت تبدیل کنید
• از تکنیک بازی استفاده کنید. مثلاً دارو را به “نوشیدنی جادویی” یا “معجون ابرقهرمان‌ها” تبدیل کنید.
• یک سیستم تشویقی ساده طراحی کنید. به او بگویید اگر دارویش را بخورد، یک ستاره روی کارتش می‌گیرد و بعد از چند ستاره می‌تواند جایزه کوچکی دریافت کند.
۴. انتخاب و کنترل به کودک بدهید
• حس کنترل داشتن، اضطراب کودک را کاهش می‌دهد. مثلاً از او بپرسید: “می‌خوای داروت رو با قاشق بخوری یا با سرنگ مخصوص؟” یا “اول آب‌میوه بخوری یا دارو؟”
۵. فنون عملی و خلاقانه
• سرنگ مخصوص دارو: اگر کودک از قاشق خوشش نمی‌آید، سرنگ‌های پلاستیکی مخصوص می‌توانند کمک‌کننده باشند. سرنگ را به‌آرامی به کنار دهان کودک نزدیک کنید و محتوا را به‌آهستگی تزریق کنید.
• دارو در حالت خوابیده یا نیمه‌نشسته: این روش کمک می‌کند دارو راحت‌تر بلعیده شود.
۶. مثال‌زدن و تشویق غیرمستقیم
• خودتان یا یک عروسک/اسباب‌بازی نشان دهید که دارو می‌خورید. مثلاً بگویید: “ببین عروسکت دارو خورد و حالش خوب شد. تو هم می‌تونی!”
۷. صبوری و انعطاف
• اگر کودک خیلی مقاومت می‌کند، برای چند دقیقه مکث کنید و دوباره با آرامش تلاش کنید. اصرار زیاد و زورگویی ممکن است باعث بدتر شدن اوضاع شود.
۸. مشورت با پزشک
• اگر هیچ‌کدام از این روش‌ها مؤثر نبود، با پزشک یا داروساز مشورت کنید. شاید بتوانند فرم دیگری از دارو (مثل شربت به‌جای قرص، یا قرص جویدنی) پیشنهاد کنند.
مهم‌ترین نکته:
با محبت، تشویق و همراهی، این تجربه را از یک موقعیت استرس‌زا به فرصتی برای تقویت اعتماد بین شما و کودکتان تبدیل کنید. صبور باشید؛ کودک شما در حال یادگیری است که چگونه با این موقعیت کنار بیاید.
- دکتر رویا نوری
@Childpsychology
۱. همدلی کنید و توضیح دهید
• به زبان ساده برای کودک توضیح دهید که چرا باید دارو بخورد. مثلاً بگویید: “این دارو به تو کمک می‌کنه که زودتر حالِت خوب بشه و بتونی با دوستات بازی کنی.”
• از او بپرسید چرا دارو را نمی‌خواهد بخورد و نگرانی‌هایش را با آرامش بشنوید.
۲. طعم دارو را تغییر دهید
• برخی داروها طعم نامطلوبی دارند. اگر دارو را می‌توان با مایعات یا غذا مخلوط کرد (طبق نظر پزشک یا داروساز)، می‌توانید آن را با چیزهایی مثل آب‌میوه، پوره سیب یا ماست ترکیب کنید.
• از داروساز بپرسید آیا امکان افزودن طعم‌دهنده‌های مخصوص دارو وجود دارد.
- بعضی از داروها رو نمیتوانید با خوراکی دیگری ترکیب کنید. اول با پزشک فرزندتون مشورت کنید.
۳. دارو را به تجربه‌ای مثبت تبدیل کنید
• از تکنیک بازی استفاده کنید. مثلاً دارو را به “نوشیدنی جادویی” یا “معجون ابرقهرمان‌ها” تبدیل کنید.
• یک سیستم تشویقی ساده طراحی کنید. به او بگویید اگر دارویش را بخورد، یک ستاره روی کارتش می‌گیرد و بعد از چند ستاره می‌تواند جایزه کوچکی دریافت کند.
۴. انتخاب و کنترل به کودک بدهید
• حس کنترل داشتن، اضطراب کودک را کاهش می‌دهد. مثلاً از او بپرسید: “می‌خوای داروت رو با قاشق بخوری یا با سرنگ مخصوص؟” یا “اول آب‌میوه بخوری یا دارو؟”
۵. فنون عملی و خلاقانه
• سرنگ مخصوص دارو: اگر کودک از قاشق خوشش نمی‌آید، سرنگ‌های پلاستیکی مخصوص می‌توانند کمک‌کننده باشند. سرنگ را به‌آرامی به کنار دهان کودک نزدیک کنید و محتوا را به‌آهستگی تزریق کنید.
• دارو در حالت خوابیده یا نیمه‌نشسته: این روش کمک می‌کند دارو راحت‌تر بلعیده شود.
۶. مثال‌زدن و تشویق غیرمستقیم
• خودتان یا یک عروسک/اسباب‌بازی نشان دهید که دارو می‌خورید. مثلاً بگویید: “ببین عروسکت دارو خورد و حالش خوب شد. تو هم می‌تونی!”
۷. صبوری و انعطاف
• اگر کودک خیلی مقاومت می‌کند، برای چند دقیقه مکث کنید و دوباره با آرامش تلاش کنید. اصرار زیاد و زورگویی ممکن است باعث بدتر شدن اوضاع شود.
۸. مشورت با پزشک
• اگر هیچ‌کدام از این روش‌ها مؤثر نبود، با پزشک یا داروساز مشورت کنید. شاید بتوانند فرم دیگری از دارو (مثل شربت به‌جای قرص، یا قرص جویدنی) پیشنهاد کنند.
مهم‌ترین نکته:
با محبت، تشویق و همراهی، این تجربه را از یک موقعیت استرس‌زا به فرصتی برای تقویت اعتماد بین شما و کودکتان تبدیل کنید. صبور باشید؛ کودک شما در حال یادگیری است که چگونه با این موقعیت کنار بیاید.
- دکتر رویا نوری
@Childpsychology