کمپین مبارزه با بی‌شعوری

این قانون برای ایران ننگ است


🖊 دکتر امین تویسرکانی، قاضی دادگستری:

💢 قانون #حجاب و عفاف را خواندم و در بهت فرو رفتم از این حجم نادانی و قانون‌نویسی دم‌دستی و لجاجت و هزار کلمه دیگر که از بیان معذورم. از میان صدها انتقادی که به اساس و جزئیات این قانون وارد است، فقط می‌خواهم از یک نکته بگویم که بیش‌تر از همه غمگین، یا بهتر بگویم، خشمگینم کرد. در این قانون دوازده مرتبه «ممنوعیت خروج از کشور» به عنوان مجازات تعیین شده است. «مجازات» ممنوعیت از خروج از کشور؟! درست می‌خوانم؟

📌 در قوانین ایران بی‌سابقه است که ممنوعیت خروج از کشور یک «#کیفر» باشد. تا کنون در قوانین، ممنوعیت خروج از کشور یک اقدام مقدماتی برای دستیابی به متهم برای محاکمه یا جلوگیری از فرار متهم بوده که امری قابل‌پذیرش و در دنیا نیز رایج است، اما مگر می‌شود ممنوعیت خروج از کشور را یک مجازات بدانیم؟ متأسفانه آری؛ براساس این به اصطلاح قانون، شما مرتکب جرمی می‌شوید که مجازات آن ممنوعیت خروج از کشور است یا به عبارتی شما مجرمید پس مستحق زندگی اجباری در ایران هستید!

📌 آقا و خانم نماینده، آیا زندگی در ایران مجازات است؟ زندگی در ایران، سرزمین مادری‌مان، هم‌ردیف زندان و جزای نقدی و شلاق و تبعید و اعدام است؟ آیا شما این‌قدر از ایران بی‌زارید که زندگی بین خلیج فارس تا دریای خزر را یک نوع کیفر می‌دانید؟

📌 من از آن وطن‌پرستانی نیستم که بگویم ایران بهشت است و غیر آن جهنم، ولی من #ایران را دوست دارم، دوست‌داشتنی از جنس خاطره، از جنس چغازنبیل و گنبد سلطانیه، با طعم گز و قطاب و نان‌برنجی، با رنگ عکس‌های سیاه‌وسفید خرمشهر و آبی فیروزه‌ای میدان نقش‌جهان؛ ولی حالا شما اسم این دوست‌داشتن را گذاشته‌اید مجازات؟ مرا و هم‌وطنانم را به وطن خودمان #تبعید می‌کنید؟

📌 امیدوارم و از خدا می‌خواهم که به عنوان قاضی هیچ‌گاه مجبور به صدور حکم به استناد این قانون فاجعه‌آور نباشم، اما به فرض محال و خدایی‌ناکرده اگر چنین شد، منِ قاضی باید به متهم چنین بگویم: شما را به لحاظ ارتکاب فلان جرم به دو سال زندگی اجباری در ایران، بزرگ‌ترین میراث مشترک‌مان، مهد زبان قند و شکر پارسی، محکوم می‌کنم!

📌 آقایان و خانم‌های نماینده که مسئولیت تصویب چنین قانون تأسف‌آوری بر عهده شماست، شاید شما زندگی در ایران برای‌تان مجازات است، ولی من و خیل بزرگی از ایرانی‌ها زندگی داخل این مرزها را دوست داریم و با اراده زیستن در این خاک را انتخاب کرده‌ایم. به ما بسیار برمی‌خورد و برای‌مان خفت‌آور است که زندگی در ایران را که حق و آرزوی ماست، به عنوان مجازات در نظر گرفته‌اید. کاش بفهمید که این قانون برای ایران ننگ است...

www.abdimedia.net
@kherad_Jensi

پیام گزینش به جوانان ایرانی:
«ریا کار باش و پادشاهی کن»


🖋 مصطفی داننده

«خواندن کتاب‌های فلسفی، نوع پوشش، داشتن سبیل، لاک زدن، قضا شدن نماز، داشتن ارتباط با همکلاسی دختر یا پسر، نداشتن چادر در روز آزمون کتبی، پیدا بودن ریشه مو، لایک کردن صفحات اینستاگرامی، و حضور کم‌رنگ در نماز جمعه»، همه بهانه‌هایی هستند که به دانشجومعلمان و داوطلبان استخدامی وزارت آموزش و پرورش گفته شده و برخی از کسانی که به خاطر این دلایل رد شده‌اند، تجربه‌هایشان را در گفت‌وگو با روزنامه شرق بازگو کرده‌اند.

بارها نوشته‌ام که ایران سرزمین عجایب است، و این سبک گزینش یکی از روشن‌ترین نمونه‌های آن است. همچنان مثل دهه ۶۰ دنبال این هستند که ببینند فرد به نماز جمعه می‌رود یا نه. این سبک گزینش که در پی خالص‌سازی است و امیدواریم در دولت پزشکیان کنار گذاشته شود، به‌طور ضمنی به داوطلبان می‌گوید: «اگر می‌خواهی استخدام شوی، ریاکار باش!» نرفتی نماز جمعه؟ عیبی ندارد، اما روز مصاحبه کتابی بخوان، بگو هر هفته نماز جمعه می‌روم و یا لباسی بپوش که مورد پسند باشد.

این نوع گزینش در ایران به شعار «ریاکار باش و پادشاهی کن» ختم شده است. آن‌قدر تظاهر و ظاهرسازی قدرت پیدا کرده که در برخی ادارات کارمندان نماز ظهر و عصرشان هیچ‌وقت قضا نمی‌شود، اما نماز مغرب و صبح به ندرت خوانده می‌شود؛ چون هدفشان از خواندن نماز، دیده شدن توسط مسئولان و حراست است، نه رضای خدا.

در گزارش روزنامه شرق به موردی اشاره شده که ذهن را درگیر می‌کند. یک دانشجو که فردی مذهبی بود، به‌خاطر نوع سبیلی که داشت، به «مارکسیست بودن» متهم شد. او این اتهام را رد کرد و از اعضای گزینش خواست دلایلشان را توضیح دهند؛ آنها گفتند سبیلت چهره مارکسیستی به تو داده است! در نهایت پس از چندین جلسه بحث، موفق شد از اخراج از دانشگاه جلوگیری کند.

شاید اگر مریم میرزاخانی در ایران مانده بود، پشت سد گزینش و به‌خاطر پیدا بودن چند تار مو متوقف می‌شد، و بچه‌های این کشور از آموزش از چنین استعدادی محروم می‌ماندند. این شیوه تفکر باید تغییر کند، چون بیشتر مردم شبیه کسانی هستند که در گزینش رد می‌شوند، نه آن‌هایی که گزینش می‌کنند. کسی که دارای تخصص و آمادگی روانی لازم برای آموزش است، باید اجازه داشته باشد تدریس کند، حالا چه کتاب فلسفی بخواند و چه صفحه‌ای را در شبکه‌های اجتماعی لایک کند.

معلمی که از نظر شما «معتقد اما بی‌سواد» است، نسلی بی‌سواد و دلزده تربیت می‌کند. وضعیت کنونی مدارس ایران را ببینید تا متوجه عمق این مسئله شوید. نسل امروز به واسطه شبکه‌های اجتماعی با دنیا در ارتباط است و می‌داند در جهان چه می‌گذرد. ما نسلی بودیم که با چند کانال محدود، هرچه می‌شنیدیم را می‌پذیرفتیم و باور داشتیم معلمان عالِم‌ترین افراد روی کره زمین هستند؛ اما امروز، با گستره فضای مجازی و ظهور فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، معلمان باید به‌قدری توانا باشند که بتوانند پاسخگوی نیاز نسل جدید باشند.

از سوی دیگر توقف در ظاهر زمینه را برای نفوذ در کشور فراهم می‌کند. وقتی این همه ظاهر اهمیت پیدا می‌کند و تخصص در حاشیه قرار می‌گیرد، خیلی‌ها می‌توانند به راحتی با یک ریش بلند و یک یقه بسته، از سد گزینش عبور و به دستگاه‌های مختلف نفوذ پیدا کنند.

متاسفانه دل سوزان منتقد در این روند حذف و خانه نشین می‌شوند و ریاکاران ارتقا می‌یابند‌‌ به بیان دیگر این شیوه برای خود سیستم هم امنیت افزا نیست.

در پایان باید گفت، یکی از دلایل مهاجرت گسترده، همین نوع گزینش‌هاست. جوان نخبه با خود می‌گوید: «چرا پشت دیوار گزینش بمانم تا دیگران به کار برسند؟ می‌روم جایی که به علم من ارزش دهند، نه به پیدا نبودن ریشه موهایم.»

کمپین مبارزه با بی‌شعوری

بی ناموس پدرت است!

🖋 مجتبی لشکربلوکی

ببخشید که عنوان این نوشته بی‌ادبانه است اما اگر جلو بروید متوجه می‌شوید که داستان چیست. امروز می‌خواهم راجع به چالشی بنویسم که خودم مبتلا به آن هستم. اول نوشته کوتاهی را با هم مرور کنیم که باعث شد به این مساله توجه کنم. در شبکه‌های اجتماعی کسی نوشته بود: توهین، فرصت تأمل و تعامل رو از آدم‌ها میگیره. ‏وقتی به کسی می‌گویید «بی‌ناموس! ۲+۲ می‌شود ۴» نمی‌گوید بله مطلب درستی است و حق با شماست! خواهد گفت: بی‌ناموس پدرت است! (مدرسه علوم انسانی)

این جمله مرا به فکر فرو برد که حرف حق اگر با لحن نابحق گفته شود نتیجه عکس دارد. ما و از جمله خودِ من چقدر ناتوانیم که با هم محترمانه مخالفت کنیم، مودبانه نقد کنیم و با متانت تعامل کنیم. این مشکل فراگیر است، حتی در بین خبرگان و نخبگان ما. به یک نمونه واقعی توجه کنید: دو تن از اساتید دانشگاه این فرصت را پیدا کردند که با یکی از مدیران ارشد کشور گفتگویی اختصاصی و طولانی داشته باشند فرصتی که برای همه حتی نخبگان به این راحتی فراهم نمی‌شود، در همان ابتدای جلسه جمله‌ای که گفتند چنین بود: «شما حرف بی‌ربطی زدید». آن هم با لحنی بد و از بالا به پایین. هیچ اشکالی ندارد که شما یک مدیر ارشد کشور را شجاعانه و جسورانه نقد کنید این نشانه استقلال و آزادمنشی شماست اما اینکه نمی‌توانید آن را به شیوه‌ای موثر منتقل کنید نشانه چیز دیگری است.


☑️ بارها و بارها شنیده‌ایم که باید هنر گفتگو را بیاموزیم. اما می‌دانیم که گفتگو که همیشه گل و بلبل نیست. در بیشتر موارد، من یک باور دارم و شما باوری دیگر. چگونه با هم مخالفت کنیم و همدیگر را نقد کنیم که کار به جای باریک نکشد و تیتری که در بالا خواندیم را تجربه نکنیم؟ همه ما باید این مهارت را بیاموزیم: مهارت مخالفت محترمانه. برای شروع این ۶ نکته را تمرین کنیم:

◻️جملات را با تو شروع نکنیم! جملاتی که بدون فاعل آغاز می‌شود یا با من آغاز می‌شود راهی برای تمرکز بر خود ایده است، نه شخصی که می‌خواهیم با او مخالفت کنیم. جملاتی مانند «اینجوری به نظر می‌رسه که یا من اینجوری برداشت می‌کنم که ...» خیلی کمتر حساسیت برانگیزند به جای آنکه بگوییم «تو/شما گفتی که ...».

◻️مخالفت‌های خود را حتی‌الامکان (یعنی اگه شد) در جمع نگویید. بازخوردهای منفی در حضور جمع تقابل برانگیزند و افراد احساس می‌کنند که به جای آنکه ایده یا عملکرد آنان را نقد کنید، دارید ترور شخصیت می‌کنید.  (رفرنس)

◻️به جای مخالفت صریح ابتدا ابراز تردید کنید: با طرح سوالات هوشمندانه در خصوص نظراتی که با آن‌ها مخالف هستید ابراز تردید کنید و سعی کنید به گونه‌ای این کار را انجام دهید که دیگران را به سمت تردید ببرید و سپس مخالفت خود را اعلام کنید. مثلا اینگونه آغاز کنید: در مورد این ایده یک سری چیزها هست که من نمی‌دونم و در موردش تردید دارم ....

◻️مسیر را به سمت راه حل جایگزین کج کنید: به جای اینکه مستقیم یک ایده را نقد کنید، بگویید که در کنار ایده شما، می‌توانیم ایده دیگری را نیز مطرح کنیم یا از منظر دیگری به آن نگاه کنیم. اینگونه مسیر بحث به جای تقابل به سمت تعامل می‌رود (رفرنس).

◻️دیگران را احمق تصور نکنید. مثلا کتابی وجود دارد به نام هنر کنار آمدن با احمق‌ها! خب کسانی که این کتاب را می‌خوانند، تصور می‌کنند که بالاخره هر کسی می‌تواند یک احمق بالقوه باشد و آنگاه خود به خود نگاهش به وی از بالا به پایین و غیرمحترمانه خواهد شد.

◻️جای فرار بگذارید. یک مشکل رایج این است که افراد ایده را مساوی خودشان می‌گیرند و اگر ایده نقد شد احساس می‌کنند که شخصیت‌شان، شعورشان، باهوشی‌شان و خبرگی‌شان زیر سوال رفته است. چه باید کرد؟ ایده‌تان را مساوی شخصیت‌تان نگیرید. همان ابتدا که ایده خود را مطرح می‌کنید برای خودتان جای فرار بگذارید. بگویید که این یک ایده ناقص است که فعلا به آن معتقد هستید و اصلا مطرح کرده‌اید که در معرض نقد و تکمیل قرار بگیرد. خودتان هم به این ایده نقدهایی دارید و در مورد آن تردیدهایی دارید به این ترتیب از این به بعد هر کسی شما را نقد کرد می‌توانید نقدها را بشنوید و سپس ایده خود را بهبود دهید و ایده کامل‌تر را ارایه کنید. شما همیشه راه فراری برای بازگشت از ایده و پس گرفتن ایده دارید. در ضمن چون گفته‌اید که خودتان هم در مورد ایده حرف‌ها و نقدهایی دارید، با زیرسوال رفتن ایده، زیر سوال نمی‌روید.

خلاصه آنکه اگر بیاموزیم چگونه مودبانه دیگران را نقد کنیم و چگونه محترمانه با دیگران مخالفت کنیم، آنگاه کار به تقابل و خصومت کشیده نمی‌شود. باید تمرین کنیم اول از همه، خودم! توسعه یعنی حل مسایل جمعی. حل مسایل کشور یا سازمان یا استان، مدیون کسانی است که می‌توانند با هم محترمانه مخالفت کنند و به یک جمع‌بندی متفاوت از موضع اولیه‌شان برسند.